«Бала құқығы - асыл қазына» дөңгелек үстел. 7 - 9 сыныптар

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 2

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

7

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

«Пайдалы әрекет коэффициенті»

Оқу мақсаттары

7.2.4.6 Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтау

Сабақ мақсаты

Пайдалы әрекет коэффициентінің анықтамасын біледі,түсінеді және қолданады. Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтайды

Ойлау деңгейлері

Білу, түсіну және қолдану

Бағалау критерийлері

• Механизмдерде ПӘК-нің формуласын есеп шығаруда қолданады.

• Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтайды.

Академиялық тілді меңгереді: иіндік пайдалы әрекет коэффициенті, пайыз, механизм, жай механизм, блок.

Физикалық терминдерді үш тілде біледі:

-жай механизм-простой механизм-simple mehanizm

-дөңгелек-колесо-wheel

-иіндік-рычаг-level or track control

-көлбеу жазықтық-наклонная плоскость-ramp

-блок-блок-blok

- жаға, шығыр-ворот-winch

-сына-клин-wedge

Құндылықтар

Индустрияландыру мен инновацияларға негізделген экономикалық өсу: елімізде болашақта ғылым саласының,техниканың дамуы бүгінгі оқушылардың терең, сапалы біліммен байланысты және алған білімдерін кез келген жерде қолдана алады.

Пәнаралық байланыс

Математика: пайыз, арифметикалық амалдар.

Ағылшын тілі: ағылшын терминдері, сөздікті қолдану.

Алдынғы білім

Жай механизмдер. Жай механизмдер түрлері.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақ басы

(3мин)

Үй жұмысын тексеру

7 мин

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу. Сабаққа дайындықтарын тексеру, Психологиялық ахуал «Атом және молекула».

Оқушылар атом дегенде емін-еркін жүреді және билейді. Молекула 4 дегенде оқушылар төрттен бірігіп топқа бөлініп отырады.

Алдыңғы білімді тексеру. Өткенді пысықтау:

1. Жай механизмдер деген не? Оларға не жатады?

Жай механизмдерер

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

«Шапалақ» Оқушылар үш рет алақандарымен бір мезгілде шапалақ соғып, бір- біріне қошемет білдіреді.

Қағаз кеспелер.

Суреттер.

Жаңа сабақ

(15 мин)

«Басбармақ» әдісі

Тақырыпты түсіндіру «Миға шабуыл» (сабақтың

тақырыбын анықтау үшін) Оқушылар мәңгі қозғалтқыш жайлы пікірлерін «Пікірлер себеті» салады.

О

Сабақ соңында оқушылар қағаздарға есімін жазбай өз ойларын жазып қоржынға (қорапқа) салады. Мұғалім өзі бір қағазды алып, дауыстап оқып, оқушылармен талқылайды немесе мұғалім өзі де жеке оқып, қорытынды жасайды.

Оқулықпен жұмыс

Механизмдердің қандай түрін алсаңдар да олардың жұмыстарының бір бөлігі белгілі ортадағы кедергі немесе үйкеліс күштеріне қарсы жұмыс жасауға шығындалады. Сөйтіп, механизмдерге берілген энергия олардың қозғайтын денелеріне тұтас күйінде жете алмайды. Осыдан барып механизмдер істейтін жалпы немесе толық жұмыс және пайдалы жұмыс деген ұғымдар енгізіледі. Механизмдердің өздерін қозғалысқа келтіретін жұмыс жалпы немесе толық жұмыс делінеді. Механизмдердің басқа денелерді қозғалысқа келтіретін жұмысты пайдалы жұмыс деп аталады. Толық жұмсалған жұмыстың қанша бөлігін пайдалы жұмыс құрайтынын көрсететін физикалық шама, механизмнің пайдалы әсер коэффициенті деп аталады.

Пайдалы әсер коэффициенті қысқаша ПӘК деп белгіленеді.

Механизмнің ПӘК-ін табу үшін пайдалы жұмысты, оны пайдалануға жұмсалған толық жұмысқа бөлу керек.

Көп жағдайда пайдалы әсер коэффициентін пайызбен өрнектейді және ол грек әрпімен η (“эта” деп оқылады) белгіленеді.

Жұмыс пен қуат арасындағы тура пропорцияналдық байланысты ескеріп, ПӘК-ті пайдалы қуаттың толық қуатқа қатынасы арқылы өрнектеуге болады:

Бұл формуланың алымы А_п барлық уақытта бөлімінен А_т кіші болғандықтан ПӘК 1-ден кем болады (немесе 100%-аз). ПӘК 1ге( 100%-ға)тең болатын

- мәңгі қозғалтқышды жасау мүмкін емес деген қорытынды ғылыми түрде дәлелденген.

-үздіксіз жақындату мүмкіндігі шексіз мол.Сондықтан ондай жаңалықтар ғылым үшін аса зор табыс болып қабылданады.Отын қорының қарқынды азаюына байланысты энергияны үнемдеп пайдаланатын қозғалтқыштар мен қондырғыларды жасау-міндеттердің бірі.

Екі топ постер жасап, қорғайды.

Постерді бағалау

Қағаз қорапша, қағаз кеспелер

оқулық

Оқулық

Сабақтың ортасы

Саралау

Жеке жұмыс.

Оқушылардың білім деңгейлерін тексеру мақсатында деңгейлік есептер беремін.

А – деңгей

Толық жұмыс 3600Дж, ал пайдалы жұмыс 2850Дж тең. ПӘК-ті есепте?

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

B – деңгей

Ұзындығы 4,5 м, биіктігі 1,5 м көлбеу тақтайшамен массасы 30 кг жәшік тартылып алынған. Жәшіктің тақтайшаға үйкелу күші 20 Н. Пайдалы және толық жұмысты, тақтайшаның ПӘК-ін есепте?

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

С – деңгей

ПӘК-і 75% болатын иінтіректің көмегімен массасы 150 кг жүкті 50 см биіктікке көтерді. Егер рычагтың ұзын иініне

500 Н күш әсер ететін болса, онда ол қандай қашықтыққа

түсер еді?

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтау

Қалыптастырушы бағалау жүргізіледі

Дәптер

Сурет бойынша тәжірибе жасайды

(топпен жұмыс)

Сабақтың соңы

Рефлексия

үлестірме кесте

Саралау-оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау-оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Пән аралық байланыс

Оқушыларды белсенді оқыту үшін ойлау, танымдық қабілеттерін дамыту үшін сабақта деңгейлік тапсырмаларды қолдандым. Деңгейі төмен оқушылар есептің шартын жазып, формуланы анықтайды; деңгейі орта оқушылар берілген формулаға сан мәндерін қойып, дұрыс жауабын жазады; деңгейі жоғары оқушылар есептің шартын талдап, көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтау

Алдыңғы білімді тексеру кезеңінде суреттер бойынша кестені жақсы толтырды. Қалыптастырушы «Шапалақ» бағалау жүргізіледі.

Оқушылар үш рет алақандарымен бір мезгілде шапалақ соғып, бір-біріне қошемет білдірді.

Оқушылар мәңгі қозғалтқыш жайлы пікірлерін «Пікірлер қоржынына» салады. Түркі болатын сұрақтарға жауап бере алды.

Постер жасау және қорғау, есеп шығару жұмыстарын еш қиындықсыз жаза алды. Бір-бірін «Бас бармақ» бағалау әдісі арқылы бағалады.

Зерттеу барысында тәжірбемен ізденіс жұмыстарын үйлестіре отырып қорытындылайды және деңгейлік тапсырмаларда критериалды бағалау жүргіздім.

Сабақта қауіпсіздік ережелерімен танысып, қауіпсіздік ережесін сақтайды. Математика және физика пәнімен байланысты. Оқушылар топтық жұмыс барысында бір-біріне қолдау көрсетеді және талқылайды, сыни ойлана отырып ойлау қабілеттерін дамытады. Мұғаліммен және бір-бірімен тиімді қарым қатынас жасауды дұрыс қолдана алады.