Тақырыбы: Балалар арасындағы лудоманияның алдын
алу
Мақсаты: Оқушыларға лудоманияның (құмар ойындарға
тәуелділік) зияны туралы түсіндіру және оның алдын алу шараларын
үйрету.
Кіріспе:
Құмар ойындар мен компьютерлік ойындарға
тәуелділіктің әлеуметтік маңызы өте
зор. Тәуелділіктің бұл
түрі алкоголизммен және нашақорлықпен қатар қазіргі қоғамға зиян
тигізуде.
Ойынға тәуелділік-бұл физикалық компоненті жоқ
тәуелділіктің психологиялық түрі. Ойнауға, ойынның дамуын және
нәтижесін бақылауға деген ұмтылыс бәрінен басым. Көбінесе құмар
ойыншылар барлық ақшаны жоғалтқанын есіне
алмайды!
Ойынға тәуелділіктің формалары
1.
жеке;
2.
әлеуметтік.
Ойынға тәуелділіктің жеке түрі ең ауыр және ең
нашар болып саналады. Бұл форматқа тәуелділік қоғаммен байланыстың
жоғалуына әкеледі. Адам барлық уақытын жабық кеңістікте,
компьютермен немесе ойын автоматтарымен жалғыз өткізеді.
Бірте-бірте ең жақын адамдармен қарым-қатынас жасау ниеті
атрофияланады. Бүкіл өмірдің орталығында ойын және онымен
байланысты барлық нәрсе бар. Бұл есірткінің бір түрі, егер сіз
дозаны уақытында қабылдамасаңыз, онда депрессия міндетті түрде
басылады.
Әлеуметтік форма-бұл ойынға патологиялық
тәуелділігі бар адам әлі де белгілі бір әлеуметтік байланыстарды
сақтайтын нұсқа. Ол үйде жалғыз емес, ойын залдарында немесе
желілерде онлайн ойнап уақыт өткізеді. Бұл жағдайда тәуелділік сәл
өзгеше. Адам бәсекеге көбірек ұмтылады, сондықтан әлеуметтік форма
құмар ойындардың жеке түрі сияқты зиянды емес.
Сондай-ақ, ойындардың үш тобы:
*
интернеттегі ойындар;
*
материалдық жүлдесі бар ойындар – тотализаторлар, викториналар,
джекпот және басқалар;
* валюта және қор нарығында алыпсатарлық
сату
1.
Лудомания дегеніміз не?
-
Лудомания – бұл құмар ойындарға тәуелділік, яғни адам ойынға
шамадан тыс әуестеніп, оны басқара алмайтын күйге түседі. Бұл тек
ересектерде ғана емес, балалар мен жасөспірімдер арасында да
таралуы мүмкін.
2.
Лудоманияның белгілері:
-
Баланың ойын ойнауға көп уақыт жұмсауы.
-
Ойынға байланысты мектептегі үлгерімінің
нашарлауы.
-
Отбасымен және достарымен қарым-қатынастың
нашарлауы.
-
Ұйқының бұзылуы, шаршағыштық.
Негізгі бөлім:
1.
Құмар ойындардың психикалық әсері:
-
Ойындар баланың мидың ынталандыру жүйесін белсенді етеді. Бұл жүйе
адамға уақыт өте келе ойыннан қанағаттану сезімін талап ететін
тәуелділікті туындатады.
-
Әр жеңіс баланың миына дофамин бөліп, бақыт сезімін сыйлайды.
Алайда бұл ұзаққа созылмайтын бақыт сезімі қайта-қайта ойынға оралу
қажеттілігін тудырады.
2.
Лудоманияның салдары:
-
Баланың өміріндегі маңызды аспектілердің екінші орынға
түсуі.
-
Қаржылық шығындарға әкелуі мүмкін.
-
Қарым-қатынастардың үзілуі және әлеуметтік
оқшаулану.
3.
Алдын алу жолдары:
-
Ата-ана мен мектептің рөлі:Баланың бос уақытын тиімді ұйымдастырып,
ойынға деген әуестігінің алдын алу. Мысалы, спорт секциялары, өнер
немесе ғылымға бағытталған үйірмелерге қатысу.
-
Бақылау: Баланың интернет пен ойындарға қанша уақыт жұмсайтынын
қадағалап, онымен ашық сөйлесу.
-
Тәрбие: Лудоманияның зиянын түсіндіріп, баланы саналы түрде
ойындардан бас тартуға үйрету.
-
Қолдау: Ойындарға әуестіктің алдын алу үшін балаға отбасылық қолдау
көрсету және денсаулықты сақтау мәселелеріне көңіл бөлу
маңызды.
4.
Балаларға кеңес:
-
Өздеріңді бақылаңдар және уақытты тиімді өткізуге
тырысыңдар.
-
Егер ойындарға деген тәуелділік бар екенін сезсеңдер,
ата-аналарыңмен немесе мұғалімдеріңмен ашық
сөйлесіңдер.
Қорытынды:
-
Лудоманияның алдын алу үшін ең бастысы – дұрыс тәрбие, жауапты
ата-ана бақылауы және балаға қолдау көрсету. Құмар ойындарға
берілудің қауіпті екенін түсінген балалар, өмірде өздеріне пайдалы
әрі қызықты мақсаттар қоя алатын болады.