Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып көруге болады
Сабақтың тақырыбы: Ғылым мен білімнің дамуыСабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға ғылым мен білімнің ,мәдениетінің дамуындағы тарихи кезеңдері туралы және оған үлес қосқан тұлғалар жайлы кең көлемде мәлімет беру.Дамытушылық: Оқушыларға мәлімет бере отырып ғылымға білімге деген қызығушылығын арттыру тарихи тұлғалық қасиет қалыптастыру.Тәрбиелік: Оқушыларды отансүйгіштікке,ұлтжандылыққа рухани және материалдық мәдениетті құрметтепсақтауға тәрбиелеу.Көрнекілігі: Интерактивті тақта Сабақтың түрі: Аралас сабақ Сабақтың әдісі: Схема арқылы түсіндіру, сұрақ –жауап, ой-түйін әдісі, «Ерекшелігін тап» ойыныСабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңа) Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеуә) Оқу құралдарын тексеруб) Оқушы назарын сабаққа аударуІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Дін және мәдениет. Исламның таралуы.ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту«Ой-түйін»
Даталар
Басты оқиғалар
633 ж
Арабтар«дін үшін соғыс» деген ұранмен көрші елдерді жаулап ала бастады.
709 ж
Араб қолбасшысы Кутейба ибн Муслим Бұрара елін соғыссыз алады.
714 ж
Шаш қаласын басып алап ,Испиджабқа жорық жасайды.
737-748 ж
Насыр ибн Сейяр Орта Азияның бірқатар аймақтары мен Қазақстанның Оңтүстігіне басып кіреді.
751 ж
Атлах қаласы түбегінде болған ұрыста қарлұқтар арабтармен бірлесіп қытай әскерлерін жеңді.
960 ж
Боғра хан ислам дінін Қарахан мемлекетінің мемлекеттік діні деп жариялады.
ІҮ. Жаңа сабақЖоспары:
Ғылымның дамуы
Әбу Наср әл-Фараби(870-950)
Әбу Райхан әл-Бируни(973-1050)
Тіл білімнің дамуы
Махмуд Қашғари(1030-1090)
Жүсіп Баласағұни(1021-1075)
Әдебиет
Ғылымның дамуы
Х ғасырдан бастап Оңтүстік Қазақстанда ислам діні кең түрдедамыды.Сайрам, Отырар,Түркістан қалаларында медреселер салынып ,ғылым-білімге кең жол ашылды.
Шығыстың аса көрнекті ғалымы Әбу Наср әл-Фараби де шығармаларын араб тілінде жазды.
Әбу Наср әл-Фараби(870-950
Фараб аймағына қарайтын Отырар қаласында туған.Осы қалада қыпшақ тілінде білім алған
Араб тілін Исфахан,Бағдат,Дамаск қаласында игерген.
ХІІ ғасырда өмір сүрген Исхақ әл-Фараби, Жауһари әл-Фараби,Ахмад әл-Фараби сияқты ғалымдар бар.Бұл ғалымдар ғылым мен білімнің дамуына үлес қосқан ғұламалар.
Әбу Райхан әл-Бируни(973-1050)
Әбу Райхан әл-Бируни(973-1050) жылдары аралығында өмір сүргенЭнциклопедистғалым.
Тарих,математика,география,астрономиямедицина т.б ғылым салаларынан 150-ден астам еңбектер
Ол алғаш рет жердің күнді айналатындығынболжап,аспан денелерінің қозғалузаңдылықтарын ашқан
Тіл білімнің дамуы
Жалпы көптеген түрік тілдес тайпалар түрік тілінде сөйлемегенімен олардың ішінде жергілікті тіл ерекшеліктері де болған.Оғыз,қарлұқ,қыпшақ тайпалары түбі түрік тілдес тайпалар қосылып ,бірігіп кетіп отырған
Түркі тілдес тайпалардың бір-біріне жақындығын белгілі ғұлама Махмуд Қашқари зерттеген
Махмуд Қашғари(1030-1090)
Шын аты МахмудХусейн ибн Мұхаммед Қашқари.Махмуд алғаш Қашқар қаласында,кейінОрта Азия мен Иранның іріҚалаларында білім алған.
Махмуд.Қашқари үш кітаптан тұратын “Түркі тілдерінің сөздігі”атты мәңгі өшпес мұрақалдырды.Бұл еңбекті жазудан бұрын ол бүкіл түріктердіңелі мен жерін түгел аралап шыққан
Атақты орыс ғалымы Кононов М.Қашқаридің бұл кітаптыЖазудағы басты мақсаты түрік тілінің мәртебесін көтеріп,оның араб тілінен ешбір кем түспейтіндігін тдәлелдеу болды
Жүсіп Баласағұни(1021-1075)
Ғұлама Шу өзені бойындағы БаласағұнҚаласында туған.Толық аты Жүсіп ХасХажип Баласағұни
Ол өзінің атақты“Құт негізі-білік” аттыеңбегімен белгілі.Бұл еңбек алғаш рет түрік тілінде жазылған.
Құтадғу білік”-ХІ ғтүркі тілді халықтарыныңқоғамдық ой-санасынорын алған,тереңмазмұнды ғылыми еңбек.
Ж.Баласагүнидің еңбектерінде ғылымның философияастрономия, алгебра салаларына тоқталады.Сол сияқты аңыз-әңгімелер, мақал-мәтелдер,шешендік сөздерКөп кездеседі.
Әдебиет
ҮІІ-ІХ өркендеген ауыз әдебиеті Х ғасырдақалыптаса бастағанжазба әдебиетініңнегізін қалады.Бұл кездегіислам дінінің кең тарауы жазба әдебиетінің жандануына әсерін тигізді.
Жазаба әдебиетінің көрнекті өкілдерінің біріҚарахан мемлекетінің кезіндедаңқы шыққан ақынАхмет Иүгнеки.
Ү. Жаңа сабақты бекіту.
«Ерекшелігін көрсет» ойыны.
Р/с
Тұлғалар
Ғылымға қосқан үлесі
Ерекшелігі
123456
Әбу Наср әл-Фараби(870-950)Әбу Райхан әл-Бируни(973-1050)Махмуд Қашғари(1030-1090)Жүсіп Баласағұни(1021-1075)Ахмет ИүгнекиҚожа Ахмет Йасауи(1103-1167)
ҮІ. Жаңа сабақты қорытындылау.ҮІІ. Үйге тапсырма. 1. §20. Ғылым мен білімнің дамуы2. Кестені толтыруҮІІ. Бағалау
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз