| Сабақтың ортасы | Мұғалімнің сөзі: Cәлеметсіздер ме құрметті ұстаздар! Мен ү.Кәрібаев атындағы орта мектептің бастауыш сынып мұғалімі Газиз Гульнар Телеубековна сіздермен өтетін шебер сыныбымның тақырыбы: «Бастауыш сынып оқушыларының мәтінмен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру арқылы сын тұрғысынан ойлауын дамыту» .Мектебімізде мәтінмен жұмыс 1 сыныптан бастап қалыптасып келе жатыр. Қазіргі таңда мәтінмен жұмыс барлық пәндерге кірген. Бастауыш сыныпта ана тілін оқытудың негізгі мақсаттарының бірі-оқушылардың сөздік қорын, ауызша және жазбаша сөйлеу тілін, сөйлеу мәдениетінің қалыптастыру болып табылады.Сондықтан да қазіргі кезде бастауыш мектеп мұғалімдері оқушылардың сөздік қорын молайтып, сол үйренуіне сөздерін қолдана отырып, айтайын деген ойын анық жеткізіп сөйлеуіне зор көңіл бөлуде. Осыған орай, өз сабақтарымызда оқушының дұрыс сөйлеу мәдениетін жоғары деңгейге көтеру, яғни сөйлеу тілін дамытуға ерекше назар аударып отырамыз.Бүгін әріптестер сіздермен мектебімізде іс- тәжірибемде қолданып жүрген мәтінмен жұмысымның бірнеше түрлерін ұсынғалы сіздермен бөліскелі отырмын.Топтық жұмыс. Әр топқа мәтінмен жұмыс жасаудың тапсырмаларын беремін және берілген тапсырма бойынша өздері дескриптор құрастырады.1-топ.Мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беруДескрипторБілім алушы
-мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтар қояды;-мәтіннен сұрақтардың жауабын тауып, астын сызады;-сөйлемдердің құрылымын сақтайды..
Футбол«Футбол» сөзі ағылшыннан аударғанда «табан доп» деген мағынада қолданылады. 1863 жылы қазан айында Лондонда алғаш рет футболшылардың одағы құрылды. Қазіргі футбол тарихы сол оқиғадан басталады. 1934 жылдан соң Ресейде тұңғыш футбол командасы пайда болды.Біздің елімізде футбол ойыны кеңінен тараған. Футбол – ұжымдық ойын. Футбол ойнау үшін өте төзімді болу керек.Қазақстанның «Қайрат » футбол командасы 1959 жылы құрылды. Сол кезден бастап «Қайрат» ел намысын қорғап келеді.2-топ Мәтіннің тақырыбын және негізгі ойын анықтайдыДескрипторБілім алушы
мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;сұраққа қатысты ойын білдіреді;мәтіннің тақырыбын анықтайды;мәтіндегі негізгі ойды анықтайды.Мәтінді түсініп оқы. Хамит атасымен әңгімелескенді ұнатады. Балабек қария көп жыл бойы сушы болған. Қазір құрметті демалыста. Сонда да отырғанын көрмейсің. Хамитті ертіп, үй жанындағы бақ ішіне жеміс егіп жүргені. Ешқашан шаршамайды.Ата, «маңдай тер» деген не? – деп сұрады Хамит.Атасы ойға шомды. Көзін бір нүктеге қадады. Әжімдері тереңдеді. Сонан соң Хамитті жетектеп, өзі көшет алып жүрген тоғайға келді.
Қолына күрек ұстатты:Қане, екі-үш көшет қазып ал!Өзі шеткерірек барып, ағаш көлеңкесіне жайғасты.Хамит пора-порасы шығып терледі.Күз тарта көшеттер үлкен ағашқа айналды. Алма мен жүзім мол жеміс салды. Қоңыр күзде атасы Хамитті ертіп, бақ ішіне келді. Қып-қызыл алманың біреуін үзіп, қолына ұстатты. Сондай дәмді!«Маңдай тер» деген осы, Хамитжан. Өзіңнің маңдай теріңнің жемісі. Хамит атасын құшақтай алды.
Сұрақтарға жауап бер.
Атасы Хамитке «маңдай тер» деген ұғымды қалай түсіндірді?
«Маңдай тер» дегенді сен қалай түсіндің?Мәтін арқылы автор не айтқысы келді?
Мәтінге сәйкес келетін тақырыпты таңда.
Маңдай терЕңбек- түбі береке
Мәтіннің негізгі ойын жаз _________________________________________________
3топ.Мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын анықтайды.ДескрипторБілім алушы
мәтіндердің тақырыбын анықтайды және салыстырады;мәтіндердің негізгі ойын анықтайды және салыстырады;мәтіндердің түрін анықтайды;мәтіндерді салыстыру нәтижесін белгілеп көрсетеді.4-топ.Тақырып пен тірек сөздерге сүйеніп мәтіннің мазмұнын болжауДескрипторБілім алушы
тақырып пен тірек сөздердің негізінде оқиғаның мазмұнын болжайды;тақырыпқа сәйкес жүйелі мәтін құрастырады;мәтіннің құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлімі, соңы) сақтайды;сөйлеу барысында лексика-грамматикалық нормаларды сақтайды;Берілген тірек сөздерді мұқият тыңда. Тақырып пен тірек сөздерге сүйеніп мәтіннің мазмұнын болжаТірек сөздер: көктем, жасыл жапырақтар, балалар, құстар, ұя жасау, ағашқа бекіту, торғай , қос балапан, біреуі, жерге түсіп қалу, ұяға салу, шиқылдау, торғайдың енесі, алғыс айтып тұрғандай.
Бұл мәтінде не туралы айтылуы мүмкін? Тақырып пен тірек сөздерді пайдаланып, «Құстарға көмек» тақырыбына шағын әңгіме құрастырып айт5-топ. Мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) жәнеқұрылымдық бөліктерін(басы,негізгібөлім,соңы)анықтауДескрипторБілім алушы-мәтінді құрылымдық бөліктерге бөледі;-мәтіннің әр бөлігіне сәйкес сурет салады;Мәтінді түсініп оқы.Таңғы шуақ
Күн көкжиекке көтерілді. Жердегі тіршілікті ояту үшін көктен күлімдеп қарап, жан-жағына шуақ шашты. Күннің алғашқы шуағы бозторғайға жетті. Ол ұйқысынан оянды да, қанатын қағып- қағып жіберіп , сүйікті әніне басты. Күннің шуағы енді ұйықтап жатқан көжекке түсті. Көжек құлағын тіктеп алып, шық басқан алаңқайға қарай секіре жөнелді. Күн шығысымен айнала жанданып шыға келді. Көктегі күн шаттанып, одан сайын жарқырай түсті.
Мәтінді 3 бөлікке бөл. Әр бөлікті әр түсті қарындашпен қоршап сыз.
Мәтіннің әр бөлігіне сәйкес сурет сал.
Әр топ өзара бағалау бойынша бағаланады.
Сергіту сәті: «Табиғат мінезі» жаттығуы. Қане, барлығымыз тізбектеле тұрайық. Көзімізді жұмып, өзімізді табиғат аясында тұрғандай сезінейік. Күн тамаша ашық, күн сәулесі шуақ шашып тұр, айнала тамаша көрініске толы. Енді, көзімізді ашып, өзімізді еркін сезінейік. Алғашқыда бәрі жақсы болып тұрды да кенет, аяқ астынан жеңіл жел соқты. Алдыңызда тұрған адамның арқасынан жәймен ғана қолмен жеңіл желдің самалындай етіп сипаймыз. Жел күшейді – енді алдыңыздағы адамның арқасын қатты уқалай бастаймыз. Кенет, боран басталды - енді боран күшіндей екі қолмен айналдыра күштірек уқалаймыз. Содан кейін, аяқ астынан жай ғана жаңбыр сіркірей бастады – енді қолымызбен жаңбырдың тамшысындай жәймен ұрамыз. Бір кезде қатты жауын жауды – біз қатты жауын сияқты арқамызды саусақтың ұшымен жоғары төмен сипалаймыз. Аяқ астынан бұршақ жауды – арқамызды саусақ басымен бұршақ жауғандай қаттырақ ұрамыз. Бір кезде бәрі басылды, күн жарқырап ашылып, адамға бір күшті шуақ берді. Енді алдымыздағы адамдармен алмасамыз. Осы жаттығуды сізге алдыңызда тұрған адам орындайды. Жеке жұмыс.Аудиожазбадан «Кішкене бағбан» атты мәтінді тыңдатамын. Тыңдаған мәтіндері бойынша тест орындатамын1.Мәтін не туралы?А) ағаш отырғызу Ә)бағбан Б)екі дос2.Садықтың әкесі кім?А) аспазшы Ә)шопан Б)бағбан3.Қалел қандай бала?А)ойынпаз Ә)еңбекқор Б)жалқау4.Мәтін бойынша жеміс-жидектер қай мезгілде пісті?А)жаз Ә)күз Б)көктем5.Мәтінге байланысты мақал-мәтелді тап.А)Еріншектің ертеңі бітпес Ә)Ағаш тамырымен мықты,адам достарымен мықты.Б)Еңбек етсең ерінбей тояды қарның тіленбей.6. «Бағбан» деген кім?А) аң аулайды Ә)ағаштарды күтіп баптайды Б)құрылысшыОқушылар бірін-бірі тексеру арқылы бағалау. |
Сабақтың соңыКері байланыс
| Шеберлік-сыныптың соңында біздің жұмысымызды бағалауды өтінемін. Қатысушылардың практикада алынған дағдыларын көрсетуі, өзіндік анализ, рефлексия және т.Қорытындылау. Мәтінмен жүргізілетін осындай жұмыстарының нәтижесінде оқушылардың мәтінді түсініп оқи білуі мен есте сақтауы, мәтіннің құрылымдық ерекшеліктері туралы білуі, оны тәжірибесіңде пайдалану дағдысы мен мәтіннің түрлері бойынша ауызша, жазбаша жеткізу дағдылары қалыптасады.
|
03 Желтоқсан 2018
1190
6 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған