Бастауыш сыныпта жаңа технологияларды қолдану
тиімділігі
«Еліміздің ертеңі бүгінгі жас ұрпақтың
қолында,
ал жас ұрпақтың тағдыры ұстаздардың
қолында»
Н. Ә. Назарбаев
Егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ. ХХІ
ғасыр білімділер ғасыры болмақ. Жаңа кезеңге бет бұру оңай емес. Ол
үшін болашақ ұрпағын тәрбиелеу керек. Бәрімізді бүгінгі таңда
алаңдататын мәселе – жас ұрпақтың сапалы білімді игеруі. Елбасымыз
Н. Ә. Назарбаев «Білімді, сауатты адамдар-бұл ХХІ ғасырда адамзат
дамуының негізгі қозғаушы күші» деуінің өзі - үлкен көрегендіктің
белгісі.
Ұлтымыздың тірегіне айналар ұрпаққа деген
көзқарас Елбасымыздың білім саласына ерекше назар аударуымен
айқындалып отыр.
Өзекті мәселе – жас ұрпақтың Елбасы бастаған
көш-керуенге кідіріссіз ілесуі. Ілесе алмаса-бізге сын. Халқымыздың
тағдыры, еліміздің ертеңі жас ұрпақтың
қолында.
Қазіргі кезеңде еліміздің білім беру жүйелерінде
бірқатар өзгерістер енгізіліп, олардың жаңа ұлттық модельдері
құрылуда.
Мен де оқыту тәжірибемде жетістіктерге жету
жолдарын қарастырудамын. Оқушылар өз пікірлерін, көзқарастарын
еркін және ерікті түрде білдірсе екен деп ойлаймын. Тек білдіру
емес, сонымен бірге өз пікірлерін дәлелдей алатын және оны іс
жүзінде де асыра алатын тұлға болып қалыптаса алса, онда мұғалімнің
биік мақсатқа қол жеткізгені
болмақ.
«Мұғалімге арналған нұсқаулықтан» білім берудегі
Кембридждік әдістің теориялық негізін оқып, таныса отырып, оқытудың
жаңаша әдіс - тәсілдері – 7 модульді оқып келген әріптестерімнің
сабақтарына қатыса отырып, өз сабақтарымда іс жүзінде қолдану
арқылы оның артықшылықтарына көз
жеткіздім.
Жаңа әдістерін жетілдіру мақсатында педагогтардың
біліктілігін арттыру
курсының бізге ұсынылып отырған бағдарламасы мына
жеті модульді
қамтыған:
1. Білім беру мен білім алудағы жаңа
тәсілдер.
2. Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету.
3. Білім беру үшін бағалау және оқуды
бағалау.
4. Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық
технологияларды пайдалану.
5. Талантты және дарынды балаларды
оқыту.
6.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес білім
беру және оқыту.
7. Білім берудегі басқару және
көшбасшылық.
Бұл модульдердің көпшілігін бұрыннан сабағымызда
пайдаланып жүрсек те, тереңіне үңіліп, олардың өзіндік философиясын
түсініп көрмеппіз. Әрине, бұрынғы дәстүрлі әдістерді де жоққа
шығаруға болмайды, әр тәсілдің өзіндік артықшылықтары болады. Біз
қолданып отырған бағдарламаның түрлі тәсілдерді жинақтағанына
қарамастан, сындарлы оқыту негіздері қамтылған. «Оқу мен жазу
арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» (СТО) бағдарламасының қазіргі
таңда білімді, білгенін өмірге пайдалана алатын шәкірт тәрбиелеуде
алатын орны ерекше .
Менің өзекті тақырыбым - оқытудың жаңа
технологиялары мен аймақтық компонеттерді пайдалана отырып,
оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, шығармашылық
қабілеттерін дамыту.
Негізгі көздейтін
мақсатым:
Жаңа технологияны кеңінен қолана отырып,
оқушылардың өз бетімен жұмыстануын
дағдыландыру
Теориялық білімді тәжірибе жүзінде пайдалана
білуге үйрету
Оқушылардың компьютерлік іскерлігін
дамыту
Міндеттері:
Ø Оқушылардың танымдық қабілеттерін
арттыру
Ø Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту,
ойлау дағдыларын қалыптастыру
Ø Оқушылардың өз бетімен білім алуына
көмектесу
Күтілетін нәтиже:
v Қызығушылықты
оятады
v Сабақ беру әдісі
өзгереді
v Оқушылар ізденуге
үйренеді
v Уақыт тиімді
пайдаланылады
v Оқушылардың даму деңгейін үнемі бақылап
отырамыз
v Тыңдау, жазу, сөйлеу, оқу біліктіліктері
артады.
Ең алдымен жаныма жақын, өз іс-тәжірибеме ертерек
еніп кеткен әдіс – сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясына
тоқталғым келеді:
Білімнің жаңа мазмұнын жүзеге асыру үшін жаңа
технологиялар қажет – ақ. Жаңалықты меңгеру мен жүзеге асыруда
дұрыс түсінбеушілік ұйымдастырушыға әртүрлі кедергі жасайтыны
белгілі. Сондай педагогикалық
технологиялардың бірі - оқу мен жазу арқылы сын
тұрғысынан ойлауды дамыту.
Сыни тұрғыдан ойлау «ойлау туралы ойлану» деген
түсінік береді. Бұл модуль арқылы маңызды мәселелерді талқылауға
болады және білім беру үшін тиімді болып табылады. Бұл оқушылардың
да мұғалімдердің де сыни тұрғыдан ойлауды дамытуды саналы және
оймен қабылдауын көздейді. Сыни тұрғыдан ойлау – бақылаудың,
тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты
ойлауға, бағалауға, талдауға және синтездеуге бағытталған пәндік
шешім. Сыни тұрғыдан ойлау көбіне қарсы пікір айтуға, баламалы
шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс – әрекетімізге жаңа немесе
түрлендірілген тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған
қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды
білдіреді. Бұл жолдағы ең оңай тәсіл балалардың жеке басының
тәжірибесіндегі дәлелдерге мән беруге
ынталандыру.
Сын тұрғысынан ойлаудың ең жақсы тұстары
балалардың жан – жақты іздену қабілеттері дамиды және нашар оқитын
оқушыларда да қозғалыс, ұмтылыс, жұмыстану қабілеттері пайда
болады. Кейбір сабақтарымда кедергілерге ұшырасам да,оны жеңу
жолдарын іздестіре бастадым . Сын тұрғысынан ойлау модулін реті
келсе әр сабақта қолданған ұтымды .
Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасында 100-ге жуық
стратегиялар бар. Қазіргі кезде мен қолданып жүрген стратегиялар
Венн диаграммасы, «Т» кестесі, эссе, ой қозғау, инсерт, шығу
парағы, кубизм , дискуссиялық өрнек, кластер, ішіне сыртына ,
синквин, т. б.
Сын тұрғысынан ойлау - өз алдына сұрақтарға жауап
іздеп, жан-жақты пікірлесіп, талдау жасап отыру. Бала санасын сол
тақырыпқа байланысты ояту, ой шақыру, ойын тұжырымдау, қасындағы
балалармен пікірлесу, топтасу. Сын тұрғысынан ойлау – сынау емес,
шыңдалған ойлау. Жас балалардың да бұл жұмысы дұрыс ұйымдастырылған
жағдайда өз даму деңгейіне сәйкес ойы шыңдалып, белгілі бір
жетістіктер