Баяндама

ЖАҢАШЫЛ САБАҚТЫ ӨТКІЗУДІҢ ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕРІ

Г.К.Елеукенова

Павлодар облысы білім беру басқарамасының Ақтоғай ауданының білім бөлімінің

«Естай атындағы ЖББОМ» КММ физика пәнінің мұғалімі

Қазіргі уақытта Интернет және бизнес-технологиялар білім беру қызметі саласында берік орын алды. Бұл цифрлық ресурстар мен корпоративтік өзара әрекеттесу идеяларының танымдық, оқу-тәрбие процесінің жан-жақты болуына ықпал етіп, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін көрсетуге мүмкіндік беретінімен түсіндіріледі. Бұл мақалада біз оқушылардың пәнге және жалпы мектептегі оқуға деген қызығушылығын оятуға көмектесетін бірнеше интерактивті әдістерді қарастырамыз.

Қазіргі жаһандану үрдісінде, шығармашылық ізденістегі, әр баланың ақыл-ой еңбегінің дамуына ықпал жасайтын негізгі тұлғаның бірі – ұстаз. Оқушыларға қазіргі заман талабына сай білім беру үшін мұғалім үлкен ізденіс үстінде болуы керек.

Дәстүрлі сабақтарда үш төрт адам үй тапсырмасын айтады, мұғалім жаңа тақырыпты түсіндіреді, мұғалім бағаларын айтады, үйге тапсырма береді, үлгерімі нашар оқушылар еленбей қалады. Ал жаңашыл сабақтардың бізге берері не екеніне тоқталсақ:

a)Мұғалім оқушының білімді өзі алатындай етіп ұйымдастырады;

ә)Оқушы өзі еңбек етеді;

б)Оқушы іздене отырып, өзі баға береді;

в) Барлық оқушылар бірдей білім алады;

г)Алған білімін өмірмен байланыстыра алады;

д) Әр оқушы өз ойын толық жеткізе алады; [1, 13б]

Жаңашыл сабақтар мұғалімнен нені талап етеді? Шығармашылық ізденісті; оқу материалын оқушының қабылдау ерекшелігіне сәйкес ұйымдастыруын; сыныптағы әр баланың мүмкіндігіне қарай белсенді әрекет ететініне жағдай жасауын; сабақ барысында мұғалімнің жұмысқа жағымды көңілінің болуын; оқушыларға сабақ тақырыбын ғана емес, мақсатын, олардың қызметін, ұйымдастыру түрін хабарлауын;үнемі ізденіс үстінде болуды; сабақтың мақсатын, тақырыпты ашуда түрлі ізденіс тапсырмаларының жүйелілігін; оқулықта қажетті ақпарат жеткіліксіз болса, онда сабаққа қосымша ақпараттық карточканы әзірлей алуын; сабақта оқушыларға білім алуға кедергі жасалмауын, яғни оларға жұмыс жасау үшін көбірек уақыт беру қажеттігін. [2,27б]

Пәнді оқытудағы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ). АКТ-ны оқу үдерісінің мазмұнына енгізу оқушылардың сана-сезімін ақпараттандыруға және қазіргі қоғамдағы ақпараттандыру процестерін түсінуге әкелетін әртүрлі пәндік салаларды информатикамен біріктіруді көздейді. Сабақты prezi.com платформасының көмегімен жүргізуге болады. Prezi.com — бұл сызықтық емес құрылымдағы интерактивті мультимедиалық презентациялар жасауға арналған web-сервис. Prezi-де негізгі эффекттер слайдтан слайдқа ауысумен байланысты емес, сол слайдтың жеке бөліктерінің ұлғаюымен байланысты! Осы платформаны сабақта қолданып, эстетикалық жағынан сабағыңызды көріктендіруге болады. 1-сурет

https://prezi.com

Wordwall платформасы әртүрлі қашықтықтан оқыту және аралас оқыту әрекеттері үшін пайдаланылуы мүмкін. Қызмет шетелдік, бірақ оның интерфейсі толығымен орыс тіліне аударылған. Кроссвордтар мен викториналардан бастап флэш-карталарға, бос орынды толтыру және сәйкестік әрекеттеріне дейін интерактивті жаттығуларға арналған әртүрлі үлгілер жинағы бар. Сонымен бірге, топқа бөлу әдісі ретінде де қолдануға болады. https://wordwall.net.

Үй тапсырмасын тексеруге Тарсия әдісін қолдануға болады. Оқушылар формула, өлшем бірліктер мен белгіленуді сәйкестендіріп, тапсырма орындауларын мүмкіндік бар. Тарсия: оқушының белсенділігін, пәнге құштарлығын, сыни ойлау қабілетін және ізденімпаздығын арттырады, «жасырынып» жатқан қабілеттерін ашуға көмектеседі, өзіне деген сенімділік пайда болады. Оқушы негізгі ұғымдарды еске сақтайды, білім сапасы жақсара түседі, өз сыныптастарымен диалогқа қатысады, бір-біріне қолдау көрсетеді, топта жұмыс жасай білуге дағдыланады, басқаға сын көзбен қарап, тиімді шешім қабылдауына мүмкіндік алады. Дегенмен де, бұл «Тарсияны күнделікті сабақта қолдану керек» деген мағынаны білдірмейді. Сабақтың түріне, кезеңіне байланысты оқушыларды жалықтырмай тиімді пайдалану – мұғалімнің шеберлігіне байланысты. https://www.tarsiamaker.co.uk/ Қазіргі әлемдегі ең танымал цифрлық технологиялардың бірі - QR коды. QR коды «Жылдам жауап» деген сөздің қысқасы, яғни «жылдам жауап». QR код үлгісі екілік пішімдегі деректер тізбегін кодтайды. QR кодтары – оқу процесінде қолдануға жарамды заманауи технология. Балаларды декодтау үдерісі және мұғалімнің кодталған түрде «жіктелген» фактісі қызықтырады. QR кодын қолдануға болады:

- сабақтың тақырыбын қоюға арналған тәжірибеге бағытталған тапсырмалар ретінде;

- сабақта өтілетін тақырып бойынша білімдерін кеңейту;

- жаңа терминдер мен анықтамаларды қайталау;

- зерттелген материалды қорытындылау.

QR кодында онлайн тест, викторина немесе квест бар электрондық ресурсқа сілтеме болуы мүмкін; сабақ тақырыбы бойынша қосымша ақпарат алу үшін; фильм үшін және т.б. https://www.qrcode-monkey.com

Plickers com платформасы арқылы оқушылар сұрақтарға жауап береді. Бүкіл сыныпқа сіздің сұрағыңызға бір уақытта жауап беруге мүмкіндік беріңіз деп елестетіп көріңіз. Сірә, сіз ешкімді тыңдай алмайсыз. Plickers бұл мәселені шешеді. Бұл платформаның тиімділігі оқушылар жауап берген сұрақтарын дұрыс –бұрыстығын көріп отырады, яғни барлығы ашық түрде.

https://www.plickers.com/setreport/63c7d2a7e779ff00112eb863

Сабақтың соңында Тик ток әдісін қолдануға болады. Сабақты қорытындылап, оқушылар өз ойларын ашық түрде айта алады.

Осылайша, қазіргі мектептердің тәжірибесі оқыту процесінде педагогикалық инновацияларды қолданудың ең кең арсеналына ие. Оларды қолданудың тиімділігі оқу орнында қалыптасқан дәстүрге, педагогикалық ұжымның осы жаңалықтарды қабылдай білуіне, оқу орнының материалдық-техникалық базасына байланысты. Бүгінгі таңда көптеген мұғалімдер оқудың тиімділігіне жету үшін мектепте заманауи технологиялар мен инновациялық оқыту әдістерін қолдануда. Бұл әдістерге оқытуда қолданылатын белсенді және интерактивті формалар жатады. Белсенділер мұғалімге және онымен бірге білім алатындарға қатысты оқушының белсенді позициясын қамтиды. Оларды қолдану арқылы сабақ барысында оқулықтар, дәптер, компьютер, яғни оқу үшін жеке құралдар пайдаланылады. Интерактивті әдістердің арқасында білім басқа оқушылармен ынтымақтастықта тиімді меңгеріледі. Бұл әдістер оқудың ұжымдық формаларына жатады, оның барысында оқушылар тобы оқытылатын материал бойынша жұмыс жасайды және олардың әрқайсысы орындалған жұмысқа жауап береді. Интерактивті әдістер жаңа материалды сапалы меңгеруге ықпал етеді. Сондықтан мектептегі оқытудың инновациялық әдістері балалардың танымдық қызығушылығын дамытуға ықпал етеді, оқытылатын материалды жүйелеп, жалпылауға, талқылауға, пікірталас жасауға үйретеді. Алған білімдерін түсініп, өңдей отырып, студенттер оны іс жүзінде қолдана білу дағдыларын игеріп, қарым-қатынас тәжірибесін жинақтайды. Оқытудың инновациялық әдістерінің дәстүрлі әдістерге қарағанда артықшылығы бар екені сөзсіз, өйткені олар баланың дамуына ықпал етеді, оны тануда және шешім қабылдауда дербестікке үйретеді.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Алексеева, Л. Н. Инновационные технологии как ресурс эксперимента/ Л. Алексеева // Учитель. – 2019. – № 3. – С. 28.

2. Қазіргі сабақты жобалау және ұйымдастыру.  «Өрлеу» біліктілігін арттыру ұлттық орталығы.

3. Загвязинский, В. И. Инновационные процессы в образовании и педагогическая наука/ В. И. Загвязинский // Инновационные процессы в образовании: Сборник научных трудов. – Тюмень, 2019. – С. 8.