Баяндама: Ата-ана мен бала арасындағы психологиялық үйлесімділік

Ата-ана мен бала арасындағы психологиялық үйлесімділік туралы

Қазіргі таңда отбасы қиын кезеңді басынан өткізуде. Ажырасу мен толық емес отбасылар, отбасындағы кризис, жасөспірімдер арасындағы қылмыс, тәрбие сапасының құлдырап кетуі, қоғамдағы жат қылықтардың көбеюі, қазіргі кездегі отбасының жауапкершілігінің төмендеуі, заңсыз отбасын құру, некесіз баланың туылуы, тастанды бала, т.б. қалыптасуына әкеліп соқты.

Бүгінгі таңда толық емес отбасыларында өскен балалар өте қамкөңіл, тез ренжігіш, күйгелек мінезді болып өсіп келеді. Аналық мейірімді қатты аңсайды. Ондай бала көңіліне ұнамағанды істемейді, қоғамдық пайдалы еңбектен бас тартуға әрекет жасайды. Баланың мінез ерекшеліктеріндегі мұндай кемшіліктер отбасы тәрбиесінде көптеп кездесуде.

Отбасы тәрбиесінде Отанымыздың демократиялық құрылымға бет бұрған алғашқы, өтпелі кезеңінде, қазіргі кездегі ата-ана баланы патриотизмге тәрбиелеу ісінің бәсеңдегенінің куәсі болдық. Сонымен бірге еңбек тәрбиесіне көңіл бөлмеген жанұяларда бала бос уақытын көптеген жағдайда әртүрлі қызықтар қуумен өткізеді. Ол жастардың азғындауына апарып соғатын бірден-бір нақты жағдай болып отыр.

Жалпы отбасындағы әке тәрбиесіне келсек, бүгінгі таңдағы әке әртүрлі себептерге байланысты өзінің отбасындағы патриархалды күшін жоғалтқан. Сонымен бірге балада әке тәрбиесі жетіспейтін отбасы кездесуде. Қазіргі жағдайда жауапкершіліксіз ата-ана көбейіп кетті. Бала тәрбиелеуде ана мен бала арасындағы қарым-қатынаста сұхбаттасу жетіспейді. Баланың әлеуметтік даму деңгейі қала береді. Әлеуметтік даму деңгейі деген не? Ол мінез-құлқы мен қоршаған ортамен қарым-қатынасы жетіспейді. Отбасындағы берілтін тәрбиеге келер болсақ, отбасын екіге бөліп қарастыруға болады: жақсы тәрбие беретін отбасы бар, мүмкіндігі келмейтін отбасы бар. Баласын тастап саудаға кетеді, қызмет істейді. Ондайбала үйдежалғыз отырады. Ол баланың тамағы тоқ, киімі бүтін болғанымен жақсы тәрбие ала алмайды.

Отбасында кездесетін көп кемшіліктердің бірі- баланың тілін дұрыстамаймыз. Бала еркелікпен тілін бұрап, басқаша сөз айтады.

Қазіргі кездегі отбасындағы бала тәрбиесіндегі ата-ананың жауапкершілігінің төмендеуінің салдарынан балаларымыз көше кезіп, қыздарымыз кезбелікке салынып, қаңғыбас бала саны көбейе түсуде. Отбасы тәрбиесінде әсіресе жастарымыз арасында мейірімділіктің, имандылықтың, адамгершіліктің төмендеуінің салдарынан әртүрлі жағдайлар туындауда.

Ата-ана бала тәрбиелеуде ең бірінші мына төмендегі ұсыныстарды есте ұстағаны жөн:

Баланың бойына өзелініңсалт-дәстүрін, ана тілін, дінін, мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу.

• Отансүйгіштікке, патриотизмге тәрбиелеу;

• Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынасты дұрыстау;

• Баланы табиғатына сәйкестендіріп, қабілетін анықтап, бейімділігін дамыту;

• Баланың өзіне деген сенімін арттыру, өзін-өзі бағалауға тәрбиелеу;

• Отбасында баланың рухани байлығын ( эстетика, дене, еңбек, адамгершілік, имандылық, т.б.) дамыту;

• Отбасында баланы жеке тұлға ретінде қарау;

• Баланың өзін-өзі басқаруы (финанс, іс-әрекет, т.б.);

• Баланың табиғатына сәйкестендіріп, кәсіп таңдауға бағыт-бағдар беру.

Сонымен, жаңа ғасырда, қоғам мүддесіне сай лайықты, жан-жақты жетілген, ертеңгі қоғам иегері боларлық азамат тәрбиелеп өсіру отбасының, балабақшаның, мектептің, барша жұртшылықтың міндеті болып отыр.