Баяндама "ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІ БІЛІМ САПАСЫН КӨТЕРУДІҢ НЕГІЗГІ ЖОЛЫ"

Мусина К.А.

Көкшетауқаласындағы

№12 ортамектептің

қазақтіліменәдебиеті

пәнініңмұғалімі.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІ БІЛІМ САПАСЫН

КӨТЕРУДІҢ НЕГІЗГІ ЖОЛЫ

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың « Қазақстанның болашағы-қазақ тілінде»және « Тіліміздің - мемлекеттік қызметте де өндірісте де, ғалымда да, білім беруде де орыс тіліндей болып қолдануыүшін қолдан келгенінің бәрін істеукерек» деген тұжырымдары бар.

Бұл істегі басты тұлға, әрине, біз – мұғалімдерміз. Біз «Туған тілге деген сүйіспен-шілікті басқалардан басым тұратын, елжанды, тілі жоғалған ұлттыңөзі де жағалады» - деген қағиданы берік ұстанған, өз ісінің болуы- мыз керек.

Сапалы білім беру – бүгінгі күннің талабы болғандықтан біздің барлық күшіміз білім сапасын көтеру және педагогикалық процесті жетілдіруге бағытталуы тиіс. Осы орайда, оқушының да жұмысының сапасына, оқу-тәрбие процесінің жоғары нәтиже көрсетуіне үлкен әсерін тигізетін жол-бұл мұғалімнің әдістемелік жүйесі.

Пәнді дәстүрлі әдіс – тәсілдерді түрлендіре отырып және жаңа техноло-

-гияларды ұтымды пайдалана оқыта білсек, біз оқушының бойында тілге деген қызығушылықты арттыруымыз сөзсіз.

Орыс мектебінде қазақ тілін оқытудағы басты мақсатымыз – оқушыларды осы тілде ауызекі сөйлесуге үйрету үшін, яғни жеке дарын тұлға бойындатаным белсенділігін қалыптастырудың тиімді жолы ретінде инновациялықтехнологияны игеруді жөн көрдім.

Дәстүрлі сабақта инновациялық тәсілдерді қолдану оқушылардың сөйлеу әрекетін дамытудың бірден-бір тиімдісі болып табылады. Жалпы дәстүрлі сабақ оқушалардың көзқарасын қалыптастыруда өз шегінен шығармайды.Бұлжерде айта кеткен жөн сыныпта зерек балалар мен қатар шығармашылық және ойлау қабілеті төмен, өз бетінше жұмыс істеуге үйренбеген оқушылар да кездеседі. Мысалы, дәстүрлі сабақты түсіндіргеннен кейін, олар өзді-өзімен қалып, жұмысты әрі қарай өз бетінше жасауға үйренбегендіктен уақытты бос өткізеді.Олардың жұмысы не мұғалімді не өздерін қанағатттандырмайды.

Мұндай жағдайды өзгертуге маған және менің оқушыларыма топпен жәнежұппен жұ-мыс істеу көп көмегі тигізеді. Топқа әртүрлі деңгейдегі оқушыларды біріктіремін.Олар-дың ішінде біреуі жақсы ой айта алатын,біреуі топтағыларды ойға жетелейтін, ал біреуі тек тыңдап, көріп, есіне сақтайтындар. Топтағы оқушылар бірігіп оқу материалын қарайды, берілген тапсырманы, бір-біріне түсіндіреді. Тәжірибеде кездесіп жүргендей осындай жұмыстарда кейін оқушы міндетті түрде оқығанын әңгімелей алады, не мазмұны шағын шығарма жаза алады. Әрине мұндай жұмыстарды жүргізу алдын ала оқушының тілін дамытатын жұмыстарды таңдай білген жөн.

Орыс тілді аудиторияға қазақ тілін оқытып, үйрету- көптеген ізденістерді, жаңа техно-логияларды қолдануды талап етеді.

Ғалым мен техниканың қарқынды дамыған ғасырында мультимедиялық техноло-гиялардың, жалпы мультимедиялық өнімдерідің, сонымен қатар электрондық кітаптар-дың, үйретуші программалардың қолдану аясы өте кең. Бұлөнімдердің өзіндік ерекше-

ліктері мәтіндік, графикалық, аудиобейне ақпаратына анимацияның бірігуі болып табы-лады.

Қазақ тілін компьютермен жабдықталған мультимедиалық бағдарламасымен қам-

тамасыз етілген жұмыстың сыныпта жүргізудің тиімділігі: тілдікжәне бейнебайланыс

арқылы мұғалім-оқушылармен жұмыс жүргізу барысында олармен «дыбыстық» , яғни

оқушыларды естіп олармен сұхбаттасып, мұғалім өз жұмыс компьютерінде отырып,

оқушының жұмыс аймағындығы іс-қимылдарын бақылай отырып, орындаған жұмыс-

тарына түзетулер енгізе алумүмкіндігі. Бұл іс-әрекеттің бәрін мұғалім өз жұмысайма-

ғынан үздіксіз отырып жасай алады.Мұғалім оқушының жұмыс аймағын бақылауда

активті және пассивті көру мүмкіндігін пайдалана алады.

Сабақта электронды оқулықты пайдалану оқушының танымдық белсенділігін артты-

рып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен жұмыс

жасауына жағдай жасайды...

Электронды оқулықтағы мәтінмен танысуда мәтінді тыңдап және сұрақтарға ауызша

жауап бергенде оқушының өз дауысын жазуы, одан кейін оныөзінің тыңдауы, электрон-

ды кітаптағы мәтінді оқыған диктордың сөзімен салыстыруы, қорытынды жасаудамаңыз-ды жұмыс атқарады. Осындай интерактивті оқыту бағдарламасы оқушыларды мәселені бірігіп шешуге үйретіп тәрбиелейді.

Сонымен қатар, оқушы жұмыс мониторын, яғни жұмыс аймағындағытапсырманы,

бір- бірінің мониторындағы жауапты, активті көру мүмкіндігін пайдалана отыр интерак-

тивті тақтадан жеке оқушының жазған жауабын көріп, тексеріп және оған өзгертулермен

түзетулер енгізе мүмкіндіктерініңболуы өте қуантатын жайт.

Сабақ үстінде тапсырма жазылған кеспе қағаздардың орнына мәтіндік«чаттың» жұмысын қолдану арқылы орындауға «чат» арқылы тапсырма жазып беру. Оны оқушы-

лар «хат» келді деп қуана оқып ,орындауға кіріседі. Бұлжерде оқушыға тапсырманы

мәтіндік « чаттың » көмегімен оқушыға жекеорындауға арналған тапсырма беру, атап

айтсақ, сөздіктегі берілген сөздерді пайдалана отырып, жай немесе күрделі сөз тіркесте-рін құру, берілген сөздерді пайдалана отырып сөйлем құрастыруға берілген тапсырмалар біріншіденчат арқылы тапсырма алған оқушының тапсырманы орындауға деген жауап-

кершілігін арттырса, екіншіден оқушының мемлекеттік тілде комиьютердемәтінді тез

және сауатты теруге дағдыландырады. Сабақ барысында оқушының бар ынтасын, зейінін

оқу үрдісіне аудару үшін әр сабақта жаңа әдәс-тәсілдерді тауып, сабақ барысында енгізу қажет.

Оқушының жаңа білімді меңгеру барысында, оқытушының сабаққа қажетті тапсыр-маны, ережені, кестелерді, тірек сызбаларды, слайдтар арқылыжүйелеп отырып, қолда-нуы сабақ үстінде мұғалімге қолайлы, жинақылықжағдай туғызады.

Оқу үрдісінде компьютерлі технологияны енгізе оқытуға арналған программалық жабдықтарды сабақта тиімд і қолдану мақсатында компьютерлікбағдарлармамен қамта-

масыздандырылған. Бұл программаны слайд режимінде презентациялар жасауға қолда-ннуға болады.

Презентациялық слайдқа ақпараттың әр түрін қолданып, енгізуге болады. Сонымен

қатар слайдтарға, музыкалық әуен немесе дауыс, анимация суреттерін, тұлғалардың

фотобейнелерін, пейзаж суреттерін, тіпті қоршаған дос- жолдастарының, жанұясының суреттерін, кино фильмдерден үзінділер қоссаоқушының зейіні бірден-бір сабақ бары-сына ауып, қызығу шылығы артады.Медиа-презентанциялар оқушының жадында өтіл-ген тақырыптың нақты қалуына жәрдемдеседі. Әсірессе,бұл компьютерлік бағдарламаны қазақ әдебиеті сабағында қолдану өте тиімді.Оқушы көрнекілікпен берілген сабақта жа-

ңа білімді меңгеруде жеке тұлғаның өмірбаяны мен шығармашылық жолынтерең оқып,

слайд арқылы берілген әр түрлі кестелердітолтыру арқылы, салыстыра сипаттап, топ-

тастыра, саралай отыра жадына тоқиды. Оқушыныңосындай сабақтан алған әсері, оны әрі қарай шабыттандырып, тереңірек оқыпбілуге ынталандырады.

Бұл әдіс оқушының шығармашылық арттыра отырып, білім, білік, дағдысын арттыра

қалыптастырып, пән аралық байланысты жүзеге асырады. Оқушыға сабақтыңсабақтың қызықтыда, түсінікті болуы мүғалімнің шеберлігімен ізденімпаздығына тікелей байла-нысты.

Қорыта келгенде, болашақ ұрпақ үшін білім беру мен тәрбиелеудегі тиімді ізде-ністер қатарына жататын технологиялардын бірі– компьютерліктехнология. Сондықтан

әр елдің озық тәжірибелермен жүзеге асырып, әлемдік педагогиканың озық үлгілерін жаңашылдықпен дамыту әр ұстыздың міндеті екені сөзсіз. Осы жүйе арқылы ҚР «Білім туралы» Заңы, білім жетілдірубағдарламалары негізінде мектеп қызметін жетілдіру, білім сапасын жақсарту, мұғалімдердің шығармашылығы мен педагогикалық шеберлігін арт-тырумақсаттары орындалады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1 .ҚР Президентінің жолдауы.

2. Қазақстан Республикасы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға

міндетті стандарттары. Жалпы орта білім.- Алматы РОНД.2005ж.

3. ҚР 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы.

4. Ю.А. Шафрин. «Основы компьютерной технологии»- М:АБЮ

5. Тіл білімінің сөздігі. Алматы: Ғалым,1998ж.

6. А.Түсіпова. Компьютер – оқытудың жаңа ақпараттық технологияся.

Қазақстан мектебі.- 2004ж. 7