МОДО 8 сынып 1-2 бөлім

1. Географияның басқа ғылымдардан ерекшелігі: географиялық орта элементтерінің кеңістіктегі орны мен олардың арақатынасы туралы ғылым, табиғат пен қоғам туралы ғылымдар тоғысында дамитын ғылым, табиғат пен қоғамдағы құбылыстар мен үдерістердің өзара байланыстары, әрекеттесуі, шарттастығы, кеңістігі туралы ғылым, көптеген ғылым салаларымен байланысады, алуан түрлі ақпаратты пайдалана алады;

2. Физикалық география: жалпы физикалық география, геоморфология, климатология, гидрология, топырақ географиясы, биогеография

3. Қоғамдық-география: экономикалық, әлеуметтік, халықтар географиясы, саяси география

4. Табиғи-қоғамдық: геоэкология, тарихи география, рекреациялық, табиғат ресурстары географиясы, медициналық, геоглобалистика

5. Картография: картография

6. География ғылымының зерттеу бағыттары: табиғатты пайдалану және қорғау мәселелері, қоғамның өндіргіш күштерінің аумақтық ұйымдасуы, тұрақты дамудың кеңістіктік әлеуетін қамтамасыз ету, қолданбалы картографиялық зерттеулер, урбандалу мен демографиялық өзгерістер

7. Зерттеудің әдістері: далалық, картографиялық, теориялық

8. Далалық эксперимент: зерттеу ауданында жүргізілетін тәжірибе, эксперимент

9. Далалық әдістердің түрлері: экспедициялық, стационарлық

10. Картографиялық әдістің талдау түрлері: картометриялық, графикалық, статистикалық, математикалық, визуалды

11. Теориялық әдістер түрлері: анализ бен синтез, салыстырмалы географиялық, жалпылау мен жүйелеу, модельдеу

12. Экспедиция кезінде қолданылатын тәсілдер: маршруттық байқаулар, өлшеулер жүргізу, су, топырақ, ауа сынамаларын алу, тау жыныстары, топырақ үлгілерін жинау, өсімдіктер мен жәндіктердің коллекциялыраны жинақтау, далалық эксперимент, фото-бейне түсірілімдер жасау, сауалнамалар жүргізу

13. Салыстырмалы географиялық әдісті ең алғаш негізін қалады: Гумбольт

14. Деректердің өңдеу мен талдаудың мақсаттары: бастапқы материалды реттеу және деректерді біртұтас жүйеге келтіру, деректердегі қателіктерді, жетіспеушілікті таби және қою, байқалмайтын тенденция, заңдылықтар мен байланыстарды анықтау, зерттеу барысында күтпеген, байқалмаған жаңа фактілерді табу, жинақталған деректердің дәлдігін анықтап, қорытындылар жасау

15. Сандық деректерді топтастыру үшін қолданылатын әдіс: ранг әдісі

16. Модель: нақты нысанның, құбылыс немесе үдерістің жеңілдетілген үлгісі

17. Географиядағы алғашқы модельді жасады: 1826ж Иоганн Генрих фон Тюнен

18. Блок-сызба: алгоритмдер мен үдерістерді сызықтар арқылы байланысқан әртүрлі пішіндегі блоктар түрінде бейнелеу

19. Диаграмма: бірнеше шамалардың арақатынасын көрсететін деректердің графиякалық көрсетілімі

20. Модельдеу: модельді құрастыру кезеңдерін түгел қамтитын үдеріс

21. Заттық модельдеуде: нысан, құбылыс, үдерістің зат түріндегі нақты пішіні беріледі (глобус)

22. Ақпараттық модель түрлері: вербальды, графикалық, кестелік, математикалық

23. Вербальды модель: нысан, құбылыс, үдеріс туралы жазбаша немесе ауызша түрде сипаттама беру (жер сілкінісі сипаттамасы)

24. Графикалық: диаграмма, график, блок-сызба, карталар

25. Кестелік модель: Қазақстан өңірінің демографиялық көрсеткіштері кестесі

26. Математикалық модель: нысан, құбылыстың сандық сипаттамалары формулалар арқылы жасалады

27. Зерттеу нәтижелерін ұсыну түрлері: мәтіндік, көрнекілік

28. Мәтіндік жұмыстар: баяндама, мақала, реферат (ғылыми тілмен жазылады)

29. Көрнекілік жұмыстар: модельдер, электрондық және қағаз түріндегі таныстырылым, қабырғалық баяндама

30. Баяндама: зерттеу нәтижесін белгілі бір ғылыми іс-шара кезінде ауызша айтып беру

31. Реферат: зерттеу нәтижелерін қысқаша түрде баяндау, әдебиеттерге шолу жасау

32. Географиялық карталар: математикалық тәсілмен анықталып, кішірейтілген және жинақталған Жер бетінің немесе басқа аспан денелері мен ғаламшарлардың беткі пішінінің жазықтық бетіне көшірілген нақты көрінісі;

33. Карталар бөлінеді: мазмұнына қарай, қамтитын аумағына қарай, масштабына қарай

34. Тақырыптық картаны сипаттайтын басты белгілер: картографиялық бейнелер, картаның математикалық негіздері, көмекші жабдықтары, қосымша мәліметтер;

35. Тақырыптық карталарда қолданылатын бейнелеудің өзіндік әдістері: түс әдісі, изосызықтар, қозғалыс сызықтары

36. Картографиялық проекция: жер эллипсоидін белгілі бір математикалық тәсілмен жазықтық бетіне көшіру

37. Диаграмманың ең көп қолданыстағы түрлері: шеңберлік, бағаналы, радиалды

38. Картографияның геоақпараттық картографиялау саласы қалыптасқан кезең: ХХ ғ аяғы

39. ГАЖ-дың құрамдас бөліктері: енгізу жүйесі, графикалық мәліметтер базасы, тақырыптық мәліметтер базасы, визуализация жүйесі, басқару және өңдеу жүйесі, шығару жүйесі

40. ГАЖ-дың түрлері: графикалық, тақырыптық

41. Үшөлщемді компьютерлік модельдер: компьютерлік бағдарлама көмегімен табиғаттағы құбылыстар мен кейбір жүйелердің абстрактілі үлгісін шынайы пішінде көрсету

42. Анимациялық кескіндер: қиымл-қозғалыс көмегімен табиғаттағы түрлі құбылыстарды бір үлгі деңгейінде түрліше ақпарат көмегімен заманауи картографиялық анимациялық туындыларға айналдыру;

43. Анаморфоз картасын жасаған университеттер: Шеффилд, Мичиган

44. АҚШ-тың Қорғаныс министрлігі тапсырысымен құрастылырып, қолданысқа енгізілген жүйе: GPS

45. Ресейдегі ғаламдық навигациялық жерсеріктік жүйе: ГЛОНАСС

46. ГЛОНАСС жерсеріктік жүйесі шығарылды: 12.10.1982