ББЖМ | МОДО 9 сынып 1-2 бөлім География

МОДО 9- сынып 1-2 бөлім

Географиялық зерттеу әдістері тарауы

1. Этнография: әлем халықтарының тұрмыстық және мәдени ерекшеліктерін, халықтардың шығу тегін, орналасуын, тарихи-мәдени қатынастарын зерттейтін ғылым

2. Кентану: кен орындары геологиясы мәселелерін қарастыратын ғылым.

3. Ш.Уәлиханов айналысқан салалар: этнография, география, шығыстану, Орыс география қоғамы мүшесі болды

4. Ш.Уәлиханов саяхаттары: Г.Гасфорттың Сарыарқа мен Жетісуға жасаған саяхаты (1955), Тянь-Шань мен Қашғарияға саяхаты (1856-1857ж)

5. Ш.Уәлихановтың қауіпті саяхаты: 1858-1859жж Қашғарияға саяхаты

6. Ш.Уәлиханов еңбектері: «Іленің арғы бетіндегі өлкенің географиялық очеркі», «Жоңғар очерктері»

7. Ш.Уәлиханов Орыс география қоғамына мүше болды: 1857ж

8. Ш.Уәлиханов есімімен аталған нысандар: Іле Алатауының шыңы (4200м), Жетісу Алатауының мұздығы

9. КСРО ғылым академиясының Қазақ филиалы болып қайта құрылған уақыт: 1938ж

10. Геология, тектоника, кентану салаларында монографиялар мен геологиялық мазмұндағы карталар құрастырды: Қ.Сәтпаев, Н.Кассин,Ш.Есенов

11. Гидрогеолог: У.Ахмедсафин, В.Веселов

12. Геоморфологиялық зерттеулер жүргізді: Г.Медоев

13. Климотология, гидрология мәселелерін зерттеді: М.Байдалы

14. Қазақ КСР Ғылым Академиясының алғашқы президенті: Қ.И.Сәтпаев

15. Қазақ Академиясында жұмыс жасап жатырған мамандар: геология, гидрология, геофизика, топырақтану, ботаника, зоология

16. Қ.Сәтпаев зерттеген салалар: геология, тектоника, кентану ғылымының саласы

17. Орталық Қазақстандағы мыс, қорғасын, мырыш, сирек металдар, темір, таскөмір кен орындарын анықтағана ғалымдар: Қ.Сәтпаев, Г.Жилинский

18. Қ.Сәтпаевтың есімімен байланысты ұйымдасқан зерттеулер: Балқаш, Жезқазғандағы кен-металлургия комбинаттары, Ертіс-Қарағанды каналы құрылысы, Маңғыстау, Мұғалжар, Торғай үстіртінің табиғат ресурстарын зерттеулері

19. Қ.Сәтпаев еңбегінің жемісі: Кенді Алтай, Қаратау фосфориті, Ұлытау кен орны

20. Гляциология мектебін қалыптастырды: Н.Пальгов

21. Н.Пальговтың зерттеу нысаны: Алматы маңыдағы Тұйықсу мұздығы

22. Н.Пальгов еңбегі: Іле Алатауының қазіргі мұздануы

23. Қазақстан Ғылым Академиясының География секторы-гляциология саласы бойынша жыл үздігі болған жыл: 1956ж

24. Н.Пальгов аты берілген мұздықтар: Іле Алатауы, Полярлық Орал жоталары мұздықтары

25. Мұздық: ауырлық күші әсерінен қозғалыста болатын жер бетіндегі қар мен мұздрдың табиғи жинағы

26. Мұздықтың түрлері: таулық, жамылғы

27. Геокриология: жер қыртысындағы тоң қабаттың құрылымын, құрамын, қасиеттерін, таралуы мен даму тарихын, олардың қату-еруімен байланысты үдерістерді зерттейтін ғылым

28. Уфа Меңдібайұлы Ахмедсафин: ҚазКСР ҒА гидрогеология және гидрофизика институтының негізін қалаушы

29. ҚР-ның жалпы КСРО оңтүстігі аридті аймақтарының гидрогеологиясының қалыптасуы мен дамуы байланысты ғалым: Ахмедсафин

30. Аридтік гидрогелогияның қазақстандық ғылыми мектебінің негізін салушы: У.Ахмедсафин

31. А.П:Горбунов: Қазақстанның геокрилогиялық лабораториясын басқарды (1971-1990жж)

32. А.Горбуновтың негізгі жұмыстары: тоң, мұздық, селдерді зерттеу, биік таулы аудандар геокриологиясының негізін қалаушы

33. А.Горбуновтың тағы бір саласы: топономика (Ғ.Қоңқашбаев шәкірті)

34. М.Ж.Жандаев еңбегі: флювиалды геоморфология, өзен аңғарларының қалыптасу мәселелері, құрылымы, эволюциясы

35. М.Жандаев еңбегіндегі процестер: аңғарлық үдерістер, меандрлену,эрозия базисі, аңғар қалыптасуы

36. М.Жандаев негіздеген заңдылықтар: өзен суайрықтарын кесіп,жоғары жақтағы өзенді қосып алу мүмкін емес, өзен суайрықтары біршама тұрақты, оған ежелгі пенеплен қалдықтарының, жыныстарының және жер бедерінің қыратты пішіндерінің жапсарласуы дәлел бола алады

37. Ә.С.Бейсенова: географ-эколог, ҰҒА академигі, Қазақстанның физикалық географиясы, экологиясы авторы

38. Жоғары оқу орындарына арналған оқулықтың авторлары: Ә.Бейсенова, М.Өтемағамбетов, М.Ярмухамедов, Ш.Надыров

39. Қазақстан аумағы географиялық кешенінің құрамдас бөліктері: табиғи, әлеуметтік-экономикалық кешендер, зоналар, аудандар, ареалдар

40. Қоғамдық-гуманитарлық географияға жатады: экономикалық, әлеуметтік, саяси, халықтар географиясы, еңбек ресурстары, туризм, демография мәселелері

41. Жаратылыстану салалары: климаттың өзгеруі, гидрология, су ресурстары, гляциология, геокриология, геоморфология, ландшафтану, геоэкология мәселелері

42. Ең ірі географиялық мекемелер: География институты, Сейсмология институты, Қазақстан Ұлттық Гидрометеорологиялық қызметі, Қазақ География қоғамы

43. География ғылымдарының кешендері: физикалық-географиялық, әлеуметтік-экономикалық, аралық аймақтар

44. Қазақ КСР Ғылым академиясы құрамындағы сектор География институтына айналған уақыт: 1983ж

45. Қазақстан мен Ресейге «Катон-Бұқтырма» трансшегаралық су-энергетикалық кешені қай елден келеді: ҚХР

46. Ресейлік өзендер ағынын Орталық Азияға транзиттеу үшін салыну керек нысан: Ертіс-|Сырдария

47. Ең ірі атлас пайда болды: 2010ж

48. ҚР-ның Ғылым мен техника саласындағы мемлекеттік сыйлығымен марапатталған еңбек: Маңғыстау облысының атласы

49. Сейсмология институтының жүргізілетін зерттеу бағыттары: жердің ішкі құрылымын, жер сілкінісі физикасын зерттеу, сейсмикалық қауіпті бағалауды зерттеу, аумақты жалпы, егжей-тегжейлі және микросейсмикалық аудандастыру

50. 2012 жылы ресми түрде ЮНЕСКО-ға тіркелген институт: Сейсмология институы

51. Қазақстанның гидромет қызметі құрылды: 1922ж

52. Еліміздегі метеостанция саны: 328

53. «Казгидромет» Дүниежүзілік метеорологиялық ұйым құрамына елдер саны: 192

54. КСРО ҒА Қазақ географиялық қоғамы мәртебесін алды: 1968ж

55. Қазақ география қоғамының алғашқы президенті: Н.Пальгов

56. ҚР-ның заңына сәйкес қоғам қызметіне жатады: география саласындағы өндіріс пен ғылымның тоғысын ұйымдастыру, түрлі ведомствалар жүргізетін география саласындағы ғылыми зерттеу жұмыстарына бағдар көрсету, Қазақстан ғалымдары мен саяхатшыларының құқығын қорғау, жаңа білімдер мен жетістіктерді көпшілік халыққа таныту, насихаттау

57. Топонимика: географиялық атауларды зерттейді

58. Ғ.Қоңқашбаев зерттеулері бойынша тіркелген қазақша географиялық терминдер саны: 600-ден астам

59. Антропонимдер: лақап атаулар

60. Ономастика: жалқы есімдердің пайда болу тарихы мен өзгерістерін зерттейтін тіл білімінің бөлімі

61. Антропонимика: адамдардың есімдерін зерттейтін ономастиканың бөлімі

62. Оним: жалқы есімдер

63. Топоним: географиялық атаулар

64. Гидроним: су атаулары

65. Ороним: тау, қырат, шоқылардың атауы

66. Ойконим: елді мекен атаулары

67. Хороним: әкімшілік-аумақтық бірліктер атаулары

68. Зооним: жануарлар мен хайуанаттар атаулары

69. Космоним: галактикалық және ғарыштық денелердің, жұлдыздар, жұлдыз шоғырларының атаулары

70. Этноним: халықтың, ұлттың атаулары

71. Фитоним: өсімдіктер атаулары

72. Академия: ғылымда, өнерде қалыптасқын дәстүрлерді сақтау

73. Академиялық форма: ғылыми зерттеуді ұсыну түрі немесе типі, біздің жағдайда ғылыми зерттеуді ұсыну

74. Зерттеу нәтижесін ұсынуда қолданылатын формалар: сигналдық, анықтамалық

75. Сигналдық форма: кез келген алдын ала танысудың қысқартылған формасы

76. Анықтамалық: белгілі бір ғылым саласындағы қысқаша жүйеленген анықтамалар

77. Аннотация: ғылыми жұмыстың тағайындалымы, мазмұны, идеялық бағыттың қысқартылған сипаттамасы

78. Ғылыми зерттеулерде қолданылатын әдістер: эмпирикалық, теориялық

79. Эмпирикалық әдіс: бақылау мен эксперименттер, сонымен қатар топтастыру, эксперименттің жіктелуі мен бақылаудың сипаттамасы

80. Теориялық әдіс: ғылыми гипотезалар мен теорияларды құрастыру және дамыту, заңдарды тұжырымдау, логикалық салдарды анықтау, әртүрлі гипотезалар мен теорияларды сәйкестендіру

81. Зерттеу нәтижелерін ұсынуда қолданылатын ақпарат нұсқалары: вербальды, графикалық, символдық, заттық-шолу

82. Вербальды форма: мәтін, сөйлеу

83. Графикалық: кесте, графиктер

84. Символдық: белгілер, формулалар

85. Заттық шолу: макеттер, заттық модельдер, фильмдер

86. Картамен жұмыс барысында іске асуы керек: картаны түсіну, оқу, білу

87. Картамен жұмыс кезеңдері: І-шартты белгілерді оқу, нысандарды картадан табу, ІІ-нысандар мен аумақтардың сипатынғ план, картада сипаттау, салыстыру, себеп-салдарлық байланысты анықтау, ІІІ-картографиялық материалды терең түсіну

88. Жер бедері пішіндерін бейнелеудің тәсілдері: изосызықтар (горизонтальдар), гипсометриялық (қат қабат бояулар)

89. Жер бедері пішіндерінің формасы: сызықтар мен фондық бояу

90. Жер бедері пішіндерінің түсі: қоңыр, түрлі-түсті шкала

91. Жер бедері пішіндерінің өлшемі: теңіз деңгейінен абсолют биіктігі

92. Шыңдар мен ойыстардың бейнелеу тәсілдері: сандық сипаты

93. Шыңдар мен ойыстардың формасы: сандық көрсеткіш

94. Шыңдар мен ойыстардың түсі: Қара

95. Шыңдар мен ойыстардың өлшемі: теңіз деңгейінен абсолют биіктігі

96. Микроформалардың таралуының (құмдар, лавалық алаңдар)бейнелеу тәсілдері:ареалдар тәсілі

97. Микроформалардың таралуының формасы: штрихты белгі

98. Микроформалардың таралуының түсі: қоңыр

99. Микроформалардың таралуының өлшемі: теңіз деңгейінен абсолют биіктігі

100. Қашықтан зерделеу: Жер беті мен ондағы нысандар: атмосфера, гидросфера, жер қыртысының жоғары қабаты жайлы қашықтықтан дәл ақпарат алу

101. Алғаш рет әуе шарынан суретті жасады: Гаспар Надар (1858ж)

102. Гаспар Надар жасаған сурет: Париж қаласы

103. Ұшақтан алғаш аэрофотосуреттер түсірілген жыл: 1909ж

104. Ғарыштан алғаш рет түсірілген сурет: АҚШ, 1946ж

105. Жасанды серіктердің міндеті:табиғат құбылыстарының ғарыштық түсіріліміналу ғана емес, олардың пайда болу себептерін түсіндіруге көмегі тиетін сипаттамалар жинастыру

106. Жерді қашықтықтан зерделеудің тәсілдері: активті, пассивті

107. Қашықтықтан зерделеудің активті әдісі: лазерлік зерделеу

108. Қашықтан зерделеудің негізгі нысандары: ауа-райы, климат, қоршаған орта элементтері, мұхиттар мен теңіздер, жер беті

109. Трансформациялау: суретті план мен картада өзгерту

110. Сипаттамалар: ақпарат берудің дәстүрлі формасы, географиялық анықтамалық кітап түрінде шығарылады

111. Журналдар: географиялық зерттеулер нәтижелерін ең жылдам жеткізетін мерзімдік, ведомствалық басылым түрлері

112. Сонар: Гидрология

113. Радар: геодезия

114. Лидар: метеорология

115. Сейсмограф: сейсмология