10- сынып іріктеуге арналған
тапсырмалар
Биология
І–нұсқа
1
тапсырма: Суретте парниктік эффекттің
сызбасы берілген.
а) Cызбаны пайдалана
отырып парниктік эффект туралы кестені толтырыңыз.
-
|
Парниктік эффект тудыратын
газдар
|
Қайдан пайда болады?
|
Өсімдіктерге әсері
|
Жануарларға әсері
|
|
СО2
|
|
|
|
|
NO;NO2
|
|
|
|
[4]
(b) Сызбадан озон
қабатының бұзылуына әкелетін факторларды (себептерді)
анықтаңыз.
[1]
(с) Озон қабатының
бұзылуынан туындайтын салдарларды атаңыз (кемінде 3).
[3]
2 тапсырма
: Диаграммада адамның асқорыту
жүйесі мүшелерінкөрсетілген
Диаграммадағы 7, 4, 6
мүшелерінде жүретін үдерістерді
сипаттаңыз.
7
4
6__________________________________________________________________________
[3]
3
тапсырма:
(а)Прогестерон гормонының қызметін
сипаттаңыз [1]
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
(б) Тестостерон гормонының
қызметін сипаттаңыз. [1]
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
(в) Жыныстық жолмен таралатын
аурулардың екі cалдарын жазыңыз.
[1]
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4
тапсырма:
Суретте
жапырақтың ішкі құрылысы берілген
Бұл сызбада 7
санымен таңбаланған бағдаршалармен қандай
процесс көрсетілген? [1]
|
Бағалау
критерийлері
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
балл
|
|
білім
алушы
|
|
Парниктік эффектінің тірі ағзаларға
әсерін және
озон
қабатының бұзылуы себептері мен салдарын түсіндіреді
|
1
В
|
парниктік эффектіні тудыратын
газдардың (СО2, NO; NO2) пайда болу жолдарын
анықтайды;
|
2
|
|
Парниктік
эффектіні тудыратын газдардың өсімдіктер мен
жануарларға әсерін түсіндіреді;
|
2
|
|
озон қабатының бұзылуын тудыратын факторларды
анықтайды;
|
1
|
|
озон қабатының бұзылуынан
туындайтын
1/2/3 салдарды атайды.
|
3
|
|
Адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді
түсіндіреді
|
2
В
|
7 санындағы мүшесінде жүретін үдерістерді
сипаттайды;
|
1
|
|
4 санындағы мүшесінде жүретін үдерістерді
сипаттайды;
|
1
|
|
6 санындағы мүшесінде жүретін
үдерістердісипаттайды;
|
1
|
|
Аталық пен аналық жыныс
гормондары және жыныстық жолмен таралатын аурулардың екі cалдары
туралы сипаттайды
|
3
В
|
Прогестерон гормонының қызметін
түсіндіреді;
|
1
|
|
Тестостерон гормонының қызметін
түсіндіреді;
|
1
|
|
Жыныстық жолмен таралатын
аурулардың екі cалдарын
анықтайды;
|
1
|
|
Өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсер ететін
заттардың әрекетін талдайды
|
4
С
|
сызбада 7 санымен таңбаланған
бағдаршалар қандай процесс екенін
түсіндіреді;
|
1
|
|
Барлығы
|
15
|
10- сынып іріктеуге арналған
тапсырмалар
Биология
ІІ–нұсқа
1
тапсырма:
Оқушы бұршақ өсімдігін Vicia faba зертханада
өсіріп, оның тамырының өсуін зерттеді. Ол тамырдың ұшын кесіп алып,
жарық микроскобы арқылы қарады.
Суретте тамыр ұшының жасушасының бір бөлігі берілген. D әрпімен
интерфаза кезіндегі жасуша.
Митоз кезеңдерінің атауы мен осы кезеңдерге сәйкес жасуша
А-H әріптермен белгіленген.
(а)
Әріптер митоздың қай кезеңдеріне сәйкес келетінін анықтаңыз.
|
Митоз кезеңдерінің атауы
|
Қай әріппен белгіленген?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[4]
(b) Митоздың басында
жануар жасушасында бөліну шүйкесін түзу үшін центриольдер
микротүтіктердің жинақталуына жауапбереді.
Бөліну
шүйкесінің жануарлар жасушасындағы митоз үшін маңызын
сипаттаңыз.
[2]
2 тапсырма:
Кестені
толтырындар
|
Р/с
|
Тіршіліктің
қалыптасу кезеңдері
|
Тіршіліктін
қалыптасу кезендерінің
сипаттамасы
|
|
1
|
|
Алғашқы
прокариоттардың пайда болуы (біржасушалы
прокариоттар)
|
|
2
|
|
Көп жасушылы
эукариоттар-омыртқасыздар мен балдырлар пайда болды. (бактериялар,
балдырлар, жануарлар патшалығында омыртқасыздардың барлық
типтері)
|
|
3
|
|
Жоғары сатыдағы
өсімдіктер пайда болды.(мүктер, қырықбуындар, плаундар,
қырықжапырақтар,
ашықтұқымдылар)
|
|
4
|
|
Омырқалыларкласының
соңғы өкілдері: құстар, сүтқоректілер, ал өсімдіктерден
жабықтұқымдылар (гүлді
өсімдіктер)
|
|
5
|
|
Тіршілік заманауи
түрге ие болып, адамның пайда болуымен
аяқталды.
|
[5]
3 тапсырма:
Суретте жатырдағы ұрықтың дамуы бейнеленген.
(а) L әрпімен белгіленген
бөлімді атаңыз. [1]
(b) Плацентаның қорғаныштық
және гормоналды қызметін сипаттаңыз. [2]
4
тапсырма: Биотехнология дегеніміз не? Биотехнология әдісі
арқылы алынатын өнімдерге мысал келтіріңіз.
___________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[1]
|
Бағалау
критерийлері
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
балл
|
|
білім
алушы
|
|
Дезоксирибонуклеин қышқылының
молекуласының қос
шиыршықты құрылымын
сипаттайды
|
1
В
|
сызбадан нуклеотидтің X бөлігін
атайды;
|
1
|
|
сызбадан нуклеотидтің Y бөлігін
атайды;
|
1
|
|
сызбадан нуклеотидтің Z бөлігін
атайды;
|
1
|
|
Z пен Q арасындағы байланыс
түрінанықтайды;
|
1
|
|
ДНҚ екінші тізбегін толықтырады;
|
1
|
|
бұл заңдылық қалай аталатынын
жазады;
|
1
|
|
Тіршіліктін қалыптасу
кезендерін сипаттайды
|
2
В
|
Алғашқы прокариоттардың пайда
болуы
кезеңін
анықтайды;
|
1
|
|
Көп жасушылы
эукариоттар-омыртқасыздар мен балдырлар пайда
болу заманын
анықтайды;
|
1
|
|
Жоғары сатыдағы өсімдіктердің
пайда болу заманын
анықтайды;
|
1
|
|
Омырқалыларкласының соңғы
өкілдері: құстар, сүтқоректілер, ал өсімдіктерден
жабықтұқымдылардың пайда болу заманын
анықтайды;
|
1
|
|
Тіршілік заманауи түрге ие
болып, адамның пайда болу заманын
анықтайды;
|
1
|
|
Жатырдағы ұрықтың дамуын
сипаттайды
|
3
В
|
L әрпімен белгіленген бөлімді
анықтайды;
|
1
|
|
Плацентаның қорғаныштық және
гормоналды қызметін
түсіндіреді;
|
2
|
|
Биотехнология саласын
сипаттайды
|
4
С
|
Биотехнология әдісін
сипаттап мысал келтіреді
|
1
|
|
Барлығы
|
15
|
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
02 Мамыр 2024
158
0 рет жүктелген
