Бөлім:

6.3А Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу

Педагогтің Т.А.Ә.

Алиева Гүлжан Аманкулкызы

Күні:

10.01.2024ж

Сынып: 6 «А»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу. Мәндес теңдеулер. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

6.2.2.2 бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің, мәндес теңдеулердің анықтамаларын білу;

Сабақтың мақсаты

• бір айнымалысы бар сызықтың теңдеуді шешу.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

1. Ұйымдастыру кезеңі.

• оқушылардың назарын жинақтау;

• оқушылармен бірлесіп оқу мақсатын, сабақ мақсаттарын анықтау.

• оқушылардың «жақын даму аймағын», сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтау

Сабақтың мақсаттарымен, күтілетін нәтижелермен таныстыру.

Үй тапсырмасын тексеру.

Жинақтала

ды,сабаққа ынталанады

Ынталандыру сөздерін қолдану «жақсы», «жарайсың», «өте жақсы»

6 сынып оқулығы. 1-бөлім

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ түсіндіру.

ax = b түріндегі теңдеу бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады, мұндағы x – айнымалы, a және b – қандай да бір сандар.

⠀

Теңдеуді шешу деп айнымылының орнына қойғанда дұрыс санды теңдікке айналдыратын x (теңдеудің түбірі) белгісіз айнымалысының барлық мәнін табуды айтады.

Теңдеуді шешу кезінде жақшаларды ашу, ұқсас мүшелерді біріктіру, өрнекті ықшамдау амалдары орындалады. Бірақ ықшамдалған кезде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.

Түбірлері бірдей теңдеулерді мәндес теңдеу деп атайды.

Мысалы, 3(x + 2) = 0 теңдеуі мен 3x + 6 = 0 теңдеуі мәндес теңдеулер, себебі 3(x + 2) = 0 теңдеуінің түбірі –2 және 3x + 6 = 0 теңдеуінің түбірі де –2.

Түбірлері жоқ теңдеулер де мәндес теңдеулер болады.

Теңдеуді шешу кезінде оны қарапайым, бірақ мәндес теңдеумен алмастыру керек. Ол үшін теңдеулердің келесі қасиеттері қолданылады:

⠀

1-қасиет. Теңдеудің екі жағын да нөлден өзге бірдей санға көбейткенде немесе бөлгенде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.

Мысалы, түбірі 4 болатын 0,2x – 0,3 = 0,5 теңдеуінің екі жағын да 10-ға көбейтсе, түбірі 4 болатын 2x – 3 = 5 теңдеуі шығады, демек, 0,2x – 0,3 = 0,5 және 2x – 3 = 5 теңдеулері мәндес теңдеулер.

⠀

2-қасиет. Теңдеудің екі жағына да бірдей көпмүшені, бірмүшені немесе санды қосқанда теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.

Мысалы, түбірі болатын 3x – 2 = –1 теңдеудің екі жағына да 2x қосса, түбірі болатын 3x – 2 + 2x = –1 + 2x немесе 5x – 2 = –1 + 2x теңдеуі шығады, демек, 3x – 2 = –1 және 5x – 2 = –1 + 2x теңдеулері мәндес теңдеулер.

Тапсырмалар орындау:

№1. Теңдеуді шеш: 1,4x + 2 = 4,6 – 1,2x.

№2. y айнымалысының қандай мәнінде 2,2y − 7 және 3y − 3 өрнектері тең болады?

№3. x айнымалысының қандай мәнінде 3x + 1,5 өрнегі 2(x + 2) өрнегінен 4,5-ке кем болады?

№4. 2(x – 1,5) + 5 = 2 және 1,2x – 2a = x + 4 теңдеулері a параметрінің қандай мәнінде мәндес теңдеулер болатынын анықта.

№5. Екі санның қосындысы 9,5-ке тең. Екі еселенген бірінші сан екінші саннан 2-ге кем болса, осы сандарды анықта.

Жаңа тақырыпты меңгереді.

Оқушылар өз беттерінше отырып берілген тапсырмаларды орындайды. Нәтижесін тақтаға жазады.

Ынталандыру сөздерін қолдану «жақсы», «жарайсың», «өте жақсы»

1-10 баллдық жүйеде бағаланады.

Сабақтың соңы

Үй жұмысы:

№ есеп

Рефлексия: Оқушылар сабақ соңында келесі сөйлемдерді толықтырады

Бүгін сабақта мен.....үйрендім

Бүгін сабақта маған....ұнады

Бүгін сабақта мен.....қайталадым

Бүгін сабақта мен өзіме....деген баға қойдым

Үй жұмысын алады.

Рефлексияны ауызша орындайды.

Формативті бағаланады.