Материалдар / «Болашаққа бағдар: рухани жаңғырту» «Тарих тереңінен болашақ биігіне»

«Болашаққа бағдар: рухани жаңғырту» «Тарих тереңінен болашақ биігіне»

Материал туралы қысқаша түсінік

Оқушыларды ҚР-ның жеткен жетістіктерімен таныстыру. Қазақ халқының ерлігін,даналығын паш ету, оның ізгі қасиеттерін ардақтап, өнеге тұту. Елге, жерге, тілге деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық сезім ояту

Маглумова Рыскул Нусуповна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

29 Желтоқсан 2017

711

0 рет жүктелген

Дүние жүзі тарихы Сыныптан тыс жұмыс 10 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Күні: 12. 12. 2017жыл. Кештің тақырыбы: «Болашаққа бағдар: рухани жаңғырту» «Тарих тереңінен болашақ биігіне» Кештің мақсаты: Оқушыларды ҚР-ның жеткен жетістіктерімен таныстыру. Қазақ халқының ерлігін,даналығын паш ету, оның ізгі қасиеттерін ардақтап, өнеге тұту. Елге, жерге, тілге деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық сезім ояту.Елжандылыққа, ұлтшылдыққа, адамгершілікке, тілін, дінін, тарихын құрметтеуге тәрбиелеу. Көрнекілігі: Бейнефильм, көркем суреттер, безендіруге арналған шарлар. (Сахна артында ақырын «Көңіл толқыны» күйі ойнап тұрады) 1 – жүргізуші: Сәлеметсіздер ме, бүгінгі «Тарих тереңінен болашақ биігіне» атты кешімізге келген құрметті ұстаздар, қонақтар, оқушылар! 2- жүргізуші: Цицерон: Тарих – дәуірлердің куәгері, шындықтың шырайы, есте қалар өмір, өткен күннің іздері деген екен. 1 оқушы : Жақсымбет Аружан (Стамбул университетінің профессоры Зия Гокалп) Тамырымда қайнаған қан сыр шертеді тарихтан,Үйренген жоқ ол тарихты кітаптан не халықтан.Жүрегіммен тыңдап барлық құпиясын елімнің,Нәсілімнің асылдығын біліп түгел қанныққам.Жүрек жазған шежірені жаттаудан еш жалықпан!Атилла мен Шыңғыс сырын қаламменен жазбаған,Қылыштары ұшқын шашып,тарих жырын маздаған.Нелер ұлы даналарды көлеңкеде қалдырып,Тек Цезарь мен Ескендірді алып шықты қазбадан!Тамырымда жүрді шарлап, даңқы Оғыз бабамның,Ол бір асқақ тұлғасы еді мынау жалпақ ғаламныңТүркияда,Түркістанда жаттар Оғыз ұранын,Ол ұраным - ұлы Отаным- шетсіз,шексіз Тарихым! 1 – жүргізуші: Тарих тереңінде қалмай сан мәрте сындарлы кезеңнің сызатын жарып, дүние көшіне ілескен қазақ елінің өткен жолы . Ат ауыздығымен су ішіп,ер етігімен су кешкен ауыр күндерге төтеп көнбіс те болды, «қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған» заманда барын шашып, аста төк жомарт та болды. Тарихтың тар жол тайғақ кешу кезеңінде сол заманға тән сұрқылтай күйін де кешті. 1 оқушы : Қыстаубай Ақерке (Сүлеймен Баязитов)Біздің тарих шиырлы, бұралаңды. Қызыл қан мен Көз жастан құралады. Өзекті өртер өксікті ашып айтпай, Келе жатыр Айырылмай мұнар әлі. Қайран шындық қанша рет тұралады. О, тәңір-ай,әлдекім тарих десе. Көз алдыма келтірем мұнараны. Кавказдағы шыңдардың біріндегі, Күнді бағып көзі оның ілінбеді. Сол мұнара секілді біздің тарих, Құдіретке бас иіп күлімдеді. Қалған шындық құдірет тасасында, Сәті түсіп сырыңды ашасың ба. Бет-бейнеңді мәңгілік өзгерттің бе, Ұлылықтардың айналып асасына. Біздің тарих шиырлы,бұралаңды, Қызыл қан мен Көз жастан құралады. Өзекті өртер өксікті ашып айтпай, Келе жатыр айырылмай мұнар әлі.

2- жүргізуші: Қазақ өз тарихында ұлт ретінде талай мәрте жойылып кете жаздап, тағдырдың талай ащы зары мен тауқыметін тартты. Бүгінгі Тәуелсіздікке дейінгі аралықта халқымыздың сан ғасырлық аумалы-төкпелі тағдыры, арманы мен аңсары, арпалысқа толы күрес жатыр. Қазақ хандығының жеке орда тігуін Жәнібек пен Керей хандардың есімімен байланыстырамыз. Бұл кезең қазақ халқының болашағы үшін шешуші тарихи сәттердің бірі болғаны рас.Тарихи көрініс: «Қазақ хандығының құрылуы »Керей, Жәнібек сұлтандардың халықпен ақылдасуы. Керей: О, халайық, халқымыздың басына қиын – қыстау кезеңдер келді. Әбілқайыр хандығы құлдырау үстінде. Шығыстан төнген жауға әйел, бала – шағамызды құлдыққа бермейміз осы мәселені бірлесіп шешкен жөн. Жәнібек: Ел болып, өз жерімізге басқару жүргізетін кез келді. Ел болам деген жұртқа ең ыңғайлы кезең. Осы кезді пайдалана алмасақ, енді басымыз бірікпеуі мүмкін. Оның үстіне жат елдердің хандары мен патшалары да ауыздарын арандай ашып тұр. Олардың қолына түсіп, талан тараж болып кетуіміз де мүмкін. Қазақ деген атпен жеке дара мемлекет құрайық. Халық дүбірлесіп, талқылауда: «Сұлтандардың айтқаны жөн. Иә, жеке мемлкет құрайық, мемлекет қазығын қағатын кезең – осы». Жәнібек: Ендеше, қазақ руларының игі жақсыларын жинандар. Хан кеңесін өткізейік. Қазақ рулары ендігі жерде бір тудың астында біріккен қазақ мемлекеті болсын. Сахнаға Есен-бұға хан, ақсақалдар мен билер шығады.Уәзір: Алдияр тақсыр, сізге Әбілқайыр хандығынан Керей мен Жәнібек сұлтандар келіп тұр.Хан: Кірсін.Керей мен Жәнібек: Ассалаумағалейкум! – деп бастарын иіп амандасады.Хан: Уағалайкүмүссәләм. Келеген шаруаларыңды айтыңдар.Керей: Ойраттардан жеңілген Әбілқайыр хан ашу-ызасын қоластындағы халықтан алып, жазалай бастады.Жәнібек: Салықты көбейтіп, тайпамыздың берекесін алуда.Керей: Сізге айтар бұйымтайымыз бар.Хан: Бұйымтайың болса айт!Керей: Бір аймағыңыздан бізге жер бөліп берсеңіз, сол жерде өзіміздің тайпамызбен қоныстанып, өсіп-өнсек деген ойдамыз.Хан: Керей, Жәнібек, мен өзімнің ақсақал, сұлтандарыммен ақылдасайын. Сендер барып демалып, қонақ болыңдар.Хан: Уа, игі жақсылар! Ал, ақсақал, сұлтандар не дейсіңдер. Қандай ойда отырсыңдар?1. Ақсақал: Жер халықтың байлығы, оны ешкімге беруге болмайды.2. Ақсақал: Керей мен Жәнібек бөтен емес ертеден аралас-құралас келе жатқан, тіліміз бір, дініміз бір көршіміз. Осы жолы Керей мен Жәнібекке ығысып орын берсек, ертеңгі күні сол жақсылығымызды өзімізге қайтарар.3 Ақсақал: Әбілқайырдан кек алатын кез келді. Елдің батыс аумағының қауіпсіздігін қамтамасыз етуіміз керек, мұндай ұсынысты пайдамызға асыруымыз керек.Хан: Әбілқайыр менің жауым. Яғни менің жауымның жауы – менің досым. Шу мен Талас өзенінің бойындағы Қозыбасы жері солардың қоныстары болсын деп ұйғардым. Шақырыңдар, Керей мен Жәнібекті! Уәзір: Кіріңіздер сұлтандар.Хан: Біз ойлана ақылдаса келе былай шештік: Шу мен Талас өзенінің бойындағы Қозыбасы жері сендердің мекендерің болсын!Керей: Алдияр, біз бұл жерді құт мекенге айналдырамыз. (сахнадан Есен-бұға хан нөкерлерімен шығып кетеді)Жәнібек: Уа, Сүйінші, халқым! Көптен күткен арманымыз орындалды. Бір ту астына жиналар күн туды.( сахнада бірін-бірі құттықтып жатады)Керей: «Жаңбырменен жер көгерер, Батаменен ел көгерер» демекші, бер батаңды ақсақал! Ақсақал: Түндеріміз тыныш болсын,Балаларымыз қуаныш әкелсін,Немерелеріміз жұбаныш әкелсін.Орындарымыз төр болсын,Дастархандарымыз мол болсын,Жастардың қазасын көрмейік,Зұлымдардың жаласын көрмейік! Елімізде бірлік болсын, Жарасты тірлік болсын! Әумин!!( «Қазақ хандығының құрылуы » бейнефильм» жалғасады)

1 – жүрізуші: Тарих түпкірінен сыр іздейміз Ғажайып, сырлы әлемге кіргендейміз Бабалардың жүріп өткен сансыз жолын Тарихтың әр бетінен көргендейміз2- жүргізуші: ХҮІІ ғ.20 жылдары жоңғарлар Жетісу жері арқылы Қазақстанға баса – көктеп кірді. Қазақ халқы 100 жылдан астам уақыт жоңғарлармен күрес жүргізді. 1723 жылы басталған қазақтардың босуы «Ақтабан шұбырынды» деп аталды. Қаһарлы жаудан үріккен бейбіт халық шұбыра көшіп, қырғынға ұшырады. Қазақ батырлары жоңғарлардың шапқыншылығына қарсы табан тірескен күрес жүрізді. Бұл күрес қазақ халықының өз бостандығы мен тәуелсіздігі жолындағы бүкіл халықтың күресіне айналды. Оқушы:Ақтабан шұбырынды,Алқакөл сұламаБұл қырғын жаппай барша қазаққа ауды,Наймандар тастап көшті Алтай тауды.Жалайыр, Найман, Қоңырат, Қарақалпақ,Қиналда тоқтата алмай келген жауды.Теріскей Алатауды қалмақ алды,Найман мен Қоңыратты қуып салды.Қайран жер жау иелігіне көшкеннен соң, Жоңғардың Алатауы деп аталды.Сауыр, Сайхан тауларын Ойрат алды, Қаңырап Тарбағатай, Жайсаң қалды.Найзалап балаларды қанішер жау,Аямай қырды әйел мен кемпір-шалды.1 – жүрізуші: Назарларыңызға «Жоңғар шапқыншылығы» бейнефильм.2- жүргізуші: Тарихи қойылым: Ақтабан шұбырынды. «Елім-ай» баяу музыка ойнап тұрады.1 қария: Уа, ел жұртым! Мынау қандай заман болды, жұртымның тоз – тозы шықты. Көш кетіп барады. Елім аштан қырылуда. Ана: Құдайым – ау, біз болсақ қартайдық, ең болмаса мына балаларға жәрдемдес, осылар тірі болсыншы, ұрпағымыз аман қалсыншы. 2 – қария: Адам баласы өмірінде көрген жақсылық пен жамандықтың бәрін ұмытпауы керек. Біз осы көрген күнімізді не деп атсақ екен?1 – қария: Бұл ақтабан шұбырынды Алқакөл сұлама болсын. Мұның мәнісі, Атамекен мал мүлкінен айырылған аш – жалаңаш, босқан ел шұбыра – шұбыра табаны ағарып, азып, тозды, ел жұртынан айырылды. Ана: Дұрыс айтасыз, қария, әбден шаршадым, қалжырадым, біраз әлденіп алайық.Айырылған соң қоныстан,Өкшесі елдің сырылып.Қатын-бала, кемпір-шал,Әр жерде қалды қырылып.Бұл заман, қай-қай заман, орлы заман,Орнаған Үш жүз үшін торлы заман.Атадан ұл, анадан қыз адасып,Жұртымды тентіреткен сорлы заман.Қаратаудың басынан көш келеді,Көш сайын бие, іңген бос келеді,Ауылдар жұбын жазбай бірге көшсе,Бір-бірін қиын жолда ес көреді.1 – қария: Қалған жан аман жүріңдер,Соғысып жаумен көріңдер!«Елім-айдай» хиссамды,Бәрің жатқа біліңдер!«Елім-ай» әні айтылады. Соңынан бәрі тұрып бастарын иіп сахнадан шығады.1 – жүрізуші: Жоңғар шауып бір шетінде ойран салып жатқанда, қол ұшын берер, көмекке келер одақтас ел іздеген қазақ еліне Ресей империясы тап болды. Ресей үшін қазақ елі І Петр айтқан Орта Азияға баратын «кілт пен қақпа» деп , қол жеткізуге ұмтылып жатқан кезі еді.2 – жүрізуші: 1731 жылы Әбілхайыр Петербор қаласына елшілік жібереді. 1731 жылы 19 ақпанда Ресейдің патшасы Анна Иоановна қазақтарды Ресей бодандығына қабылдау жөніндегі құжатқа қол қойды.Әбілхайыр бастаған қазақ ақсүйектері жиналысында еркін түрде Кіші жүз қазақтарының Ресейге қосылуы туралы акт шешімі қабылданды.1 – жүрізуші: «Әбілхайыр хан» бейнефильм.Оқушы: Молдакулова НазгүлТілім – қазақ, тегім – түрік, ислам –дінім, иманым,Ұлт едім мен ұлы едім, құл бол деп жат қинады...Жоңғарға да, шүршітке де дес бермеп ем, орыстың,Құшағына еніп кеттім, жел сөзіне иланып.«Тілім – шұбар, тегім – күмән, имансызбын, дінсізбін,Өз-өзімді алдарқаттым», -дедім, -елге мұңсызбын,Халқымды да, салтымды да дайын болдым сатуға,Жерім тозды, елім азды, күні осы ғой құнсыздың.Өзегімде өкініш бар, баққа қалдым жарымай,Өзімді өзім сыртқа тептім, қасиетімді танымай.Хан Абылай ұмыт қалды, Қабанбай мен Бөгенбай,Отаршылға оқ боп тиген Кенесары, Ағыбай. 1- жүргізуші: Осылай 1730-1740 жж. Кіші және Орта жүз билеуші топтарының Ресей бодандығын қабылдауы нәтижесінде солтүстік–батыс Қазақстан жері Ресей империясының отарына айналды.2- жүргізуші: ХVІІІ ғасырдан ХХ ғасырдың басына дейін қазақ жерінде Ресей империясының отарлау саясатына қарсы күрестерге ұласты. 1783-1797 жылдар Сырым Датұлы бастаған көтеріліс. 1836-1838 жылдар Ішкі Бөкей ордасындағы көтеріліс.1837-1847 жылдар Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс. 1916 жылы Амангелді Иманов бастаған ұлт-азаттық көтерілісі болды. 1- жүргізуші: 1917 жылғы Ақпан революциясы патша өкiметiнiң геноцид саясатын тежедi, ұлт саясаты саласында өзiнiң жалпыадамзаттық мұраттарды — бостандықты, халықтардың теңдiгiн қолдайтынын мәлiмдедi. Революция туралы Қазақстанда ұлттық—демократиялық қозғалысынң басшылары қуанышпен қарсы алды. Сөйтіп, 1917 жылдың қазан айынан бастап 1918 жылдың наурыз айына шейін Кеңес үкіметі Қазақстанның көп жерінде жеңіске жетті. 2- жүргізуші:1925-33 жылдары Голощекин Қазақстанда әлі революция болмаған деп «Кіші қазан» саясатын жүргізді. Елді аштық тығырығына тіреп, негізгі күн көрісі мал болған қазақтар 2-3 жылда малдарынан түгел айырылып, Қазақстанда тұратын 2 млн. Қазақ аштықтан қырылды. 2- жүргізуші:1937 жылы асыра сілтеудің кесірі – біздің қазақ әдебиетінде жайқалып келе жатқан жас теректердің тамырын қиды. 1-жүргізуші:Ақтаңдақ жылдардағы қазақ деп қабырғасы қайысқан қайраткерлер де тәуелсіздігімізге жеткізер ұлы жолдағы құрбандар еді. 2 – жүргізуші: Енді бұрынғыдай атқа мінгізіп, зеңбірекке қарсы шауып, қанға бөккеннен мән шықпайтын еді. Ендігі жол – қараңғ

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!