Буллингке қарсы тренингтік ойындар балалар мен
жасөспірімдер арасында өзара түсіністік пен қолдау мәдениетін
дамытуға көмектеседі. Төменде қарапайым әрі тиімді тренинг ойынының
жоспарын ұсынамын:
Ойынның атауы: “Сенің орныңда
кім?”
Мақсаты: Эмпатияны дамыту, буллингтің салдарын
түсіну, топтық қолдауды нығайту.
Қатысушылар саны: 10–20 адам (жас мөлшеріне қарай
топтастыруға болады).
Құралдар:
• А4 қағаздары мен қаламдар
• Екі үлкен плакат немесе тақта (бірінде “Буллинг
себептері”, екіншісінде “Буллингтің салдары” деген жазу болу
керек)
Ойын барысы
1. Кіріспе (10 минут)
Модератор қатысушыларға буллинг деген не екенін
қысқаша түсіндіреді. Мысалдар келтіріп, “Біз мұнда бір-бірімізді
қолдау үшін жиналдық” деген негізгі хабарды
жеткізеді.
2. Топтық талқылау (15 минут)
Қатысушылар екі топқа бөлінеді:
• Бірінші топ буллингтің себептерін тізеді (неге
адамдар бір-бірін ренжітеді).
• Екінші топ буллингтің салдарын талдайды (бұл
зардап шеккен адамға қалай әсер етеді).
Әр топ өз пікірлерін плакатқа жазады, содан кейін
оны бүкіл топқа таныстырады.
3. Рөлдік ойын (20 минут)
Қатысушылар үш топқа бөлінеді:
• Бірінші топ: “Буллерлер” (яғни, ренжітуші
жақ)
• Екінші топ: “Құрбандар”
• Үшінші топ: “Көрермендер”
Сценарий: Әр
топ берілген рөлдерін ойнайды. Мысалы, мектептегі буллингтің жиі
кездесетін жағдайы көрсетіледі (біреудің сырт киімін мазақ ету,
сабақ кезінде келеке қылу). 3-4 минуттан кейін топтар рөлдерін
ауыстырады. Осылайша әр адам әр рөлде өзін
сынайды.
Талқылау: Әр рөлден кейін модератор “Бұл рөлде
болғанда қандай сезімде болдыңыз?” деген сұрақ
қояды.
4. Қолдау шеңбері (10 минут)
Қатысушылар шеңберге отырып, бір-біріне жылы
лебіздер айтады немесе кез келген қиын жағдай туындаса, оны қалай
шешуге болатыны туралы кеңес береді.
Қорытынды (5-10 минут)
Модератор ойынның басты қорытындыларын жинақтап,
буллингпен күресудің негізгі тәсілдерін
түсіндіреді:
• Өзара сыйластық
• Қолдау көрсету
• Қауіпсіз адамға (ата-ана, мұғалім, достар)
хабарлау.