Бунақденелілердің пайда - зияны 7 сынып

Сабақтың тақырыбы: Бунақденелілердің пайда – зияны.

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік. Бунақденелілердің табиғаттағы және адам өміріндегі пайда – зияны, зиянкес бунақденелілерге қарсы жүргізілетін күрес әдістері туралы мағлұмат беру.

2. Дамытушылық. Оқушылардың белсенділіктерін арттыру, ойлау қабылеттерін, шапшаңдықтарын дамыту. Алған білімдерін қолдана білуге үйрету.

3. Тәрбиелік. Оқушыларды ұйымшылдыққа, топпен бірлесе жұмыс істеуге тәрбиелеу. Көрнекілігі: проектор, слайдтар, суреттер, тарпа қағаздар.

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі 2. Үй тапсырмасын тексеру

Топпен жұмыс.

«Орамал лақтыру» ойыны.

1. Жұмбақтар:

Біреуге найза күйрейді

Өзі де содан күйрейді

(Ара)

Еңбегі бапты,

Ескегі тәтті

Өмірлік нәрін

Гүлдерін тапты

(Ара)

1. Баларалардың тіршілігін түсіндір.

2. Баларалардың көбеюін түсіндір.

3. «Ақылдың алты қалпағы» әдісі

1. Балдың құрамын, маңызын түсіндіру.

Балдың құрамында су, нәуыз, глюкоза, сахароза және B₃, B₅, F.C,H, E,K витаминдері минералды тұздар, ферменттер, химиялық элементтер (калий, кальций, фосфор, хлор, күкірт, натрий, темір, мыс, т.б) кездеседі.

2. Тіс қақсағанда қақсағанда: өңдеген ара ұясын суға бұқтырып, сумен ауызды шайқайды.

Өңделген ара ұясынан кішкене мөлшерде алып, қақсаған тіске басады.

3. Құлақ ауруына: Жұмыртқаның ағын балды араластырып жылжытып, құлаққа тамызса құлаұ\қ ауруларын емдейді.

4. Бал жүрек ауруларына таптырмайтын ем. Ан.ардың шырынына қосын ішеді.

Қатарынан бір- екі ай үзбей күніне 50-140 граммға деін бал жеген адамның жағдайы әжептеуір жақсарады.

5. Жөтелді басу үшін пияздың сөліне бал, сары май немесе қойдың майын қосып ішкен дұрыс.

6. Бал кейбір адамдарға аллергия береді. Бүкіл денесі қышып, қызарады, бөртеді, жараға айналады.

Үй тапсырмасын қортындылап, жаңа сабақты бастаймыз.

Жаңа сабақ

Оқушылар бір- біріне қонаққа барып, жаңа сабақ түсіндіреді.

Бунақденелілердің пайдасы.

Баларасынан- бал алады.

Дәуіттің дернәсілі жоңышқа бітесін, жеміс шыбынын, бөлме шыбынын қорек еткен.

Негізгі қорегі- шегірткелер, далақандаларға көкқоңыз, қанқыз, құрмысқалар- топырақты қопсытады.

Бунақденелілер өсімдіктерді тозаңдандырады, даладағы, ормандағы өлекселермен қоректенеді.

Зиянкес бунақденелілер.

Азиялық шегіртке өте қауіпті, зиянкес жәндік. Олардың жаушоғырлары 1-2 сағатта жүздеген, тіпті мыңдаған егістікті жойып жібереді.

Колорад қоңызы- картоптың жапырағын жеп зиян келтіреді.

Алмажегі- алманың жұмсағын жеп зиян келтіреді.

Сергіту сәті

Зиянкестермен күресу әдістері:

1. Диқаншылық мәдениетін көтеру арқылы жүргізілетін шаралар.

Арамшөптерді отау, жерді қопсытып, жырту арқылы зиянкестерді жою.

2. Биологиялық әдіс

Құрбақа, бақа, қоңыз, ызылдасып қоңызды зиянкес жәндіктер қаптап кеткен тістікке жібереді. Зиянды бунақденені құртады.

3. Қарапайым әдіс. Зиянды бунақденелілердің жұмыртқаларын жою.

4. Химиялық әдіс. Химиялық улы затты қорегін қосып беру, улы затты газ немесе сұйық күйінде шашу арқылы жояды.

Жаңа сабақты бекіту.

1. «Шыңға шығу» ойыны.

Пайдалы бунақденелілер.

1. Жазда әртүрлі өсімдіктерден шірне, тозаң жинап, балға айналдырады. (баларасы)

2. Жоңышқа бітесін, жеміс шыбыны, бөлме шыбынын жейтін бунақденені таңдар. (дәүіт)

3. Топырақты қопсытатын бунақденелілер (қанқыз, құмырсқа)

4. Өлекселермен қоректенетін бунақденелілер (қоңыз)

5. Шегірткеге, даланың қандаламен қоректенетін бунақденелі (далалық кергі)

1. 1-2 сағатта жүздеген, тіпті мыңдаған гектар егістікті жойып тібереді (азиялық шегірке)

2. Олар топталып ұшқанда, тауықтар жұмыртқаламайды Құстар, тауықтар ауруға ұшырайды немесе өледі. (инеліктер)

3. Картоптың жапырағын жеп, зиян келтіреді (колорад қоңыз)

4. Алманың жұмсағын жеп, зиян келтіреді (алмажегі)

5. Оба , сүзек, ірі қара малды қарасақ ауруын тудыратын бунақденелілер (сона, бүрге, бит)

2. Сейкестендіріп көр

Рефлексия

Оқушылар стикерлер атқылы сабақтағы білімдері мен әсерлерін жазып, тақтаға іледі.

Оқушылардың жауабы бағаланады

Үй тапсырмасы беріледі