Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері

Электрондық оқытуды енгізудің тиімді жақтары

Электрондық оқытуды «e-learning» білім беру ұйымдарына енгізу бұл – оқыту сапасын арттырудың бір түрі. Компьютерлік индустрия күнделікті білім сапасында жаңа технологияларды қолданудың мүмкіндіктерін барынша айқындай түсуді және білім континентінің сапасын арттыруға да ерекше назар аударып отыр.

Электрондық оқытуды енгізудің тиімді жақтары келесі факторлар мен критерийлерді жүзеге асыруға байланысты:

• аудио мен бейнеқұжаттарды сабақтастыра отырып, қолданудың мүмкіндіктері;

• мұғалім мен оқушының кез келген жерде немесе кез келген уақытта оқи алу мүмкіндіктері;

• білім қорларын құру және оны таратудың жеңілдету мүмкіндіктері;

• әр оқушыға айқын талаптар мен қолжетімділік жасау мүмкіндіктері;

• білім қорларына бірдей қолжетімді етуді қамтамасыз ету;

• оқытудың нәтижесіне бағытталған жаңа білім стандарттарын жасау мен тарату мүмкіндігі.

Электрондық оқытуды білім беру ұйымдарына енгізуде кездесетін проблемалар:

• мұғалім мен оқушының арасындағы тікелей байланыстың болмауы;

• сапалы білім өнімдерінің жетіспеуі;

• электрондық оқыту ортасында жаңа ақпараттық технологияларды пайдалана алатын білікті мамандардың жетіспеуі.

«Е-learning» келесі бағдарламалық өнімдер негізінде құралады:

• оқу контенттерін жасау құрылғылары (Authoring Tool)

• оқытуды басқару жүйесі (Learning Management System) немесе қашықтықтан оқыту жүйесі (ҚОЖ)

• ақпаратпен алмасу жүйесі.

Контентті басқару жүйесі/оқу порталы/

Кез келген «e-learning» жүйесінің негізі – қашықтықтан оқыту жүйесі болып табылады.Оқытуды басқару жүйесі мына қызметтерді атқару арқылы іске асады:

• тыңдаушыларды есепке алу, дербестігі, шектеулі қолжетімділігі;

• оқыту үрдісін басқару, оқыту мен тестілеудің нәтижесінің есебі;

• синхрондық және асихрондық байланытарды сабақтастыру механизмі;

• аналитикалық есепті дайындау;

• сыртқы ақпараттандыру жүйесінің сабақтастығы.

«Е-learning» жүйесінің ақпаратпен алмасу модулі мына қызметтерді атқару арқылы іске асады:

• асихрондық байланыс – форумдар, хабарландыру тақтасы, электрондық пошта.

• синхрондық байланыс – дыбыстық және компьютерлік чат, бейнеконференциялар, бағдарламалық өнімдерді бірге пайдалану, виртуалды аудитория.

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері бойынша мұғалімнің оқыту мен білім беруде АКТ-ны пайдалану әдістері

Дәстүрлі педагогика

Инновациялық педагогика

Мұғалімнің оқушыларға материялдарды баяндауы мен кітаптағы берілген материалдарды ғана беруі.

Оқушының нені білуі және түсінуі қажет екендігін анықтау.

Мұғалім оқушыларға дәстүрлі түрде білім береді.

Мұғалім ақпаратта бағалауға, таңдауға, ұйымдастыруға және сақтауға көмектеседі.

Мұғалім оқушыларға білім беру үшін оны қағазға жазып береді.

Оқушылар мәліметтерін дискіге жазып алады немесе желі арқылы жариялайды.

Айқын қолжазба есебі.

Кәсіби қызметтеріне қажетті құжаттарды басып шығарады және оны қолдайды.

Оқушылардың шектеулі таңдау қорлары.

Оқушылардың жеке таңдауы күтіледі.

Оқушылар бір-біріне жазуларын көрсетпейді, оны мұғалім ғана оқуы керек.

Өз жұмыстарын тексеруде, өзгертудегі көзқарастарын әріптестерімен пікір алмасу арқылы шешеді.

Бүгінгі таңда оқу үрдісінде АКТ-ны қолдану «мұғалім-оқушы» қатынастарының өзара қарым-қатнасын ақпараттық коммуникациялық-технологияны сабақта қолдану арқылы мұғалім мүлде өзгерте алады. 

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері бойынша мұғалімнің сабақтағы рөлінің өзгермелі әрекеттері:

• дәстүрлі түрде орындалатын жұмыстардан, оның ішінде оқушылардың білімін бақылау жұмыстарын қолмен тексеруден алынып тасталуы;

• танымдық әрекетті басқару бойынша мүмкіндігін кеңейту;

• компьютер арқылы оқу үрдісін басқаруы, Компьютердің дидактикалық талаптарын орындауға жіберу;

• форманы құру және білім құрылымы;

• білімді менгерудің басқару үрдісі;

• шығармашылық үрдісті ұйымдастырудың маңызды рөлі;

• оқу қызметтеріне ыңталандыру және мадақтау арқылы жүзегі асыру.

Компьютердің рөлін келесі құрамдар арқылы көруге болады:

• ақпаратты көрсету;

• оқуды ақпараттық анықтамалық тұрғыда қамтамасыз ету объектіні модульдеу мен демонстрациялау, үдерістер мен өзгерістер;

• өлшемдерді өндеп шығару;

• сабақты ойын түрінде өткізуді қамтамасыз ету;

• оқушының іс әрекетінің нәтижесін қалыптастыру мен салыстыру білімді бақылаумен бағалай білу;

• түрлі танымдық жаттығуларды ұйымдастыру;

• оқыту міндеттерінің бастапқы талаптарын қалыптастыру;

• үйретушінің әрекетін үйренуші әрекеттерін нәтижесін диагностикалау мен басқарудың тұжырымдамалық негізінде өңдеу;

• оқытудың нәтижесін болжау мен талдау статистикасы;

• ақпаратты сақтау.

Оқушы рөлін өзгерту тенденциясы:

• өз білімін құрастыра білу;

• эксперемент жүргізу мен оқу үдерісін модельдеуді компьютер арқылы басқару;

• компьютер ойындарды іскерлік оқытуларда үйрету ортасы ретінде қолдана білу;

• әріптестермен мұғалімдер үшін Интернеттен ақпараттарды алушы ретінде.

Ақпараттандыруды дамыту тенденциялары:

• оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технология құралдарын қолданудың педагогикалық мақсаттылығы;

• оқу үдерісінде компьютерді қолданудың кешендік амалы;

• оқыту үдерісінде психологикалық-педагогикалық және техникалық пен бағдарламалық амалдар.

Аталған принцептер негізінде келесі кедергілерді жоюға болады:

• оқыту әрекетінде бір қалыпты болуы;

• оқушылардың белсенділігі мен шығармашылық деңгейінің тежелуі;

• шамадан тыс алгоритмдік ойлау әрекеті оқушылардың бір-бірімен араласпауы, қарым-қатынастың болмауы;

• есепті шығару кезінде адамның интеллектуалдық қабілетінің төмендеуі.

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері бойынша электрондық қашықтықтан оқытудың тиімділігін бағалау

Электрондық оқытудың негізгі компоненттерінің бірі қашықтықтан оқыту болып табылады. Қашықтықтан оқытудың тиімділігі педагогтардың өндірістен қол үзбей, кез келген уақытта және кез келген орында біліктілігін арттыру мүмкіндігімен сипатталады.

Қашықтықтан электрондық оқыту жүйесінің тиімділігі мына көрсеткіштер арқылы өлшенеді:

Сандық: оқыту курстарының сандық көрсеткіштері, қашықтықтан оқытуды веб-парталдағы педагогтар мен оқшылардың саны, әр оқу курстарынан өткен тыңдаушылар саны.

Сапалық: тыңдаушылардың электрондық оқыту курстарын өткенге дейінгі және өткеннен кейінгі білім деңгейін анықтау, оқу курстарындағы жасалған сапалы кезеңдерін бағалау, педагогтар мен оқушыларды сапалы түрде оқытуда білім беру ұйымдары басшыларының бағалауы.

Өткзілген крстардың сапасын бағалау мақсатында жоғары берілген көрсеткіштер бойынша мониторинг өткізу. Бірақ бұл көрсеткіштер қашықтықтан электронды оқыту жүйесінің енгізудың тиімділігіне әсер етпейді.

Қашқтықтан оқыту басқару жүйесін таңдауда келесі әрекеттер қарастырылады:

1. Оқытуды басқару мен жеткізуді құруға негізделген бағдарламалық жабдықтар (БЖ) түрі:

Авторлық құрылғыларға

• Оқу контентін құру

Оқытуды басқару жүйесіне

• Оқу контентін басқару, жеткізу

Тестілеу жүйесіне

• Басқару және бағалау

Әлеуметтік өзара әрекет жүйесіне

• Контенті құру мен онда бірлесіп жұмыс істеу, өзара пікірлер алмасу.

2. Басқару функциясы:

• Пайдаланушыларды басқару – тіркелу жүйесінің рөлі, іздеу, басқару пакеті.

• Топты басқару – тыңдаушыларды тіркеу және топтың оқу ресурстары.

• Сервисті басқару – ақпараттық ресурстардың модерациясы, желі әкімшілігі.

• Статистика – ресурстарды қолдану, пайдаланушылардың қанағаттануы.

3. Коммуникация функциясы:

• Вебиналар

• Форумды қолдау

• Блогтар

• Ақпаратпен алмасу мүмкіндігі:

• Пошта

• Чат

• Файлдармен алмасу

4. Статистика мен оқыту үрдісін басқару функциясы:

• Тест жүргізу, тесті құру, оны өткізу мерзімдерін жоспарлау нәтижесі

• Оқытды басқару

• Тренинг, есебі, басқару

• Статистика

• Салыстырмалы статистика, пайдаланушыларды қанағаттандыру.

5. Жеткізу функциясы:

• Web – жергілікті желі және Интернет

• Мобильдік құрылғылар

• Стандарттық контент (SCORM,IMS,AICC)

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері .Оқыту

Контент

Оқыту жүйесінің компоненті

Оқушылар жөнінде ақпарат

Мақсаты: Бірлесіп іске асыру

• Интернет желісін дұрыс қолдана білуі

• Нарықтық өмірге қабілеттілігі

• Қателерді азайта білуі

Пайдаланушылардың жұмыс орнында бағдарламалық жабдықтардың арнайы орнату қажеттілігінің болмауы.

Цифрлық білім берудегі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мәселелері .Интернет желісінің және оның жабдықталуына қойылатын талаптар

Пайдаланушылардың жұмысын тиімді ұйымдастыруға қойылатын минимлды техникалық талаптары.

• Сенімділігі

Мәліметтердің қауіпсіздігін, сақталуын қамтамасыз ету.

• Өсімділігі

Бар модульдерді аз уақытта өңдеу арқылы жүйесінің функционалдық мүмкіндігін кеңейту.

• Көлемділігі

Бағдарламалық жабдықтарды өндемей-ақ қолданушылар санын көбейту мүмкіндігі.

• Бейімділігі

Ақпараттық ортадағы жүйелердің сабақтастығы.

• Жинақтары

Бірыңғай платформа аумағында функционалдарды жүзеге асыру.

• Жеделдігі

Жүйе жұмысының жылдамдығы

Әдістемелік критерийлер

• Қолжетімділігі және эргономика

Интуитивтік интерфейс; қосымша оқытусыз пайдаланушылардың жүйені қолдану мүмкіндігі.

• Жинақтылығы және қызметтік құралдар

Оқу үрдісіне қажетті құралдар мен оқыту әдістернің жүйеде жүзеге асырылуы.

• Бейімділігі және икемділігі

Нақтылы жағдайда қолдану үшін оқыту үрдісіне қажетті жүйесінің құралдары мен параметрлерін өздігінен жүктеу.