Мұхит атындағы жалпы орта білім беретін мектебі
Дәйексөздер жинағы
2017-2018 Оқу жылы
Дәйексөз жинағы. Жалпы білім беретін мектептің 1-11 – сынып мұғалімдеріне арналған көрнекілік құрал. Құрастырушы: Орахова Қарашаш Қаныбекқызы2017-2018 оқу жылы бет
Қдырниязова Толқын Намысқызы: «Өзін өзі тану» пәні бойынша әр сыныпқа тақырыпты сай дәйексөздер жинақталған.Дәйексөздер жинағы оқушылардың ой өрісін дамытып, адамгершілік бағытқа тәрбиелейді.Дәйексөздер жинағы эстетикалық талапқа сай, жүйелі жинақталған.Мұғалімдерге көмекші құрал ретінде сабақта қолдануға өте тиімді. »
Көрнекілік құрал сынып мұғалімдеріне арналған. Онда әр сынып оқулықтарынан және қосымша ақпарат көздерінен алынған нақыл сөздер,ұлағат сөздер,ақыл сөздер,ой пікірлер,мақал мәтелдер жинақталған
1
Мазмұны
Адамгершілік туралы............................................................ Ақыл-ой турлы....................................................................... Мінез-құлық туралы...............................................................Ар-намыс, ұят туралы............................................................. Ғылым-білім, өнер туралы.....................................................Ұстаз туралы...........................................................................Денсаулық туралы..................................................................Достық туралы........................................................................ Еңбек туралы........................................................................... Махаббат туралы....................................................................Тіл туралы................................................................................
Кіріспе
Дәйексөз сабақтағы жекелеген әдіс ретінде ғана емес , сондай ақ оқушының күнделікті өмірінің бір бөлігі болуы тиіс.Адамзаттың рухани ұлы ұстаздарының мұраға қалдырған білімдері, ұлы ойшылдардың айтқан дана сөздері өмір бойы есте қалып, шабыт береді, өмірлік ұстанымы болары анық.Егер оқушылар дәйексөздерді күнделікті өмірінде тәжірибеде қолдана алады, тілдері де байи түседі. Дәйексөзге мыналар жатады:ой пікірлер, мақал мәтелдер, нақыл сөздер, ұлағат сөздер, ақыл сөздер, ұран сөздер және т.б. Дәйексөз адамды жақсы ойға шабыттандырады; жанына нәр береді; өзіне сенімін арттырады; өз айқындамасын бекітуге,ұстанымында тұра білуге көмектеседі , рухани білім береді.
Адамгершілік туралы
«Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.» (Абай)***«Бір адал адамды ұрып-соғып жатқанда, барлық адал адамдардың жаны қоса ышқынып, аяққа тапталған адамдық асыл қасиеттің азабын бірге шегіп, ашынулары керек.»***«Өтірік пен жалғандық – өмірдің адамды қорлауының ең бір кең тараған оңбаған түрі.» (Л.Н.Андреев)***«Өзімізді-өзіміз тежеп ұстай білуге жарты өмірімізді жұмсайды екенбіз».***«Жомарттық пен мәрттік. Бұлардың негізінде үш нәрсе бар: бірі – өз айтқан сөзіңді өзің орындау; екіншісі — әділдік пен туралыққа нұқсан келтірмеу; үшіншісі — қайырымдылықты есіңе ұстап ұмытпау. Егер мәрттік пен жомарттық жолында жүрмек болсаң, әр уақытта үш нәрседен сақтанғайсың: көзді — жаман назардан, қолды — жаман істен, тілді — жаман сөзден.» Қабуснамадан ***«Тұлпардан тұлпар туады,Сұңқардан сұңқар туады,Асылдан асыл туады,Жалқаудан масыл туады,Масылдан малықпас туады,Тілазардан қалжақпас туады,Таздан жарғақпас туады,Сараңнан бермес туады,Соқырдан көрмес туады,Мылжыңнан езбе туады,Қыдырмадан кезбе туады.» Майқы би ***«Біліп айтқан сөзге құн жетпейді, Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.Өзің білмесең, білгендерден үйрен,Үйренгеннен ештеңең кетпейді.Азға-азды қоса берсең аз-аздан,Ол аз кейін көп болады орасан.»Грек мақалы*** «Бәрінен көшті адам - өзіне- өзі сенетін адам» Луций Сенека***«Өзіңді – өзің тану даналықтың бір інші белгісі» Карл Маркс ***«Ерекше іс істесен, ел таңырқайды». Қ.Айнабеков*** «Сен істі сүйсең,іс саған бас иеді». Халық мақалы*** «Әрбір істі жақсы істеу үшін оны жақсы көру қажет». М.Горький***«Өмірге қуаныш –бұл денсаулықтың белгісі ғана емес, аурудан сауығудың тиімді жолы.» Халық даналығы***
«Қарапайымдылық- моральдық сұлулықтың басты шарты» Л.М. Толстой.***«Атымды адам қойған соң, қайтып надан болайын...»Абай.***Өз жанына көп үнілген жан қателігін тез сезеді, еріксіз салмақты болады, бәрін білем демейді, көкірек кермейді.К.Гельвеций*** «Ең басты дәрі- дәрмек – таза ауа, суық су, ара мен балта.»Василиий Поленов***«Қызыры білу, ұяла білу – адам бойындағы ең тамаша адамгершілік қасиет.»Чарльз Дарвин*** «Қарапайымдылық – жасыл алқап, Адамгершілік онда өскен гүл сияқты.»Ахмет Йгүнеки***Адамда жақсы қасиет болмаса,Оған бақ та, бақыт та қонбайды. Ж. Баласағұни***Ізгі мінез, түзу құлық болғанда,Пайда түгел екі бірдей жалғанда.Екінші – ұят, сосын шындық – үшінші,Үшеуімен ел көгерер (түсінші!)***Биязыны халық сүйіп, ұғады,Ісі түзу кісі төрге шығады. Ж. Баласағұни « Қуыс кеуде болғаннан артық қорқынышта, қорлықта жоқ.Қорқақтық – ездік, аяшақтық, көнбістік – құлдықтың ең жаман түрі.»Бауыржан Момышұлы***
« Күшіне сенген адам ғана мақсатына жете алады.» Людвиг Фейербах***Сараң дүниенің малын жиса да тоймайды. Ахмед Югнеки***« Ас – тұзбен дәмді, су – мұзбен дәмді, ал адамдар салихалы, сыпайы сөзімен сәнді» Әлішер Науаи***« Ойы таза адамның жаны таза»
Бернардино Сиенский***
«Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.»(Абай) ***«Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, Сонда толық боласың елден бөлек » (Абай) ***«Сабыр деген - әр іске шыдамдылық, Қатты керек адамға бұл бір қылық. Қолы жетпей талмай талап ізденеді, Осыдан кеп шығады адамшылық.» (Абай)
Ақыл-ой турлы
Ақылмен ойлап білген сөз,Бойына жұқпас, сырғанар.Ынталы жүрек сезген сөз,Бар тамырды қуалар.(Абай) *** Біліп айтқан сөзге құн жетпейді,Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.Өзің білмесең, білгендерден үйрен,Үйренгеннен ештеңең кетпейді.(Төле би)***Ел бастау қиын емес,Қонатын жерден көл табылады.Қол бастау қиын емес,Шабатын жерден ел табылады.Шаршы топта сөз бастаудан қиынды көргем жоқ.(Бұқар жырау) ***Ештеңе туралы сұрамайтын адам ештеңе үйренбейді.(Т.Фуллер.)***Өзіңді қарапайым жылы лебізіңмен силата білмесең, құр қаталдықтан түкте шықпайды.А.П.Чехов *** Адамды тәрбиелеу – демек оның ертеңгі қуанышқа ие болатын келешек жолын тәрбиелеу. А.С. Макаренко *** «Адамның адамшылығы – ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады.Адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады.» ***«Жұмысы жоқтық,Тамағы тоқтық,Аздырар адам баласын.Ақылмен ойлап білген сөз,Бойына жұқпас, сырғанар.Ынталы жүрек сезген сөз,Бар тамырды қуалар.»Абай ***«Біліп айтқан сөзге құн жетпейді,Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.Өзің білмесең, білгендерден үйрен,Үйренгеннен ештеңең кетпейді.»»Төле би*** Тәрбиенің бірінші шарты балаға жақсы есім таңдау. Әлішер Науай ***«Баланың тәртіпсіздігі үшін әкені аяусыз жазалау керек.» Феликс Дзержинский***«Нәтижелі тәрбиенің сыры мұғалімге болған құрметте.» Р.Эмерсон ***«Перзенттер аналарды бриллианттан да артық безейді.» Самуэль Батлер ***
«Ақыл - жан қуаты.» (Абай) ***«Пайда менен залалды - ақыл айырады.» (Абай) ***«Ақылмен ойлап білген сөз, Бойға жұқпас, сырғанар. Ынталы жүрек сезген сөз, Бар тамырда қуалар.» (Абай) ***«Ақыл, сезім болмаса, Тіршіліктің несі сән.»(Абай) ***«Ойлы адамға қызық жоқ бұл жалғанда, Көбінің сырты - бүтін, іші - түтін.» (Абай) ***«Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, Еңбегің мен ақылың екі жақтап.» (Абай) ***«Ақылсыз би болмас, Сәулесіз үй болмас.» (Абай) ***«Ақыл бітпес дәулетке,Дәулет бітпес келбетке.» (Абай) ***«Әсемпаз болма әр неге,Өнерпаз болсаң арқалан. Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та бар қалан. Қайрат пен ақыл жол табар, Қашқанға да, қуғанға»(Абай) ***«Зерек ақыл - суық мұз. Ақыл-ой туралы Күн артынан күн туар, Бір күн дамыл еткізбес. Ой артынан ой қуар, Желге мінсең жеткізбе» (Абай) ***«Ақыл - тапқыр ой, түбі – жүрек». (Абай) ***«Бала еш нәрсеге қызықпаса, еш нәрсені үйрене алмайды.» ***«Тәрбиеші болу үшін,тәрбиеленген болуың керек. (С.А.Макаренко) ***«Балалар тәрбиесін – үлкендерден бастау керек.» (М.Горкий) *** «Мектеп ақылыңа,ақыл қосадымұғалім келешектің,жолын сызады.» ***«Бала-дүниеге әкелгендікі емес,тәрбиелегендікі.» Халық мақалы ***«Ақылы қысқаның тілі ұзын.» Аристофан ***
04 Қаңтар 2018
3317
6 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған