Дамуында бұзылыстары бар балалардың әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлауы мен өзіне-өзі қызмет көрсету ерекшеліктері

Дамуында бұзылыстары бар балалардың әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлауы мен өзіне-өзі қызмет көрсету ерекшеліктері

Күн тәртібін (режим сәттерін орнату барысында бала мақсатты бағытталған әрекеттерді қолды жуу,бөрікті кию,түбекке отыру,үстел басында тамақтану және т.б) орындай алады.

Әйтседе баланың іс-әрекетерін ересек адам тарапынан үнемі қадағалауды талап етеді.

Себебі:Бала заттардың сыртқы қасиетіне мән бермейді:аяқ киімнің,қолғаптың оң,терісін,заттың беткі жағымен теріс жағын өздігінен ажырата алмайды. Өз заттарының түрі мен түсі әртүрлі болса да басқа баланың заттарымен үнемі шатастырады.

Дамуында ауыр бұзылыстары бар баланың қозғалысы сенімсіз,нақты емес,көбінесе баяу немесе беймаза,мақсаттысыз бағытталған.Екі қолдың әрекеттері үйлеспеген.

Әрекеттердің дәйектілігімен логикасын түсінбейді.Іс әрекетnерді ойланбай жасайды,маңыздылығын түсінбейді.Мысалы,жуынған кезде ол суламай құрғақ сабын алып,оны орынына қояды,содан кейін шүмекті ашады.Суық,жылы,ыстық суды әрдайым ажырата бермейді.

Сөзбен де,қимылмен де судың температурасын оған сәйкес келмейтінін айта алмайды.

Бала адамдармен қарым-қатынас жасай алмауы,қарапайым әрекеттер тізбегін жасай алмауы,сөйлеген сөзді түсінбеуі,жалпы және ұсақ моторикасының нашар дамуы-мұның бәрі өз-өзіне қызмет ету және әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау дағдыларын қалыптастыруды қиындатады .

Бала өздігінен ештеңе жасай алмайды,көнілін көтере алмайды.Мысалы,серуендеуге бір орынан екінші орынға жүгіреді,заттарға(ойыншықтар,құмсалғыш,орындықтыр)көз тоқтатады немесе енжар қалыпта әрекеттер жасайды.Тек «Құмда ойна » деген тікелей нұсқау бойынша ғана ол тиісті әрекеттер орындай бастайды.

Осы сипатталған іс-әрекеттерде дамуында бұзылыстары бар балалардың өз қажеттіліктерін орындау ерекшеліктері көрсетілген.Мұндай бұзлыстар қазіргі кезде өзекті болып саналадаы және түзетуді талап етеді.Әр баланың өмірлік маңызды қажеттіліктерін дағдыландыру ,бұл ата-ана мен білікті маманның бірлесе отырып кызмет етуінен қалыптасады. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірінің 2020 жылғы 27 мамырдағы №223 бұйрығы бойынша «Психологилық-педагогикалық »қолдау саласындағы жергілікті атқарушы органдар көрсетілетін мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді көрсету тәртібін бекіту туралы заңнамасының негізінде Абай облысы білім басқармасының « Үржар ауданының психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеті»КММ-нің мамандары тегін қызмет көрсетеді.

Смагулова Айдана Абеновна