Дәстүрлі қазақ қоғамының әлеуметтік жіктелуінің ерекшеліктері

Мектеп:

Ақмола облысы, Аршалы ауданы, И.Құтпанұлы атындағы КММ

Мұғалім:

Айкынбаева Мадина Мураткызы

Сабақтың тақырыбы:

Дәстүрлі қазақ қоғамының әлеуметтік жіктелуінің

ерекшеліктері

Күні:

Сынып:

10 сынып

Оқу мақсаты:

10.2.2.6 -қазақтардың әлеуметтік жіктелуіне тән ерекшеліктерді анықтау үшін «ақсүйек», «қарасүйек », «хан», «сұлтан», «би», «батыр» ұғымдарын пайдалану;

10.2.2.7 -дәстүрлі қазақ қоғамын- дағы әлеуметтік институттардың функционалдық рөлін түсіндіру

Күтілетін нәтиже

I. Барлық оқушылар біледі.

Б.: Қазақ қоғамындағы ру-тайпалық ұйымдарды еске түсіреді; Дәстүрлі қазақ қоғамы әлеуметтік топтарының жіктелуін біледі; Әлеуметтік топтарды тәуелсіздігі бойынша жоғарыдан төменге қарай орналасуын ажыратады;

Т.: Қазақ қоғамы неліктен әлеуметтік топтарға жіктелгенін түсінеді; Қазақ қоғамының Шыңғыс ханның ұрпағы Сұлтандардың негізгі қызметтері мен міндеттерін түйіндейді

II. Оқушылардың басым бөлігі біледі.

Қ.: Шыңғыс хан ұрпақтарының қызметі мен құқықтарын айқындайды;

Т.: Қазақ хандығы мен орта ғасырлардағы Еуропа мемлекетінде және қазіргі Қазақстандағы басқару жүйесін талдайды

III. Кейбір оқушылар біледі.

Ж: Қазақ хандығы дәуіріндегі қазақ қоғамының екі тобына кірген әлеуметтік топтарды жинақтайды;

Б.: XV-XVIII ғасырлардағы қазақ қоғамы иерархисына баға береді.

Бағалау критерийлері

• І-біледі, түсінеді

Дәстүрлі қазақ қоғамы әлеуметтік топтарының жіктелуін біледі; Қазақ қоғамы неліктен әлеуметтік топтарға жіктелгенін түсінеді;

• ІІ-қолданады

Шыңғыс хан ұрпақтарының қызметі мен құқықтарын айқындайды;

• ІІІ-талдайды

Қазақ хандығы мен орта ғасырлардағы Еуропа мемлекетінде және қазіргі Қазақстандағы басқару жүйесін талдайды;

• өзіндік пікір қалыптасады

Қазақ хандығы дәуіріндегі қазақ қоғамының екі тобына кірген әлеуметтік топтар жайлы өзіндік білім қалыптасады;

• білімін өмірлік жағдайға пайдаланады

XV-XVIII ғасырлардағы қазақ қоғамы иерархисы жайлы білімдерін өмірлік жағдайға пайдаланады

РЕСУРСТАР

youtube.com/watch?v=PCLlQQp7fOc

ЖОСПАР

Жоспар‑

ланған уақыт

Жоспарланған жұмыстар

Мұғалім іс-әрекеті

Оқушы іс-әрекеті

САБАҚТЫҢ БАСЫ

3 мин

3 мин

А) Оқушылармен амандасу

В) Оқушылардың сабаққа қатысу деңгейін анықтау

С) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару

Ұйымдастыру кезеңі

• «Байлық пен бедел тілемеңіз, сәттілік тілеңіз. «Титаник» жолаушыларының барлығы бай-қуатты, беделді болды, ал жолы болғыштары бірнешеу ғана, әрқашан сәттілік тілеуміз керек». Баршамызға сәттілік тілеймін, сәттілік серік болсын бүгінгі сабақта!!!!

«Миға шабуыл» әдісі арқылы тақырыптың мазмұнын анықтаңыздар.

1. Суретте кімдер туралы бейнеленген?

2. Бүгінгі сабақтың мақсаты не туралы деп ойлайсыңдар?

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру

Оқушылар сабақтың тақырыбына шығады

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

Оқушылар мұғалімнің түсіндіргенін мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап береді

САБАҚТЫҢ ОРТАСЫ

(35 мин)

3 мин

(оқуға)

5 минут

(талқылауға)

Жалпы

(27 мин)

2 мин

2 мин

2 мин

2 мин

2 мин

2 мин

3 мин

10 мин

4 мин

Жаңа тақырып.

Жоспар

1. Ақсүйек, сұлтан, қожалар.

2. Билер, байлар, батырлар.

3. Ақсақалдар,қара халық, еріксіз адамдар.

«Ойлан-жұптас-бөліс» әдісі арқылы, сабақтың мәнін ашу үшін жоспар бойынша берілген тақырыптар топтарға беріледі. Оқушылар оқып, өзара талқылап, жаңа тақырыптың мәнін ашады.

Қазақ хандығының әлеуметтік құрылымы:

а) хан мен сұлтандардың әлеуметтік-құқықтық мәртебесі;

б) діни адамдардың әлеуметтік-құқықтық мәртебесі;

в) ру беделдерінің би батыр бай әлеуметтік-құқықтық мәртебесі;

г) шаруа, төлеңгіт, құлдардың құқықтық мәртебесі

Бекіту сұрақтары:

1. Қазақ хандығы дәуірінде қазақ қоғамы қандай екі негізгі топқа бөлінді?

2. Шыңғыс хан ұрпақтары сұлтандардың құқықтары туралы әңгімелеңдер.

3. Қазақ даласында сотты кім жүргізді?

ТАПСЫРМА

І деңгейлік

1-тапсырма. Картадан Ұлы, Орта және Кіші жүз қазақтарының құрамындағы рулардың мекендеген территорияларын белгілеңіздер.

2 - тапсырма. Дәстүрлі қазақ қоғамы әлеуметтік топтарының жіктелуін сәйкестендіру.

1	Ақсүйектер	А	Шыңғыс хан ұрпақтары тарады
2	Сұлтан	Ә	Ру мен тайпаның Басшысы
3	Қожалар	Б	Әлеуметтік 578тг - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап тегін сертификат алыңыз! Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды Материал жариялау Сертификатты жүктеу Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Бағыт Сынып Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Қазақстан тарихы пәні бойынша барлық материалдарды көру Іс-шаралар кестесі Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz