Дауысты және дауыссыз дыбыстар

Өткізілген күндері

Сабақтың тақырыбы:

1) Лексикалық тақырып: Таныс болайық.

2) Грамматикалық тақырып: Дауысты және дауыссыз дыбыстар

Сабақтың мақсаты: білімділік: Өткен тақырыпты еске түсіру, жаңа сөздермен, сөз тіркестірін талдау.

дамытушылық: қазақша сөйлеу мәдениетін дамыту, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, сөздік қорларын молайту, қызығушылық іс-әрекеттерін дамыту, сауатты сөйлеп, әдемі жаза білуді үйрету;

тәрбиелік: ұйымшылдыққа, ұстамдыққа, адамгершілікке үйрету тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілгі: плакаттар, суреттер, слайд.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі

- Сәлемдесу! Тыңдаушыларды түгендеу.

- Өткен сабақты қайталау. Мысал келтіру.

- Жаңа сабақты бастау.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау.

ІІІ Жаңа сабақ

Ереже:

В казахском языке звуки делятся на две группы: дауысты дыбыс (гласные звуки), дауыссыз дыбыс (Согласные звуки).

Звуки, образующиеся свободным потоком воздуха, не встречая преграды в виде органов речевого аппарата, называются дауысты дыбыстар. Гласные казахского языка: а, ә, е, о, ө, ұ,ү,ы,і.

Дауысты дыбыстар делятся по положению языка на жуан (твердые) и жіңішке (мягкие); по степени открытия рта на ашық (широкие), и қысаң (узкие), по участию губ на еріндік (губные) и езулік (не губные).

Произношение гласных в слове в созвучии называют сингармонизмом. Вк казахском языке слова бывают либо с твердыми глсными либо с мягкими гласными [1,12б.] .

1. Мәтінен қатаң дауыссыздарды тауып, белгілеңіз.

Арыстандай айбатты,

Жолбарыстай қайратты –

Қырандай күшті қанатты.

Мен жастарға сенемін.

Көздерінде от ойнар,

Сөздерінде жалын бар,

Жаннан қымбат оларға ар,

Мен жастарға сенемін.

2. Ұяң дауыссыздарды бір сызықпен, үнді дауыссыздарды екі сызықпен белгілеңіз.

1. Мен кітап оқығанды жақсы көремін.

2. Бос кезімде спортпен шұғылданамын.

3. Бақшада гүлдің түр-түрі бар [1,17б.].

3. Жаңа сөздер.

ат – собственное имя

бұл – это, этот, эта

кім? – кто?

менің – мой, моя, мое

Сау болыңыз! – до свидания

сенің – твой, твоя, твое

танысып қой – (ты) познакомься

танысып қойыңыз – познакомьтесь

танысқаныма қуаныштымын – рад знакомству с вами [2,145б.].

а) жаңа сөздермен талдау жұмысын жүргізу.

4) Сөйлесіп жаттығыңыз.

• Сәлеметсіз бе! Танысып қояйық, сіздің атыңыз кім?

• Сәлеметсіз бе! Менің атым Әсет. Сіздің атыңыз кім болады?

• Менің атым .... Танысқаныма қуаныштымын.

• Ұлтыңыз кім?

• Менің ұлтым...

• Сау болыңыз!

• Сау болыңыз!

5. Өзіңіз жайлы әңгімелеп беріңіз.

Сәлеметсіз бе. Менің атым Наталья. Мен Қазақстанда тұрамын. Ұлтым орыс. Менің жасым жиырмада. Танысқаныма қуаныштымын.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Қазақ тілін оқытуға арналған грамматикалық анықтағыш. Г.Қ.Досмамбетова, З.С.Ерназаров, З.С.Күзекова, А.О.Тымболова – Астана: Ұлттық тестілеу орталығы, 2012 - 308 бет

2. Қазақ тілі. Қарапайым деңгей: оқулық/ Г.Қ.Досмамбетова, А.К.Балабекова, А.Т.Бозбаева-Хунг, А.Д.Сейсенова. – Астана: Ұлттық тестілеу орталығы, 2012 -164 бет