Дебат сабақ үлгісі

Пікірсайыс тақырыбы: Өз проблеманмен жеке қалма
Мақсаты: Оқушыны ізденіске жетелеу, оқығанын талдап, мәнін аша білу үйрену, оқушының өзіндік пікірінің қалыптасуына ықпал жасау, ой қорыта білуге, аз сөзбен түйіндеуге дағдыландыу. Оқушының жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал жасау, танымдық ойлау қабілеттерін дамыту. Философиялық көзқарастарын қалыптастыруға баулу. Адами қасиеттерді бойына сіңіре білуге дағдыландыру. Әлеуметтік жағынан дамыған, ұшқыр, ұтымды ойлап, белсенді қимылдайтын, өзгенің пікірін сыйлап, төзімділікпен тыңдай білетін саналы азамат болып қалыптасуына ықпал жасау.
Пікірсайыс түрі: Ғылыми негіздегі іздену және зерттеу жүргізіу (дебат үлгісі)
Көрнекілігі: Тақырыпқа байланысты суреттер, слайдтар. Плакаттар
Пікірсайыс жоспары:
Ұйымдастыру
Жереби бойынша қатысушы топтпрдың ойын ұстанымдарын анықтау.
Пікірсайыс ережесімен таныстыр
Пікрсайыстың жалпы барысы
Мұғалімнің кіріспе сөзі (дебат барысы, ережесімен таныстыру)
Жақтаушы және даттаушы жақтардың пікірлерін тыңдау.
Ойталқы. Көрермендер пікірі.
Қорытындылау

Ұйымдастыру барысы:
1. Пікірсайыс басталмай 10-15 минут бұрын пікірсайысқа қатысушы топтар арасында жереби тасталып, жақтаушы және даттаушы топтардың негізгі ұстанымдары анықталды, яғни
Жақтаушы жақ Әркім өз мәселелсін бірлесе отырып шешуі керек
Даттаушы жақ Әр адам өз проблемасын өзі шеше білуі керек деген ұстанымдар анықталды
Пікірсайысқа қатысушы топтар:
1 топ – Жақтаушы Болашақ дебат клубы
2 топ – Даттаушы Парасат дебат клубы
Әр топ 3 пікірсайысшыдан тұрады,
Уақыт төрешісі: Рақымғазиева Ақерке

2. Келесі кезекте бүгінгі өткелі тұрған пікірсайыстың басты ережелерімен уақыт төрешісі қысқаша таңыстырып өтеді. Пікір сайыс Карл Поппер дебат форматы бойынша өтіледі Яғни,
Сөйлеуші
Уақыты

Ж1
5 минут

Д1—Ж1
3 минут

Д1
5 минут

Ж3—Д1
3 минут

Ж2
6 минут

Д1—Ж2
3 минут

Д2
6 минут

Ж1—Д2
3 минут

Ж3
6 минут

Д2—Ж3
3 минут

Д3
6 минут

Ж2—Д3
3 минут

Сараптама бөлімі

Д1
3 минут

Ж1
3 минут


Проблемалық тақырып : Өз проблеманмен жеке қалма
Көрермендердің,оқушылардың мақсаты: өз көзқарастарын білдіру, талдау жасау, баға беру, толықтыру, сұрақ қою.
Сабақтың барысы:
Уақыт төрешісінің сөзі:
Бүгінгі біздің пікірсайысымыз Әлеуметтік мәселелердің өткірі Өз проблеманмен жеке қалма деген тақырып аясында өтеді. Пікірсайысымызды бастаймыз.
Жақтаушы топтын жұмсы кейсі:
Резолюция: Өз проблеманмен жеке қалма
Ұстаным: Әркім өз мәселелсін бірлесе отырып шешуі керек
Аргументтерін келтіріп өтеді














Өз мәселелерімен бөлісу















Уақытты пайдалану тәртібі





















Даттаушы топтын жұмсы кейсі:
Резолюция: Өз проблеманмен жеке қалма
Ұстаным: Әр адам өз проблемасын өзі шеше білуі керек
Топ мүшелері жинақтаған аргументтерін келтіреді
Біздің ұйғарымымыз бойынша әр адам өз проблемасын өзі шешуі керек. Бұл сұрақты толық ашу үшін ең алдымен проблема дегеніміз не деген сұрақ туады, проблема деген шешілмей жүрген түйін. Ал жастар- 14-30 жас аралығындағы адамдар, жасөспірім- 14-18 жас аралығындағы жастар. Осы кезде аталарымыз айтқандай " Досыңы сырыңды айтпа, өйткені оныңда сырын айтар досы бар" деген мақал еске түседі, сол себепті әр адам өз проблемасын өзі шешуі керек. Ол өз проблемасын өзі шешуі үшін үйдегі ата-ананың тәрбиесінің маңызы зор. Осы кезде ата-ананы екі топқа бөлуге болады.
Ата – ана

Диктаторлық жол Демократиялық жол

Демократиалық жолмен тәрбиелейтін ата-аналар балаға 7-8 жасынан бастап өз проблемаларын өзі шешуіне жол береді, себебі кішкентай кезімізде проблема да кішкентай болады, ал есейе келе проблема ауқымдырақ бола түседі. Бұдан біздің көретініміз кішкентай кезіміздегі кішкентай проблеманы шешіп үйренген дұрыспа, әлде есейген кезіміздегі ауқымды и проблеманы шешіп үйренген дұрыспа, әрине кішкентай кезіміздегі кішкентай проблеманы шешіп үйренгеніміз дұрыс емеспе. Себебі күнделікті кішкентай жеңіс, үлкен бір жеңске апарар жол.
Диктаторлық жолмен тәрбиелейтін ата-аналар баланың кішкентай кезінен бастап бар өміріне жоспар құрып тастайды, бала әке-шешесінің айтқанынан шыға алмайды. Осы жоспарды құрғанда ата-ана баланың демалатын уақытына, жеке өміріне деген уақыт қалдырмайды. Осыдан бала өз проблемасын өзі емес ол үшін ата-анасы барлығын шешіп отырады. Бірақ ата-анасы оның қасында әрдайым болмайды ғой, болмаған жағдайда бір кішкентай проблеманы шеше алмай артын үлкен бір проблемаға апарып соғып та жатады. Соны шешу, әлде ұмыту мақсатымен ол адам осы проблеманың жауабын ішімдіктен, есірткідені қылмыстық топтардан жауабын іздей бастайды, осыдан қоғамымыз ішкіштерді, нашақорларды, құқық бұзушыларды алады. Міне осыған қарағанда қазіргі атааналарымыз балаларын демократиалық жолмен тәрбиелегені дұыс деген қорытындыға келеміз.
Міне, әр адамның өз проблемасын ешкімге айтпай-ақ тиімді шешуге болатын жолы:
Проблема неден шықты?
Оны қалай шешуге болады?
Шешім қабылдау үшін барлық керекті ақпараттарды жинақтау.
Барлық шешімдердің неге апаратынын ойластыру.
Осыларды саралай келе өзіңе ең тиімді шешімді қабылдау.
Осыдан қорытындылай келіп шығатыны біздің ұстанып отырған "Әр адам өз проблемасын өзі шешуі керек" деген позицияның дұрыстығы.

Уақыт төрешісінің сөзі:
Сараптама бөлімі басталмас бұрын залда отырған көрермендерден өз ой пікірлерін сұрасақ:
Көрермендердің,оқушылардың мақсаты: өз көзқарастарын білдіру, талдау жасау, баға беру, толықтыру, сұрақ қою.
Сараптама бөлімінде пікірсайысқа қатысқан топтардың бір мүшесі шығып ойын барсына сараптама жасайды.
Қорытынды бөлімде пікірсайысты бақылап отырған әділ қазылар алқасына сөз беріліп ой пірлері мен ойын қорытындысы шығарылады.