Денелердiң ауырлық күшiнiң әрекетiнен қозғалуы.

Екі дене бір біріне массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал, ал арақашықтығының квадратына кері пропорционал күшпен тартылады

А) 6,67 · 10 ^-11 Н

Бір бірінен 1 м қашықтықта орналасқан, әрқайсысының массасы 1 кг болатын екі дененің арасындағы тартылыс күші

Ә) масса

бір мезгілде денелердің әрі инерттілік, әрі гравитациялық қасиеттерінің сандық сандық сипаттамасы болып табылады

Б) бүкіләлемдік

тартылыс заңы

Жер мен Айдың арасындағы тартылыс күшінің шамасы

В) Генри

Кавендиш

Гравитациялық тұрақтының сан мәнін лабораториялық жағдайда бірінші рет анықтаған ағылшын ғалымы

Г) Исаак

Ньютон

Бүкіләлемдік тартылыс заңын 1687 ж тұжырымдаған

Д) 2 · 10²⁰ Н

Екі дене бір біріне массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал, ал арақашықтығының квадратына кері пропорционал күшпен тартылады

Б)

А) 6,67 · 10 ^-11 Н

Бір бірінен 1 м қашықтықта орналасқан, әрқайсысының массасы 1 кг болатын екі дененің арасындағы тартылыс күші

А)

Ә) масса

бір мезгілде денелердің әрі инерттілік, әрі гравитациялық қасиеттерінің сандық сандық сипаттамасы болып табылады

Ә)

Б) бүкіләлемдік тартылыс заңы

Жер мен Айдың арасындағы тартылыс күшінің шамасы

Д)

В) Генри Кавендиш

Гравитациялық тұрақтының сан мәнін лабораториялық жағдайда бірінші рет анықтаған ағылшын ғалымы

В)

Г) Исаак Ньютон

Бүкіләлемдік тартылыс заңын 1687 ж тұжырымдаған

Г)

Д) 2 · 10²⁰ Н

Сабақ мақсаты:

-Бүгінгі сабақты меңгерген соң, бірінші ғарыштық жылдамдықтың анықтамасын біліп, жасанды серіктердің ауырлық күші әрекетінен қозғалысын сипатайтын шамаларды тұжырымдап, бірінші ғарыштық жылдамдықтың формуласын есептер шығаруда қолдана алатын боласыздар.

Топтық Жұмыс

1. Топқа берілетін мәтін – Теоретиктер тобы.

Ауырлық күші денеге еркін түсу үдеуін тудырады. Ньютонның екінші заңына сәйкес:

(2)

Жер бетінде (h=0) болғанда:

(2) формуладан еркін түсу үдеуінің дененің массасына тәуелсіздігі, ал оның шамасының дене Жер бетінен көтерілген сайын азая беретіні байқалады.

Декскриптор:

-Теорияны құрастырады;

-Мәтінді оқып негізгі идеяны ашадыы,

-Жердегі еркін түсу үдеуін қорытып шығарады;

-Формуланы жатқа айтады;

-Топпен бірлесе отырып қорғайды;

2- Топқа берілетін мәтін Формула тобы

Декскриптор:

-Формуланы құрастырады;

-Оқулықты пайдаланып формуланың мағынасын ашадыы,

-Жердегі еркін түсу үдеуін қорытып шығарады;

-Формуланы жатқа айтады;

-Топпен бірлесе отырып қорғайды;

3. Топқа .Тәжірибе жасап тақырыпты қорытыу –Практиктер тобы

Доты әр түрлі бұрышмен лақтырып ,Ұшу қашықтығын бақылау .

Декскриптор:

-Құралдарды пайдаланып дотың ұшуының бұрышқа тәуелділігін анықтайды;

-Оқулықты пайдаланып , практикалық жұмыстың формуласын табады, формуланың мағынасын ашадыы,

-Жердегі денелердің тек ауырлық күшінің әрекетінен құлайтындығын меңгеріп алады;

-Формуланы жатқа айтады;

-Топпен бірлесе отырып қорғайды;

Құрал жабдықтар : Метр , доп

4 - Топқа берілетін мәтін.Ұшқыштар тобы

Бүкіләлемдік тартылыс күші әрекетінен дененің дөңгелек орбита бойымен қозғалысы жүзеге асатын жылдамдық бірінші ғарыштық жылдамдық деп аталады

Ньютонның екінші заңы мен Бүкіләлемдік тартылыс заңы бойынша мына тепе-теңдікті жаза аламыз: ma = (1)

Центрге тарқыш үдеуі: а= (2)

(2)-ші формуланы (1)- ші формуладағы үдеудің орнына қойып массаларын қысқартып жіберсек, бірінші ғарыштық жылдамдық формуласы пайда болады:

ʋ₁= немесе ʋ₁=

Жер бетіне жақын орбитаның радиусын жуықтап Жер радиусына тең деп алып соңғы формуладан бірінші ғарыштық жылдамдықтың сан мәнін анықтаймыз

ʋ₁=

Екінші ғарыштық жылдамдық ʋ₂=11,2км/с

Үшінші ғарыштық жылдамдық ʋ₃=16,65 км/с

Декскриптор:

-Мәтінді құрастырады;

-Оқулықты пайдаланып формуланың мағынасын ашадыы,

-Бірінші ғарыштық жылдамдық формуласын қорытып шығарады;;

-Формуланы жатқа айтады;

-Топпен бірлесе отырып қорғайды;

Кім жылдам ?. (3 тапсырма)

18 - жаттығу

Декскриптор:

-Есептің шартын түзеді .

-Денеің ұшу қашықтығын ,лақтыру биіктігіне тең деп алып -Формуланы жазады ;

-Формуланы қолданып биіктікті анықтайды;

-Есептің жауабын жазады ;

Жеке жұмыс

Декскриптор:

-Есептің шартын түзеді ;

-Бірінші ғарыштық жылдамдық теңдеуін жазады;

-Формула бойынша шамаларды орнына қойып есептейді;

-Есептің шешімін жазады;

Планета атауы	Экват. радиусы, км	Масса, кг	Үдеу, м/с2	Бірінші ғарыштық жылдамдық, км/с
Меркурий	2 400	3,3 • 10 23	3,82	3,03
Венера	6 050	250 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Философия пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ