Пәні

Дүниетану

Класы

4 «Ә»

Күні

Сабақтың тақырыбы

Денсаулық туралы түсінік.Оқу және демалу режимі

Сабақтың мақсаты

Білімділігі:  денсаулық адам баласының азбас қазынасы, асқан байлығы, өмірінің тірегі екенін түсіндіру ,адам  денсаулығының  қымбаттылығын,  өмір  сүру  үшін қажеттілігін,  бағалы байлық  екендігін  түсіндіру;
Дамытушылығы: оқушыларды салауатты өмір сүруге және жас ұрпақты зиянды заттардан аулақ болуға үйрету. Оқушылардың  өмірге, әсіресе адамзат  ұрпағына  деген аяушылық  сезімін, аурудың алдын – алуды үйрету, жаман әдеттен  бойларын  аулақ  ұстауын, оқушының санитарлық – гигиеналық  талаптарға  сай  болуын  қалыптастыру, дамыту
Тәрбиелігі: жеке бас тазалығын сақтау ережесін қалыптастыру, күн ережесін дұрыс сақтау дағдысын қалыптастыру.

  Болашақ  қоғамның  салауаттылығы  әр  адамға  байланысты  екенін, денсаулықты  сатып  алуға  болмайтынына  байланысты,  спортпен  айналысу,  таза  ауада  серуендеу, еңбек етудің пайдасы  туралы пікірлесу.
Сабақтың  түрі:  жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топтастыру,  т.б.
Сабақтың көрнекілігі:  Слайдтар,мультимедиа, көріністер , жұмбақтар

Күтілетін нәтиже

Адам денсаулығының қымбаттылығын ,өмір сүру үшін қажеттігін түсінеді.Жеке бас тазалығын сақтап,күн ережесін ,дұрыс тамақтану аурудың алдын алуды үйренеді.

Түйінді идеялар

Дені саудың жаны сау.Денсаулық- зор байлық.

Сабақ кезеңдері

Сабақтың барысындағы іс - әрекет

Қызығушылықты ояту

Психологиялық дайындық

Гүл ұстаған балалар шеңберге тұрады, бір-біріне жылы лебіздер айтып, денсаулық тілеп,гүл ұсынады.

« Тілек шоғы» болады.

Топқа дәрумендер ,жемістер, денсаулық сөздері арқылы бөлу

Мағынаны тану

Ассоциация

Ойын әдісі

Сергіту сәті

Кластер әдісі

Үй тапсырмасын тексеру. Оқушылардың шығармашылығы туралы қорытындылау.Оқушылардың өздері жасаған бұйымдардан көрме ұйымдастыру.Гүл егу де шығармашылық,бір жағынан еңбек. Осы гүлдің қандай пайдасы бар? Көңіліңді көтереді,ауаны тазартады.

Көп қызыл гүл ішінде бір ақ гүл өсіп тұрса,көзіміз соған түседі.

Егер қараңғы үйге келіп, шам жақсақ, шам үйді жарық қылады.

  Күн планетасы жер бетіне сәулесін шашып, жылытады, жарық қылады .   Рас  па ?
Дәл осы күн сияқты, ақ гүл, жарық шам сияқты мына сөйлем ішінде бір тамаша сәулесін шашып, маңайын нұрландырып тұрған сөз бар ма ?
–       Ал енді мысалдарға көңіл аударайық:

Астында шетелдік машина, бірақ қатты ауырады. Ол адам  бақытты ма ?
Миллион теңге ақшасы бар, бірақ ауырады. Ол адам  бақытты ма ?
3 үлкен әдемі үйі бар.  Бірақ ауырады – ол адам ше? Жоқ.
Ал  сонда  дүниедегі  ең басты  бақыт не екен ?
–       Денсаулық.
–      Денсаулық туралы қандай мақал білеміз?
–       Денсаулық – зор байлық.
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбына байланысты әңгімеміз тек  денсаулық жөнінде болмақ. Денсаулық  деген сөз- дененің саулығы деген мағананы білдіреді.  Дененің сауы – сырқаудан аман, қайратты, жігерлі, көңілдің көтеріңкі болуының өзі – денсаулықтың белгісі. Ендеше « Денсаулық – зор байлық»деп халқымыз айтқандай, денсаулықты еш нәрсеге теңеуге болмайды, адамдар бір- біріне бірінші  денсаулық тілейтіні  себебі , міне , осында.  Дені сау адам,әрдайым көңілді, жүзінен шаттық нұры төгіліп жүреді. Сондықтанда өз денсаулықтарыңызға жауапты қарап, оны сақтауымыз керек.

Сыныпты үш топқа бөлу. (Постер қорғау)
1-топ: Денсаулық дегеніміз не?

2-топ:Денсаулыққа не пайдалы?

3-топ: Денсаулыққа не зиян?

Бағалау «Жемістер »

ОЙЫН  «ЖАСЫРЫНҒАН СӨЗДЕР»
Мұғалім:   Біз қазір сендермен «жасырынған сөздер» айтып ойнайық. Оқушылар  яғни, сөздер  тұспалдап қалдырып, жұмбақтап сөздер айтады. Ол сөздің қандай сөз екенін табыңыздар. Егер дұрыс тапсаңыздар сол сөздердің бірінші дыбыстарымен сөз құрауға болады. Ол қандай сөз екенін табыңыздар.            

1) Іш ауырса, тіс ауырса
Анам……… береді.      (ДӘРІ)
( дәрі жазылған шарды оқушыға беру)
2) Басыңнан сипап, арқаңнан қағатын аяулы жан кім?        (ӘЖЕ)
3) Талап еңбек терең ой,
Қанағат……… ойлап қой.                          ( РАҚЫМ )
4) Киіз үй шаңырағын біріктіріп көтеріп тұратын не?            (УЫҚ)
5) Тарыдай болып кіресің,
Таудай болып шығасың.  Ол не?           (МЕКТЕП)
6) Мықты ағаш, одан парталар жасалады.    (ЕМЕН)
7) Дастарханға бірінші қойылатын ас.     (Нан)
Мұғалім:  Осы тапқан сөздеріңнің бірінші дыбыстарнан қандай сөз шыққанын оқиық.

Бәрі хормен  «Дәрумен»

Қазіргі уақытта адам ағзасының қорғаныс қабілетін арттыруда дәрумендердің атқарар қызметі зор.

Тағамдар түрлі дәрумендерге бай. Дәрумен жетіспеушілігінен адам әлсіреп тез шаршайды, түрлі ауруларға шалдығады.
Мұғалім: Ендігі сөзді дәрумендерге берейік.

1-оқушы :  А-дәрумені жетіспегенде көру қабілеті төмендеп, шашы түсіп, денесі құрғап кетеді.
А- дәрумені тек мал өнімдерінде болады. Жұмыртқаның сары уызында сүт тағамдарында мол
2-оқушы :  В-дәрумені  жетіспесе асқазан, ішек  жаралары пайла болады.
Жүйке жүйесі зақымданып адам сал болып қалуы мүмкін. Бұл дәрумен бұршақ  өсімдіктерінде сүтте, бидай кебегінде көп.

3-оқушы : С-дәрумені  өсіп-өнуге ми қабаттарының жетілуіне қажет.
С-дәрумені жетіспегенде адамның жұмысқа қабілеі төмендейді.Ұйқысы  бұзылып тәбеті кемиді. Бұл дәрумен негізінен жеміс-жидекте болады.Лимонда көп кездеседі

4-оқушы : Тіршілікке аса қажетті дәруменнің бірі

Е дәрумені. Оның жетіспеуінен бұлшық ет солып адам семіре бастайды.
Е-дәрумені мал өнімдерінде, көкөністерде кездеседі.

5-оқушы : Д-дәрумені өсіп-өнуге әсер етеді.
Д-дәрумені балық майында болады.

6-оқушы :   Халқымыздың сүйікті сусыны – қымыз.Қымыздың құрамында түрлі дәрумендер көп. Күніне жарты литр ішіп тұрғанның өзі өте пайдалы.Ал шұбат болса дәрумендерге екі есе бай.
Мұғалім:  осы дәруменді қайдан аламыз ?
– Табиғаттан .
Табиғаттың бізге берер  пайдасы көп екен. Сондықтан табиғатты аялайық

Бағалау «Үш шапалақ»

Үш топқа 3 зат беру. Айран (сүт тағамдары), ет тағамдары, алма жемістер суреттері таратылады . Жарнама жасау тапсырылады..Әр топ постер қорғайды.

Айранның  денсаулыққа пайдасын айту.
Мынау – Мәртөктен «Айстан» шығарылған айран. Бұл сүттен жасалады.  Оның   денсаулыққа пайдасы  зор. Оның құрамындағы дәрумендері  өте көп. Спрайт, фанта, кола ішкенше осы айранды сатып ішуіміз керек. Өзі арзан, өзі дәмді.
2 топ Ет тағамдарының   пайдасы
Мынау сиырдың етінен жасалған тағамдар.  Оның көп пайдасы бар.  Ет өнімдері дәрумендерге бай.

3топ Алманың пайдасы . (жемістердің пайдасы)

Жемістердің пайдасы өте көп.Алманың құрамында темір бар .Ал темір өсіп келе жатқан жас ұрпаққа өте пайдалы. Бірақ жемістерді жумай жемеңдер.

Мұғалім: Табиғатты қорғау, оған үнемі қамқорлық жасау- әрбір адамның міндеті.

Денсаулық – баға жетпейтін жалғыз ғана асыл дүние.

Денсаулығың жақсы болу үшін уақытыңды, күш жігеріңді, еңбекті тіпті барлық дүниені аямау, жұмсау керек.

Денсаулығы мықты адам ыстыққа да, суыққа да төзе алады.

Денсаулықтың жақсы болуы дегеніміз – ұзақ өмір сүру.   Біздің  барлығымыздың да ұзақ өмір сүргіміз келеді.

Оқушыларға тапсырма: Денсаулығымыз мықты, ұзақ өмір сүруіміз үшін күн режимін сақтауымыз керек .. Қане күн режимін тізбектеп жазып көрейік.Оқушылардың өздеріне жаздыру.

1-топ: Күн режимін құру.

2-топ: Денсаулықты  сақтаудың  негізгі кепілі не?

1.   Ерте тұру.

2. Орта тазалығын ұстау.

3. Дене шынықтыру

4. Үнемі денені таза ұстау

5. Таза ауада жүру

6. Артық тамақ ішпеу

7. Көп ұйықтап жалқау болмау

3-топ: Тамақтану мәдениеті дегеніміз не?

1. Әрбір адам тағамнан 1 тәулікте жұмсайтын энергиясына сай қуат алуға тиіс.
2. Күніне 4 не 5 рет тамақтану тиімді.
3. Тамақты күн сайын бір мезгілде қабылдау керек.
4. Ыстық тағам температурасы 50-600С, салқын тағам 100С —тан төмен болмау керек.
5. Ақырғы тамақтану ұйқыға дейін 2 сағат бұрын болу керек.
6. Тамақтын түрін (рационын өзгертіп тұру керек)
7. Қайнатылған, буға, парға піскен тағам пайдалы.
8. Тамақты асықпай шайнап жеу керек
9. Сұйық тағамдарды көкөніс, жемісті көп қолдану керек
10. Сүт, суттен жасалған қышқылтым тағамды жеу керек

Балалар , осы айтылғандарды орындау міндеттерің, сонда сендер еліміздің ішкі, сыртқы жауларынан қорғайтын  дені сау,құрыш білекті, батыл жүректі, саналы, салауатты өмір салтын орнықтыруға  дайын , толыққанды ұрпақ  болып өсейік.   Ешқашан ауырмай,өз денсаулығымызды күтейік.

Ой толғаныс

Бейне көрсетілім арқылы сабақты түйіндеу

«Байлық деген не?»

Бағалау

«Білім сатысы» арқылы

Үй тапсырмасы

«Дені саудың жаны сау» эссе жазу

Қосымша тапсырмалар

Қызықты деректер көрсету

Сәтті тұстары

Сәтсіз тұстары