Еске
түсіру.
Оқушылардан:
-
Төртбұрыштың анықтамасын
сұрау.
-
Дөңес төртбұрыштың анықтамасын
сұрау.
Жаңа
сабақ.
Мұғалім слайдтан анықтамаларды
көрсетеді.
Анықтама1.
Көпбұрыш – жазықтықтағы кез келген тұйық сынық сызық.
Сынық сызықтың әрбір бөлігі
көпбұрыштың қабырғасы, ал олардың ұштары
көпбұрыштың төбелері
деп
аталады.
- көпбұрыштың
қабырғалары,
- көпбұрыштың төбелері
және көпбұрыштың
диогоналдары.
Анықтама2.
Дөңес
көпбұрыш.
Егер көпбұрыштың төбелері кез келген
қабырғасы арқылы жүргізілген түзудің бір жағында жатса, онда
оны дөңес
көпбұрыш
дейді.
Оқушылармен бірге дұрыс
көпбұрыштың анықтамасын талқылау.
Анықтама3.
Дұрыс
көпбұрыш.
Егер көпбұрыштың барлық қабырғалары мен ішкі
бұрыштары өзара тең болса, онда
оны дұрыс
көпбұрыш деп
атайды.
Дұрыс көпбұрыш деп –барлық
қабырғалары мен барлық бұрыштары тең дөңес көпбұрышты
атайды.
Оқушылармен бірге дұрыс
көпбұрыштың анықтамасын талқылау.
Дұрыс үшбұрыштың және дұрыс
төртбұрыштың басқаша аталуын және қасиеттерін еске түсіруді
сұрау.
Дұрыс көпбұрыштардың
кейбіреулерінің атаулары латын тіліндегі бес – пента, 6- гекса,
7-септима, 8- октава 9- новембер, 10-децембер атауларына
байланысты.
Үшбұрыш – тең қабырғалы
үшбұрыш
Дұрыс төртбұрыш –
квадрат
Бесбұрыш -
пентаграмма
Алтыбұрыш –
гексаграмма
Жетібұрыш –
септаграмма
Сегізбұрыш –
октаграмма
Тоғызбұрыш –
нонаграмма
Онбұрыш –
декаграмма
Келесі төмендегі фигуралар
дұрыс көпбұрыш болып табыла ма?
Жауабы: жоқ, олар жартылай
дұрыс көпбұрыштар:
Жұптық
жұмыс.
Оқушылар өздері жұптарға
бірігеді./ Өзін-өзі реттеу
Есепті шешпес бұрын,
оқушыларға көпбұрыштың барлық
бұрыштарының қосындысы (n-2)180° екенін еске
түсіру және n-ші бұрыштың бір бұрышын табу формуласын бірге қорытып
шығару:
Әр жұпқа келесі есепті
шығаруды ұсыну:
-
Дұрыс сегізбұрыштың бұрыштарын
табыңыз.
Шешуі: n=8 жоғардағы формулаға
қойамыз, сонда дұрыс сегізбұрыштың бір
бұрышы-135°
тең.
-
Дұрыс көпбұрыштың қабырғалар
санын табыңыз, егер:
а) оның әрбір бұрышы 140°-қа
тең болса;
ә) оның әрбір сыртқы бұрышы
36°-қа тең болса;
Ш ешуі:
оқушылар n-ші бұрыштың бір бұрышын
табу формуласынан көпбұрыштың қабырғалар
санын қорытып
шығарады:
Жауабы:
а)
n=9;
ә)
n=10
-
Суреттегі
ABCDЕ дұрыс бесбұрышты білдіреді. ал
∆ABF – теңқабырғалы
үшбұрыш. AFЕ бұрышы неге
тең?
-
A
BCDЕ... дұрыс
көпбұрышында BDЕ бұрышы 120°-қа тең. Дұрыс
көпбұрыштың қабырғаларының санын анықтау.
Топтық жұмыс. / Зерттеу
жасау
Оқушылар екі топқа бөлінеді.
Әр топқа дұрыс көпбұрышқа сырттай сызылған шеңбер жайлы және дұрыс
көпбұрышқа іштей сызылған шеңбер жайлы теоремаларды дәлелдеуді
ұсыну.
Оқушыларға келесі
үлестірмелерді ұсыну.
1
топ:
Суретте бейнеленген
көпбұрышта және
бұрыштарының
биссектрисалары жүргізілген. Бұрыш
биссектрисалары О
нүктесінде
қиылысады.
Кез келген дұрыс көпбұрышқа
сырттай шеңбер сызуға болатынын және оның жалғыз болатынын
дәлелдеңіз.
|
|
1. О
нүктесін көпбұрыштың
төбелерімен қосыңыз.
2. Пайда болған
кесінділердің теңдігін дәлелдеңіз.
3. Көпбұрыш
төбелеріне қатысты О
нүктесінің орналасуы жайлы
қорытыны жасаңыз.
4. Сырттай сызылған шеңбердің
жалғыздығы жайлы қорытынды жасаңыз.
|
2
топ:
Кез келген дұрыс көпбұрышқа
іштей шеңбер сызуға болатынын және оның жалғыз болатынын
дәлелдеңіз.
|
|
1. ОА1А2,
ОА2А3 , ...
ОА1Ап үшбұрыштарының биіктіктері тең
болатынын дәлелдеңіз.
2. Көпбұрыш
төбелеріне қатысты О
нүктесінің орналасуы жайлы
қорытыны жасаңыз.
3. Іштей сызылған шеңбердің
жалғыздығы жайлы қорытынды жасаңыз.
|
Дұрыс көпбұрышқа сырттай және
іштей сызылған шеңбер центрлерінің орналасуын оқушылармен бірге
талқылау.
|