Эксперименттік химия

Усенова Гульвира Касимовна

«Эксперименттік химия»

Авторлық бағдарлама

ӘОЖ 373

КБК 74.268

Э 25

Құрастырушылар автор: Усенова Гульвира Касимовна

Пікір жазған:

Абай ат. ҚазҰПУ-нің Біліктілікті арттыру және қашықтықтан білім беру орталығының доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты,

Бельгия Жоғары Мектебінің Гонорар профессоры,

Халықаралық Ақпараттандыру Академиясының академигі -А.Ш.Орақова

Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығының оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде талқыланып, 2023 ж «12» желтоқсан № 21 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.

«Эксперименттік химия»: /әд.нұсқ. /

ISBN 978-601-02-1719-9

Түсінік хат

Білім беру жүйесіндегі негізгі ағымдардың бірі – білім беретін орданың типтеріне сай жеке тұлғаның дамуына тиімді жағдай туғызу. Бұл ағымды дидактиканың принциптерінің бірі – саралап оқыту арқылы жүзеге асыру. Оқытудың жоспарланған нәтижесіне жету үшін таңдау курсының ықпалы да мол. Базалық, міндетті деңгейден жылжымалы деңгейге оқушылардың санын арттыруда ықпалы боладтыны сөзсіз.

   Таңдау курстарын шартты түрде 2-ге бөлуге болады: 1) қызығушылығына қарай; 2) региональдық ерекшелігіне қарай. Қызығушылығына қарай өтілетін курстар оқушылар үшін міндетті емес. Бұл курсты таңдаған балалар өз еркімен, ынтасымен қалап қатысқаны абзал, ал мұғалім сол оқушының химиядан таңдау курсына қатынасқысы келетіндігіне көп жұмыстанып, оқушының пәнге құштарлығын оятып, болашақ пәндік олимпиадаға, ғылыми зерттеу жұмыстарын орындауға, болашақ мамандық таңдауына да ықпал етуі тиіс.    

       Курсты өткізуде практикалық бағытқа аса назар аударылады. Күнбе-күнгі сабақ барысында да лабораториялық, практикалық жұмыстарды дерлік орындаумен қатар,  практикалық біліктіліктерін таңдау курсында дамыту. Жобалау, дамыта оқыту технологиялары арқылы бағдарламадан тыс қызықты тәжірибелер жасау арқылы оқушылардың эксперименттік жұмысқа икемін арттыру. Курсты өткізуде практикалық бағытқа мүмкіндігінше дәріханаларға, жоғары оқу орындарындағы химия лабораторияларына экскурсия ұйымдастыру. Жаңа ақпараттық технология бойынша өз беттерімен электрондық сайттармен, виртуальды тәжірибелер, электрондық дискілер арқылы курс барысында білімдерін тереңдетуге мүмкіндік туғызу. Шығармашылық деңгейде жұмыс жасайтын оқушылар санын арттыру.

Курстың мақсаты: Химияны оқытудың жоспарланған нәтижесіне жетуде химияны алғаш бастап оқитын оқушылардың пәнге деген қызығушылығын теориялық білімдерін практикамен ұштастыру арқылы химиялық эксперимент, тәжірибелер жасау арқылы жүзеге асыру.

Курстың міндеттері:

1.     Алғашқы химиялық ұғымдардың глоссарийін әрбір оқушы еске сақтауын қалыптастыру.

2.     Химиялық құбылыстарды бақылау және дәлелдей білу білігін дамыту;

3.     Лабораториялық құрал жабдықтармен жұмыс істеу білігін біліктілікке айналдыру, таңдау курсына қатынасқан оқушы бағдарламадан тыс химиялық құралдардың ерекшеліктерімен танысу;

4.     Химиялық заңдар мен химиялық элементтер туралы нақты білімдері бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын меңгерудің алғы шарттары екендігін ескерту;

5.     Алған теориялық білімдерін практикамен, өмірмен  байланыстыра білу;

6.     Оқушының өз бетімен іздену жұмысына бағыт – бағдар беру;

7.     Химия ғылымының қоғамдағы, тұрмыстағы  ролін дәлелдеп көз жеткізу;

8.     Оқушыларға кез келген сұраққа жауапты ғылыми тұрғыда дәлелдеген адам ғана жеңетінін түсіндіре отырып, ғылыми көзқарас қалыптастыру;

   «Қызықты химия» таңдау курсының мазмұнында негізгі мектепке арналған химия курсының мазмұнынан тереңірек, яғни базалық деңгейді меңгергеннен кейін жылжымалы деңгейді іске асыру көзделеді.

     Курстың негізгі идеясы – химияның өмірдегі, медицинадағы, ауыл шаруашылығындағы маңызын, экологияның бір аспектісі қоршаған ортаны қорғау ұғымдарын дамыту. Алған теориялық білімдерін іс жүзіне асыра білу. Химиядан білім фундаменті атом-молекулалық ілімді меңгеруден басталатынын, химия –эксперименттік ғылым, сондықтан экспериментті орындау арқылы оқушылардың заттармен, құралдармен жұмыс істей білу білігі қалыптасады.

    Оқушыларға эксперименттік есептің сандық есептен айырмашылығын түсіндіріп, эксперимент тәжірибе арқылы дәлелденетінін, сынақ оң және теріс болу мүмкіндігін ескерту.

  Эксперимент есептерінің тәсілдері:

-         есте қалғаны бойынша шығару;

-         сынау – қателесу тәсілі;

-         талдау – жинақтау;

-         жорамал жасау.

Эксперимент есеп типтері:

-         заттардың сапалық құрамын анықтау;

-         заттарды ажырату;

-         заттарды алу;

-         заттарға тән сапалық реакция жасау;

-         қоспа құрамын анықтау;

-         қоспа құрамын бөлу;

-         химиялық құбылысты бақылау;

-         химиялық құбылысты түсіндіру.

Күтілетін нәтиже:

Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырады;

Шығармашылық жұмыстармен айналысуына жол ашады;

Жоғары оқу орындарына түсуіне септігін тигізеді;

Ізденуге үйреніп, өзіне қажетті білімді меңгереді;

Химиялық есептер шығару дағдылары қалыптасады және тірек білім мен икемділік дағдысы үйлесімді дамиды.

Жұмыстың ғылыми-әдістемелік деңгейі: жаңашылдық немесе қолданыстағы бағдарламалармен салыстырғанда осы бағдарламаға енгізілген жаңа түсініктемені қалпына келтіру мақсатында ұсынылған авторлық бағдарлама жаңартылған білім мақмұнына негізделіп типтік-үлгілі бағдарлама мақсаттарына сүйене отырып құрастырылған.

Бағдарламаның ғылыми табиғаты – оның жаңа білім беру парадигмасы

философиясына, әдіснамасына, психологиясына және педагогикалық ғылым мен практиканың соңғы жетістіктеріне сәйкес әзірленген.

Бағыттылығы:

-оқушыларда ББД қалыптастыру ғана емес, жеке тұлғасын дамыту және тәрбиелеу;

-алалардың психофизиологиялық және әлеуметтік денсаулығын сақтау;

-білім беру процесінің экономикалық, экологиялық, этнопедагогикалық, психологиялық бағыттылығын қамтамасыз ету;

-білім беру мазмұнының гуманистік, интеграциялық және инновациялық тәсілдерге сәйкестігін қамтамасыз ету және т.б.;

-ғылым талаптарына сәйкестікті қамтамасыз ету (проблеманың болуы, ғылыми гипотеза, проблеманы гипотетикалық шешу, ғылыми негізделген зерттеу жүргізу, зерттеу нәтижелерін зерттеу алдында алынған мәліметтермен салыстыру);

Білім өнімі: оқушылардың сабақ барысындағы танымдық, зерттеушілік іс-әрекетерінің барысында әзірленетін материалдар.

Оқушының оқу өнімі: конспект, тезистер, тарихи талдау, ғылыми мәселелерді өздігінен шешуі, нақыл сөздерін есте сақтау, эссе, шығарма таныстырылым, рөлдік ойындар, ізденіс жұмыстары, мазмұнын тану, ой қорыту, ойтолғау т.б.

Жаңартылған білім мазмұны бойынша күтілетін нәтиже – қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік негізінде, сыйластық, бірлескен жұмыс, ашықтық, білімі мықты, қарым-қатынас қабілеті, тәртібі қалыптасқан, кеңейтілген дағдыларды меңгерген: білімді функционалдық және шығармашылық қолдану; сыни ойлау; зерттеу жұмыстарын жүргізу; ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану; әртүрлі коммуникация түрлерін қолдану, оның ішінде тілдік дағдыларды меңгеру; топта және жеке жұмыс жасау, жұптық жұмыстарды орындай білу, алған білімдерін жинақтап, әртүрлі мәселелерді шешуде қолдану икемділіктерін дамыту.

Бағдарлама «Оқу жоспарының вариативті бөлігінің оқу бағдарламалары мен элективті курстарды сараптамадан өткізу және оларды жаңартылған білім беру мазмұны аясында әдістемелік қамтамасыз ету туралы ереже» (бұдан әрі – Ереже) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III «Білім туралы» Заңына (06.05. 2020 ж. енгізілген толықтырулар мен өзгертулер негізінде) сәйкес әзірленді.

Нормативті бөлім

Күнтізбелік тақырыптық жоспар аптасына-1 сағаттан 34 сағат

№			Сағат саны
			Бар-лығы	Лекция/ Теория	Прак-тикалық
1	Кіріспе	Химия ғылымының пайда болуы туралы түсінік қалыптастыру	1		1
2	Атомдар және молекулалар	Тіршілікке қажет элементтердің сырын білдіру, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту	1		1
3	Реакциялар және тіршілік	Интелектуалды және практикалық білімі мен дағдысын қалыптастыру	1		1
4	Организмдер құрлысының биохимиялық тұрғыдағы бірлігі	Оқушының ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдасын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту	1		1
5	Организмдердің элементтік құрамы	Химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру	1		1
6	Микроэлементтер мен олардың өсімдіктер мен жануарлардың дамуындағы ролі	Оқушының пәніне қызығуын арттыра отырып, ойды жинақтауды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту	1		1
7	Күкірт	Күкірт және оның қосылыстары мен химиялық қасиеттері туралы білім қалыптасады	1		1
8	Фосфор	Фосфор, фосфордың аллотропиялық түрөзгерістері және олардың маңызды қосылыстарымен, олардың химиялық қасиеттері туралы білімді өздігінен меңгерту	2500 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Осы аптаның ең үздік материалдары Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ