ЕРЕКШЕ БІЛІМ БЕРУ ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ БАР БАЛАЛАРҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚОЛДАУ

ӘОЖ 004

ЕРЕКШЕ БІЛІМ БЕРУ ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ БАР БАЛАЛАРҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚОЛДАУ

¹Е. Әсетұлы, ² Д. Жанбосын. ³ Д .Сали. ⁴ М .Досмагулов ⁵ Н .Ыбрай. ⁶ Ж .Наурыз.

¹Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университетінің студенттері, Ақтау, Қазақстан.

Email: asetulye8@gmail.com

Аңдатпа: Бұл балалардағы интеллектуалды әлеуетті дамытуды ынталандыру үшін IQ ойындарын қолдануға қатысты. Балалардың танымдық қабілетін жақсартуға ықпал ететін құрал ретінде сауаттылық пен логикалық ойындарға баса назар аударылады. Аннотация IQ ойындарында қолданылатын принциптер мен әдістерді, сондай-ақ олардың балалардағы логикалық ойлауды, аналитикалық дағдыларды және жалпы психикалық белсенділікті дамытуға пайдасын сипаттайды

Кілт сөздер:IQ, инклюзив, білім,аутизм,ойын,дамыту,логика.

Кіріспе. IQ-ойыны сауаттылық және логикалық ойындар арқылы балалардың IQ-ын дамытуға қолдау береді[1]. Оқушылардың пәнге тәуелділігін дамыту, логикалық ойлауын, мәтінді меңгеру, ақпаратты қолдану қабілеттерін дамыту мен оқушылардың ойындар арқылы көптеген құқықты ұйымдастыру кезінде техникалық қамтамасыз ету және стратегиялық ойлауын дамыту кезінде қалыптастырылады[2]. Баланың логикалық ойлауы ой әрекетінде, білімді меңгеру, тіл үйрену үстінде дамиды. Балалардың ақыл-ой белсенділігін өрістету олардың тұлға ретінде жетілуінің маңызды саласы болып табылады[3].

Мәселенің қойылуы. Мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытуда сұрақтардың алатын орны ерекше. Сондықтан балаға қойылатын сұрақ жүйелі, әрі түсінікті болу керек. Сұрақтар қоя білу қиялдаудың ең жоғарғы сатысы және нәтежелі ойда негізгі рөл атқарады. Ойын арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті және олардың айналадағы өмірден алған білімдерін, әсерлерін, жинақтаған тәжірбилерін өз бетінше іс жүзіне асырады. Сондықтан ойын балалар үшін өзіне тән жүру барысымен, мақсатымен маңызды. Міне, осыдан баланың логикалық ойын қиялдау қабілеті шыңдалады, дамиды. Бұл қазіргі заманға өте қажет. Өйткені, бұл компьютер ғасыры. Осылайша біз сауаттылық және логикалық ойындар арқылы балалардың IQ-ын дамытуға қолдау беру. Мақаланың мақсаты оқушылардың пәнге тәуелділігін дамыту, логикалық ойлауын, мәтінді меңгеру, ақпаратты қолдану қабілеттерін дамыту мен оқушылардың ойындар арқылы көптеген құқықты ұйымдастыру кезінде техникалық қамтамасыз ету және стратегиялық ойлауын дамыту кезінде қалыптастырылады. Мақалада кейбір сауаттылық және логикалық ойындардың қолдануына, олардың балаларға көмектесуіне, оқушылардың маңызды кезеңдеріне бағытталады.

Зерттеудің негізгі нәтижелері. Мектеп жасына дейінгі баланың логикалық тұрғыдан дамуына интуитивті ойын арқылы мобилді қосымша жасау. (1-ші сурет қараңыз)

Жаңа ойынды жасау кезеңдерін Android Studio дейінгі қадамдары:

Ойын логикасының құрылымы: Ойын логикасын жасау үшін Java кодты қолдану.

Кезеңдерді белгілеу: Ойындық кезеңдерді белгілеу үшін функцияларды жасақтау. Мысалы, кезеңдерді жүктеу, оларды ойынға кіру, ойын процессі, ойынды аяқтау.

Кодты біріктіру: Кезеңдердің функцияларын ойын логикасына біріктіріңіз және интерфейсті жазу керек болған жағдайда, XML файлдарын қолданылады.

Тест: Ойындық кезеңдерді тексеріп, оларды төменгізіп, кезеңдерді жөндеу үшін тексеру және төменгізу керек.

Ойынды тесттер: Ойынды тесттер жасап, барлық функциялардың дұрыс жұмыс істеуін тексеру.

Ойынның кем дегенде 5-10 шақты кезеңнен тұрады. Әр кезең әртүрлі логикалық ойынан тұрады. Мысалы,1.Кезең: Сандарды берілген, оның қайсысы үлкен соны басу қажет

.2.Кезең: Керсінше кіші санды басу керек.3.Кезең: Рим цифрларымен жазылған ең үлкенін цифраны басу керек.

Қорытынды. Қорытындылай келе, баланың логикалық ойлауын дамыту бағытындағы жұмыстар жүйеленді және оны ұйымдастырудың тиімді жолдары, әдіс-тәсілдері айқындалады, ол өз ретінде, балалардың логикалық ой-қабілеттерін қалыптастыру жұмысының жағдайын бір шама арттырады. Сонымен қатар сананың құрылысы мен психикалық қызметтердің барлық түрлерінін дамып жетілуіндегі өзекті мәселесі сананың даму деңгейі. Бұл мәселе баланың әр алуан іс-әрекеттері мен ақыл-ойының дамуымен де өзектес екендігін айқын көрсетіп отыр. Ойлау процесіне қатысты мұңдай зерттеулер ілгеріден келе жатқан ойлау жайындағы жорамалдарды тәжірибе жүзінде зерттеп, олардың шындығын ашып көрсетуге жетеле деп санайды. Бала әрбір нәрсенің мәміне ой жүгіртіп түсінетін болады. Әрекеттері мінез-құлығындағы ерекшеліктерін танып біледі. Мұның бәрі баланың ойлау деңгейінің өсіп жетілуіне қолайлы жағдай тудыратын қажет факторлар деп біледі. Педагогика ғылымының да алдына қоятын мақсаттарының бірі осы бала ойынын дамып жетілуін қамтамасыз ету. Баланың даму кезендеріндегі ақыл-ойының өсуі мен жетілуі оның ғылым негіздерін қандай деңгейде меңгере білуіне жол ашып береді. Сөйтін бала өзінің өмір тәжірибесі мен ішкі жан дүниесінің дамуына да ой жүгіртіп, оны өзі бақылап басқара алатындай қабілетке ие болатыны сөзсіз деп ой түйіндедік.

Қолданылған әдебиеттер:

1.(Mednick M. T. and Andrews, F. M. Creative thinking and level of

intelligence // Journal of Creative Behavior. – 1967. №1. – Р. 428-431.)

2. Сабыров Т.С. Оқушылардың оқу белсенділігін арттыру жолдары. «Мектеп» 1978ж.

3. Баримбеков Н.Ж. Психолого-педагогические основы формирования

общения детей старшего дошкольного возраста в подвижных играх: дис. канд.

пед. наук: 13.00.03 – Алматы, 1998. – 185 с.