№6 М.Мөңкеұлы атындағы орта
мектеп
Болашақ қорының қолдауымен
ашылған
ИҚК педагог ассистент
маманы
ЕРЕКШЕ БІЛІМДІ ҚАЖЕТ ЕТЕТІН
БАЛАЛАРДЫҢ
АТА-АНАЛАРЫМЕН
ЖҰМЫС
Тек қана ата-аналармен бірге, жалпы күш-жігерді
біріктіру арқасында педагогтар балаларға үлкен адамдық бағыт беруі
мүмкін.
В. А.
Сухомлинский
Көп ұлтты Қазақстанның бүгінгі жаңару бағыты
жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтардан сусындаған, ұлттық
дүниетанымы, мінез-құлқы қалыптасып, жан-жақты жетілген
парасатты азаматтар тәрбиелеу. Ата-аналардың мақсаты
педагогтармен тығыз қатынаста болып солардың ақыл-кеңестерін тыңдап
балаға тиянақты білім, жақсы тәрбие беруге өз үлестерін қосу,
тікелей ат салысу. Мамандар ата-аналармен тығыз қатынаста жұмыс
істеуі керек. Маманның ұсыныстары ата-анаға өз баласын жақсы
түсінуге көмектеседі, онымен өз қарым-қатынасын құруды
үйретеді және оған қоршаған өмірде толық бейімделуіне
көмектеседі.
Көптеген ата-аналар педагог уақыттарын үнемі
«ерекше» балаларға жұмсайтындықтан, денсаулығы бар балаларға
жеткіліксіз назар аударады деп уайымдайды. Алайда кәдімгі топтарға
ерекше қажеттіліктері бар 3-4 баладан артық қосылмайды және педагог
денсаулығы бар балаларға қанша уақыт бөлсе, оларға да сондай
уақытын бөледі. Мамандар ата-аналарды өз баласымен ынтымақтастықтың
психологиялық — педагогикалық технологияларына, оны түзете оқытудың
және тәрбиелеудің тәсілдері мен әдістеріне үйретеді, сондай-ақ
оларға психологиялық қолдау
көрсетеді.
Ендігі кезекте ерекше балалардың ата-аналарына
балабақшаның арнайы психологы тарапынан берілетін келесі
психологиялық-педагогикалық
тұрғыдағы психологиялық
кеңеске құлақ
түріңіз:
1.Баланың берген жауабына шын және шыдамдылықпен
жауап беріңіз.
2.Балаңыздың жеке бөлмесі не бір бұрышы болуына жағдай жасаңыз.
3. Балаңыздың шашылып жатқан үстеліне ұрыспаңыз, егер ол
шығармашылық іс — әрекетпен айналысып отырса.
4. Шешім қабылдауда өзіндік жеке жоспар құруына көмек көрсету.
5. Балаңыздың кемістіктерін бетіне басып, басқа балалармен оны
салыстырмаңыз.
6. Күнде балаңызбен жеке сөйлесуге уақыт бөліңіз.
7. Отбасымен шешетін мәселелерге балаңызды қатыстырып, оның жеке
басының ой-пікірімен санасыңыз.
8. Қателескені үшін баланы кекетіп, бетінен алмаңыз.
9. Баланың әрбір жетістігі үшін мақтап отырыңыз.
10. Жас мөлшері әртүрлі адамдармен дұрыс қарым-қатынам жасауға
үйретіңіз.
11. Қиын нәрселерді тауып және оны өз бетімен, жауапкершілікпен
шешуге балаңызға көмек көрсетіңіз.
12. Балаңызды жетістік пен дәрежесі үшін емес, сол қалпында сөзсіз
қабылдап жақсы көретіндігіңізді сездіртіңіз.
13. Балаңызбен бірге әңгімелер, ертегілер, фантастикалық оқиғалар
құрастырып, баланың шығармашылық қабілетінің дамуына жағдай
жасаңыз.
14. Балаңыздың сүйікті ісіне керек кітап, ойын, т.б. құралдармен
қамтамасыз етіңіз.
15. Балаңыздың алған негізгі ісінің ойдағыдай орындалуына сеніміңіз
болмаса да, сол істі өзі аяқталуына жағдай жасаңыз.
16. Бала өз жұмысын көрсете алатын стенд жасап қойыңыз.
17. Істеген жұмысының нәтижелі болуына көмектесіңіз.
18. Баланың қойған талабына ерекше көңілмен қараңыз.
19. Балаңыздың өткір ойлығына сеніп, әрдайым сенім
артыңыз.
Ата-анаға психологиялық көмек көрсете
отырып, өз баласының кемістігін түзету жолында
сауаттандыру — қысқа мерзімде жоғары нәтижелерге
жетудің негізі.
Балабақшада ата-аналардың белсенділіктерін
арттыру, олардың назарын балалармен жүргізілетін түзету жұмысының
міндетін іске асыру барысына аудару мақсатында «Ана, бала
және маман» үштік одағын құру қажет деп есептеймін,
Елбасымыздың «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыру
мақсатында «Үш тілдің патшалығы» тақырыбында іс-шара, «Менің ұшқыр
балақайым» тақырыбында дөңгелек үстел, «Танымдық процестерін
дамыту» тренингтері, «Мен дарынды баламын…» атты шығармашылық
дарындылар байқауы, сауалнама сұрақтарына жауап беру сияқты
шаралар өткізілді.
Осы шараларды өткізудегі басты мақсат —
ата-аналармен байланысты нығайту, ата-анаға балабақша жұмысының
барысымен таныстыру, ата-ананың баласының болашағына сенімін ояту.
Ата-аналар жиналыстарының көтеретін мәселелері мынадай болуы
мүмкін:
Отбасының баланың тілін дамытудағы
көмегі.
Баланың сөздік қорын қалай молайтуға
болады?
Баланың танымдық қызметін
дамыту.
Баланы қалай тыныштандыруға
болады?
Ерекше балаларға ата-аналар тарапынан психикалық
зорлық көрсеткені де бала денсаулығына зор ықпалын тигізеді. Мұндай
зорлық түріне мыналар жатады:
-балаға үнемі сын көзбен қарау;
-баланы кемсіту;
-баланы қорқыту;
-баланы шектеу;
-баланың мүмкіндіктері мен жасына сай емес талаптар қою;
-үлкендердің сөздерін орындамау.
Осындай психикалық зорлық көрсетпеу туралы
ата-аналарға психологиялық кеңес беру арнайы психолог маманының
міндеті болып есептеледі.
Тәжірибеге жүктелетін болсақ, егер сөйлеу
кемістікті уақытымен түзетіп игертпесе, бала балабақшада қиындыққа
кездеседі. Бала үшін жанұя не істеуі керек? Ең алдымен өз
баласына тән қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін анықтап алу
керек. Бұл тиімді емдеу мен реабилитация жолын таңдауға
көмектеседі, баланың жанұяда жеке өмірге бейімделу мүмкіндіктерін
анықтайды. Дамуында ерекшеліктері бар балаға ең жақсы
реабилитация — бұл оларды күнделікті өмірге тарту екенін
ата-анаға түсіндіретін де , ұйым мен отбасының
бірлескен қарым-қатынасын жүзеге асыратын да педагог мамандар, яғни
сіз бен біз!
