Эргономика ұғымы

Күні:

Сынып:6

Пәні: Информатика

Сабақ 1

Мектеп.№14 орта мектеп

Қатысқандар саны: 19

Қатыспағандар саны:1

Сабақтың тақырыбы

Эргономика ұғымы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

6.4.1.1 - қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтамаудың салдары туралы талдау жасау

Сабақмақсаты

-техника қауіпсізідгіережелерінбұзукезіндеөзініңденсаулығыназиянсалдарынанықтау

- компьютермен жұмыс кезінде техника қауіпсіздігі ережелерін қолдану

Бағалау критерийі

-техника қауіпсіздігі ережелерін біледі және айтады: жұмыс кезінде, жұмыстан кейін, кабинетте жұмыс алдында

- техника қауіпсіздігі ережелерін бұзу кезінде себептер мен салдарының өзінің денсаулығы үшін салдарын айқындайды;

- компьютермен жұмыс кезінде техника қауіпсіздігі ережелерін қолданады.

Құндылықтардыдарыту

«Мәңгілік ел» құндылықтарын іске асыру .Топтық және жұптық жұмыстарды орындауда бір-біріне құрмет көрсету .

Оқушылар бір – бірінің ойын тыңдайды, өзара сыйластықты қалыптастырады. Жұпта, топта, топпен жұмыс істей білу. Оқушылар белсене қозғала отырып, сымбаттылықтарын сақтауға жаттығу жасайды. Бір-бірінің іс-қимылдарын түсіне білу.

Тілдікмақсаты

Оқушыларістейалады:

- дұрыссымбаттылықмәселесініңмаңыздылығынталқылауды (сөйлеудағдысымен тыңдау)

- денсаулығынсақтапқалуғакөмектесетінжаттығуларкешенінсуреттеуге (жазудағдысы)

Пәндік лексика мен терминология

Көрунашарлауы, сымбатыныңбұзылуы, сіңірсозылуы, денсаулықпенқауіпсіздік, қауіп

Білек, мойын, қол, арқа, иық, омыртқа, іш, буындар

Қатайту, созу, бойынеркінұстау, баурау.

Ауызекісөйлесуге/жазуғапайдалысөйлемқатары

(сіңірсозылуыныңжарақаттықсипатыныңсозылмалылығынан,көздіңшаршаңқылығы/ширыққандығы)қашыпқұтылуүшіналдымен ........., сонан соң .......... қажет.

Сымбаттылықтыжақсартуүшінсізбіріншіден………..көзжеткізуіңіз, сонансоң ………..

Қауіпсіздікті сақтау ............тәуелді.

Пәнаралықбайланыс

Адам анатомиясы, адамсүлдесі. Физика (электрқұралдары мен электрмагниттіксәулешығару)

Алдын ала білімі

Оқушыларкомпьютердіңнегізгіқызметі, негізгібөлшектері, компьютер қандайқызметкөрсетусаласындаөолданлатынытуралыбіледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

«Екі жұлдыз, бір тілек» тренингін жасау арқылы оқушылардың жақсы көңіл – күйлерін, сыныптың ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. Барлығын ортаға шығып шеңбер құрду. Мен және оқушылар бір – бірімізге допты лақтыру арқылы өз ұсыныстарымыз бен тілектерімізді білдіргізу

Оқушылардың мұндағы мақсаты жақсы тілектер арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу.Сабақтың басталуы.

(У) Суреттерге қарап, сабақтың тақырыбы мен мақсатын айтыңдар.

(Г) Оқушыларсабақтақырыбынатайды: Денсаулығынжәне техника қауіпсіздігіережесінсақтау.

Техника қауіпсіздігінсақтаутуралы видео көругеберіңіз

http://bilimland.kz/ru/#lesson=16720

(У)Егерсіз техника қауіпсіздігінсақтамағанжағдайда, не болады?

Оқушыларсабақтыңміндеті мен мақсатынатайды:

Бүгінбіз техника қауіпсіздігіережелерінсақтамағанныңқандайсалдарболатынынбілетінболамыз. Бізқауіпсіздіктуралыайтамыз. Компьютерменжұмыскезіндеөзініңңжұмысынқалаййдұрысұйымдастырукерек. .

(У) Информатика оқулығынашыңдар. 8 беттегідиалогтыоқыңдар.

(У) Түйіндісөздердіқолданып, жұптасып диалог құрастырыңдар.

(П) Жұптасып диалог құрастырады.

(У) Диалог нәтижесібойыншақорытындыжасаймыз.

Мұғалімүшіннұсқаулық: оқушылардыжекеөздиалогтарыбойыншақорытындыжасаудысұраңыз.

Қорытынды: «компьютергетәуелділік», «көзаурулары» пайдаболмасүшінережелердісақтаукерек.

Жаттығулар көрсетілімі немесе видео материалдар.

Сабақтың ортасы

8 минут

1 минут

5 минут

3 минут

16 минут

Жаңа сабақты түсіндіру

Эргономика (гр. ergon – жұмыс + nomos – заң) – еңбек құралдары мен үдерістерін оңтайландыру арқылы еңбекке қолайлы жағдай жасау мақсатымен адамды (адамдар тобын) және оның қазіргі заманғы өндірістің еңбек үдерістеріне қатысуын зерделейтін ғылыми пән. “Адам – машина (техника‚ бұйым)”‚ “адам – орта” жүйелеріндегі байланыстарды оңтайлы шешу стратегиясын айқындайды.^[1] Адам‚ машина және орта күрделібүтінретіндеқаралуғатиісекенін‚ мұндаадамжетекшірөлатқаратынынмойындайды. “Адам – машина – орта” кешенінұтымдыжоспарлап‚ енгізуүшінадам мен машинаныңүйлесімділігінескеретінэргономик. талаптардықамтамасызетукерек‚ олар: биофизикалықүйлесімділік – машина‚ басқаруоргандарыжәнеадам (оператор) талапетілетінкүш-жігер‚ қуат‚ басқаруәрекеттерініңжылдамдығы‚ дәлдігі‚ қарқынытұрғысынанбір-бірінесайкелугетиіс; антрометрикалықүйлесімділік – адамныңантропол. (бойы‚ жасы‚ салмағы‚ т.б.) және физиол. ерекшеліктерінескереотырып, ұтымдыұйымдастырылғанжұмысорнынжасау; техникалық-эстетикалықүйлесімділік – машинаныңтартымдылығынқамтамасызету. Эргономикалықталаптарадам мен техника арасындағыатқарымдардыбөлу мен келісуге‚ әрекетүдерістеріне (еңбектіңсапасына‚ қауырттығына‚ т.б.)‚әрекетқұралдарына (жұмысорныныңжабдығына‚ басқаруоргандарына‚ т.б.)‚ әрекетжағдайына (микроахуалға‚ шуылға‚ дірілге‚ т.б.) жатады. Олартехниканыжасап‚ өндіріскеенгізудіңбарлықсатыларындаескерілугетиіс. Белгіленгенталаптарғасайкелетінэргономик. көрсеткіштербұйымныңжекелегентүрлерінпайдаланудыңқолайлылығы мен қауіпсіздігінсипаттауғамүмкіндікбереді‚ еңбектіңмазмұнынбайытып‚ тартымдылығынжақсартуға‚ өнімділігінарттыруға‚ адамныңкүш-қуатын‚ денсаулығын жұмысістеуқабілетінсақтауғасептігінтигізеді

. У) Ойланып, бөлініңдер:

Суретің қандай сұраққа жауап береді?

- Топтарға жаңа тақырып бойынша Кітаппен жұмыс атқару үшін әр топқа кітаптағы тапсырмалармен жұмыс істеуді тапсыру.

Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру. Кітаптағы тапсырмаларды топпен біргіп жұмыс істейді, талқылайды, зерттейді.

Мұғалім үшін нұсқаулықтар:

2 тапсырма «Постер құрастыру»

(Г) Топтар суреттерін,түрлі түсті қарындаштар мен фломастерлер пайдалана отырып постер құрастырады 5 сынып оқулығының 9 бетіндегі материалды пайдаланыңыз (көз үшін жаттығулар мен қол ьуындары үшін жаттығулар)

-

;

Сергіту сәті

Сұрақ парақшалары.

Оқулық, дәптерлер.

Ойын ойнайық.

Сабақтың соңы

2 минут

Формативтік бағалауды орындау

Мұғалім үшін нұсқаулық

Формативтік бағалаудың бір түрін ұсынуға болады:

Компьютерде BILIMLAND http://bilimland.kz/ru/#lesson=16720 ресурсынан 2,3 жаттығуларды орындауға болады.

Қағазға екі сұрақты басып шығарып, жазбаша түрде формативтік бағалауды жүргізуге болады.

(У) Соныменбізбүгінкомпьютерменжұмысістеукезіндеөзінеқалайзиянкелтірмеу? туралыбілдік.

Стикердеөздеріңіздіңбүгінқалайжұмысістегеніңізтуралысуретсалыпберіңіз:

Үйгетапсырма

5 сынып Информатика оқулығының 8-9 бетіноқу.

Компьютерменжұмыскезіндеорындауүшінұсынылатынжаттығуларойлап тапОтбасымүшелерінбайқапкөр: оларкомпьютерменжұмыскезіндедене мен көзүшінжатығуларжасайма.

* Отбасымүшелеріүшінкестеқұрастыр: компьютер алдындақаншауақытотырамыз.

Рефлексия

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ саалынған суреттер арқылы бағалау.

Смайликтер

Дифференциация – оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырмалар қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін тексеру жоспарыңыз?

Сөйлеу-речи-speeches

Пәнаралық байланыс

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

АКТ
Құндылықтармен байланыс (тәрбие)

Қолдау көрсету.

Қабілеті жоғары оқушылар айтылған сөздер мен сөйлемдердің көпшілігін дұрыс қайталай алады.

Оқушылар өздері жасаған бет-бейнелеріне қарап бір-біріне көңіл- күйлерін айтады. (қуанышты, көңілді, көңілсіз, ашулы)

Өнер, ана тілі сабағы

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні :

Сынып: 6

Қатысқандар:

Қатыспағандар саны:

Сабақтақырыбы

Есептеуіш техниканың даму тарихы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасы

на сілтеме)

6.1.1.1- есептеуіштехникасының даму тарихы, есептеуіштехникасыныңдамуынаөзүлестерінқосқанғалымдартуралы білу

Сабақмақсаттары

Барлық оқушылар үшін: Оқушылардыңесептеуіштехникасының даму тарихы, есептеуіштехникасыныңдамуынаөзүлестерінқосқанғалымдартуралыұғым беру.

Көпшілік оқушылар үшін: Электронды-есептеуіш техникасының архитектурасы мен техникалық міндеттерінің даму кезеңдеріне сипаттама беру

Кейбір оқушылар Адам өмірінде компьютерді қолдануға мысал келтіріп, сыртқы түрі бойынша құрылысын анықтауды, оның қызметін; оқылған құрылғыларына сипаттама беруді

Бағалау критерийлері

Есептеуіш техникасының даму кезеңдері, олардың айырмашылықтарын біледі;

• ЭЕМ дамуының бес буынын сипаттайды;
• Буындарының алмасуы жаңа элементтік базаға байланыстылығын ұғынады;.

Тілдік мақсат

Процессор, қатты диск, компьютер

Құндылықтарды

дарыту

Қарым-қатынас жасау, жауапкершілік, өмір бойы оқуға дайын болу.

Пәнаралық байланыстар

Өмірмен, ағылшын тілі, қазақ тілі, орыс тілі

Алдыңғы меңгерілген білім

Жалпы қауіпсіздік ережелері

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтажоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-5 мин

Сабақтың ортасы

5-25 минут

25-40

Психологиялық ахуал қалыптастыру: бір-біріне жақсы тілек айту

1,2 сандарын санау арқылы арқылы 2 топқа

бөлінеді.

Миға шабуыл

Компьютердің түрлері: суперкомпьютерлер, үлкен компьютерлер, серверлер, дербес компьютерлер.
Компьютерлік желілердің орталық торабы болып табылатын үлкен компьютерлерді серверлер деп атайды.
Дербес компьютер – ол бір адам жеке қолдана алатын компьютер.
Дербес компьютерлер: үстел үсті, алып жүретін, алақан компьютерлері болып бөлінеді

Кез-келгенкомпьютерлербірнешеқұрылғыдантұрады.

Монитор, жүйелік блок, пернетақта, мультимедиа колонкасы, модем, маус.

Алғашқы санау құрылғылары б.д.д. 3000 жыл бұрын (абак, орыс, жапон, қытай шоттары) пайда болды.

1673жылы неміс математигі Лейбниц механикалық арифмометр ойлап шығарды.

1833 жылы Чарльз Бэббидж программа бойынша жұмыс істейтін аналитикалық машинаның идеясын ұсынды.

Ада Лавлейс 1843 жылы Беббидждің аналитикалық машинасы үшін программа жазды.

ЭЕМ-ы кезеңі XX ғасырдың 30-жылдарында басталды. 1946 жылы 15 ақпанда алғашқы ЭЕМ-ENIAC құрастырылып бітті. ЭЕМ І буыны (1946-1958) – электрондық лампалар қолданылды. ЭЕМ ІІ буыны (1958-1964) - жартылай өткізгіш транзистрлар қолданылды. ЭЕМ ІІІ буыны (11964-1972) – интегралдық сызбаларға негізделген. IV буын – бұл компьютерлік техниканың бүгінгі, 1970 жылдан кейінгі жасалған буыны. Үлкен интегралдық сызбалар алғаш қолданыла бастады. V буынның ЭЕМ-ы – жақын болашақтың машинасы.

ЖИГСО әдісі (топтық жұмыс)

Әр топқа жаңа сабақтың материалдарын үлестіремін.

1-топқа: Механикалық кезең;

2-топқа: Электромеханикалық кезең;

3-топқа: Электрондық кезең.

Сұрақтары:

1-топқа: 50 жылдардан бастап қандай есептеуіш техникасы дами бастады?

2-топқа: Қандай механикалық есептеу құралдары пайда болды?

3-топқа: Г.Холлерит құрастырған бірінші перфорациялық машинасы есептеуіш техника дамуының қай кезеңіне жатады?

Т. 2 -тапсырма. Сәйкестендіру кестесін толтырыныз

-Концептуалды кесте

Сәйкестендірукестесі

«Информатика 5-сынып» - электронды оқулықты қарап шығу, бекіту

Бағалау парағы

Сабақтың соңы

40-45 минут

Қайталау сұрақтары

Компьютердің негізгі және қосымша құрылғыларының міндеттері қандай?

Пернетақтада неше перне бар?

Пернелердің қызметтері қандай?

Insert кестесін толтыру.

Не білемін?

Не білдім?

Не білгім келеді?

БББ стратегиясы бойынша алған білімін бағалау үшін, стикерге жаздырып, тақтаға ілуіне нұсқау беремін

Топты бағалауға нұсқау беру.

Жиынтық бағаны өзім шығарамын

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қиындың деңгейі әр түрлі тапсырмаларды компьютерде орындау қабілеттерін ашу;

АКТ дағдыларын дамыту.

Бағалау парағы арқылы өзін бағалау, өз-ара бағалау

Компьютермен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік ережесімен таныстыру

Сабақ бойынша рефлексия

Ұзақмерзімдіжоспардыңтарауы:Компьютерлік жүйелер мен желілер

Мектеп: Мұғалімнің

Сынып: 6 Қатысқандар: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Компьютердің қызметі

Осы сабақта қол

жеткізілетін оқу мақсаттары

(оқу бағдарламасына

сілтеме)

6.1.1.2. Компьютердің негізгі құрылғыларының өзара әрекетін түсіндіру

Сабақтыңмақсаты

1.Барлық оқушылар: Компьютердің негізгі құрылғыларын білу

2. Көпшілік оқушылар: Құрылғылардың мүмкіндіктерін қолдану.

3. Кейбір оқушылар: Компьютердің негізгі құрылғыларының өзара әрекетін талдау.

Бағалау критерийі

1. Компьютердің негізгі құрылғыларын біледі.

2. Компьютердің негізгі құрылғыларының мүмкіндіктерін қолданады.

3. Компьютердің негізгі құрылғыларының өзара әрекетін талдайды.

Тілдік мақсаттар

Монитор, пернетақта, жүйелік блок.

Құндылықтарға баулу

Жауапкершілікке, ауызбіршілікке,

сын тұрғысынан ойлауға баулу.

Пəнаралық байланыс

Сурет, сызу

Алдыңғы білім

Компьютердің маңызды құрылғыларын біледі.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағыжоспарланғанжаттығутүрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

1. Психологиялық ахуал: «Капитан» әдісі арқылы топқа бөлінеді.

І-топ Монитор, ІІ-топ Пернетақта, ІІІ-топ Жүйелік блок

2. Үй жұмысын «Велосипед» әдісі арқылы жұптастырып бір-бірімен сұрақ-жауап арқылы диалогке түсіру.

Оқушыларға бүгінгі сабақтың мақсатын айтқызу. Мағынаны тану әдістерінен социометрияның шәкіл ұғымынан оқушылардың осы тақырып бойынша бастапқы білім деңгейлерін тексеру.

6 сынып оқулығы, Е.А. Вьюшкова, Н.В. Параскун, Б.Қ. Әбенов.

Bilim.land.kz.

Сабақтыңортасы

10 минут

15 минут

10. инут

3. 1887. Осы тақырыпты түсіндіру мақсатында

Bilim.land.kz. сайтынан бейнежазба көрсету.

Оқушылар осы бейнежазбаны көре және тыңдай отырып, компьютердің негізгі құрылғыларын «Апельсин» әдісіне салып постер қорғайды.

Дескриптор:

1. Мониторды жазды

2. Пернетақтаны жазды

3. Жүйелік блоктың құрамын жазды.

Бағалау:

Смайлик, «Бас бармақ» әдісі.

4. ӘУЕ ШАРЫ әдісі 
   1. Оқушыларға әуе шарының суреті беріледі. 
   
   2. Оқушыларға белгілі бір тақырып бойынша бірқатар құрылымдық сұрақтар беріледі: 
   - Әуе шарында кім болуы керек? Оқушылар бұл мәселе бойынша басты кейіпкерлердің есімдерін жазады: шарды әуеге көтеріп, оны басқару үшін онда болуға тиіс адамдар. 
   - Жоба табысты болуы үшін оларда не болуы керек? Оқушылар жобаның табысты болуы үшін қажетті деп санайтын барлық нәрселерді шарға жазады. 
   - Оны не кідіртеді? Зәкірдің жанына оқушылар жобаның табысты басталуына кедергі жасайтын факторларды жазады. 
   - Оған қатты жылдамдықпен ұшуға не көмектесе алады? Оқушылар әуе шарына тікелей қатысы жоқ, алайда жобаның алға жылжуына септігін тигізетін жұмысқа қабілеттілік, ынта және креативтілік сияқты факторларды белгілейді. 
   - Шарды бағытынан не шатастыра алады? Оқушылар шардың екі жағына жобаны орындау барысында туындауы мүмкін проблемаларды жазады. 
   3. Тапсырманы аяқтағаннан кейін оқушылар жоспарлау үдерісін одан әрі жақсарту мақсатында өздерінің шарларын салыстыра алады. 

Дескриптор:

1. Басты кейіпкер жүйелік блок екенін білді.

2. Жоба табысты болу үшін компьютердің негізгі құрылғыларын жазды

3. Вирустар компьютердің жұмыс істеуіне кедергі келтіретінін білді.

4. Оған қатты жылдамдықпен ұшуға қатты диск, процессор, жедел жады, видеокарта керек екенін білді.

5. Шарды бағытынан жады толып кетсе ғана шатастыра алатынын біледі.

Бағалау:

Смайлик, мадақтау, марапаттау, қадағалау.

«Бағдаршам» , «Бас бармақ» әдісі арқылы.

5)(Ж) Гауһартас иерархиясы:

Оқушыларға стикерде белгілі бір сұраққа қатысты тоғыз идеяны өздері жазады).

2.Олар өзінің бірінші басымдық берген стикерін жоғарығақояды, бұдан кейін екі стикерді екінші орынға қояды, үш стикерді үшінші орынға қояды, содан соң қайтадан екі және неғұрлым төмен артықшылығы бар стикер төменге орналасты-рылады. Осылай гауһар тас пішіні пайда болады.

3.Оқушылар бір-бірімен бітімге, келісімге қол жеткізуге ұмтылуы тиіс. Сондықтан олар стикерлерді орналастыру ретін өзара талқылап, өз пікірлерін білдіреді.

Дескриптор:

1. Құрылғыларды маңыздылығына қарай топтастырды

2. Процессорді білді

3. Жедел жады, қатты дискті білді

4. Видеокарта, дыбыс картасы, желілік карта білді

5. Монитор, пернетақтаны білді.

Бағалау:

«Бас бармақ», «Смайлик»

http://bilimland.kz/kk/#lesson=16309

Сабақтың соңы

5 минут

Рефлексия: «Бес саусақ»

1. Бас бармақ – Не үйрендім?

2. Балан үйрек – Неге көңілаударукерек?

3.Ортан терек – Кімгекөмектестім?

4.Шылдыр шүмек – Алғанәсерім, Көңіл-күйім?

5.Кішкенебөбек – Неденқиналдым?

1. Социометрияның «Шәкіл» әдісіне білімдерінің қай деңгейге дейін көтерілгенін белгілеу

2. Үйге тапсырма: Компьютердің қызметі тақырыбын оқу, дәптерге конспект жазып келу

Саралау –Сізқосымшакөмеккөрсетудіқалайжоспарлайсыз? Сізқабілетіжоғарыоқушыларғатапсырманыкүрделендірудіқалайжоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс

Саралауға тапсырма:

«Суреттер сөйлейді »

Ребустың шешімін тауып, атқаратын қызметіне байланысты әңгіме құрастыр.

Дискриптор:

1. Ребустың шешуін тапты

2. Шешуіне байланысты әңгіме құрды

Бағалау:

Смайлик, «Бас бармақ»

Бағалау:

Қадағалау, мадақтау, шапалақ, «Смайлик», «Бас бармақ», «Бағдаршам»

Сергіту сәті:

Дене мүшесі бойынша сандарды жазу.

1,2,3,4,5.