Эссе "Киберқылмыс"

Эссе

Киберқылмыс.

Киберқылмыс - интернетті және цифрлық технологияларды өз мүдделеріне қол жеткізу үшін заңсыз пайдаланудан туындаған, кез-келген қылмыс, бір адамның немесе адамдар тобының әрекеті. Киберқылмыскерлер банк шоттарында санкцияланбаған операциялар жасау, ақшаны ұрлау, алаяқтық жасау, қорқыту немесе ботнеттердің кең желісінде вирус жұқтырған компьютерді пайдалану үшін жоғары мамандандырылған білім мен дағдылардың толық арсеналын пайдаланады. Қазақстанда киберқылмыстың даму қарқыны қандай? Онымен күресу жолдары барма? Қарапайым халық бұл қылмыстан қалай қорғана алады?

Қазіргі таңда елімізде алаяқтардың құрбаны болған адамдар көп. Біздің мақсатымыз осы қылмыс туралы ақпарат беру және қорғану жолдарын анықтау. Әр түрлі елдердегі және ең алдымен жоғары дамыған елдердегі социологиялық сауалнамалар киберқылмыс адамдарды алаңдататын мәселелердің бірі болып табылатынын көрсетеді. Ең киберқауіпсіз елдер рейтингінде бірінші орынды жалпы киберқауіпсіздік ұпайы 8,91 болған Дания. Германияда киберқауіпсіздік деңгейі 8,76, ал АҚШ-та 8,73 болды. Киберқауіптерге ең көп ұшыраған елдер тізімінде Боливия – 3.21 Моңғолия-3.25, Алгера,-3.41 Зимбабве-3.42, Никарагуа-3.43 Қазақстанда 2018 жылдан бері алғаш рет интернет-алаяқтықсаласындағы қылмыстар саны азайды. 2022 жылы осындай 20,6 мың құқық бұзушылық тіркелді .Келтірілген шығын, Ішкі істер министрлігінің мәліметінше, 20 млрд теңгеден асты. Қылмыстық әрекеттің бұл түрі соңғы жылдары өте қарқынды дамып келеді.

Осы орайда біздер бұл проблеманың келесі шешу жолдарын ұсынамыз:

1. Қолжетімді басқаруды жүзеге асыру.

2.Бағдарламалық жасақтама мен аппараттық құралдардың ескірген нұсқаларын ауыстыру.

3. Деректердің сақтық көшірмесін жасауға аса көңіл бөлу.

4. Биометриялық құпия сөздерді кеңінен қолдану.

5. Әлсіз желі қауіпсіздігін жүйелендіру.

6. Шифрлау жүйесін дамыту және фишингтік шабуылдарға қарсы туру.

7. Брандмауэр қорғанысын қолға алу.

8. Кәсіби құзыреттіліктері мықты қызметкерлерді даярлау.

Қауіпсіздігімізді бүгін ойлау қажет, ертең кеш болуы мүмкін.