Факультатив физика пәнінен

Бағдарлманың мазмұны

Бағдарлама курсы «Физикадан есептер шығару» 8 сынып оқушылары үшін жасалған және физика – математикалық практикалық материалдардың негізінде құрастырылған.

Мақсаты: Физикаға қызығушылығы бар оқушыларға физика ғылымының негізгі

әдістерімен /бақылау,өлшеу,есептеу/танысуға, өлшеу және басқада эксперименттік

дағдыларын қалыптастыруға ықпал ету.Оқушылардың теориялық білімдерін дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру.

Міндеттері:

• Оқушылардың танымдық қызығушылықтары мен шығармашылық ізденістерін дамыту;

• Өз беттерімен ізденуін, ынтасын дамытудағы табандылықтарын арттыру, мақсаттылыққа тәрбиелеу;

• Физикалық заңдылықтардың өмірлік маңызы мен шынайлылығын оқушы санасына жеткізу;

• Оқушыларға физикалық шаманы өлшеуді,өлшеу әдістері мен эксперименттік зерттеулермен таныстыру;

• Өлшегіш құралдарды дұрыс қолдануға үйрету;

• Есептің шығару жолдарын дұрыс талдауға,қорытынды жасауға үйрету.

Курстың бағдарламасы 34 сағат. «Физикадан есептер шығару» бағдарламаның мазмұнына келесі тақырыптар еңгізілді, осылар «Физика» пәннің мазмұнына міндетті түрде кіреді. Бұл жылу құбылыстары, электр құбылыстары, электромагниттік құбылыстар, жарық құбылыстары. Әрбір бөлімінде физика есептерді шығару үшін, шығармашылық қабілеттерді дамыту, өздігінше ойлау, басқа тәсілдермен есептерді шешуіне үйретеді. Осыған байланысты оқушылар жүйелі ойлауға үйренеді, талдауды дұрыс жасауға тырысады. Келесі тақырыптарды жүйелі түрде оқыту.

Жылу құбылыстары 9 сағат

Жылулық қозғалыс.Ішкі энергия . Жылуөткізгіштік. Конвекция. Сәуле шығару. Отынның энергиясы. Денелерді қыздыру және суыту процестері. Отының энергиясы.

Жылу мөлшері. Жылу балансының теңдеуі. Заттың агрегаттық күйлері. Заттардың балқуы мен қатуы. Булану.Қайнау.Конденсация.Ауаның ылғалдылығы.

Газ бен будың ұлғайғандағы жұмысы.Жылу қозғалтқыштары және олардың ПӘК-і. Электр құбылыстары 13 сағат

Денелердің электрленуі.Зарядтардың екі тегі.Электр өрісі. Кулон заңы. Конденсаторлар.

Атомның құрылысы. Электр тогы. Ток көздері. Электр тізбегі. Ток күші. Кернеу. Кедергі.Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. Реостаттар.Өткізгіштерді жалғау. Толық тізбек үшін Ом заңы. Әртүрлі ортадағы электр тогы. Тұрақты токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль-Ленц заңы.

Электромагниттік құбылыстар 1 сағат

Электромагниттік құбылыстар.

Жарық құбылыстары 11 сағат Жарық көздері. Жарықтың әсерлері.

Жарықтың түзусызықты таралуы. Жарықтың күші. Жарықталу.

Жарықтың шағылуы. Жазық айна. Жарықтың сынуы. Жарықтың толық шағылуы.

Линзалар. Жарық дисперсиясы. Денелердің түстері.

Күтілетін нәтижелер:

• Есептердің басқа есеп түрлерінен айырмашылығын ажырата алады;

• Есептердің шығару тәсілдерін үйренеді;

• Есептің шартын түсіндіре біледі/қандай заңдылыққа негізделген/;

• Есептің шығару жолын талдайды /ортақ жалпы заңдылықты қалай пайдалану керектігін анықтайды/

• Физика пәнінің практикадағы қажеттілігін сезінеді;

• Танымдық,шығармашылық қабілеті артады;

Курс аяқталғаннан кейін оқушылар келесіні білу тиіс:

• Есептерді әртүрлі әдістермен шешу;

• Есептерді шешуге қойылған талаптар;

• Сапалық есептерді әңгімелеуге еңгізу;

• Есептерді шығаруда әртүрлі тілдік құралдары пайдаланады: сурет, кестелер, диаграммалар, көрнекілік кестелер;

• жеке, топ ішінде және бірігіп жұмыс жасау;

• Есеп шешімдердің кезеңдерін дәлелдеу.

Табысты өлшем

• Сапалық есептерде әңгімелесуге белсеңді қатысу ;

• Есеп шешімдердің ұсынуы және қорғауы;

• Есептерді шешу сайысының нәтижесі;

• Физиккалық сайыстарға белсеңді қатысу.

Тақырыптық жоспарлау

Мұғалімдерге қолданылатын әдебиеттер:

• 1.В.Н. Ланге «Экспериментальные физические задачи на смекалку»-1979 ж «Наука»баспасы

• 2.И.Ш.Слободецкий,В.А.Орлов «Всесоюзные олимпиады по физике»-1982ж «Просвещение» баспасы

• 3. В.И.Лукашик «Физическая олимпиада» 1976 ж. «Просвещение» баспасы

Оқушыларға қолданылатын әдебиеттер:

• 1. Б.М.Дүйсембаев, Г.З. Байжасарова, А.А.Медетбекова «Физика және астрономия» 8 сынып оқулығы

• 5.Л.А.Горев «Занимательные опыты по физике»-1977ж. «Просвещение» баспасы

• И.В.Рымкевич. Физика есептерінің жинағы.9-11 сыныптар-1995

• Баспасөз материалдары.