Физика пәнінен “атмосфералық қысым” тақырыбында жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ҒЫЛЫМИ ЖОБА

АТМОСФЕРАЛЫҚ ҚЫСЫМ ЖӘНЕ ОНЫҢ АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА

2023-2024 оқу жылы

Облысы:

Аудан:

Мектеп:

Пәні:

Бағыты:

Сыныбы:

Оқушының аты-жөні:

Жоба тақырыбы:

Жоба жетекшісі:

АҢДАТПА

Бұл - мектеп оқушысының физика пәнінен атмосфералық қысымның адам денсаулығына қалай әсер ететіні жайлы жазылған шағын ғылыми жобасы. Жас зерттеуші атмосфералық қысымды зерттеп, теріс энергия зардаптарынан сақтану жолдарын түсіндірген, практикалық жұмыс барысында сауалнама жүргізген, атмосфералық қысымның қандай жастағы кісілерге теріс әсері күшті болатынын зерттеп шыққан.

This is a small scientific project of a schoolboy about how atmospheric pressure in physics affects human health. The young researcher investigated atmospheric pressure, explained ways to protect against the negative consequences of energy, conducted a survey in the course of practical work, and investigated at what age atmospheric pressure can have a strong negative effect on people.

Это небольшой научный проект школьника о том, как атмосферное давление по физике влияет на здоровье человека. Молодой исследователь исследовал атмосферное давление, объяснял пути защиты от негативных последствий энергии, проводил опрос в ходе практической работы, исследовал, в каком возрасте атмосферное давление может оказывать сильное негативное воздействие на людей.

-

Зерттеу жұмысының мақсаты: әртүрлі жастағы адамдардың метео-тәуелділігін зерттеу.

Зерттеудің болжамы:сыныпта ауа райы сізге әсер етеме деген сұрақты талқылап пікір алмасқанда, көбінің ауа райы бұзыла бастағанда көңіл-күйі өзгеріп, жұмысқа қабілеті төмендейтіні анықталды. Содан соң мынадай сұрақ туындады: Ауа райы басқа адамдаға әсер етеме екен? Олардың көңіл-күйлері, жұмысқа қабілеттері өзгере ме екен? Денсаулықтары ауа райына тәуелді ме екен?

Біздер ауа райын 1-5 сәуір аралығында 5 күн бойы бақылап, бұл уақыт ара-лығындағы ауа райы өзгерістері біздің туыстарымызға, достарымызға қалай әсер ететінін анықтау.

ПІКІР

Адам өмірі мен денсаулығын күту – ең қоғам үшін ең негізгі міндет. Адам өмірі мен денсаулығының сыртқы факторларға тікелей тәуелді екендігі ерте кезден бастап дәлелденіп, түрлі табиғат құбылыстарынан сақтану жолдары қарастырылып отырған. Жалпы, қазақ халқы табиғатпен тілдесіп, ауа райы мен табиғат құбылыстарын алдын ала анықтап, сақтанып жүрген.

Оқушы ұлтымызда бар құбылыстарды зерттеуді ғылыми тұрғыдан зерделеп, климаттық құбылыстардың адам денсаулығына әсерін түрлі жастағы кісілерге әсерін сауалнама жүргізе отырып анықтаған.

Жоба, зерттеу жұмыстары жоспарлы түрде реттілікпен, белгілі бір жүйемен жүргізілген. Кесте, графиктік жұмыстар, сауалнама алу тақырыптың жақсы ашылуына зор ықпал жасаған.

Шағын зерттеу жұмысы ғылыми стильде жазылған, беттері номерленген, көлемі жеткілікті, зерттеу жұмысы дұрыс қорытындыланған, оқушы тарапынан орынды ұсыныс айтылған.

ЖОСПАР

Кіріспе.

Климаттық құбылыстардың адам денсаулығына әсері жайлы ежелгі жазба деректер.

Негізгі зерттеу бөлімі.

А). Ауа райының элементтері мен құбылыстарына бақылау жасау.

Ә).Температура

Б).Бұлт

В).Бұлттылық жағдайы

Г).Атмосфералық қысым

Д).Жел

Е).Атмосфералық жауын-шашын.

Қорытынды.

Атмосфералық қысымның адамдар денсаулығына әсерін бақылау нәтижесі.

КІРІСПЕ

Біздің ата-бабаларымыз ерте кезден-ақ адам көңіл-күйінің және барлық өмірлік процесстердің ауа райының және табиғат құбылыстарына тікелей байланысты екенін білген.Табиғат, климат құбылыстарының адам денсаулығына әсер ететіні жайлы ежелгі жазба деректерде кездеседі.

Ауа райы – атмосфераның жер бетіне таяу қабаты-тропосфераның белгілі бір қысқа мерзімдік (тәулік, апта, ай) жай-күйі.

Ауа райының көрсеткіштері

Құбылыстар

Элементер

Атмосфералық жауын-шашын

Жел

Бұлттылық

Атмосфералық қысым

Ауаның температурасы

Ауаның салыстырмалыылғалдылығы

Жердегі ауа райы құбылыстары – бұл жел, бұлт, атмосфералық жауын-шашын ( жаңбыр, қар т.б), тұман, найзағай, шаңды дауыл және қатты желдер. Ал барынша сирек қауіпті құбылыстарға ураган және торнадо жатады.Барлық табиғат құбылыстары тропосферада болады. Біздің планетамыз атмосфералық қысым мұхитында, айналамыздағы барлық жер, тастар, өсімдіктер де, адамдар да атмосфералық қысым астында.

Негізгі зерттеу бөлімі.Атмосфералық қысым – жер бетінде адам денесіне ауа қысымынмен жасалынатын күш. Ол ауырлық әсерінен Жердегі барлық объектілерге қысым көрсетеді. Атмосфералық қысым паскальдарда сынаптың миллиметрі, атмосферада милла-бермен өлшенеді. Адам үшін қалыпты атмосфералық қысым қауіпсіз, бірақ оның өзгеруі күллі адамзаттың денсаулығына және әл-ауқатына айтарлықтай әсер етеді.

Планетамыз 15 тонна салмағы бар ауа бағанасымен басылады. Логикалық тұрғыдан алғанда, мұндай массасы Жердегі барлық тіршілік иелерін қиратуы керек еді. Неге бұлай емес? Бұл қарапайым, адамның ішіндегі қысым және адамға арналған қалыпты атмосфералық қысым тең. Яғни, сыртқы және ішкі күштер теңдестірілгенде адам өзін жайлы сезінеді. Мұндай жайлылық тіндік сұйық-тықтардағы газдарды еріту негізінде жүзеге асырылады.

Атмосфералық қысымның қалыпты түрі қандай? Ideal BP әдетте 750-765 мм Hg деп есептеледі. Арт. Бұл құндылықтар өмір сүру жағдайлары үшін дұрыс деп саналады, бірақ олар барлық елді мекендер үшін дұрыс емес. Планетада 740 мм Hg дейін азайтылған аймақтар бар және 780 мм гг дейін артқан аймақтар да бар.

Артериялық қызым. Онда тұратын адамдар бейімделіп, ешқандай ыңғай-сыздық сезбейді. Бұл жағдайда келушілер бірден дерлік айырмашылықты сезінеді және біраз уақыт жайсыздыққа шағымданады.

Аймақ бойынша атмосфералық қысымның нормалары.Жер шарының әртүрлі нүктелері үшін сынаптағы мм қалыпты атмосфералық қысым өте жақсы. Мұны атмосфера өңірлерге әртүрлі әсер етеді. Бүкіл планета атмосфералық белдеуге бөлінеді, ал тіпті кішкене аудандарда оқылым бірнеше бірлікпен ерекшеленуі мүмкін. Әрине, күрт өзгерулер сирек сезілмейді және дене қалыпты түрде қабылданады. Әртүрлі факторлардың әсерінен адамның қалыпты атмосфералық қысымы өзгереді. Бұл теңіз деңгейінен, орташа ылғалдылық пен температураның жоғарылауына байланысты. Мысалы, жылу аймағындағы ауа атмосферасын қысу суыққа ұқсас емес. Қысымға қатты әсер ететін биіктік:

• теңіз деңгейінен 2000 метр биіктікте қалыпты қысым 596 мм Hg. Арт.

• 3000 м - 525 мм сағ. с.

• 4000 м-ден 462 мм-ге дейін. Арт.

Адам үшін қандай атмосфералық қысым қалыпты болып табылады? Идеал жағдайында қан қысымын анықтаңыз: теңіз деңгейінен 15 градус температурада анық. Атмосфералық қысымның қалыпты түрі қандай? Барлығы үшін бірыңғай әділ көрсеткіш жоқ. Бір немесе басқа адам үшін атмосфералық қысымның қалыпты жағдайы денсаулығының жай-күйіне, өмір сүру жағдайына, тұқым-қуалайтын факторларға байланысты. Оңтайлы артериялық қысымы - зиян келтір-мейтін және сезілмейтін қысым боп саналады.

Атмосфералық қысым адамға қалай әсер етеді? Оның әсері әркімге әсер етпейді, бірақ бұл атмосфералық қысымның адамдарға әсері жоқ дегенді білдірмейді. Өткір жылжу, әдетте, өзін сезінеді. АД адам ағзасындағы қанның қаннан шығарылуы мен қан тамырларының қарсылығына байланысты. Екі индикатор циклондар мен антициклондар өзгерген кезде ауытқуы мүмкін. Дененің қысымының өзгеруіне реакциясы осы адамның қалыпты атмосфералық қысымына байланысты. Гипотоника, мысалы, төмен қан қысымына нашар реакция жасайды, ал гипертониялық науқастар оның одан да көп өсуінен зардап шегеді.

Жоғары атмосфералық қысымның адамға кері әсер етуі аса жоғары. Антициклон құрғақ, айқын және желсіз ауа-райында сипатталады. Артериялық қысымның жоғарылауы ашық аспанмен жүреді. Осы жағдайларда температура ауытқуы байқалмайды. Гипертонияға ең қатаң реакция гипертония, әсіресе қарттар, жүрек-тамыр жүйесі ауруларымен ауыратын адамдар және аллергия. Анти-циклондар кезінде ауруханаларда жиі жиі кездесетін жүректің шабуылына, инсультке, гипертониялық криздерге байланысты оқиғалар кездеседі. Қысымның жоғарылағанын түсініп, адамның қалыпты атмосфералық қысымының қандай екенін біле аласыз. Егер тонометр 10-15-20 бірлік шамасын көрсеткен болса, онда бұл қан қысымын жоғары деп санайды. Бұдан басқа, қысымның өсуі келесі белгілермен анықталады:

-бас ауруы;

-бастағы пульсация;

-бетінің гиперемиясы;

-шу мен құлақтарда дірілдейді;

-жүректегі ауырсыну;

-тахикардия;

-көз алдында жарқырау;

-әлсіздік;

-тез шаршау.

Адамдар атмосфералық қысымның төмен болуына қалай әсер етеді? Алғашқы төмендеген артериялық қысым бас ауруы бар және қабыну қысымынан зардап шегетін адамдарға тез әсер етеді. Олар жалпы әлсіздікті, жайсыздықты сезінеді, мигреннен шағымданады, тыныс алудың қысымы, оттегінің болмауы, кейде ішекте ауырсыну сезіледі. Циклон температураның және ылғалдылықтың жоғарылауымен бірге жүреді. Гипотензияның ағзалары бұл тонусты азайту арқылы ыдыстарды кеңейту арқылы жауап береді. Қандар мен тіндердің жеткілік-сіздігінен оттегіге жете алмайды. Атмосфералық қысым төмендегенде адамда мынандай қолай-сыздықтар сезіледі:

• тыныс алудың тез және қысқа болуы;

• пароксизмальды спазмодикалық бас ауруы;

• ұйқышылдық;

• жүрек айнуы;

• көңіл-күйдің бұзылуы, қатты мазасыздықтың болуы.

Біз айналамыздағы атмосфералық құбылыстарға өте тәуелді өмір сүреміз. Сол тәуелділікті метеотәуелділік деп атаймыз. Метеозависимость – метеотәуел-ділікпен қалай күресуге болады? Бұл проблема күрделі және жағымсыз, бірақ сіз оны жеңе аласыз. Гипотензияның метеорологиялық тәуелділігімен қалай күресу керек?

338тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру