География пәні 8 сынып Саяси картадағы сандық және сапалық өзгерістер

Бөлім
Педагогтың атыжөні
Күні
Сынып
Сабақтың
тақырыбы

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны
Саяси картадағы сандық және сапалық өзгерістер

8.6.1.3- саяси картаның сандық және сапалық өзгерістерін талдайды
Осы сабақта қол
жеткізілетін оқу
мақсаттары (оқу
бағдарламасына
сілтеме)
Сабақтың мақсаты Барлық оқушылар орындай алады: Саяси картаның сандық және сапалық өзгерістерін туғызатын факторларын біледі;
Оқушылардың көпшілігі орындай алады: Дүние жүзі саяси картаның қалыптасу кезендерін сипаттай алады;
Кейбір оқушылар орындай алады: Саяси картаның өзгерістеріне баға бере алады.
Бағалау критерииі -саяси картаның өзгерістерінің факторларын біледі;
-дүние жүзі саяси картаның қалыптасу кезендерінің ажыратады, тарихын түсіндіреді;
-саяси картаны өзгерткен аймақтарды картада көрсете алады;
-саяси картаның өзгерістеріне баға бере алады.
Сабақтың кезеңі/
Мұғалімнің әрекеті
Оқушының
Бағалау
Ресурстар
уақыты
әрекеті
. Caбaқтың мaқсaтымeн, бaғaлaу критeрилермeн тaныcтырy.
Оқушы өз жұбын
Басы
Үй тaпcырмacы: Елдердің саяси типологиясы тақырыбы бойынша
табады
Әдіс арқылы
http://bestrefe
rat.kz/extra_r
Білу ойлау дағдысы
қайталау
kd/show/59

(8 мин)

Жеке жұмыс .1.Тапсырма: АҚТ-ның көмегімен интербелсенді тақтаның
көмегімен Сұрaқ-жауаптар қойылады. Оқушылардың жылдам жауабы
қарастырады. Төмендегі сұрақтар беріледі:
1. Жоғары мемлекеттік биліктің ұйымдасу формасы? (басқару формасы)
2. Мемлекеттің аумақтық ұйымдасу формасы? (мемлекеттік құрылым)
3. Жоғары мемлекеттік билік ұрпақтан- ұрпаққа мұрагерлікпен
беріліп,толығымен немесе жартылай бір билеушінің қолында болатын
мемлекетті бақару формасы? (монархия)
4. Жоғары мемлекеттік билікті белгілі бір мерзімге сайланатын органдар
атқаратын басқару формасы? (республика)
5. Әкімшілік-аумақтық құрылымының негізгі екі үлгісі? (унитарлы,
федерациялық)
үсіну ойлау дағдысы. Түсіндіру және дәлел келтіру
Тапсырма
Берілген
аймақтың
саяси

3

1

2

4
5
типологиясың сипаттандар.
Дескриптор: Дүние аймақтарының республика, монархия, унитарлы және
федерациялық мемлекеттерін саяси картада көрсетеді, астаналарын атайды.

Сұрақ жауап
орындайды

«Кіру
билеттері»

Ортасы

Тапсырма№1
(«Кластер» әдісі. Мәтінмен жұмыс. Тұжырымды ойларын қарталарға
түсіріп, топтық жұмыс қорғалады
1 топқа - Саяси картаның қалыптасу кезеңдері
2 топқа - Саяси картаның сандық өзгерістері
3 топқа – Саяси картның сапалық өзгерістері

Бағалау: топтық
«Сэндвич әдісі» арқылы

•
•
•

Сәтті жақтары
Сындарлы сын
Болашаққа комментарий

Тапсырма №2
1. Саяси картаны пайдалана отырып атауларын өзгерткен елдерді
жазады

Тапсырма №2
1. Кескін картаға атауларын өзгерткен елдерді белгіленіз

Слайдта
көрсетілген
ресурстарды
талқылайды

Видеороликтан
тақырыпқа сай
берілген
түсініктерді
дамыту арқылы,
мәтіндегі
тапсырмаларды
орындау
барысында ой
өрісін жетілдіру
арқылы
бәсекелеседі

Смаликтер
арқылы
ҚБ өзін өзі
бағалау

1. Флипчарт,
фломастер

Слайдта берілген
сұрақ жауапты
орындайды
Топтық жұмыс Тапсырма: Оқулықты және саяси картаны пайдаланып, Сұрақ жауап
саяси картада сандық және сапалы өзгерістер тұғызатын факторларды арқылы сұраққа
аңықтандар, төмендегі кестені толтырыңдар.
жауап береді,
№ Сандық
Әсер
еткен Сапалы
Әсер
еткен
логикалық ойлай
өзгерістер
тарихи
өзгерістер
тарихи
білуі мен сыни
оқиғалар
оқиғалар
көзқарасы таныта
білу дағдылары
қалыптасады
ҚБ «Бәрекелді,
әттеген-ай»

Сәйкестендіру
Тапсырма: Берілген факторларға сайкес саяси картада пайда болған
мемлекеттерді сайкестір.
Факторлар
Мемлекеттер
Мемлекетер
мен бірігуі

ыдырауы

ФРГ

Бағалау
парақшасын
толтырады.

ҚБ
Бағдаршам

Әртүрлі
соғыстар

деңгейдегі

Қазақстан

Жаңа
тәуелсіз
мемлекеттердің
қалыптасуы

Танзания

Дескриптор: саяси картаны өзгерткен факторларды ажырата алады, дүние
аймақтар мен мемлекеттерді атап мысал келтіреді.

Қалыптастырушы бағалау
бaғaлaйды.

Тoптaр жұлдызша aрқылы бiрiн-бiрi

Бағалау ойлау дағдысы Проблемалық оқыту
Топтық жұмыс 5. Тапсырма: Аталған тарихи оқиғалар саяси картаны
өзгертіме ? Жауабын талқылап, аталған оқиғаға баға берініз.
1-топ: КСРО ыдырауы
2-топ: ЮСФР ыдырауы
3-топ: Европаның оқиғалары.
Дескриптор:КСРО ыдырауынан пайда болған 15 тәуелсіз мемлекеттерді,
ЮСФР ыдырауынан пайда болған жөне Европаның саяси картасын
өзгерткен мемлекеттерді атайды, картада көрсетеді,соған байланысты
тарихи оқиғаларды түсіндіреді, талқылай алады.
Кері байланыс: не үйрендім, не қиын болды,сұрақ
Тапсырма Жеке жұмыс

Семантикалық кестені толтыру
Сандық
Тарихи оқиғалар
1945ж. БҰҰ құрылды.
1948ж. Корея бөлініп, солтүстігінде
КХДР,
оңтүстігінде
Корея
республикасы құрылды.
1991жылы КСРО ыдырады.
1991жылы ТМД құрылды.
1990жылы ГДР мен ГФР бірікті.
ЮФРО-ның ыдырауы салдарынан
саяси картада 6 тәуелсіз мемлекет
пайда болды.
1999жылы
Португал
отары
–
Аомыньның Қытай құрамына енуі
1997жылы Заир Республикасының аты
өзгеріп,
Конго
Демократиялық
Республикасы аталды.
1994жылы Камбоджаның мемлекеттік
құрылымы өзгеріп, конституциялық
монархияға айналды
1997жылы
100жылдан
кейін
Гонконгты Ұлыбритания Қытайға
қайтарды.
15-17ғасыр
тарихта
«Ұлы
географиялық ашулар»кезеңі деп
аталды.
Тапсырма 2 жеке жұмыс кестеменжұмыс

Сапалық

Саяси картаның өзгеруі Сандық
сапалық

- Себебі

Мысалы

Әртүрлі
деңгейдегі Сандық
соғыстар
Елдің
тәуелсіздігенен Сандық
айырылуы, шекаралары
мен аумағының өзгеруі
Жаңа
тәуелсіз Сандық
мемлекеттердің
қалыптасуы
Ел аты мен астана Сапалық
атауының өзгеруі
Мемлекеттердің
Сандық
ыдырауы мен бірігуі
Елдердің
мемлекеттік Сапалық
құрылымы мен басқару
жүйесінің өзгеруі
Елдер арасындағы және Сапалық
халықаралық келісімдер
Ел астанасының басқа Сапалық
қалаға көшірілуі
Атаулары өзгерткен елдерді контур картаға белгілейді
картаға бірқатар отар халықтардың тарихи тәуелділіктерін көрсетеді.
Бағалау критерийлері:
- саяси картадағы өзгерістерді талдайды
- саяси картаның сандық өзгерістерін талдайды
саяси картаның сапалық өзгерістерін талдайды
1.Дүниежүзінің саяси картасының қалыптасу кезендерің анықта

2.Кестені толтыр. Саяси картадағы сандық және сапалық өзгерістерді
жіктеп көрсет
Саяси картағы өзгерістер
сандық

Сабақтыңсоңы

сапалық

3.Келешекте
саяси
картадағы сандық және сапалық өзгерістерге өзіңіз болжам жасаңыз
Бағалау критерий
Дескриптор
Саяси картадағы
- атаулары өзгерткен елдерді
сандық және сапалық
біледі
өзгерістерді сипаттайды -.картаға атаулары
өзгертілген елдерді
белгілейді
- дүниежүзінің саяси
картасының қалыптасу
кезендерің анықтайды
- саяси картадағы сандық
және сапалық өзгерістерді
жіктейді
- келешектегі саяси
картадағы сандық және
сапалық өзгерістерге
болжам жасайды
Кері байланыс:
«Бір сөйлеммен тұжырымдаңыз» әдісі.
Оқушылар жаңа тақырыпты
Бүгінгі сабақтан
Кері байланыс.
түйген ойлары мен
тұжырымдарына
«Түйін сөз» стратегиясы
1- қадам: 10 – ға шейін сандар қиындыларын әзірлеймін.

Рефлексия
парағы

2- қадам: Оқушыларға бір санды таңдауға тиіс екенін түсіндіремін.
3- қадам: Оқушылардың сан мен олардың сабақ туралы ой – пікірлерін
ұштастыра айтатынын түсіндіремін.
4 – қадам: Олар бүгінгі сабақта не түсінді? Бүгінгі сабақ қандай
жаңалықтарға толы болды? Алдағы сабаққа ұсынысы қандай?Оқушылар
осы сұрақтарға жауап береді.
Мысалы, Бір дегенім – білім. Бүгін меннақыл сөздердің мағынасын
ашып,орынды қолдануды білдім.
Екі дегенім- ертеңге сенім.Осындай нақыл сөздер тұрғанда қазақтың
баласы ұлттың тілін,дінін құрметтеп өтеді.Келесі сабақта нақыл сөздерден
кітапша жасап әкелсек деген ұсынысым бар.
Қосымша ақпарат
Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді
жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай
міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?
1.

байланысты кері
байланыс жасайды.

Бағалау - оқушылардың материалды
меңгеру деңгейін қалай тексеруді
жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының
сақталуы

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік
ережелерін сақтау