География пәнінен деңгейлік тапсырмалар. 9 сынып

Түсінік хат
В. Усиков, Т. Казановская, А. Усикова, З. Забенова авторлығымен жазылған 9 сыныптың Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы оқулығын негізге алып жазылған деңгейлік тапсырмалар оқушылардың сабақта алған теориялық білімдерін дамытуға арналған. Бұл деңгейлік тапсырмаларда оқушыларға дәйекті түрде берілген білімді тиімді пайдаланып, өз беттерімен жұмыс жасау дағдыларын арттырып, білімін, біліктілігін және бейімділігін бақылау жұмыстары жинакталған.
География пәніне арналған дидактикалық құралда оқушылардың білігі мен дағдыларына талап, ағымдағы бақылаулар, оқушылардың логикалық ой – өрісін дамытуға арналған сұрақтар беріледі. Бұл тапсырмалар оқушылардың өз беттерімен талдау жасау дағдыларын жетілдіруге, алған білімдерін іс жүзінде қолдануға көмектеседі.
Әр тарау бойынша берілген тапсырмалар тақырыпқа сай, оқушылардың танымдық белсенділігі мен пәнге қызығушылығын арттыратындай түрлендіріп , күрделене берілген. Проблемалық, ситуациялық, логикалық сұрақтар оқу материалын тиімді менгеріп, есте сақтауда көмектеседі.
Деңгейлік тапсырмалар тарауларды қорытындылауда, қайталауда пән мұғалімдері мен оқушыларға көмектеседі.


География пәні мұғалімі : Турымбетова Жапырақ Урынгалиевна












Тақырып: Экономикалық және әлеуметтік география пәні
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей:
Экономикалық және әлеуметтік география................зерттейді
Қазақстанның дүние жүзі кртасындағы географиялық жағдайының басты ерекшелігі...........................................................................................................
Қазақстанның теңіздік шекрасы,,,,,,,,,,км, құрлықтық шекарасы.....................км
Географиялық картаны пайдалана отырып кестені толтыр.
Қазақстан аймақтары
Шектесетін елдер
Шекарасының ұзындығы

Солтүстігі



Оңтүстік шығысы



Оңтүстігі



Оңтүстік батысы



Батысы




Кескін картамен мына жұмыстарды орында:
Кескін карта


облыс шекараларын
облыс орталықтары мен республикалық маңызы бар қалаларды түсір.



ІІ деңгей

1.Сурет бойынша табиғи ресурстардың аумақтық үйлесіміне сипаттама бер:

қай облыста орналасқан
қандай пайдалы қазбалардан құралған
қандай ресурстың ұлттық, аймақтық жергілікті маңызы бар
игерілу жағдайы
осы қорлардың үйлесімі негізінде шаруашылықтың қай түрін дамытуға болады
ІІІ деңгей
1. Анықтаңдар:
1.Сандармен белгіленген облыс орталықтарын ата


2. Әріптермен белгіленген облыстарды ата









Тақырып: Халқы және еңбек ресурстары

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей
І.Төмендегі сұрақтарға жауап бер
Халықтың табиғи қозғалысына қандай үрдістер әсер етеді
Табиғи қозғадысқа әсер ететін тарихи факторларды ата
Қазақстанда демографиялық революция қашан болды
Мемлекеттің дамуында көші-қонның қандай маңызы бар
Депопуляция, демографиялық саясат, репатрация, депотрация ұғымдарына сипаттама бер
Этнос, диаспора ұғымын түсіндір
Қазақ диаспорасының үлкен шоғыры орналасқан елдерді ата
Урбандалу, агломерация, мегаполис үғымдарын түсіндір
Қазақстан халқында басым...
Қазақстан халқының саны
ІІ деңгей
1.Тапсырманы орында:
диаграмма бойынша Қазақстан халқының динамикасына сипаттама бер

2. Табиғи өсімнің көрсеткіштеріне қарай облыстарды кестеге орналастыр


Табиғи өсім

Төмен
(0-6)
Орташа
(6-12)
Жоғары
(12-18)
өте жоғары
(18 жоғары)






ІІІ деңгей
Географиялық есептер.


жылы Астана қаласының халқы 760,7 мың болды. 19,4 мың сәби туылып, 3,5 мың адам қайтыс болды . Астана қаласының туу, өлу, табиғи өсім коффицентін анықта.
(Туу коффицентін есептеу үшін 1жыл ішінде туылғандар санын орташа жылдық халық санына бөліп, 1000-ға көбейтеміз. Өлу коффицентін есептеу үшін үшін 1жыл ішінде өлген адамдар санын орташа жылдық халық санына бөліп ,1000-ға көбейтеміз. Ал табиғи өсім коэффицентін есептеу үшін 1 жыл ішінде тулғандар мен өлген адамдар санының айырмасын санын орташа жылдық халық санына бөліп, 1000-ға көбейтеміз)

2.2012 жылы Қостанай облысына көшіп келгендер 5,6 мың, көшіп кеткендер 8 мың адам. Қостанай облысындағы көші-қон сальдосын есепте.

3. Өз облысыңның халқының тығыздығын есепте:
Т=Х/А , Х-халық саны, А- ауданы



Тақырып: Шаруашылықтың жалпы сипаттамасы.
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей

1. Өндіріс құрал-жабдықтарын өндіретін, адамдардың игіліктерін жасап, тұтынушыға жеткізуді қамтамасыз ететін сала
2. Адамдардың тұрмыстық және рухани қажеттерін қамтамасыз ететін сала
3. Өндірістік салаға жатады
4. Өнеркәсіп өнімі жөнінен еліміз ... орында
5. Өндіріс құрал жабдықтарын өндіретін сала
6. Халықтың тұтыну заттарын өндіретін сала
7. Ауыр өнеркәсіпке жатады
8. Жеңіл өнеркәсіп салаллары
9. Елімізде бүкіл өнеркәсіп өнімінің 70% береді
10. қазақстанның өндіруші өнеркәсіп өнімінде басым















ІІ-деңгей
Суретті пайдаланып Қазақстан аймақтарындағы жалпы өнімнің таралуына сараптама жаса

2. Кестені пайдаланып, Қазақстан экономикасының әр түрлі саласындағы еңбек өнімділігінің деңгейін салыстыр.

ІІІ деңгей

1. Сурет арқылы Қазақстан өнеркәсібіндегі аймақтық өзгеріс деңгейін сипатта






Тақырып: Отын –энергетикалық кешен


Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1. Ең арзан отын түрі
2. Мұнайды өңдегеннен кейінгі қалатын қалдықтар
3. Көмірсутекті шикізаттардың жалпы қоры жөнінен Қазақстан ... орында
4. Ең алғаш салынған мұнай өңдеу зауыты
5. Павлодар мұнай өңдеу зауыты ... мұнайымен жұмыс істейді
6. Қазақстаның көмірдің қоры бойынша дүние жүзінде алатын орны
7. Тас көмірді жоғары температурада ауа жібермей қыздырудың нәтижесінде алатын отынның түрі
8. Қарағанды жерінен алғаш рет көмірдің табылған жылы
9. Қарағанды көмір кешені кокстелген көмірдің ... береді
10. Екібастұз көмірін ашқан

ІІ деңгей
Сурет бойынша Қазақстанда мұнай –газ өнеркәсібінің дамуын сипатта:
2. Суретті пайдаланып Қазақстандағы көмір өнеркәсібіне сипаттама бер


ІІІ деңгей
1.Суреттегі мәліметтерді пайдаланып, кестені толтыр:



Электр станциясының типі
Орналасқан ауданы
Электр қуаты













2.Электр станцияларының қай түрін пайдаланғанда экологиялық
проблема туындайды
р/с
Электр
станц.
Дұрыс жауап
Р/с
Экологиялық проблема

А
Ә
Б
В
ЖЭС
СЭС
АЭС
ТЭС

1
2
3
4
5


Атмосфераның ластануы
Жылу балансының бұзылуы
Жерді су басу
Радиактивті ластану
Топырақтың сортандануы















Тақырып: Металлургия кешені
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар

І деңгей

Металургия кешеніне қандай салалар кіреді
Өндірісті құрамдастыру ұғымын қандай жағдайлар сипаттайды
Түсті металургия кәсіпорындарының орналасу принциптері қандай
Энергияны көп қажет ететін түсті металлургия сала
Түсті метал рудаларының ерекшеліктері
6. Қара металлургияның негізгі кені
7. Республикадағы темір кеніне бай жерлер
8. Никель мен хромның кен орындары
9. Аяқталған толық циклды металлургиялық зауыт шығарады
10. Павлодар глиназемінен таза алюминий алу үшін жіберілетін қала

ІІ деңгей
І.1.Суреттен Қазақстандағы қара метеллургияның орталықтарын табыңдар


Картадан мыс өнеркәсібінің негізгі орталықтарын табыңдар


ІІІ деңгей




1. Есепте:
1 т титан балқыту үшін қажетті энергия мөлшері 3 адамнан тұратын отбасына қанша уақытқа жететінін есепте .Ондай отбасының электр қуатын орта есеппен тұтыну мөлшері 10кВТ сағ.





Тақырып: Химия өнеркәсібі


Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1. Химия өнеркәсібі салалық құрамы
2. Фосфорит кені мол жер
3. Ақтау мен Атырауда ... өндіретін зауыттар салынған
4. Ең ірі суперфосфат зауыты ол
5. Ақтөбе фосфоритінің бір ерекшелігі


6. Мұнай өнімдерін тазалауда, вискоз өндіруде, аккумуляторды толтыруда, түсті металлургияда, металл өңдеу, тоқыма және тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын қышқыл
7. Күкірт қышқылы ... металдарды өңдеу арқылы өндіріледі
8.Қаратау фосфориті базасының негізінде жұмыс істейтін суперфосфат зауыттары
9. Мұнай, газ, кокс газдарын өңдегенде өндірілетін сапасы жоғары көмірсутек шикізатынан алады
10. Теміртауда жұмыс істейтін зауыт шығарады
ІІ деңгей
1.Сурет бойынша химия өнеркәсібііінің шикізат базасына сипаттама бер





2. Кестені толтыр
Салалар
Орналасу
принципі
Орналасқан
ауданы

Кен химиясы
Негізгі химия
а) қышқыл өндіру
ә) тыңайтқыш
3.Органикалық синтез
4.Полимер
5.Полимер мат.
қайта өңдеу






ІІІ деңгей
1.Картадан химия өнеркәсібі орталықтарын анықта


2.Анықтаңдар:
Зауыттар қай қалада, қандай әріптермен берілген: 1) пластмасса шығаратын зауыт,2) цемент зауыты,3) хром қосылыстары зауыты,4) Химфарм зауыты, 5) Химия талшықтарының зауыты, 6) Фосфор өндірісі .






Тақырып: Машина жасау кешені
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
Машина жасау кешенінің шаруашылықтағы маңызы
Машина жасау кешенін орналастыру принципі
Машина жасау өнеркәсібінің шикізаты
Машина жасау кешенінің салалары
5.Қазақстандағы машина жасау өнеркәсібі, даму болашағы
ІІ деңгей
Картадан Қазақстандағы машина жасау орталықтарын анықтап , орналасу принциптерін сипатта




ІІІ деңгей
1.Орал және Қарағанды машина жасау өндірістерін мамандануына қарай салыстырыңдар.
Анықтаңдар:
Өндіріс орталығы қандай әріптермен белгіленген1) автобус,2) жүк машинасын құрастыру,3) рентген құрал-жабдықтары,4) троллебус, 5) тепловоз құрастыратын,6) мұнай құралдары,7) тау кен шахталық құрал-жабдықтар.



Тақырып: Агроөнеркәсіптік кешен

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейліктапсырмалар
І деңгей
1. Аграрлық -өнеркәсіптік кешенге - ... жатады
2. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі млн. гектарды құрайды
3. Қазақстанда ... шаруашылығы жетекші рөл атқарады
4. Республика егіншілігінің басты саласы
5. Бидай жалпы егіс көлемін алады













ІІ деңгей
1.Суретті пайдаланып еліміздің аумағында ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің жағдайлары мен мүмкіндігі бар аудандарды анықта.


2. Нәтижесін кестеге жаз


Ауыл шаруашылық дақылы
Белсенді температура жиынтығы
Ылғалдану коэффициенті
Қолайлы топырақ түрлері
Өсіру мүмкіндігі бар аудандар

Жаздық бидай





Күріш





Қант қызылшасы





Мақта







ІІІ деңгей
1. Қазақстандағы ауыл шаруашылық жерлерінің құрылымын шеңбер түріндегі диаграммада көрсет:
Жайылым-84 %, жыртылған жер-11%, тың жер-3%, шабындық-2%



2..Шикізат фабрикаларына бағытталған тамақ өнеркәсібінің орталықтарын анықта.
.


Тақырып: Инфрақұрылымдық кешен. Көлік және аумақтық -өнеркәсіптік байланыстар

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1.Қазақстан халқы және шаруашылығы үшін көлік қандай қызмет атқарады.,
2. Көліктің негізгі түрлерін ата
3. Қазақстанда қандай көлік түрлері жетекші орын алады.
4. Көлік жұмысының көрсеткіші
5. . Байланыс саласы-


ІІ деңгей
1.Картадан негізгі темір жол магистралдарын анықта


ІІІ деңгей
1. Есепте:
Жүк көтергіші 12000 Астана танкері Ақтау дан Ресейдің порты Махачкалаға жүк тасымалдайды. Екі порттың арақашықтығы 350 км. Танкердің бір жолғы тасымалындағы және бір жылдағы жүк айналымын есептеңдер. (1 жылдағы рейс саны 80)

2.Карта бойынша көлік кешенінің тораптарын , оның еліміздің аумағы бойынша таралуын сипаттау
3.Жергілікті жердің көлік кешендері жұмысына талдау жасау


Тақырып: Экономикалық аудандастыру

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар


І деңгей
Төмендегі сұрақтарға жауап бер:
1.Қай экономикалық аудан Ресеймен шектеседі
2.Қай экономикалық ауданның географиялық орналасу жағдайы шет елдермен байланысуға қолайсыз
3.Қай экономикалық ауданда теңіз қатынас жолы жақсы дамыған
4. Қай экономикалық аудан Қытаймен, Ресеймсен шектеседі?
5. Қай экономикалық аудан Өзбекстан, Қырғызстан, Қытаймен шектеседі?
ІІ деңгей

1. Төмендегі ұғымдарға анықтама бер:
Географиялық еңбек бөлінісі, мамандану


Атласты пайдалана отырып экономикалық аудандарды әр түрлі көрсеткіштеріне қарай салыстыр

ІІІ деңгей
1.Атласты пайдалана отырып экономикалық аудандардың мамандану коэффициентін анықта
К=А/Х А- мемлекеттегі аудан өнімінің үлесі, Х- халық саны

Тақырып: Орталық Қазақстан экономикалық ауданы

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
Орталық Қазақстан ЭГЖ –ның ерекшелігі қандай
Табиғат жағдайының шаруашылыққа қолайлы , қолайсыз жағын ата
Орталық Қазақстан қандай ресурстарға бай, қандай ресурстар жеткіліксіз
Орталық Қазақстанда халықтың орналасу тығыздығы қандай?
Орталық Қазақстанның шаруашылығын дамытуға кедергі келтіретін фактор
ІІ деңгей
1.Төмендегі кестені толтыр:

Өнеркәсіп тораптары
Шикізат базасы
Негізгі өнім
Қосымша салалар

Балқаш
Жезқазған




2.Картада қандай қалалар әріптермен көрсетілген



ІІІ деңгей

1. Орталық Қазақстанның табиғат ресурстарының ерекшелігін анықтау
2.Кескін картаға пайдалы қазбалар мен олардың кен орындарын түсір

Тақырып: Шығыс Қазақстан экономикалық ауданы
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1.Шығыс Қазақстан ЭГЖ –ның ерекшелігі қандай?
2.Табиғат жағдайының шаруашылыққа қолайлы , қолайсыз жағын ата
3. Шығыс Қазақстан қандай ресурстарға бай, қандай ресурстар жеткіліксіз
4. Шығыс Қазақстан облысының орталығы
5. Алтын тау ол –




ІІ деңгей
1. Пайдалы қазбалар мен кен орындарының арасындағы байланысты ұштастырыңдар
1. Бақыршақ
А. Көмір

2. Риддер
Ә. Полиметал

3. Николаев
Б. Алтын

4. Сәтбаев
В. Мыс

5. Қаражыры
Г. Титан

ІІІ деңгей

1Кестені толтыр:
Комбинат
Өндірістік цикл
Өнімі



Негізгі
Қосымша

Зырян
Өскемен
Риддер






Тақырып: Батыс Қазақстан экономикалық ауданы
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейліктапсырмалар
Ідеңгей:
Батыс Қазақстан экономикалық ауданының құрамына қандай облыстар кіреді? Батыс Қазақстан экономикалық ауданының көлемі?
Батыс Қазақстан экономикалық ауданының жер көлемі бойынша Қазақстанда нешінші орынды алады?
Батыс Қазақстан экономикалық ауданының халық саны.
Батыс Қазақстан экономикалық ауданында халықтың орнының тығыздығы солтүстіктен-оңтүстікке.....Себебі......
Батыс Қазақстанның табиғат жағдайы қандай шаруашылықты өркендетуге мүмкіндік береді және қандай проблемалар бар?
ІІ деңгей:
Батыс Қазақстан экономикалық ауданына мына жерлердің қайсысы кірмейді? Каспий маңы ойпаты,Орал,Маңғыстау түбегі,Үстріт,Мұғалжар,Бетпақдала,Тұран ойпаты,Сарыарқа.
Батыс Қазақстан экономикалық ауданына қандай табиғат зонасы тән емес? Орманды дала,дала,шөлейт,шөл.





Бос көздерді толтыру.


Батыс Қазақстан экономикалық ауданының облысы
Орталығы

Атырау



Ақтау




Ақтөбе



Орал



4.
Пайдалы қазба
Кен орны
Қай облыста










ІІІ деңгей.
Анықта
Атлас карта мен оқулықты пайдаланып Батыс Қазақстанда қандай кендер өндірілетінін анықтау.
Батыс Қазақстанда қандай өнеркәсіп салалары дамыған,орталықтары қайда орналасқанын анықтау.
Батыс Қазақстан ауыл шаруашылығының қай саласына маманданған?
4)Облыстың сыртқы экономикалық қатынасында көліктің қай түрі маңызды



Тақырып: Солтүстік Қазақстан
Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1. Солтүстік Қазақстан шектеспейтін экономикалық аудан
2. Солтүстік ауданның аумағы жағынан ең үлкені
3. Солтүстік Қазақстан аумағынан ағып өтетін өзен
4. Солтүстік ауданның пайдалы қазбалары
5. Солтүстік Қазақстанда құрылыс материалы әктас өндіріледі
ІІ деңгей
1)Атлас карта мен оқулықты пайдаланып Солтүстік Қазақстанда қандай кендер өндірілетінін анықтау.Кен орындары мен пайдалы қазбаларды өндіретін облыстарына сәйкестендір
1
Солтүстік Қазақстан
А.Екібастұз


2
Қостанай

В.Соколов-Сарыбай


3
Павлодар
С..Обухов


4
Ақмола
Д.Жолымбет





ІІІ деңгей
1) Солтүстік Қазақстанда қандай өнеркәсіп салалары дамыған,орталықтары қайда орналасқанын анықтау.



2)Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылығының қай саласына маманданған?
3) Солтүстік Қазақстан сыртқы экономикалық қатынасында көліктің қай түрі маңызды



Тақырып: Оңтүстік Қазақстан

Оқушылардың білім, дағды іскерліктерін тексеруге арналған деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1.Оңтүстік Қазақстан ЭГЖ –ның ерекшелігі қандай
2.Табиғат жағдайының шаруашылыққа қолайлы , қолайсыз жағын ата
3.Оңтүстік Қазақстан қандай ресурстарға бай, қандай ресурстар жеткіліксіз
4. Оңтүстік Қазақстанның жер аумағы жөнінен алатын орны
5. . Оңтүстік Қазақстан ерекше бай пайдалы қазба түрі
ІІ деңгей
Өндіріс орындары мен шығарылатын өнімдерді сәйкестендір

1
Алматы
А
өндіру және фосфор, тұз өндірісімен қорғасын балқыту

2
Шымкент-Кентау
В
Фосфор шикізатын өндіру және өңдеу

3
Қаратау-Тараз
С
Халық тұтынатын бұйымдар шығару




ІІІ деңгей
Кестені толтыр
Табиғат ресурсы
Кен орны
Шартты белгі