География пәнінен сыныптан тыс іс-шара «Геокруиз»

Дәмді орта мектебі

География пәнінен

сыныптан тыс іс-шара

«Геокруиз»

География пәнінің мұғалімі: Ж.В.Галымжанова.

2016 -2017 оқу жылы.

География пәнінен сыныптан тыс іс –шара «Геокруиз»

Сайысқа 5 – 7 сынып оқушылары қатысады.

Мақсаты: Оқшылардың оқу –тәрбиелік әсерлерін арттыру, география пәніне деген қызығушылықтары мен белсенділіктерін арттыру.

Ойынға екі топ қатысады, тақтаға аралдары бар теңіздің және екі желкеннің суреттері ілінеді. Топтың атын оқушылар ойлап табады.

Табиғатпен күн кешеміз етене,
Тамашасын айтуға сөз жете ме?
Табиғатпен бар тіршілік үндескен,
Аялаумен жүрсіңбе оны күнде сен?

Круиз Білім теңізі және теңіздің аралдарын аралау арқылы өтеді:

І – топ:

1. Қазақстан

2. Ресей

3. Солтүстік Америка

4. Африка

5. Тынық мұхиты

6. Астана

ІІ – топ:

1. Қазақстан

2. Қытай

3. Оңтүстік Америка

4. Аустралия

5. Үнді мұхиты

6. Қостанай

Ойын барысы

І. Сыныпты ұйымдастыру

ІІ. Оқушыларға ойынның міндетерін және ойынның өту барысын түсіндіру

ІІІ. Ойынды өткізу

1. Қазақстан:

Бұл аралда оқушылардың көптеген географиялық терминдер мен түсініктерде қалай бағдар жасайтындықтары тексеріледі.

Қазақстан туралы сұрақтарға жауап береміз

Тәуелсіздік

1. Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні? 16.12.1991

2. ҚР Тәуелсіздігіне неше жыл? 25 жыл

3. ҚР – ның Конститутциясы қабылданған жыл?1995 жылы 30 тамызда Конституция (Ата заң) қабылданды.

Астана

1. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Жарлығына сәйкес 1қай жылы Қазақстан астанасы Алматыдан Ақмолаға көшірілді?1 997 жылы Қазақстанның астанасы Алматыдан Ақмолаға көшірілді.

2. Ақмола атауы Астана деп өзгертілген жыл? 1998 жылы 6 мамырда Ақмола атауы Астана деп өзгертілді.

3. Астана күні? 6 мамыр

1. Географиялық анограммалар:

Көмек кеңестерді пайдалана отырып керекті сөздерді тап

1.Топ:

• р мас м........(ғаламшар) марс

• а жр ж.......(өзен жағасындағы тік баурай) жар

• м арасқыра с.......(құлама су) сарқырама

• ң гете т..... (ақша бірлігі) теңге

• ғ азайнай н......( атмосфералық құбылыс) найзағай

2.Топ:

• л етңаба е.......(рәміз) елтаңба

• а рба а.......(ұлт) араб

• е разуяи е ......(материк) Еуразия

• л обгус г .....(жердің нақты пішіні) Тикси

• ы ңшы ш.......( таудың ең жоғарғы бөлігі) шыңы

2.Геологика

Берілген анықтамалар бойынша географиялық терминді не түсінікті тап.

Шапшаң жауап берген топ жеңімпаз болып саналады әрбір дұрыс жауапқа (1 ұпайдан беріледі)

Сұрақтар барлығына бірдей қойылады:

• Жылы, суық, жұлдызды, қышқылды, соқыр, сұйық, мөлдір (жаңбыр)

• Алтын түстес, түйіршіктелген, ірі, ұсақ, теңіздік, жағалық (топырақ)

• Қарлы, шаңды, құмды, (дауыл)

• Материктік, вулкандық, құмды, теңіздік, шөлді, тіріліксіз (арал)

• Жер асты, жер үсті, тыныш, кең, ұзын, таулы ( өзен)

3.Бір сөзбен ата:

1. Топ:

1.Теңіз, өзен, көл –тоғандар

2.Астана, Москва, Дели- астаналар

3.Игуасу, Анхель, Виктория – сарқырамалар

4.Африка, Аустралия, Антарктида–материктер

2.Топ:

1. Сахара, Қарақұм, Қызылқұм – шөлдер

2. Үнді, Тынық, Атлант - мұхиттар

3. Марқакөл, Ақсу – Жабағлы, Наурызым, Үстірт – қорықтар

4. Ресей, Қазақстан, Қытай - мемлекеттер

2. Келесі аялдамамыз

Топтарға жұмбақтар жазылған парақтар таратылады.Жұмбақтардың шешуін табулары керек.

І -ТОП

Сурет –жұмбақ (2-мин)

1. сурет. Көңіл күйі болмаған адамның бейнесінде қандай материк бейнеленген?

АФРИКА

Қонақтап күнде қонар су бетіне, 
Сүйсінер барлық адам келбетіне. 
Тұлғасы су ішінде көрінеді, 
Таңырқап қарап тұрсам суретіне. (АЙ)

Тұрғыны жоқ елдер,

үйі жоқ қалалар

Ағашы жоқ ормандар,

суы жоқ теңіздер. (карта)

II-ТОП

2. сурет. Орамалды әйел бейнесінде қандай материк бейнеленген?

С.АМЕРИКА

Сатайын десем ауыр кілем, 
Сатпайын десем тәуір кілем (Жер)

Сырылдатады шәйнегн,
Ұнатпаса да жұрт, мейлі.
Тереземіздің әйнегін
Жуады, 
Бірақ сүртпейді.   (Жаңбыр)

3. Келесі аялдамамыз.

Әр топқа меню беріледі, мұндағы тағамдар құпия. Топтардың міндеті меню құрастыру.

Меню 1-топ:

1. Бұл сусын бүкіл әлемге әйгілі, оның отаны Оңтүстік –батыс Қытай (шай)

2. Қандай тәтті тағам француз қаласы Пломбьер атымен аталған (пломбир)

3. Нені Африкада негрлік нан деп атайды? (банан)

4. Ортасынан екі бөлінген домалақ тоқаштың ортасындағы еттен жасалған котлеті бар тағам Германия қаласының құрметіне аталған. (Гамбургер,Гамбург)

Меню 2-топ:

1. 875 жылы Эфиопияның Кафа провинциясында табылған бір өсімдіктердің дәндерінен сергітетін сусын жасаған. Бұл қандай сусын? (Кофе)

2. Бұл сусын сүтсіз, ағылшындар бұл сусында жай ғана шөп деп есептейді (шай)

3. Бұл соус франциялық Майон қаласының құрметіне аталған. Қандай соус жайлы айтылған? (Майонез)

4. Бразилиялық үнділер оны «НАНА» деп атайды, ал бізде ол қалай аталады? (Ананас)

4. Теңіз қарақшыларының кемені жаулап алуы

(дүниежүзінің физикалық картасын альбос парағына желімдеп, сосын оны бірнеше бөлшектерге қиып тастау, алдын ала Саргасс теңізі мен Атлант мұхитын крестик арқылы белгілеп қою. Бұл жерден теңіз қарақшыларына қазынаны табу керек). Оқушылар картаны тез арада құрастырулары керек. (кім жылдам).

5. «Қанат қақты» (топпен жұмыс).

Әр топқа 2тапсырмадан беріледі.

1-топ.

1-тапсырма. «Адасқан терминдер»

Бриз	Ғылым
Пампа	Мұз
Айберг	Жанартау
Демография	Дала
Лава	Жел
Изотерма	Глобус
Еңбек ресурсы	Сызық
Экватор	Халық

2-тапсырма.Жұмбақтар шешу.

Мұхит	Нәсіл
Азимут	Аң
Архипелаг	Штат
Атлас	Эра
Кайот	Арал
Негр	Су
Техас	Карта
Архей	Бұрыш

6. Қара жәшік

Жәшік ішіне жасырылған заттың оқушыларға сипаттамасы беріледі, сол арқылы оның ішінде не бар екенін табу керек. 3 көмек болады, әрбір көмек алған сайын 1 ұпай шегеріліп отырады

Ойлануға 1 минут, дұрыс жауап 10 ұпай

Бұл затты ежелгі Египетте фениктерден жасаған, ал ежелгі Русьте оны үйеңкінің шәрбатынан, қанттан, балдан, ал Еуропада қантталған кептірілген жемістерден жасаған. Бұл не? (кәмпит)

І топқа:

Бұл өсімдікті орта ғасырларда ежелгі гректер жыланның шаққан жеріне бірден-бір ем ретінде қолданған. Сондықтан оны "жылан өсімдігі" деп атаған. Ал ежелгі Мысырда оны пирамида құрылысы кезінде мыңдаған құлдарға күн сайын беріп тұрған.

Бірінші көмек: Бұл өсімдіктің отаны - Орта Азия.

Екінші көмек: Францияда шілдеден қаңтарға дейін әр бейсенбіде бұл өсімдіктің ғажайып жәрмеңкесі өткізіліп тұрады.

Үшінші көмек: Исі өткір, ащы, тамаққа пайдаланамыз.

Жауап: Сарымсақ

ІІ топқа:

Ең алғаш бұл сусын 18 ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған. Ресейге бұл сусын тосыннан келген. 1638 жылы Москвадан монғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді, патша оны ұнатады. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал 19 ғасырдан бастап оны өте көп мөлшерде пайдалана бастады.

Бірінші көмек: Отаны - Қытай

Екінші көмек: Қытайдан басқа Үндістанда, Шри-Ланкада, Жапонияда, Индонезияда, Вьетнамда. Грузияда, Таиландта, Бирмада өсіріледі.

Үшінші көмек: Бұл сусынды ішпесе қазақтардың басы аурады.

Жауабы: Шай

Сайыс міндеті – жеңу,
Оқу міндеті –білу.
Кім жеткенін мәреге,
Қалды бізге білу. – олай болса турнир қортындысын төрешілерден білейік.Турнир қортындысы бойынша жеңімпаз команда марапатталып, географиялық кеш қортындыланады.