гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету

«Гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету»

Шағын – дәріс «Гиперактивті деген не»

Психолог «гиперативтілік» терминін түсіндіреді.

Әдебиеттерде «гиперактивтілік» осы күнге дейін бір жақты талдауы жоқ.

Сонда да болса, көптеген мамандар гиперактивтіліктің сыртай пайда болуын, импульсивтілік, ұқыпсыздық, қозғалыс белсенділігінің жоғарылығымен түсіндіреді.

Әрі қарай психолог , гиперактивті баланың пайда болу себептерін түсіндіре бастайды. Олардың ішінде генетикалық факторлар мен бала туып жатқандағы алған жарақаттар баланың жұқпалы аурулармен ауыруы және т.б. болуы мүмкін.

Гиперактивтілік түсінігін ересектер ( ұстаздар, ата- аналар) қозғалыс белсенділігінің жоғарылығы деп қана айтады, ал теория жағынан толығымен айтатын болсақ баланың мінез – құлқындағы гиперактивтіліктің пайда болуының басқа да көріністерін беруге болады: ұқыпсыздық пен импульсивтік. Атап айтқанда импульсивтілік көбінесе диагностикалық қиындықтар туғызады. Импульсивтілікті анықтауды қосымша анкета көмектеседі.

«Импульсивтілік белгілерінің» анкета

Егер графада15-20 «иә» жауабы кездессе, импульсивтіліктің деңгейі жоғары болғандығы, 7-14 – орташа дәрежеде, ал 0-5 – болса төменгі дәрежеде.

«Гиперактивті баланың портреті»

«Бала портреті» жаттығуы:

Топ 3-4 адамнан топшаға бөлінеді. Әрбір топшаға осы тренингте берілетін категориядағы балалрдың жеке- жеке ерекшеліктері берілген «Ерекше бала портреті» атты карточка таратылады. Топшаның қатысушылары біріге отырып , осы сабақта қарастырылатын балалар категорияларына сәйкес қасиеттерді белгілеп толықтырады да бала портретің құрастырады. Содан соң әрбір топша өздерінің құрастырған сипаттамасын оқиды, топ бойынша талдау жүргізіледі.

Карточкада жазылған кейбір жекеленген ерекшеліктері және мінез – құлық көріністерді тек бір ғана категорияға жамап қоюға болмайды. Сондықтан да талдау кезінде арақайшылық туындауы мүмкін. Психологтің жұмысы әр бір ниет еткен қатысушының сөйлеп, өз пікірін айтуға мүмкіншілік жасау, содан соң ғана эксперт рөлін атқаруына болады.

Портрет құрылып біткен соң, қортындысында, белгілі категориядағы баланың негізгі қасиеттері тақтаға немесе стентке ілініп қойылады. Психолог, барлық кездесулерде керек болған жағдайда оған көңіл аударуына болады.

«Ерекше баланың» портреті» карточкасы.

Баланың ерекше сипаттамалары

Бала:

Өте көп сөйлейді

Пооперациялық карталардың көмегімен жақсы жұмыс жасайды

Ұжымдық ойындарға қатысқысы келмейді

Шамадан тыс қозғалыста

Өзіне деген талабы жоғары

Басқа адамдардың сезімі мен қайғысын түсінбейді

Өзін жат сезінеді

Дәстүрлерді жақсы көреді

Өзін төмен бағалайды

Ересектермен жиі жанжалдасады

Дау –дамай жағдайын тудырады

Сөйлеу жағынан дамымаған

Шамадан тыс күдікшіл

Бір орында айнала береді

Өз мінез құлқын үнемі қадағалайды

Кінәні басқаға арта салады

Іс – әрекетте мазасыз

Соматикалық проблемалары бар: іші, тамағы, басы ауырады

Ересектермен жиі айтысады

Мозайкалармен, головоломкалармен айналысуды жақсы көреді

Өз- өзін бақылай алмаушылығы жиі кездеседі

Өтінішті орындаудан бас тартады

Импульсивті

Кеңістікте дұрыс бағыт алмайды

Көз қарасы тоқталмаған

Өзін – өзі сынағыш

Өз іс- әрекетін адекватты бағалай алмайды

Бұлшық етті ішкі қысымы бар

Коллекция жинауға құмар

Жаңа қызметке кірісуден қорқақтайды

Ересектердің жүйкесіне әдейі жиі тиіседі

Көп сұрақтар қояды, бірақ та жауапты күтуге шыдамы жоқ

Ұян сәлемдеседі

Аз және мазасыз ұйықтайды

Өзі жөнінде екінші және үшінші адамның атынан сөйлейді

Барлығын да итереді, сындырады, бұзады, жояды

Өзін әлсіз, көмексіз сезінеді

Ойын «Кел сәлемдесейік»

Мақсаты: Өз денесін сезінуге, бұлшық еттер қысымын төмендетуге, өзін топтың мүшесі ретінде сезінуге мүмкіндік беру.

Мазмұны: Ойыншылар бөлмеде өздеріне ыңғайлы күйде , кез келген бағытта қозғалады, психологтің белгілі бір белгісі бойынша әрбір қатысушы мүмкіндігінше адамдардың көбісімен амандасуы қажет.

Психолгтің белгісінің нұсқалары:

Шапалақ – мүмкіндігінше барлық партнерлардың қолдарын қысу;

Қоңырау дауысы – партнердің арқасынан сипау;

Ысқырық дыбысы – «арқаларымен амандасу»;

Тапсырманы орындау барысында, ойыннан тиімді қортыңды алу үшін , сөйлесуге тиым салынғаны жөн.

Шағын-дәріс «Гиперактивті баланы қалай айқындауға болады»

«Гиперактивтілік синдромы» деген диагнозды невропотолог қояды,және кейбір балаларда медециналық карточкаларында ол туралы жазулар да бар.Мұндай жагдайда диагнозына байланысты бірден коррекциялы жұмыстарды бастап кету керек.Егер диагнозы жоқ болса,ал балада куннен кунге гиперактивтіліктің бөлек белгілері біліне бастаса,онда ересектер(тәрбиеші,мұғалім,психолог,ата-аналар т.б) қосымша мақсаты бағытта бақылаулар жүргізе бастайды. Практикалық сабақта американдык психологтармен жетілдірілген және автор ұлттық психологиямен ұштастыра отырып берілген,гиперактивті баланы айқындауға көмектесетін критерий қосымшадан қарауыңызға болады.

Гиперактивті баланы анықтау критерийі.

Жоғары қозғалыстағы белсенділік

Белсенді назардың дефициті

Р/с	Тұжырым	Иә	Жоқ
1	Іс- әрекетінде тізбекті емес
2	Ұйымдастыруында қиындықтары бар
3	Мінез – құлқында тізбектілік жоқ
4	Аяқталмаған проектілері бар
5	Айтылған сөздерді естімейді
6	Берген тапсырманы үлкен талпыныспен орындауға кіріседі, бірақ та аяғына дейін орындамайды
7	Заттарын жғалтады
8	Ойлауды қажет ететін мәселелерді шешуден және адамды зеріктіріп жіберетін тапсырмалардан қашады	770 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Психология пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ