«Гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету»

Шағын – дәріс «Гиперактивті деген не»

Психолог «гиперативтілік» терминін түсіндіреді.

Әдебиеттерде «гиперактивтілік» осы күнге дейін бір жақты талдауы жоқ.

Сонда да болса, көптеген мамандар гиперактивтіліктің сыртай пайда болуын, импульсивтілік, ұқыпсыздық, қозғалыс белсенділігінің жоғарылығымен түсіндіреді.

Әрі қарай психолог , гиперактивті баланың пайда болу себептерін түсіндіре бастайды. Олардың ішінде генетикалық факторлар мен бала туып жатқандағы алған жарақаттар баланың жұқпалы аурулармен ауыруы және т.б. болуы мүмкін.

Гиперактивтілік түсінігін ересектер ( ұстаздар, ата- аналар) қозғалыс белсенділігінің жоғарылығы деп қана айтады, ал теория жағынан толығымен айтатын болсақ баланың мінез – құлқындағы гиперактивтіліктің пайда болуының басқа да көріністерін беруге болады: ұқыпсыздық пен импульсивтік. Атап айтқанда импульсивтілік көбінесе диагностикалық қиындықтар туғызады. Импульсивтілікті анықтауды қосымша анкета көмектеседі.

«Импульсивтілік белгілерінің» анкета

Егер графада15-20 «иә» жауабы кездессе, импульсивтіліктің деңгейі жоғары болғандығы, 7-14 – орташа дәрежеде, ал 0-5 – болса төменгі дәрежеде.

«Гиперактивті баланың портреті»

«Бала портреті» жаттығуы:

Топ 3-4 адамнан топшаға бөлінеді. Әрбір топшаға осы тренингте берілетін категориядағы балалрдың жеке- жеке ерекшеліктері берілген «Ерекше бала портреті» атты карточка таратылады. Топшаның қатысушылары біріге отырып , осы сабақта қарастырылатын балалар категорияларына сәйкес қасиеттерді белгілеп толықтырады да бала портретің құрастырады. Содан соң әрбір топша өздерінің құрастырған сипаттамасын оқиды, топ бойынша талдау жүргізіледі.

Карточкада жазылған кейбір жекеленген ерекшеліктері және мінез – құлық көріністерді тек бір ғана категорияға жамап қоюға болмайды. Сондықтан да талдау кезінде арақайшылық туындауы мүмкін. Психологтің жұмысы әр бір ниет еткен қатысушының сөйлеп, өз пікірін айтуға мүмкіншілік жасау, содан соң ғана эксперт рөлін атқаруына болады.

Портрет құрылып біткен соң, қортындысында, белгілі категориядағы баланың негізгі қасиеттері тақтаға немесе стентке ілініп қойылады. Психолог, барлық кездесулерде керек болған жағдайда оған көңіл аударуына болады.

«Ерекше баланың» портреті» карточкасы.

Баланың ерекше сипаттамалары

Бала:

Өте көп сөйлейді

Пооперациялық карталардың көмегімен жақсы жұмыс жасайды

Ұжымдық ойындарға қатысқысы келмейді

Шамадан тыс қозғалыста

Өзіне деген талабы жоғары

Басқа адамдардың сезімі мен қайғысын түсінбейді

Өзін жат сезінеді

Дәстүрлерді жақсы көреді

Өзін төмен бағалайды

Ересектермен жиі жанжалдасады

Дау –дамай жағдайын тудырады

Сөйлеу жағынан дамымаған

Шамадан тыс күдікшіл

Бір орында айнала береді

Өз мінез құлқын үнемі қадағалайды

Кінәні басқаға арта салады

Іс – әрекетте мазасыз

Соматикалық проблемалары бар: іші, тамағы, басы ауырады

Ересектермен жиі айтысады

Мозайкалармен, головоломкалармен айналысуды жақсы көреді

Өз- өзін бақылай алмаушылығы жиі кездеседі

Өтінішті орындаудан бас тартады

Импульсивті

Кеңістікте дұрыс бағыт алмайды

Көз қарасы тоқталмаған

Өзін – өзі сынағыш

Өз іс- әрекетін адекватты бағалай алмайды

Бұлшық етті ішкі қысымы бар

Коллекция жинауға құмар

Жаңа қызметке кірісуден қорқақтайды

Ересектердің жүйкесіне әдейі жиі тиіседі

Көп сұрақтар қояды, бірақ та жауапты күтуге шыдамы жоқ

Ұян сәлемдеседі

Аз және мазасыз ұйықтайды

Өзі жөнінде екінші және үшінші адамның атынан сөйлейді

Барлығын да итереді, сындырады, бұзады, жояды

Өзін әлсіз, көмексіз сезінеді

Ойын «Кел сәлемдесейік»

Мақсаты: Өз денесін сезінуге, бұлшық еттер қысымын төмендетуге, өзін топтың мүшесі ретінде сезінуге мүмкіндік беру.

Мазмұны: Ойыншылар бөлмеде өздеріне ыңғайлы күйде , кез келген бағытта қозғалады, психологтің белгілі бір белгісі бойынша әрбір қатысушы мүмкіндігінше адамдардың көбісімен амандасуы қажет.

Психолгтің белгісінің нұсқалары:

Шапалақ – мүмкіндігінше барлық партнерлардың қолдарын қысу;

Қоңырау дауысы – партнердің арқасынан сипау;

Ысқырық дыбысы – «арқаларымен амандасу»;

Тапсырманы орындау барысында, ойыннан тиімді қортыңды алу үшін , сөйлесуге тиым салынғаны жөн.

Шағын-дәріс «Гиперактивті баланы қалай айқындауға болады»

«Гиперактивтілік синдромы» деген диагнозды невропотолог қояды,және кейбір балаларда медециналық карточкаларында ол туралы жазулар да бар.Мұндай жагдайда диагнозына байланысты бірден коррекциялы жұмыстарды бастап кету керек.Егер диагнозы жоқ болса,ал балада куннен кунге гиперактивтіліктің бөлек белгілері біліне бастаса,онда ересектер(тәрбиеші,мұғалім,психолог,ата-аналар т.б) қосымша мақсаты бағытта бақылаулар жүргізе бастайды. Практикалық сабақта американдык психологтармен жетілдірілген және автор ұлттық психологиямен ұштастыра отырып берілген,гиперактивті баланы айқындауға көмектесетін критерий қосымшадан қарауыңызға болады.

Гиперактивті баланы анықтау критерийі.

Жоғары қозғалыстағы белсенділік

Белсенді назардың дефициті

Р/с	Тұжырым	Иә	Жоқ
1	Іс- әрекетінде тізбекті емес
2	Ұйымдастыруында қиындықтары бар
3	Мінез – құлқында тізбектілік жоқ
4	Аяқталмаған проектілері бар
5	Айтылған сөздерді естімейді
6	Берген тапсырманы үлкен талпыныспен орындауға кіріседі, бірақ та аяғына дейін орындамайды
7	Заттарын жғалтады
8	Ойлауды қажет ететін мәселелерді шешуден және адамды зеріктіріп жіберетін тапсырмалардан қашады	Жүктеу ЖИ арқылы жасау ЖИ арқылы жасау Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі -96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ Ашық сабақ Тәрбие сағаты Презентация БЖБ, ТЖБ тесттер Көрнекіліктер Балабақшаға арнарлған құжаттар Мақала, Эссе Дидактикалық ойындар және тағы басқа 400 000 материал Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Таңдау Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Имамбекова Баян Тастандыевна 23 Қараша 2022 512 Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Шағымды қалдыру гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету Тақырып бойынша 11 материал табылды гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету Материал туралы қысқаша түсінік Психолог «гиперативтілік» терминін түсіндіреді. Әдебиеттерде «гиперактивтілік» осы күнге дейін бір жақты талдауы жоқ. Сонда да болса, көптеген мамандар гиперактивтіліктің сыртай пайда болуын, импульсивтілік, ұқыпсыздық, қозғалыс белсенділігінің жоғарылығымен түсіндіреді. Әрі қарай психолог , гиперактивті баланың пайда болу себептерін түсіндіре бастайды. Олардың ішінде генетикалық факторлар мен бала туып жатқандағы алған жарақаттар баланың жұқпалы аурулармен ауыруы және т.б. болуы мүмкін. Гиперактивтілік түсінігін ересектер ( ұстаздар, ата- аналар) қозғалыс белсенділігінің жоғарылығы деп қана айтады, ал теория жағынан толығымен айтатын болсақ баланың мінез – құлқындағы гиперактивтіліктің пайда болуының басқа да көріністерін беруге болады: ұқыпсыздық пен импульсивтік. Атап айтқанда импульсивтілік көбінесе диагностикалық қиындықтар туғызады. Импульсивтілікті анықтауды қосымша анкета көмектеседі. Материалды жүктеу Материалдың қысқаша нұсқасы «Гиперактивті балаларға өзара тиімді әсер ету» Шағын – дәріс «Гиперактивті деген не» Психолог «гиперативтілік» терминін түсіндіреді. Әдебиеттерде «гиперактивтілік» осы күнге дейін бір жақты талдауы жоқ. Сонда да болса, көптеген мамандар гиперактивтіліктің сыртай пайда болуын, импульсивтілік, ұқыпсыздық, қозғалыс белсенділігінің жоғарылығымен түсіндіреді. Әрі қарай психолог , гиперактивті баланың пайда болу себептерін түсіндіре бастайды. Олардың ішінде генетикалық факторлар мен бала туып жатқандағы алған жарақаттар баланың жұқпалы аурулармен ауыруы және т.б. болуы мүмкін. Гиперактивтілік түсінігін ересектер ( ұстаздар, ата- аналар) қозғалыс белсенділігінің жоғарылығы деп қана айтады, ал теория жағынан толығымен айтатын болсақ баланың мінез – құлқындағы гиперактивтіліктің пайда болуының басқа да көріністерін беруге болады: ұқыпсыздық пен импульсивтік. Атап айтқанда импульсивтілік көбінесе диагностикалық қиындықтар туғызады. Импульсивтілікті анықтауды қосымша анкета көмектеседі. «Импульсивтілік белгілерінің» анкета р/н Баланың аты -жөні Иә Жоқ 1 Одан бірдеңе сұрасаң, әр уақытта тез жауап береді(мүмкін, дұрыс жауап болмауы, бірақ та тез) 2 Оның көңіл күйі тез өзгереді 3 Көп заттар оның жүйкесіне тоздырады, ашуландырады 4 Оған тез жасайтың жұмыстар ұнайды 5 Өкпелегіш, бірақ та кек ұстамайды 6 Бәрі зеріктірені аса сезіліп тұрады 7 Тез ойланбастан шешім қабылдайды 8 Тамақтан бірден бас тарта алады 9 Сабақтарға жиі көңіл бөлмейді 10 Басөа бала үшін оған айғайлаған уақытта, ол да айғаймен жауап береді 11 Әдетте, кез келген тапсырманы орындай алатындығына сенімді 12 Ата – анаға, ұстазға дөрекілік көрсетуі мүмкін 13 Кейбір кезде оның энергиясы тасып бара жатқандай сезіледі 14 Талдауды, бір нәрсенің байыбына баруды білмейды, жаны сүймейді, тек істің адамы 15 Өзіне назар аударғанды қалайды, күткісі келмейды 16 Ойын ойнағанда ережелерге бағынбайды 17 Әңгіме кезінде жиі дауысын көтеріп, қызуқандылыққа салынады 18 Ересектердің берген тапсырмасын ойынға айналып, жеңіл ұмытады. 19 Ұйымдастыру мен алдын алып жүргенді жақсы көреді 20 Басқаларға қарағанда мақтау мен ұялту күштірек әсер етеді Егер графада15-20 «иә» жауабы кездессе, импульсивтіліктің деңгейі жоғары болғандығы, 7-14 – орташа дәрежеде, ал 0-5 – болса төменгі дәрежеде. «Гиперактивті баланың портреті» «Бала портреті» жаттығуы: Топ 3-4 адамнан топшаға бөлінеді. Әрбір топшаға осы тренингте берілетін категориядағы балалрдың жеке- жеке ерекшеліктері берілген «Ерекше бала портреті» атты карточка таратылады. Топшаның қатысушылары біріге отырып , осы сабақта қарастырылатын балалар категорияларына сәйкес қасиеттерді белгілеп толықтырады да бала портретің құрастырады. Содан соң әрбір топша өздерінің құрастырған сипаттамасын оқиды, топ бойынша талдау жүргізіледі. Карточкада жазылған кейбір жекеленген ерекшеліктері және мінез – құлық көріністерді тек бір ғана категорияға жамап қоюға болмайды. Сондықтан да талдау кезінде арақайшылық туындауы мүмкін. Психологтің жұмысы әр бір ниет еткен қатысушының сөйлеп, өз пікірін айтуға мүмкіншілік жасау, содан соң ғана эксперт рөлін атқаруына болады. Портрет құрылып біткен соң, қортындысында, белгілі категориядағы баланың негізгі қасиеттері тақтаға немесе стентке ілініп қойылады. Психолог, барлық кездесулерде керек болған жағдайда оған көңіл аударуына болады. «Ерекше баланың» портреті» карточкасы. Баланың ерекше сипаттамалары Бала: Өте көп сөйлейді Пооперациялық карталардың көмегімен жақсы жұмыс жасайды Ұжымдық ойындарға қатысқысы келмейді Шамадан тыс қозғалыста Өзіне деген талабы жоғары Басқа адамдардың сезімі мен қайғысын түсінбейді Өзін жат сезінеді Дәстүрлерді жақсы көреді Өзін төмен бағалайды Ересектермен жиі жанжалдасады Дау –дамай жағдайын тудырады Сөйлеу жағынан дамымаған Шамадан тыс күдікшіл Бір орында айнала береді Өз мінез құлқын үнемі қадағалайды Кінәні басқаға арта салады Іс – әрекетте мазасыз Соматикалық проблемалары бар: іші, тамағы, басы ауырады Ересектермен жиі айтысады Мозайкалармен, головоломкалармен айналысуды жақсы көреді Өз- өзін бақылай алмаушылығы жиі кездеседі Өтінішті орындаудан бас тартады Импульсивті Кеңістікте дұрыс бағыт алмайды Көз қарасы тоқталмаған Өзін – өзі сынағыш Өз іс- әрекетін адекватты бағалай алмайды Бұлшық етті ішкі қысымы бар Коллекция жинауға құмар Жаңа қызметке кірісуден қорқақтайды Ересектердің жүйкесіне әдейі жиі тиіседі Көп сұрақтар қояды, бірақ та жауапты күтуге шыдамы жоқ Ұян сәлемдеседі Аз және мазасыз ұйықтайды Өзі жөнінде екінші және үшінші адамның атынан сөйлейді Барлығын да итереді, сындырады, бұзады, жояды Өзін әлсіз, көмексіз сезінеді Ойын «Кел сәлемдесейік» Мақсаты: Өз денесін сезінуге, бұлшық еттер қысымын төмендетуге, өзін топтың мүшесі ретінде сезінуге мүмкіндік беру. Мазмұны: Ойыншылар бөлмеде өздеріне ыңғайлы күйде , кез келген бағытта қозғалады, психологтің белгілі бір белгісі бойынша әрбір қатысушы мүмкіндігінше адамдардың көбісімен амандасуы қажет. Психолгтің белгісінің нұсқалары: Шапалақ – мүмкіндігінше барлық партнерлардың қолдарын қысу; Қоңырау дауысы – партнердің арқасынан сипау; Ысқырық дыбысы – «арқаларымен амандасу»; Тапсырманы орындау барысында, ойыннан тиімді қортыңды алу үшін , сөйлесуге тиым салынғаны жөн. Шағын-дәріс «Гиперактивті баланы қалай айқындауға болады» «Гиперактивтілік синдромы» деген диагнозды невропотолог қояды,және кейбір балаларда медециналық карточкаларында ол туралы жазулар да бар.Мұндай жагдайда диагнозына байланысты бірден коррекциялы жұмыстарды бастап кету керек.Егер диагнозы жоқ болса,ал балада куннен кунге гиперактивтіліктің бөлек белгілері біліне бастаса,онда ересектер(тәрбиеші,мұғалім,психолог,ата-аналар т.б) қосымша мақсаты бағытта бақылаулар жүргізе бастайды. Практикалық сабақта американдык психологтармен жетілдірілген және автор ұлттық психологиямен ұштастыра отырып берілген,гиперактивті баланы айқындауға көмектесетін критерий қосымшадан қарауыңызға болады. Гиперактивті баланы анықтау критерийі. Жоғары қозғалыстағы белсенділік Р/с Тұжырым Иә Жоқ 1 Қимыл –қозғалысы мазасыз (саусақтарымен тоқылдатады) 2 Орнында ерзает 3 Үнемі қозғалыста жүреді 4 Өте көп сөйлейді 5 Өте аз ұйықтайды, тіпті сәби кезінен бастап Белсенді назардың дефициті Р/с Тұжырым Иә Жоқ 1 Іс- әрекетінде тізбекті емес 2 Ұйымдастыруында қиындықтары бар 3 Мінез – құлқында тізбектілік жоқ 4 Аяқталмаған проектілері бар 5 Айтылған сөздерді естімейді 6 Берген тапсырманы үлкен талпыныспен орындауға кіріседі, бірақ та аяғына дейін орындамайды 7 Заттарын жғалтады 8 Ойлауды қажет ететін мәселелерді шешуден және адамды зеріктіріп жіберетін тапсырмалардан қашады Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Психология Оқушылар жұмысы Барлық сыныптар 23.11.2022 512 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Имамбекова Баян Тастандыевна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ