Ғылыми жоба «Алманың пайдасы мен зияны» 2 сынып

Қызылорда қаласы, №212 мектеп – гимназия

Авторы: Жолдасбек Көркем Қалдыбекқызы

Тақырыбы: «Алманың пайдасы мен зияны»

Ғылыми бағыты: Дүниетану

Пәндік жетекшісі: Омашева Эльмира Елемесқызы

Бастауыш сынып мұғалімі.

Орындалған жылы: 2020 жыл

Зерттеудің мақсаты:

Алма жемісінің тіршілігін бақылау; Адам денсаулығына маңыздылығын анықтау; Алма құрамындағы дәрумендермен танысу Жасанды алма мен табиғи алманы ажырата білу.

Зерттеудің міндеттері

1. Алма туралы кітаптармен, оқулықтармен, зерттеулермен танысу;

2. Алманың түрлері, ерекшеліктері жайлы білімді тереңдету

Зерттеудің нысаны:

Алма жемісі

Зерттеудің болжамы:

Егер біз алма жемісі жайлы көп оқып білсек, онда біз алманың әр үйдің бағында өсіп тұруына ықпал жасаймыз және күнделікті өмірде табиғи алманы ажырата алу дәрежесіне жетеміз.

Негізгі бөлімі:

Табиғи алманың құрамын анықтау

Практикалық бөлім:

Оқушылар арасында сауалнама өткізу арқылы алманың табиғи немесе жасанды екенін ажырата білетіндіктерін анықтау

Зерттеу бөлімі:

Алманың пайдасы мен зияны

Алманың адам ағзасына пайдасы

Алманың адам ағзасына зияны

Алма ағаштары туралы жалпы сипаттама. Алма ағаштары Алма ағашының өмір сүру ұзақтығы 20—100 жыл, биіктігі 3—10 м болады. 3—12 жылда жеміс береді.

Табиғи алманың құрамы:

Минералдар; Калий, кальций, магний, фосфор, натрий, фтор; Дәрумендер: А,Е,С,В1,В2, В6 ; 88%-Су; 26%-Қант; 0,8%-Қышқыл; 18%-Құрғақ қалдық; 1%-Иілік заттар

Алманың пайдасы
Пайдасы: Алманың пайдасы көп. Қан қысымын түсіреді, ағзаның радиацияға қарсы күшін арттырады. Алманың қышқыл сорты сусамыр мен семіздікке, ал тәтті түрлері бүйректегі тасты түсіруге көмектеседі.
Денсаулықты жақсарту үшін күніне бір алмадан кем жемеу керек.
Салауатты қоректенудегі алманың маңыздылығы ойлағанымыздан да артық  пайдалы болып, ішектердің қатерлі ісікке шалдығу қауіпін де азайтады. Мамандар сол себептен әрбір астан кейін алма жеуге кеңес береді. Құрамы көптеген минералдар мен витаминдерге қанық болған алманың өзге де бір қатар пайдалары мыналар:

    Арықтау үшін: Арықтау үшін өте жақсы жеміс. Калориясы төмен болғандықтан семірудің алдын алады, қанның құрамындағы шекерді реттейді және жоғарғы қан қысымына оңынан ықпал етеді.
       Иммунитет үшін: Алмадағы С витаминінің арқасында суық тию (тұмау) вирустары денеге кіре алмайды. Құрамындағы ферум С витаминімен бірлескенде ағзаға жақсы енеді.  
       Іш қатуында: Түскі астың алдында желінген алма іш қатуының алдын алады.
       Тістер үшін: Тамақтардан кейін желінсе, тіс тазартудың орнына өтеді.
       Холестерин үшін: Алма зиянды холестеринді (LDL) азайтып, пайдалы холестеринді (HDL) көбейтеді.
     Жүрек үшін: Алмадағы Фенилаланин (алмастырылмайтын амин қышқылы) денедегі жүрек қызметіне көмекші болған Q ферментін белсендіреді

Алманың зияны:

Алдыңыздағы тізімді көріп, ешқандай нашар қырын байқамағаныңызды айтарсыз. Асықпаңыз, диетологтар алманың құрамындағы жасұнықтың көп болуы колит (тоқішектің талаурап, қабынып ауруы) ауруының пайда болуына әкеліп соқтыруы және асқазан-ішек жолдарының жұмысына зиян тигізуі әбден мүмкін екендігін айтады. Екіншіден, құрамындағы жеміс қышқылының шамадан тыс көптігі асқазандағы жараны ұлғайтып жіберу қаупі бар. Үшіншіден, алманың қышқылы тістің эмалына қатты әсер етеді, яғни оны жұқартып, тісті сезімтал етіп шығарады.

- Алма жапырағынан демделген шайды көп ішпегеніңіз абзал, мұның қант диабеті ауруына шалдықтыратындығы дәлелденген.Жалпы жасанды алмалар бірден белгілі құрт түспеген сырты жылтыр иіссіз әрі дәмсіз қанша сақтаса да бірқалыпты бұзылмай ұзақ тұрады. Мұндай өнімдерге қазіргі заманда басқа ағзалардың гендерін қосады. Мысалы, пингивиннің генін алмаға қосу арқылы суыққа үсімейтін жаңа алма түрін жасап шығарады. Бұл өнім адам ағзасына өте зиянды. Қазіргі кезде бұл қауіпке ұшырамас үшін тек құрт түскен өнімдерді немесе, арнайы зертханада тексерістен өткен тағамдарды пайдаланған жөн.

Сауалнамада мынандай сұрақтар қамтылды:

Сіз табиғи алма мен жасанды алманы ажырата аласыз ба?

а) иә ә) жоқ б) білмеймін

Табиғи алманы қандай белгісіне қарап тануға болады?

а) құрт түскен ә) дәміне қарай б) сырт бейнесіне қарай

Сіздің ГМО тағамдардан хабарыңыз бар ма?

а) иә ә) жоқ б) білмеймін

Сауалнама нәтежиесі былай болды:

Оқушылардың 80% -ы табиғи алмаларды жасанды алмадан ажырата алмайды

Ал сауалнамаға қатысқан 21 оқушының 6-ы ғана табиғи алманы құрт түскен белгісіне қарай ажыратамыз деп дұрыс жауап берген.

Сонымен қатар көпшілік оқушының, яғни, 90%-дан астамы ГМО тағамдардың не екенінен хабарсыз болып шықты.

Қорытынды:

Осы зерттеу жұмысы арқылы алманың құрамындағы заттардың адам ағзасына тигізетін пайдасы мен зиянын анықтадық, сонымен қатар алмадан жасалатын салаттардың түрлерін, сатылымдарын, алманың қандай түрі пайдалы екенін және пайдасыз екенін анықтап, келешекте дүкенде дұрыс алманы таңдай алатын нәтижеге жеттік.