Материалдар / Ғылыми жоба Ароматерапия
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Ғылыми жоба Ароматерапия

Материал туралы қысқаша түсінік
Биология пәнінен ғылыми жоба
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
04 Сәуір 2024
44
1 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
1900 тг 1425 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

36 Қ.Х.Тоқмұхамедов атындағы жалпы орта мектебі КММ







Зерттеу жұмысы



Тақырыбы: Ароматерапияның адам ағзасына әсері
Жұмысты орындаған: №36 Қ.Х.Тоқмұхамедов атындағы жалпы білім берететін орта мектептің 7-сынып оқушысы Ақжол Жанару.
Бағыты: Ғылыми- жаратылыстану
Секциясы: Медицина
Жоба жетекшісі: Биология пәні мұғалімі
Бахтыбайқызы Маржан







Сарыағаш ауданы

2020 жыл













Мазмұны:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

  1. Ароматерапияның тарихы.

  2. Эфир майлары ароматерапия негізі ретінде.

  3. Эфир майларының қасиеттері және олардың адам ағзасына әсері.

3.1Адам психикасына иістің әсері.

4. Эфир майларын қолдану

4.1Эфир майлары адам аурасына қалай әсер етеді.

4.2 Эфир майларының қолданылуы.

4.3 эфир майларын қолданар алдындағы қауіпсіздік шаралары.

Тәжірибелік бөлім.

Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер.













Кіріспе

Айналамыздағы хош иістер адамның санасына терең әсер етеді. Иістерді байқамау, елемеу мүмкін емес. Хош иістердің емдік қасиеттері де бар сонымен қатар кейбір ұшпа заттар адам денсаулығына айтарлықтай зиянын тигізеді. Адамдар тіршілігінде түрлі хош иістер мен дәмдеуіштерді кеңінен пайдаланса, жағысыз иістерден әртүрлі құралдармен қорғануға тырысады. Жағымды хош иістер адамға кез-келген орында немесе кез –келген уақытта өзіне деген сенімділігін жоғарылатады.

Бұл жоба эфир майларының адам денсаулығына пайдалы екенін анықтауға және олардың көңіл күйге қалай әсер ететінін анықтауға бағытталған. Соңғы уақытта теріс әсерінің салдарынан синтетикалық дәрі дәрмектерге сенім білдіруді тоқтатып, барынша табиғи заттарға бет бұрғанын байқаймыз. Табиғат Анамыз берген сыйды барынша қолдануымыз үшін, дәрілік өсімдіктерді пайдалану туралы білімімізді дамытуымыз қажет деп ойлаймын.

Жұмыстың өзектілігі:

Пайдасынан зияны көп химиялық дәрі-дәрмектің орнын басатын , күнделікті өмірде көңіл-күйге әсер ететін ароматерапияның негізі – эфир майларының денсаулыққа тигізетін әсерін түсіндіру.

Жобаның мақсаты:

Эфир майларының тұтас адам денсаулығына қалай әсер ететінін анықтау және дәстүрлі емес емдеу тәсілі – ароматерапия туралы түсінік қалыптастыру.

Міндеттері:

  • Эфир майларын пайдалану тарихына шолу

  • Ауыл тұрғындарының эфир майларын қолдануға деген көзқарасын білу

  • Мектеп оқушылары мен ұстаздар арасында сауалнама жүргізу

  • Мектеп мейірбикесімен тақырып бойынша сұхбаттасу

  • Ароматерапияның көңіл –күй мен жалпы денсаулыққа қалай әсер ететінін анықтау.







1.Ароматерапияның тарихы.

Ароматерапия-адамзатқа пайда әкелетін ежелгі ғылым. Ароматерапия тарихы 6000 жылдан асады. Ежелгі адамдар өсімдіктердің хош иістерінің терапиялық қасиеттерін жақсы түсінді. Ежелгі уақыттан бастап эфир майларының антисептикалық, микробқа қарсы, жараны жазатын қасиеттері кеңінен қолданылды. Хош иісті өсімдіктердің экстракттары Вавилон мен Персияның, Үндістан мен Қытай халықтардың назарын аударды. 3000 жыл бұрын жазылған осы елдердің ең көне медициналық мәтіндерінде көптеген өсімдіктер және оларды пайдалану мақсаттары көрсетілген. Ал бұрынғы уақыттарда ауруды науқастан хош иісті өсімдіктерді емдеп шығаруға болады деп есептелді. Бұл процесс, әдетте, түрлі жөн-жоралғылар мен діни салттарға байланысты болды. Кейде мистикалық жағдай тудыру үшін санаға әсер ете алатын өсімдіктерді де өртеген. Ғасырлар бойы діни рәсімдер кезінде адамдар фимиам темекісін шегіп, хош иісті түтін беретін заттарды өртейтін. Фимиам үшін қолданылатын көптеген шайырлардың күшті терапевтік қасиеттерінің арқасында тыныс алу мүшелеріне жағымды әсер етеді деп есептеді. Емдік мақсаттарда өсімдік иістерін пайдалану туралы толық және сенімді мәліметтер Тигр пен Евфрат өзен аралығында, Месопотамия жерінен табылған көне жазбаларда жазылған. Кейбір егжей-тегжейлі сипаттамалар Ежелгі Египет жазуларында табылған. Мысырлықтар хош иістерді парфюмерия мен косметикадан өзге өлгендерді бальзамдау рәсімдеріне кеңінен қолданды. Кейбір жақпа ыдыстары тіпті 3200 жылдан кейін де иісін жоғалтқан жоқ. Сондай-ақ, олар тері күтіміне, киімдерді хош иістендіруге а пайдаланып, тамаққа және шарапқа қосты. Абыздар адамдардың санасына әсер ететін хош иістерді шебер қолдана отырып, жиналғандарды трансқа кіргізіп, ғибадатханада белгілі бір көңіл-күй туғызу қабілетіне ие болды. Мысыр халқы көңіл-күйді көтеру және парфюмерия білімпаздарының беделіне ие болды. Қазіргі заманғы болжамдарға сәйкес, ежелгі Египет медицина, фармакопея, сонымен қатар парфюмерияның отаны болды. 6000 жыл бұрын мысырлықтар массаж, тері күтімі және косметикадағы таным өнерін жетік меңгерген. Әр түрлі хош иісті заттар, өсімдік майлары мен шайырлар бальзамдау және діни рәсімдер үшін пайдаланды. Бірақ эфир майлары бальзамдау үшін ғана емес, сонымен қатар түрлі ауруларды емдеу үшін де қолданылды. Кейіннен табиғи хош иістерді пайдалану Израильге,Греция және Римге тарады. Бұл мәдениеттер парфюмерия өнеріндегі бірегей бағыттарды дамытты. Ежелгі гректер мен римдіктер медицинада және қоғамдық моншаларда эфир майларын кеңінен қолданды және бұл күнделікті рәсім болды. Көптеген грек дәрігерлері Рим армиясында қызмет етіп, көптеген елдерге өз білімдерін таратты. Марк Аврелийдің жеке дәрігері Гален керемет жақпа май ойлап тауып , денсаулық пен медицинаға қатысты көптеген жұмыстар жазды. Оның жазба жұмыстары көптеген еуропалық елдер үшін медицинаның негізін құрды. Ароматерапияның даму тарихы қазіргі ғылыми медицинаның негізін қалаушы, Гиппократ есімімен тікелей байланысты. Ол 236 өсімдік сипатталған және олардың медицинада қолданылуы туралы біздің заманымызға дейін жеткен алғашқы шығарманың авторы. Ол дәрілік заттар табиғи өнімдерде оңтайлы үйлесімділікте болады деп санады, сондықтан олар ағзаға өңделмеген түрде немесе табиғи шырындар түрінде жақсы әсер ететінін айтты.

Парфюмерия саласы Рим империясының құлдырауынан кейін Шығыста да, Византияда да тарады. Араб елдері ароматерапия саласындағы білімін жетілдірді. Арабтар раушан жапырақтарынан май алу үшін алғаш рет дистилльдеуді (бу айдау) қолдандыұл философ Авецинаның еңбегі деп жазылады. Ол 800 - ден астам дәрілік заттарды сипаттады, олардың басым бөлігі өсімдік тектес заттар болып табылды. Бірте-бірте Шығыс тәжірибесін Еуропа қабылдады. Әсіресе оларды қолдану француздарды қызықтырды. Олар заманауи парфюмерлік өндірістің негіздерін, сондай-ақ эфир майларының терапиялық мәнін анықтады.

ХІХ ғасырда медицина саласында революция орнап – емдік препараттардың жаңа толқыны пацда бола бастады. Әрбір табиғи препараттың химиялық баламалары ойлап шығарыла бастады. Осылайша эфир майларын емдеу барысында қолдану азая бастады, себебі синтетикалық жолмен алынған арзан дәрі-дәрмектерді пайдалану әлдеқайда тиімді еді.



2.Эфир майлары ароматерапия негізі ретінде

«Ароматерапия» терминін ХХ ғасырдың 1928 ж. Француз химигі Рене Гаттефоссе ғылымға енгізді. Зерттеу барысында ол эфир майларын косметикалық құралдардың құрамдас бөлігі ретінде қарастырды. Алайда кездейсоқ жағдайдың нәтижесінде эфир майларының антисептикалық қасиеттері бар екеніне көз жеткізді. Бірде , лабораториядағы жұмыс барысында Гаттефоссе қолын күйдіріп алып сол замат жанында тұрған лаванда майы құйылған ыдысқа қолын салады. Күйген орын тез жазылып, аз уақыттың ішінде ізі де қалмайды.

Аромотерапияның ең көп тараған компоненті-эфир майлары. Эфир майлары -бұл хош иісті және ащы дәмі бар эфир майлы өсімдіктерден алынатын ұшпа заттар. Көкөністерден, жемістер мен жидектерден эфир майларын ала алмайды, ал құлпынай, манго, қарбыз иісі бар иістер - әрқашан синтетикалық өнімдер болып табылады. Көптеген хош иісті заттар мен бұрын өсімдіктерден алынған майлар, мысалы, қалампыр немесе лалагүл майы, бүгінгі күні синтетикалық жолмен өндіріледі. Фармацевтикалық өнеркәсіпте бұл жасанды химиялық өнімдер "табиғиға теңестірілген"деп аталады. Парфюмерияда және хош иістендіргіштер өндірісінде иістердің тұрақтылығы талап етіледі, ал табиғи шикізат табиғи жағдайларға байланысты өзгерістерге тез ұшырайды. Сондықтан, табиғи және табиғи хош иісті майларға қарағанда синтетикалық өнімдер әлдеқайда арзан болады. Хош иісті заттар алу үшін өсімдіктердің жас немесе қақталған бөліктері; қабығы; тамырлары; өсімдік сабақтары; сүрек; шайыр; жапырақтары; гүл шоқтары; тұқымдары пайдаланылады. Өсімдіктердің кішкентай бөліп шығарушы бездерінен алынатын ұшпа заттар көптеген пайдалы қасиеттерге ие. Эфир майлары-ауада тез буланатын ұшпа заттар болғандықтан дем алған кезде олар иіс сезу органдары арқылы ағзаға түседі. Сұйылтылған түрде, сүрту кезінде эфир майларының молекулалары тері арқылы ағзаға енеді. Ағзаға түскен эфир майлары онда бұзылған үйлесімділікті қалпына келтіруге және ағзалардың функционалдық жаңаруына қызмет етеді. Егер адам ароматерапиямен өз бетінше айналысса және ауруларды емдеу немесе алдын алу жөніндегі нұсқамаларға сәйкес эфир майларын пайдаланса, онда жақын арада оған қандай хош иіс пайдалы екенін анықтайды. Қолданылатын эфир майлары жоғары сапалы жағдайда емдік әсер етуі үшін олар таза, қоспасыз және оңтайлы жағдайда өсірілген өсімдіктерден алынған (минералды тыңайтқыштарсыз) болуы тиіс. Бақылаулар эфир майлары ағзаның қорғаныш механизмдерін немесе иммундық жүйені нығайтатын табиғи күш болып табылатынын көрсетеді; майларды қолдана отырып, біз инфекциялардың алдында тосқауыл қоямыз.

Заманауи өркениет адамзатты табиғаттан алыстатып барады, ал бізді қоршаған орта түрлі химикаттармен ластанып жатыр. Осылардың барлығы адам ағзасын физикалық, психикалық және эмоционалдық тұрақсыздықтарға әкеледі, нәтижесінде түрлі созылмалы ауруларға шалдығады. Табиғи медицинаның өзге салалары сияқты ароматерапия да осы процестерге қарсы күреседі. Ароматерапияның барлық тәсілдері хош иістердің қан айналым жүйесіндегі қанға сіңе отырып, бүкіл организмге емдік молекулалардың тасымалдануына жағдай жасайды. Ароматерапия адамның психикалық жағдайын тұрақтандырады, қан және лимфаның айналымын жақсартып, ағзаның сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларымен күресуін қамтамасыз етеді.

Жоғарыда айтылғандай барлық эфир майлары антисептиктер болып табылады. Әсіресе түрлі респираторлық аурулардың алдын алу мақсатында қолдану жиірек кездеседі. Күнделікті өмірде өзіміз пайдаланып жүрген адыраспанды да респираторлық ауруларда антисептикалық мақсатта қолданамыз. Алайда хош иісті майларды жеке төзімсіздік жоқ болған жағдайда ғана пайдалану керек.



3. Эфир майларының қасиеттері және олардың адам ағзасына әсері

Барлық эфир майлары дерлік бактерицидтік, антисептикалық қасиеттерге ие, жүйке жүйесіне жағымды әсер ете отырып, эмоциялық және психикалық денсаулықты нығайтады, ағзаның өзін-өзі реттеу механизмін жаңартады.

  • 70% эфир майлары күйік пен түрлі жарақаттардан кейінгі тері кемістігін жояды.

  • 65% ауыру сезімін жояды

  • 60% тыныс алу мүшелерінің жұмысын жақсартады.

  • 40% асқорыту және бөліп шығару жүйесінің жұмысын жақсартады.

  • 30% ағзаны шлактардан тазартып, уытты заттарды залалсыздандырады

  • 30% иммундық жүйені белсендендіреді Ішкі секреция бездерінің жұмысын жақсартып, ағзаның гормоналдық күйін тұрақтандырады.

Эфир майларының әртүрлі фармакологиялық қасиеттері адам денсаулығына және оның эмоциялық жай-күйіне әсер ететін жағымды әсерді анықтауға және түсіндіруге мүмкіндік береді. Хош иістің әсерін тіпті жасушалық деңгейде қарастыруға болады. Эфир майлары микроорганизмдердің цитоплазмалық мембраналарына деструктивті әсер етеді, микробтардың аэробтық тыныс алу белсенділігін азайтып, олардың өткізгіштігін төмендетеді. Микробтардың дамуына жол берген экологиялық жағдайларды өзгерте отырып, эфир майлары олардың өмір сүруіне қарсы әрекет етеді, қорғаныс жасауға мүмкіндік бермейді. Вирусқа қарсы әсері оның құрамында альдегид, кетондар, эфирлердің болуымен байланысты. Сонымен қатар, олар микробтардың тез арада және ұзақ уақыт өткеннен кейін жандануына кедергі келтіреді. Осылайша, микробтық жасушалардың генетикалық аппаратында өзгерістер болмайды, яғни эфир майлары мутагендік әсерге ие емес. Бұл ретте эфир майларына молекулалық салмағы мен формасымен анықталатын жоғары өткізгіш қабілеті тән. Хош иісті көмірсутектер тері, шырышты, өкпе, асқазан-ішек жолдары арқылы өтеді, бұл оларды қолдану әдістерінің әртүрлілігіне себепші болады. Эфир майларының микробтарға қатысты агрессивтілігі олардың адам ағзасына зиянсыздығымен үйлесетінін атап өткен жөн.Эфир майларының антисептикалық қабілеті әлсіз емес, уақыт өте келе азаймайды және организм хош иісті емдік құралдарға үйренбейді. Антибиотиктерге келетін болсақ, эфир майларының ағзаға әсерін олардың әсерімен салыстырсақ, антибиотиктерді ұзақ қолдану қорғаныс механизмдерін төмендетеді деп айтуға болады, бұл ретте дәрілік аллергия мен кандидозды (саңырауқұлақ) инфекцияның даму жағдайлары жиі кездеседі. Нәтижесі ретінде антибиотиктерді қолдануға төзімді микроорганизмдер пайда болады. Микробтар эфир майларымен ұзақ байланысқанда оларға төзімділікті іс жүзінде шығармайды. Эфир майлары микробтар үшін жаңа жағдайларға бейімделмей, қалыпты дами алмайтын және өле алмайтын өмір сүру ортасын жасайды, олар сондай-ақ антибиотиктердің адам жасушаларына енуіне ықпал етеді және бұл ауыр аурулар кезінде антибиотиктердің дозасын төмендетуге мүмкіндік береді. Медицинада және косметологияда барлық табиғи эфир майларының бактерицидті және қабынуға қарсы әсері бар, оң косметикалық және дерматологиялық әсері бар екені белгілі; белгілі эфир майларының бір бөлігі иммундық жүйені белсендіреді. Көп бөлігі ауырсынуды басатын әсерге ие, сондай-ақ белгілі эфир майларының жартысына жуығы тыныс алу, қан айналымы және ас қорыту органдарына жағымды әсер етеді. Екінші жағынан, тыныс алу ауасында өсімдік тектес хош иісті заттардың ұзақ уақыт болмауы жасушалық деңгейде биологиялық тепе-теңдіктің бұзылуымен, демек, биологиялық белсенді заттарды синтездеу үшін ағзаға қажетті хош иісті заттар тапшылығының дамуымен қоса жүреді. Эфир майларының көмегімен түрлі инфекцияларға қарсы тұруға болады. Ароматерапия басқа заманауи құралдармен алуға болмайтын нәтижелерді береді. Ең үлкен жұмбақ, сонымен қатар эфир майларының маңызды қасиеті-олардың күрделі құрамы. Олардың көпшілігі түрлі мөлшерде қамтылған жүздеген компоненттерден тұрады.

Майлардың бұл ерекшелігі адамға өте әртүрлі әсер етеді. Эфир майлары ағзаның әр түрлі жүйелеріне пайдалы әсер ету үшін жоғары сапалы физикалық немесе атмосфералық ортаны жасайды, осылайша, бізге денсаулық сезімін және болмыстың толыққанды болуын жоғары деңгейге көтеруге мүмкіндік береді. Ағзаның қажеттілігіне байланысты өзгеретін көпжақты әсер ету қабілеті бар майлар адаптогендер деп аталады.

Иістер күшті эмоциялық-психикалық жағдайға әсер етуге, сондай-ақ физиологиялық процестердің барысына әсер етуге қабілетті. Жағымды иістер адамның көңіл-күйін жақсартуға ықпал етеді, ал жағымсыз әсер етуі мүмкін, жүрек айнуына, құсу, талуға дейін әртүрлі теріс реакцияларды тудыруы мүмкін; олар дене температурасын өзгертуге, тамаққа бұруға, жүйке жүйесінің сезімталдығын өршітуге, басуға, тітіркендіруге әкелуі мүмкін. Физолог-ғалымдардың зерттеулерінде адамның сүйкімді талдағышының тітіркенуі "жағымды иіспен" (қызғылт, бергамот майларымен) қан қысымының төмендеуіне, тамыр соғуының бәсеңдеуіне, дене қызуының жоғарылауына әкеледі. "Жағымсыз иістер" (сірке қышқылы, аммиак, шірік) керісінше, қан қысымының жоғарылауын, тамыр соғуының жиілеуін және температураның төмендеуін тудырады. Эфир майларының жұмыс істеу принципі соңғы уақытта олардың адамның электромагниттік өрісін өзгерту, тербелістерді вегетативтік жүйеге беру қабілеттілігімен байланыстырады. Хош иісті заттардың әсерінің осы ерекшеліктері олардың жүйке жүйесінің жұмыс істеуіне, адам ағзасының гормоналды мәртебесіне күшті әсерін анықтайды. Эфир майларының әсері тіпті гормондардың әсерімен салыстырылады. Эфир майларының керемет жоғары сіңіру қабілеті жылдам терапиялық әсерді алуға мүмкіндік береді. Өсімдіктердің хош иісті заттарын дұрыс пайдалану тек емдеуді ғана емес, сонымен қатар көптеген аурулардың алдын алуды қамтамасыз етеді, ағзаның тиімді психосоматикалық реттелуіне көмектеседі.

Эфир майларын басқа профилактикалық құралдар алдында бірқатар артықшылықтары бар әмбебап профилактикалық заттар ретінде қарастыруға болады. Жүрек-қантамыр жүйесіне келетін болсақ, эфир майларының көмегімен жүрек ырғағының бұзылуына жағымды әсер етуге болады, өйткені өсімдік хош иісті заттардың кейбір компоненттері мен олардың композициялары коронарлық тамырларды кеңейте алады, бұл жүрек бұлшық еттерінің оттегімен және глюкозамен жабдықталуын жақсартуға ықпал етеді. Эндокриндік жүйемен байланысты жағдайларда хош иістің әсері гормондардың өндірісін ынталандыруға және ағзаны қалпына келтіруге әкеледі. Эфир майларының иммуномодуляциялық және антиоксиданттық қасиеттеріне ерекше назар аударылады. Эфир майлары әлеуетті радиопротекторлар болып табылады. Эфир майлары, сондай-ақ жануарлардың өлуінің негізгі себебі болып табылатын сәуледен кейінгі бактериялық асқынулардың айтарлықтай төмендеуіне ықпал етті. Қолдану барысында бұлшықет тонусы жақсарады, эфир майлары-шаршауға қарсы тиімді құрал. Әсіресе, эфир майлары адамның жүйке жүйесіне әсер етеді, психиканы тыныштандыруға әсер етеді. Эфир майлары қабынуға қарсы, өкпенің респираторлық жүйесінің функционалдық белсенділігін арттыруға қабілетті.

3.1.Адам психикасына иістің әсері

Эфир майларының ағзаға әсері көп қырлы, атап айтқанда, психологиялық жағына әсер етеді. Белгілі бір адам үшін арнайы таңдалған тәсіл эфир майларының және олардың комбинацияларының көмегімен эмоциялық жағдайды реттеуге мүмкіндік береді .

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, ароматерапия әдісін қолдану психикалық жағдайды реттеу және емдеу және алдын алу мекемелеріне енгізу үшін жеке және жалпы бағдарламаларды жасауда перспективалы деген қорытынды жасауға болады. Эфир майлары дұрыс қолданғанда зиянды жанама әсерлері жоқ. Эфир майларының көмегімен ароматерапия пациенттің өмірлік энергиясы мен өзін-өзі емдеу қабілетін оятады және күшейтеді. Эфир майлары ағзадағы физиологиялық тепе-теңдікке терең әсер ете алады және теңгерімсіздікті реттеуге қабілетті. Олар дене мен миға, адамның жанына әсер етеді. Эфир майлары өмірдің сұлулығы мен кереметін сезінуге көмектеседі,олар бізге оның мағынасын іздеу үшін қуатты серпін береді. Эфир майларының физиологиялық әсерінің спектрі өте кең, әрбір адам эфир майын, сондай-ақ оны алатын дәрілік шикізатты пайдалана отырып өзі үшін пайдалы нәрсе таба алады. Оң тәжірибе, оң эмоционалдық көңіл-күй физиологиялық және патологиялық үдерістердің ағымына елеулі әсер етеді, бірқатар жағдайларда сенім және нәтижеге оң көңіл-күй қатерлі үдерістерді тоқтатуға және толық емдеуге қол жеткізуге көмектесті. Осылайша, қазір осындай емдік жағдайға қол жеткізу тәсілдеріне белсенді іздеу жүргізілуде. Өзінің психикалық жағдайын басқарудың көптеген әдістері белгілі. Хош иістер мидың қабығына, ми белсенділігіне, жұмысқа қабілеттілігіне, психикалық белсенділігіне әсер етеді. Хош иісті өсімдіктер сығындыларының психикалық және физиологиялық жағдайына қатысты әсері биореттеуші ретінде сипатталады. Жағымды иістер эмоционалдық жағдайды теңестіреді, жасырын стресстік жағдайларға тез жауап беруге және психологиялық проблеманы шешуге мүмкіндік береді. Жағымсыз эмоционалдық бояуы бар иіс орталық және перифериялық жүйке жүйелерінің қызметін тежейді, бұл бүкіл ағзаның жұмысында көрініс табады.

Хош иістер аураны қалпына келтіруге көмектеседі. Аромапрофилактика адамның бейімделу мүмкіндіктерін кеңейтеді, денсаулықты нығайту және ағзаның сыртқы ортаның қолайсыз факторларының әсеріне төзімділігін арттыру жолдарының бірі болып табылады. Сондықтан эфир майларын эмоциялық стресс кезінде пайдалану орынды. Осы сәтте адамда ағзаның бірқатар функционалдық жүйелерінде үлкен өзгерістер пайда болады.

4.Эфир майлары қолдану

Эфир майлары адамның физикалық және психологиялық жағдайына әсер етеді.

Эфир майлары нағыз ғажайыптар жасай алады. Сана сезСана сезм мен физикалық күйге әсер ете отырып, емдейтін, қалпына келтіретін, антибактериалды, тынықтыратын қасиетке ие. Сондай-ақ хош иіс психологиялық жағдайға әсер етеді, күйзеліске, депрессияға, қорқыныш пен комплекстерге, көңіл-күйді көтеруге, жұмысқа қабілеттілігін арттыруға көмектеседі.

Табиғи эфир майлары косметологияда да қолданылады. Олар көптеген сусабындар, денеге және бетке арналған косметика, душқа арналған гель және басқа да косметологиялық құралдардың құрамына кіреді. Майлар сұлулық салондарымен ұсынылған процедураларда қолданылады.

Әрине, эфир майларымен емдеу кез келген жағдайда тиімді емес – ауыр аурулар болған жағдайда дәрігермен кеңесу керек.

Ароматерапия кейбір гүлдер мен өсімдіктерден алынған табиғи хош иістер немесе эфир майларын пайдаланып біздің көңіл-күйімізге жақсартуға әсер етуі мүмкін.

Адамның эмоционалдық жағдайына әсер ететін танымал эфир майлары мен олардың қоспалары (жай ғана ыстық сумен диффузор немесе кастрюльге бірнеше тамшы қосыңыз):

1. Жүйке-жүйесін тыныштандыру (Стресс): бергамот және түймедақ, лаванда, лимон және апельсин, пачули, ваниль және иланг-иланг.

2. Мазасыздық: бергамот, түймедақ, балқарағай ағашы мен ладан, жасмин, лаванда, нероли, ветивер, раушан ағашы және сандал ағашының негізгі ноталары.

3. Өзін-өзі ұстау: бергамот және кипарис, грейпфрут және жасмин, апельсин және гүлшетен.

4. Уайым : бергамот және түймедақ, шалфей және ладан, грейпфрут және лимон, жасмин және лаванда, апельсин, раушан, сандал ағашы және иланг-иланг.

5. Шаршау: бергамот және Райхан, шалфей және ладан, зімбір және грейпфрут, жасмин және лимон, бұрыш пачули және жалбыз, гүлшетен және сандал ағашы.

Эфир майларын қолдану әдістері:

1.Ингаляция

2.Хош иісті құлақшындар

3.Ванналар

4.Компресстер

5.Ысқылау

6.Массаж



4.1 Эфир майлары адамның аурасына қалай әсер етеді?

Эфир майлары – төрт энергетикалық элемент : Жер , Су, Ауа және Оттың энергиясына ие өсімдіктердің квинтэссенциясы. Өсімдіктерде әрқашан сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына бейімделуін, өсіп-өнуін қамтамасыз ететін энергия қоры болады.Адам аурасына енген хош иісті ұшпалық энергетикалық қосылыстар ашушаңдықты, иммун тапшылықты жояды. Жараның жазылуына , энергияның қайта бөлінуі мен үйлесімділігіне ықпал етеді. Сонымен қатар эфир майлары физикалық денсаулыққа және жеке тұлғаның мінез-құлқына әсер етеді. Хош иіс адамның белсенді эмоциясына оң әсер етеді. Эфир майларының иондық компоненттері ғарыш энергиясына сезімталдықты, ашықтықты арттырады. Хош иістер аураны қалпына келтіруге, жақсылық пен әділдікке, комплекстер мен немқұрайлылықты жоюға көмектеседі.

Өсімдіктер-бұл бақыт пен үйлесімділікке апаратын жолдың жасыл көрсеткіштері.





4.2Эфир майларының қолданылуы

Эфир майларының қасиеттері мен қолдану кестесі

Кестеде қандай да бір мәселені қай құралдың көмегімен шешуге болатынын айтылады.

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Майдың атауы

Әсер етуі

Раушан

Теріні ылғалдандырады және нығайтады. Әжімдерді тегістеуге көмектеседі. Массаж майы құрамында қолданғанда шаршау мен кернеу сезімін жояды. Теріні тегістейді, серпімділікті арттырады, қабынуды, тітіркенуді, қабыршақтануды және тыртықты жояды. Әжімдер тегістейді. Кез келген түрдегі теріге өте жақсы күтім жасайды, әсіресе құрғақ, сезімтал тері үшін таптырмас құрал. Безеу, ұшық шыққанда үшін көмектеседі. Тамаша хош иістендіргіш болып табылады.