Ғылыми жоба. Су –тіршілік көзі

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Т.РЫСКУЛОВ АУДАНЫ ӘКІМДІГІНҢ БІЛІМ БӨЛІМІНҢ «АҚТОҒАН ШАҒЫН ОРТАЛЫҚТЫ ОРТА МЕКТЕБІ» КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТ1К МЕКЕМЕСІ

Ғылыми жұмыс

Авторы: Сариев Азамат 9 «А» сынып оқушысы

Тақырыбы:

«Су –тіршілік көзі»

Бағыты: Таза табиғи орта Қазақстан-2030 стратегиясын іске асырудың

негізі.

Секциясы: Қоршаған орта және адам денсаулығы

Жетекшісі: физика пәнінің мұғалімі: Нысанбаева Гульжамал Толегеновна

Көгершін ауылы

2019-2020 оқу жылы

Мазмұны.

І. Кіріспе .....................................................................................7 бет

Су - биосфераның аса маңызды элементі

ІІ. Зерттеу бөлім .........................................................................13 бет

1. Судың адам ағзасындағы алатын орны және маңызы

2. Тазартылған су

3. Судың агрегаттық күйлері

4. Судағы диффузия құбылысын зерттеу

5.1. Судың қатаю және балқу температурасын анықтау

5.2. Судың адам өміріне зияны. Тосыннан келген тасқын. Қарағанды облысындағы су тасқындары.

6. Ертіс өзенінің экологиясы

ІІІ. Қорытынды ............................................................................. 33 бет

Болашақта су қорын сақтау

ІҮ. Пайдаланылатын әдебиеттер .................................................34 бет

Аннотация

Зерттеу жұмысында судың адам ағзасында, адам өмірінде алатын орны және маңызы сипатталады. Оның ішінде суды тазарту тәсілі, агрегаттық күйлері, судың диффузиясын тәжірибе жүзінде зерттеу жүргізіледі . Судың пайдасы мен зияндығын айтып сипаттайды.

Ғылыми жұмыстың мақсаты:

Судың баға жетпес байлық екенін біле отырып, оның диффузиясын, қатаю және балқуын тәжірибе жүзінде зерттеу.

Ғылыми жұмыстың өзектілігі : Тақырыптың өзектілігі суды тазарту тәсілдерін оқып – үйрену. Ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу . Ғылими әдебиеттерді басшылыққа ала отырып, судың кейбір физикалық қасиеттерін сипаттау. Зерттеу жұмыстарының дағдыларын игеру. Судың пайдасы мен зияндығын айтып кету.

Зерттеу кезеңдері: Менің ғылыми жұмысым (3) кезеңнен, (3) бөлімнен тұрады.

І кезең – іздестіру, жинақтау

ІІ кезең – зерттеу (анализ,салыстыру, синтездеу, талдау)

ІІІ кезең – қорытындылау

Ғылыми жұмыстың бөлімдері: І. Кіріспе

ІІ. Зерттеу бөлім

ІІІ. Қорытынды

ІҮ. Пайдаланылатын әдебиеттер

Зерттеудің әдіс – тәсілдері: Мен ғылыми жұмысыммен айналысу барысында, қажетті материалдарды ғылыми әдебиеттерден, энциклопедиялық кітаптардан, журналдардан, ғылыми көпшілік басылымдардан , баспасөз ақпарат құралдарында жарияланған материалдардан , телекөрсетілім мен ғаламтор арқылы алынды. Материалдарды жинақтап , әңгімелесу , пікірлесу , қорытынды жасау бойынша ғылыми жұмысымды жаздым.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы: Судың баға жетпес байлық екенін, судың адам өміріне пайдасы мен зиян екеніне көз жеткіздім.

Зерттеу жұмысының құрылымы: Ғылыми жобада кіріспеден, зерттеу бөлімінен , қорытынды , пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Annotation

In this work we research about water. How we clean the water and type of advantages and dis advantages.

Goals of the work:

We know that water it is a our wealth and we research diffusion

The hypothesis of the research:

- to know how we clean the water.

- to work with research books.

The stages of the work:

My research work consist of 3 parts , and 3 chapter.

I part - collect

II part - research

III part - conclusion

I - introduction

II - chapter research

III - conclusion

IY - literature

The methods of the work:

In the purpose of writing I use literature, newspapers, scientist work materials.

The news of the work:

I know that water it is a first wealth, and it's a first wealth for human life.

The mean of research work:

This research work consists of introduction, researching part, conclusion and the list of literature.

Жамбыл облысы Т.Рысқұлов ауданы Ақтоған орта мектебінің 9 «А» сынып оқушысы Сариев Азаматтың «Су –тіршілік көзі» тақырыбындағы ғылыми жұмысына

Пікір

Жұманша Ағыбеттің «Су –тіршілік көзі» тақырыбымен жұмыс істеу барысында жан-жақты іздене отырып , көптеген мәліметтер жинады. Жазған ғылыми жұмысы 3 бөлімнен тұрады. Бірінші бөлім су-биосфераның аса маңызды элементі, тазартылған су, судың агрегаттық күйлері, судағы диффузия құбылысын зерттеу, судың қатаю және балқу температурасын анықтау, екінші бөлім судың адам ағзасындағы алатын орны және маңызы,үшінші бөлім судың адам өміріне пайдасы мен зияны. Тосыннан келген тасқын туралы. Қарағанды облысындағы су тасқындары, туралы тоқталған. Осы тұрғыдан алғанда Жұманша Ағыбеттің ғылым- жобасы ғылыми жаңалығы бар еңбек болып табылады. Ғылыми жұмысының жоғары бағалап, ары қарай жалғастырса деймін.

Пікір жазған жетекші мұғалім: Нысанбаева Г.Т

Сариев Азамат

Ақтоған шағын орталықты орта мектебі

9 «А» сынып оқушысы

Жетекшісі: Нысанбаева Г.Т

Бүгінгі таңда, су - биосфераның аса маңызды элементі. Судың адам ағзасындағы алатын орны. Судың диффузиясын тәжірибе жүзінде зерттеу. Тірі және өлі табиғатта жүретін түрлі процестер мен құбылыстардың адам тіршілігіне жұмсалатын заттардың ішінде судың маңызы зор. Су – бұл шексіз теңіздер мен мұхиттар, ағысты өзендер және мөлдір көлдер. Дегенмен су тек қана көре алатын, ыстық күндері сүңгіп кететін су айдындарында ғана болмайды.  Судың қасиетін біле отырып, оны қастерлейік. Суды шашпайық, қадірін терең түсінейік және келер ұрпаққа сақтайық. Судың адам өміріне пайдасы мен зияны. Тосыннан келген тасқын. Қарағанды облысындағы су тасқындары туралы көптеген мағлұмат алдым.

Кіріспе

Бүгінгі таңда, зерттеу жұмысында судың адам ағзасында, адам өмірінде алатын орны және маңызы сипатталады. Оның ішінде суды тазарту тәсілі, агрегаттық күйлері, судың диффузиясын тәжірибе жүзінде зерттеу жүргізіледі . Судың пайдасы мен зияндығын айтып сипаттайды.

Су - биосфераның аса маңызды элементі. Судың адам ағзасындағы алатын орны. Судың диффузиясын тәжірибе жүзінде зерттеу. Тірі және өлі табиғатта жүретін түрлі процестер мен құбылыстардың адам тіршілігіне жұмсалатын заттардың ішінде судың маңызы зор. Су – бұл шексіз теңіздер мен мұхиттар, ағысты өзендер және мөлдір көлдер. Дегенмен су тек қана көре алатын, ыстық күндері сүңгіп кететін су айдындарында ғана болмайды.  Судың қасиетін біле отырып, оны қастерлейік. Суды шашпайық, қадірін терең түсінейік және келер ұрпаққа сақтайық. Судың адам өміріне пайдасы мен зияны. Тосыннан келген тасқын. Қарағанды облысындағы су тасқындары туралы көптеген мағлұматтар бар. «Су құрғаған жерде тіршілік бітер», «Су - өмір көзі» ,- деп жатамыз. Ал біздің Шығыс Қазақстан облысы табиғи ресурстарға, оның ішінде су ресурсына бай.

Судың адам ағзасындағы алатын орны және маңызы. Организмде судың жеткіліксіз болуы шөлдеуге әкеліп соқтырады да, судың артық болуы жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын қиындатады, қатты терлетеді, қалжыратады. Су — тамақ рационының маңызды құрамдас бөлігі. Суды тазартудың тәсілі.Судың агрегаттық күйлері .Судың диффузиясын тәжірибе жүзінде зерттеу..Мұздарды, батпақтарды қосып есептегенде, жер бетінің 77,5 %-ін су алып жатыр. Биосфера тіршілігінде мұхиттың алатын орны ерекше. Судың көлемді бөлігі адам көзінен тыс жер астында жасырынған. Бұндай су айдындары жер асты сулары деп аталады. Судың адам өміріне зияны. Тосыннан келген тасқын. Қарағанды облысындағы су тасқындары туралы айтылады.

Су-биосфераның аса маңызды элементі

Тірі және өлі табиғатта жүретін түрлі процестер мен құбылыстардың адам тіршілігіне жұмсалатын заттардың ішінде судың маңызы зор. Мұздарды, батпақтарды қосып есептегенде, жер бетінің 77,5 %-ін су алып жатыр. Су қорларына – мұхиттар, теңіздер, көлдер, жер асты сулары, мұздықтар, атмосферадағы ылғал кіреді. Жер бетіндегі биологиялық өнімдердің 43% –ін, ал оттегінің 50% –ін мұхиттар мен теңіздер береді.

судың қоры 50 км³

Су қоры – халық байлығы, өкінішке орай жер бетіндегі тұщы судың қоры өте аз, өзендер мен көлдердегі тұщы сулардың қоры, гидросфера ресурсының бір пайызына жетпейді екен. Қазақстан Республикасы тұщы су қоры тапшы мемлекеттер қатарына жатады. Қазақстанда 1987 жылы халық шаруашылығына жұмсалған судың жалпы мөлшері 38 км³ жетті. Егер ерте кезде, бір адам басына шаққанда, тәулігіне 12-18 литр су пайдаланса, 20-ғасырда мәдениеті дамыған елдерде о ның шамасы орта есеппен 200-400 литрге жетіп отыр. Мұхиттағы су гидросфераның барлық массаның 97% құрайды және Жер планетасы бетінің ауданының 75% аса бөлігін алады. Биосфера тіршілігінде мұхиттың алатын орны ерекше: онда биосфераның химиялық тазаруы мен биомассаның өндірісін қамтамасыз ететін толып жатқан химиялық реакциялар жүреді. Су кез келген жануарлар мен өсімдіктердің ткандері мен жасушаларының құрамына кіреді және ағзадағы өте күрделі реакциялар тек қана сумен жүре алады. Жер шарындағы климат та көп жағдайда суға және атмосферадағы су буларының мөлшеріне байланысты қалыптасады.

Мұхиттардың судың бес жүз метрлік қабаты ондағы планктонның сүзгіш аппараты арқылы 40 күн ішінде сүзіліп өтсе, бір жыл ішінде мұхиттағы бүкіл су планктон арқылы тазарып отырады. Теңіз суындағы еріген тұздардың концентрациясы 3,5% болса, химиялық құрамы жағынан бұл тұздардың 99,5% - натрий, калий, хлор, бром, фтор, магний, кобольт, т.б. иондардың үлесіне тиеді. Су-әлемінің ең үлкен байлығы, бірақ біздің платенамыздағы тұщы судың қоры санаулы ғана, барлық су ресурстарының 3% ғана. Судың химиялық құрамының түрліше болуы себепті оларды минералдану дәрежесіне байланысты төмендегіше классификациялауға болады.

Тұщы су: 1 г/л дейін

Тұздылау: 1-25 г/л дейін

Тұзды: 26-50 г/л дейін

Ащы: 50 г/л –ден асады

Атмосферадағы судың қоры

14 мың км³

Өзендер мен мұхиттарда су қоры 1,4млрд. км³

Мухиттағы су гидросфераның барлық массаның 97% құрайды және Жер планетасы бетінің ауданының 75% аса бөлігін алады. Биосфера тіршілігінде мұхиттың алатын орны ерекше: онда биосфераның химиялық тазаруы мен биомассаның өндірісін қамтамасыз ететін толып жатқан химиялық реакциялар жүреді. Су кез келген жануарлар мен өсімдіктердің ткандері мен жасушаларының құрамына кіреді және ағзадағы өте күрделі реакциялар тек қана сумен жүре алады. Жер шарындағы климат та көп жағдайда суға және атмосферадағы су буларының мөлшеріне байланысты қалыптасады.

Мұхиттардың судың бес жүз метрлік қабаты ондағы планктонның сүзгіш аппараты арқылы 40 күн ішінде сүзіліп өтсе, бір жыл ішінде мұхиттағы бүкіл су планктон арқылы тазарып отырады. Теңіз суындағы еріген тұздардың концентрациясы 3,5% болса, химиялық құрамы жағынан бұл тұздардың 99,5% - натрий, калий, хлор, бром, фтор, магний, кобольт, т.б. иондардың үлесіне тиеді. Су-әлемінің ең үлкен байлығы, бірақ біздің платенамыздағы тұщы судың қоры санаулы ғана, барлық су ресурстарының 3% ғана. Судың химиялық құрамының түрліше болуы себепті оларды минералдану дәрежесіне байланысты төмендегіше классификациялауға болады.

Тұщы су: 1 г/л дейін

Тұздылау: 1-25 г/л дейін

Тұзды: 26-50 г/л дейін

Ащы: 50 г/л –ден асады

Қазіргі таңда әлемнің көптеген елдерінде тұщы судың дефициті байқалып отыр. Жер шарында судың әртүрлі мақсатқа пайдалануға жыл сайын шамамен 150 км³, ал өзендер мен жер асты суларынан 600 км³ алынады.

Оны қорғау - б