Химиялық формулалар.

Пән: Химия

Мұғалімнің аты-жөні: Бегалыева Нуржайна Кунградбай кызы

Күні: 17.09.2020ж

Сынып: 8 «А»

Оқушы саны: 26

Сабақ тақырыбы

Химиялық формулалар. Заттың салыстырмалы молекулалық массасы.

Сабақтың оқыту мақсаттары

- Химиялық формулалар жаза білу

- Заттардың химиялық формуласы бойынша салыстырмалы молекулалық массаны есептеу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

«Химиялық формула» ұғымын біледі

Көпшілік оқушылар:

Заттардың химиялық формуласын жаза алады

Кейбір оқушылар:

Заттардың формуласы бойынша салыстырмалы молекулалық массасын есептей алады

Құндылықтарды дарыту

-Шапшаңдылық, өзара түсіністік, сыйластық қабілеттерін дамыту;

- Жауапкершілікке үйрету, әрбір берілген тапсырманы тиянақты орындауға бағыттау;

- Оқушының ақыл-ой ізденістерін ынталандыру;

Бағалау критерийлері

- Химиялық формула жаза алады

- Заттардың химиялық формуласы бойынша

салыстырмалы молекулалық массаны есептей алады

Тілдік мақсаттары

Химиялық формула, заттың салыстырмалы молекулалық массасы, коэффициент, индекс, салыстырмалы атомдық масса

Алдыңғы оқу

Химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы туралы не білеміз?

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-7минут

7-20минут

Түсіндіру әдісі:

Сабақтың ортасы

20-25минут

Бағалау әдісі: +, - қою арқылы

5 балл

25-30минут

Бағалау әдісі: +,- қою арқылы

Сабақтың соңы

30-40минут

Қалыптастырушы бағалау

Бағалау әдісі: +, - қою арқылы

1.Ұйымдастыру кезеңі

-Оқушылармен амандасу;

-Оқушыларды түгендеу

-Сергіту сәті «Жылы алақан» әдісі. Жұптар бір-біріне қарама-қарсы тұрып, бас бармақтан бастап саусақтарын тигізіп, келесі сөздерді айтады:

- Барлық істе саған сәттілік тілеймін! Рақмет!

Үй тапсырмасын бекіту

«Почта» әдісі

1. Салыстырмалы атомдық масса дегеніміз

2. Салыстырмалы атомдық масса ........ деп белгіленеді.

3. 1 м.а.б. = ..... кг

4. Салыстырмалы атомдық масса қандай өлшем бірлікпен өлшенеді?

5. Химиялық элементтердің периодтық жүйесі кестесінен оттегінің салыстырмалы атомдық массасын табыңдар

Жауаптары:

1. Химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы деп – берілген элементтердің атомдық массасының көміртек атомы массасының 1/12 бөлігіне қатынасын айтады.

2. Салыстырмалы атомдық масса A_r деп белгіленеді.

3. 1 м.а.б. = 1,66*10^-27кг

4. Салыстырмалы атомдық масса өлшемсіз шама.

5. A_r (O) = 16

Дескриптор:

- Салыстырмалы атомдық масса туралы тапсырмаларды орындайды

- Химиялық элементтердің периодтық жүйесі кестесін қолдана алады.

Қ.Б. Мұғалім қолпаштау сөздері арқылы бағалайды. Тамаша, жарайсың, жақсы

Топқа бөлу: (Оқушылар қима қағаз таңдау арқылы 2 топқа бөлінеді)

1- топ «Металдар»

2-топ «Бейметалдар»

Жаңа сабақ

Заттардың құрамын таңбалар арқылы

өрнектеп, оның химиялық формуласын

жазуға болады. Жай заттың химиялық

формуласын жазу үшін оны құрайтын

элементтің таңбасын жазу жеткілікті.

Мәселен, жай зат күкірттің формуласы S,

қорғасындікі Pb деп жазылады.

Жай заттардың құрамына екі не одан да көп атом кіруі мүмкін.Ондай жағдайда элемент таңбасының оң жағынан төменіректе атомдардың санын көрсететін индексті қоса жазады.

Күрделі заттардың химиялық формулаларын жазу үшін, ең алдымен, оның құрамына кіретін элементтерді және олардың атомдарының санын білу қажет. Мысалы, су молекуласының құрамына сутектің екі атомы, оттектің бір атомы кіреді, сондықтан оның химиялық формуласы H₂O деп жазылып, "аш-екі-о" деп оқылады.

Егер заттың формуласының алдына сан қойылса, ол молекулалардың санын көрсететін коэффициент (цифр) болып саналады. Формуланың алдына "1" коэффициенті жазылмайды.

Заттардың химиялық формуласы бойынша нені білуге болады? Ең алдымен, кез келген заттың құрамына кіретін элементтің саны арқылы оның жай зат не күрделі зат екендігін ажыратамыз. Олардың құрамындағы элементтердің атомдар санын айта аламыз.

Заттың химиялық формуласы арқылы оның салыстырмалы молекулалық массасын есептеп шығарады. Ол үшін заттың құрамына кіретін элементтердің салыстырмалы атомдық массалары пайдаланылады.

Массаның атомдық бірлігі арқылы өрнектелген молекуланың массасы - берілген заттың молекулалық массасы деп аталады.

Заттың салыстырмалы молекулалық массасы, оның молекулалық массасының көміртек атомы массасының 1/12 бөлігін қатынасын көрсетеді.

Салыстырмалы молекулалық масса өлшемсіз шама, өйткені оны құрайтын элементтердің салыстырмалы атомдық массасының да өлшемі жоқ. Салыстырмалы молекулалық масса М_r деп белгіленеді.

Химиялық есептеулерде заттың салыстырмалы молекулалық массасын анықтау үшін, оның құрамына кіретін элементтер атомдарының барлығының салыстырмалы атомдық массаларының жиынтығын табады. Іс жүзінде әр элемент атомдарының санын ескере отырып, оның салыстырмалы атомдық массаларын жеке-жеке тауып алып, сонан соң өзара қосады. Мысалы, судың салыстырмалы молекулалық массасын есептеп шығарайық:

М_r (H₂O)=( 2*1) +16=18

Заттың формуласы бойынша мыналарды білуге болады:

1) жай немесе күрделі зат (бір немесе бірнеше атом түрлеріннен құралғандығын);

2) сапалық құрамы (яғни, әр атом түрінің қаншасы кіреді);

3) сандық құрамы (яғни, әр атом түрінің қаншасы кіреді);

4) салыстырмалы молекулалық массасы (яғни, берілген молекула масасы м.а.б-нен неше есе көп);

5) элементтердің массалық қатынастары (яғни, әртүрлі элемент атомдары өзара қандай массалық қатынаста тұр).

Сонымен химиялық формула - химиялық тілдің ең маңызды бөлігі болып есептелінеді, себебі ол заттың химиялық құрамын ажыратып береді.

«Түртіп алу» әдісі

Бұл әдіс арқылы оқулықпен жұмыстанады.

Оқулықтан алған мәліметтерін түртіп алып отырады.

1-тапсырма

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

Бағыт

Сынып

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Жаратылыстану пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz