Материалдар / Химиялық реакция түрлері
МИНИСТРЛІКПЕН КЕЛІСІЛГЕН КУРСҚА ҚАТЫСЫП, АТТЕСТАЦИЯҒА ЖАРАМДЫ СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Сертификат Аттестацияға 100% жарамды
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ АЛУ

Химиялық реакция түрлері

Материал туралы қысқаша түсінік
Химиялық реакция түрлері туралы мақала
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
19 Сәуір 2023
503
0 рет жүктелген
2500 ₸
Бүгін алсаңыз
+125 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +125 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Химиялық реакция түрлері»


Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың мақсаты:-тәрбиелік: ыдырау, қосылу, алмастыру, алмасу реакцияларының мәнін қарастыру; оқушыларды химиялық реакция теңдеулерін жазуға үйрету.

- тәрбиелік: оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыруды жалғастыру; оқушы-оқушы, мұғалім-оқушы жұптық жұмыс арқылы қарым-қатынас мәдениетіне тәрбиелеу; байқампаздық, ізденімпаздық, бастамашылдық, өз бетінше ізденуге құштарлық сияқты тұлғалық қасиеттерді тәрбиелеу.

-дамытушылық: коэффициенттерді орналастыру қабілетін дамыту; салыстыру, жалпылау, талдау, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту; оқулықпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру;


Құрал-жабдықтар: мұғалімнің жұмыс орны; DER модулі «Химиялық реакциялардың түрлері»; үлестірме материал «Химиялық реакция теңдеулері»; химиялық заттар мен жабдықтар.


Болжамды нәтиже:

-химиялық реакциялардың теңдеулерін құру және реакциялардың түрін анықтау қабілеттерін дамыту;

-салыстыру, жалпылау, талдау, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

-ақпарат көздерімен жұмыс істеу қабілетін дамыту;

-диалог жүргізу қабілетін дамыту.


Сабақтар барысы


1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. Оқушылардың үй тапсырмасы бойынша білімдерін тексеру.

1-жаттығу.

Қайсы қосылыс артық, таңдауыңызды түсіндіріңіз:

а) Zn, O2, Н2, N2, O3

б) Na2O, Mg(OH)2, Al(OH)3, LiOH

в) НСl, H2SO3, H2CO3, P2O5

г) MgSO4, Na2CO3, Zn(NO3)2, H2SO4

2-тапсырма. Қандай құбылыстар (физикалық немесе химиялық) сөз болып отырғанын көрсетіңіз. Жауабыңызды түсіндіріңіз.

1. Қызыл фосфорды жанып тұрған қасықта жағып, ақ түсті қатты зат түзіліп, көп мөлшерде жылу (Х) бөлінді. (оқушылар реакция теңдеуін құрастырады: фосфор + оттегі= фосфора(V)оксиді)

4Р + 5O2 = 2P2O5 + Q (экзотермическая р.)

2. Мыс (II) сульфатының ерітіндісіне натрий гидроксиді қосылып, көк тұнба және натрий сульфаты (X) пайда болды.

(оқушылар реакция теңдеуін құрастырады)

СuSO4 + 2 NaOH = Na2SO4 + Cu(OH)2  (алмасу реакциясы)

3. Ұста темір дайындаманы қыздырып, тақа соқты. Металлға не болды? (Fе).

4. Олар мөлдір суды қайнатады, ал сыртынан ол мүлдем өзгермеді (Fе).

3. Оқушылардың білімін анықтау және ынталандыру;

Бүгін біз химиялық тәжірибенің көмегімен химиялық реакциялардың негізгі түрлерімен: айырылу, қосылу, орын басу, алмасумен танысамыз.






4. Жаңа материалды түсіндіру.

Тип реакции

Жалпы түрдегі реакция теңдеулері

Айырылу реакциясы

Күрделі заттың екі (бірнеше) жаңа затқа ыдырауы:

AB = A + B

Ыдырау реакциялары эндотермиялық (-Q)

Қосылу реакциясы

Екі (бірнеше) заттардың бір жаңа күрделі затқа қосылуы:

A + B = AB

Қосылу реакциялары экзотермиялық (+Q)

Орын басу реакциясы

Жай заттың күрделі затпен әрекеттесуі, нәтижесінде жаңа жай және жаңа күрделі зат түзіледі:

A + BC = B + AC

Алмасу реакциясы

Екі күрделі заттың басқа екі күрделі заттың түзілуімен әрекеттесуі:

AB + CD = AD + CB


Демонстрациялық тәжірибе 1. Мыс(II) гидроксидінің қыздырғанда ыдырауы

- Қыздырған кезде мыс (ІІ) гидроксидімен не болатынын анықтау керек. Менің пробиркада жаңадан дайындалған мыс (II) гидроксиді бар. Заттың физикалық қасиеттері туралы не айтуға болады? (мыс (II) гидроксиді суда ерімейтін көк түсті қатты зат).

- Спирт шамын жағамын, алдымен пробирканы түгел қыздырамын, содан кейін мыс (II) гидроксиді орналасқан жерде қыздыруды жалғастырамын. Осы затпен болатын өзгерістерді мұқият қадағалаңыз. Химиялық реакцияның белгілері туралы не айта аласыз? (түсі өзгерді, қара зат пайда болды).

- Қара зат – мыс (II) оксиді. Екінші реакция өнімі су. Реакция схемасын жазайық:


мыс (II) гидроксиді → мыс (II) оксиді + су.

(ашық көк) (қара)


Осы сызбада заттардың атауларының, олардың химиялық формулаларының орнына ауыстырыңыз.

Cu(OH)2↓ = CuO + H2O - Q (эндотермиялық р.; айырылу реакциясы)


Қанша зат әрекеттесті және қаншасы түзілді? (реакцияға бір зат – мыс (II) гидроксиді түсіп, екі зат – мыс (II) оксиді және су түзілді).


Демонстрациялық тәжірибе 2. Аммоний бихроматының қыздырғанда ыдырауы

аммоний бихроматы → хром(III) оксиді + су + азот↑

(қызғылт сары түс) (сұр-жасыл түс)

(NH4)2Cr2O7 = Cr2O3 + 4H2O + N2↑ ( Айырылу р)


Демонстрациялық тәжірибе 3. Қызыл фосфордың оттегіде жануы (бейне ролик)

Химиялық реакцияның болғанын көрсететін белгілер қандай?

(жаңа ақ қатты зат түзілді).

Реакция схемасын жазайық:

фосфор + оттегі → фосфор(V) оксиді

(қызыл түс) (ақ түс)


Осы сызбада заттардың атауларының орнына олардың химиялық формулаларын қойыңыз:

4Р + 5О2 →  2 Р2О5 + Q (эндотермиялық р. Қосылу р)


Демонстрациялық тәжірибе 4. Темірдің мыс(II) сульфатымен әрекеттесуі.

Осы химиялық реакцияның схемасын жазайық:

темір + мыс(II) сульфаты → мыс + темір(II) сульфаты

Осы сызбада заттардың атауларының орнына олардың химиялық формулаларын қойыңыз:

Fe + СuSO4 = Сu + FeSO4 ( Орын басу)







Тип реакции

Жалпы түрдегі реакция теңдеулері

Айырылу реакциясы

Күрделі заттың екі (бірнеше) жаңа затқа ыдырауы:

AB = A + B

Ыдырау реакциялары эндотермиялық (-Q)

Қосылу реакциясы

Екі (бірнеше) заттардың бір жаңа күрделі затқа қосылуы:

A + B = AB

Қосылу реакциялары экзотермиялық (+Q)

Орын басу реакциясы

Жай заттың күрделі затпен әрекеттесуі, нәтижесінде жаңа жай және жаңа күрделі зат түзіледі:

A + BC = B + AC

Алмасу реакциясы

Екі күрделі заттың басқа екі күрделі заттың түзілуімен әрекеттесуі:

AB + CD = AD + CB






Қорытынды. Қосылу айырылу орын басу алмасу реакциясы болуы мүмкін


1-нұсқа

1) СО + О2 Shape1  СО2

2) NaNO3 Shape2  NaNO2 + O2

3) CuO + Al Shape3  Al2O3 + Cu

4) AgNO3 + Cu Shape4  Cu(NO3)2 + Ag

5) HBr Shape5  H2 + Br2

6) Ca + O2 Shape6  CaO

7) MgO + CO2 Shape7  MgCO3

8) NO2 + O2 + H2Shape8  HNO3

9) Na2O + H2Shape9  NaOH

10) KClO3 Shape10  KCl + O2

11) Аg + Н2SO4 Shape11  

12) Fe + НСShape12  

13) АgNO3 + СShape13  


2-нұсқа

1) Fe + О2 Shape14  Fe2О3

2) NaClO3 Shape15  NaCl + O2

3) Al + HCl Shape16  AlCl3 + H2

4) Al + O2 Shape17  Al2O3

5) Fe + HCl Shape18  FeCl2 + H2

6) KNO3 Shape19  KNO2 + O2

7) SO2 + O2 Shape20  SO3

8) SO3 + H2Shape21  H2SO4

9) K2O + H2Shape22  KOH

10) Cu(NO3)2 Shape23  CuO+ NO2 + O2

11) Аl + Н2SO4  Shape24  

12) Fe(NO3)3 + Hg Shape25  

13) Al + FeSO4 Shape26  



Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!