Импульстің сақталу заңдары. Реактивті қозғалыс

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Сақталу заңдары

Мектеп: «С. Бегендікұлы атындағы

№4 орта мектеп» КММ

Мерзімі: 24.11.2020жыл Пән мұғалімі: Шарабаева Ақтілек

Сыныбы: 9 «Б»

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Импульстің сақталу заңдары. Реактивті қозғалыс

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:

9.2.3.2 – импульстің сақталу заңын тұжырымдау және есептер шығаруда қолдану

9.2.3.3- реактивті қозғалыс ұғымымен таныстыру және импульстің сақталу заңының негізінде оның ерекшеліктерін қарастыру;

9.2.3.4 – ғарышты игеру тарихын зерттеу, ғарышкерлер туралы білімдерін толықтыру.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Сабақ барысында импульстің сақталу заңының формуланы қолданып, есеп шығара алады.

Оқушылардың басым көпшілігі:

Табиғаттағы және техникадағы реактивті қозғалысқа мысал келтіреді.

Кейбір оқушылар:

Ғарыш тарихы мен ғарышкерлер туралы зерттейді.

Бағалау критерийлері:

• Импульстің сақталу заңын тұжырымдайды, есеп шығаруда қолданады

• Реактивті қозғалыс ұғымын біледі.

• Зымыран бөліктерін, ғарышкерлер туралы талдайды.

Тілдік мақсаттар:

Оқушылар:

«Импульстің сақталу заңы», «реактивті қозғалыс» терминдерін жазбаша және ауызша сипаттайды.

Пәнге тән лексика мен терминология:

Импульс, күш импульсі, тұйық жүйе, реактивті қозғалыс, зымыран қозғалтқышы.

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Дене импульсі дегеніміз ........ Күш импульсі деп ...........

Реактивті қозғалыс - ...................

Құндылықтарды дарыту

«Мәңгілік ел» құндылығы, « Жалпыға бірдей еңбек қоғамы.»

Құндылықтарға баулу арқылы зерттеу жұмыстарында оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттері  қабілеттері артады.

Пәнаралық байланыс:

Есептеу амалдары математика пәнімен байланысты, зымыран, ғарышты игеру астраномия пәнімен байланысты.

Алдыңғы білім:

9 сыныптан: Ньютонның 2 заңы, масса дене инертілігі,жылдамдықтың мағынасы

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Басталуы

10 минут

Сабақтың басын ұйымдастыру. (2минут)

Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеріп, олардың назарын аудару.Сыныпқа жағымды психологиялық ахуал тудыру.

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары» (3минут)

Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға қиып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып топтың атын шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.

1топ- Импульстің сақталу заңы

2топ-Реактивті қозғалыс

3топ-Байқоңыр

Білім тексеру сұрақтары. (серпілген сауал), әр топқа сұрақтар жазылған стикерлерді шашып жіберемін, әр оқушы алған сұрақы қарсы топқа қояды, топтар арасында диалог орнайды. (5 минут)

Өткен материалдарды қайталау сұрақтары:

1) Ньютонның І заңын калай тұжырымдаймыз?

(Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе немесе олардың әрекеті теңгерілген болса, онда дене не тыныштықтағы күйін сақтайды, не түзу сызықты бірқалыпты қозғалысын жалғастырады.)

2) Ньютонның ІІ заңын калай тұжырымдаймыз?

(Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура , ал оның массасына кері пропорционал.)

3) Ньютонның ІІІ заңын калай тұжырымдаймыз?

(Әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады. Басқаша айтқанда, денелерді бір – біріне әрекет етуші күштері модулі бойынша өзара тең және бағыттары қарама қарсы)

Кері байланыс: «Серпілген сауалды» қағып алып, өз бетінше 1 минут уақыт аралығында қойылған сұраққа тез жауап береді.

Қағаз қиындылары

Стикер

Сабақтың ортасы

20 минут

Жаңа сабақ

Білім дағдысы: білу және түсіну

Бүгінгі жаңа тақырып: Импульстің сақталу заңы мен Реактивті қозғалыс. «Импульс»  гректің   «impulses»деген сөзінен шыққан,  оның сөбе сөз аудармасы «соққы» дегенді білдіреді.  Бұл термин механикада  екі шаманы:  күш импульсі мен  дене импульсін білдіреді. Реактивті қозғалыс-дененің бір бөлігінің одан қандай да бір жылдамдықпен бөлінуінің нәтижесінде туындайтын қозғалыс. Енді оқушылар толық мәліметті өздерің топта талқылап, келесі топтарға түсінік бересіңдер. Ендеше жұмысқа кіресеміз. Топтың ережесін сақтаймыз.

Топтық жұмыс. (15минут)

«Мағынаны ажырату»  (Конверт- сұрақ әдісі)

Сыныптағы 3 топқа мәтіндерді тарату ( Оқушылар флипчартка жазып, постер қорғайды)

І топ. «Импульстің сақталу заңы»

Импульстің сақталу заңы

ІІ топ. «Реактивті қозғалыс»

Реактивті қозғалыс- импульстің сақталу заңының көрінісі.

ІІІ топ «Байқоңыр»

Ғарышты игеру жетістіктері мен зымыран қозғалысы принципі. Ғарышкерлер.

Кері байланыс: Әр топ мүшелері өздерінің міндетін атқарады. Өз ойларын сурет, сызба, жазу арқылы жеткізіп, ашады.

Бағалау: Бағалау:Екі жұлдыз,бір ұсыныс

Презентация

Оқулықпен жұмыс

Үлестірме материалдар,түрлі-түсті маркерлер

«Есептей білгеннің есесі түгел». Әр топқа карточкаға жазылған есептер беріледі.

Білім дағдысы: қолдану

Белсенді оқыту: Саралап оқыту

Бағалау критериі: Импульстің сақталу заңын тұжырымдап, есеп шығаруда қолданады.

Топтық жұмыс (5минут)

Есеп: 1)массасы 1 кг дене түзусызықты қозғала отырып, өзінің жылдамдығын 10 м/с –тен 20 м/с –ке дейін өзгертеді. Дененің импульсінің өзгерісін анықтау керек..

Есептің шешімі:

Берілгені:m=1кг

V ₁=10 м/с

V ₂=20 м/с

Табу керек р-?

Формула: р= m V ₁ - m V ₂

Шешуі:  р= 1кг*20м/с-1кг*10м/с=10кг*м/с

Жауабы: р=10кг*м/с

2)Бірінші дененің массасы 2 кг, жылдамдығы 6 м/с, ал екінші дене тыныш тұр. Соқтығыстан кейін, екі дене бірге 2 м/с жылдамдықпен қозғалып кетті. Екінші дененің массасын анықтаңдар.

Берілгені: m₁=2 кг

V ₁=6 м/с

V ₂=2 м/с

Табу керек m -?

Ф ормула: m₁ V ₁ +m₂ V ₂ = m ₁V ₃ + m ₂V ₃

Шешуі: 2*6+ m₂0 = 2*2+ m ₂*2 бұдан m ₂=(12-4)/2=4кг

Жауабы: m ₂ =4кг

3. Массасы 3 кг доңғалақ горизонталь бетпен сырғанаусыз 5 м /с жылдамдықпен домалап келеді. Доңғалақтың импульсін табыңыз.

Бер:

m=3кг

υ=5 м/с

табу керек:р-?

Шешуі: р=mυ р=3кг*5м/с=15кг*м/с

Жауабы: 15кг*м/с

Дискриптор:

1.Көрсетілген шамаларға мән береді.

2.Есептің берілгенін жазады.

3. Импульстің сақталу заңын анықтайтын формуланы табады.

4. Формулаларды түрлендіреді.

4.Есептеулерді орындайды.

5.Есептің жауабын жазады.

Кері байланыс: Оқушылардың жауаптары тыңдалады. Өзара бағалау. Толықтырып, түзетулерді сыныптастары енгізеді.

ҚБ: «Бағдаршам» арқылы бағалау

Презентация

Карточкалар

Сабақ соңы

10минут

770 ₸ - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

• Жүктелуде...

Бағыт

• Жүктелуде...

Сынып

• Жүктелуде...

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Физика пәні бойынша барлық материалдарды көру

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ