Инфокоммуникациялық қызметтердің тұжырымдамасы. NGN желілерінің жалпы құрылымы.

Тақырыбы: Инфокоммуникациялық қызметтердің тұжырымдамасы. NGN желілерінің жалпы құрылымы.

Сабақтың мақсаты: NGN желілерінің жалпы құрылымы туралы мәлімет беру, инфокоммуникациялық қызметтермен таныстыру

1. Инфокоммуникациялық қызметтің ақпараттық қоғам құрудағы рөлі

Әлемдік өркениет дамуының қазіргі кезеңі ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды жаппай қолдануға негізделген әлеуметтік-экономикалық қызметтің жаңа түрлерін болжайтын индустриалдыдан ақпараттық қоғамға өтуімен сипатталады.

Ақпараттық қоғамның технологиялық негізі - ғаламдық ақпараттық инфрақұрылым (GII), ол планетаның әрбір тұрғынының ақпараттық ресурстарына кемсітусіз қол жеткізу мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек. Ақпараттық инфрақұрылым мәліметтер базасының, ақпараттарды өңдеу құралдарының, өзара байланыс желілері мен пайдаланушы терминалдарының жиынтығынан тұрады.\

GII-дегі ақпараттық ресурстарға қол жетімділік жаңа типтегі байланыс қызметтері арқылы жүзеге асырылады, олар Ақпараттық қоғам қызметтері немесе инфокоммуникациялық қызметтер деп аталады.

Қазіргі кезде инфокоммуникациялық қызметтерді ұсынудың жоғары өсу қарқыны олардың жақын болашақта байланыс желілерінде басым болатындығын болжауға мүмкіндік береді.

Бүгінгі күні инфокоммуникациялық қызметтерді дамыту негізінен Интернет-компьютерлік желі шеңберінде жүзеге асырылады, оның қызметіне қол жетімділік дәстүрлі байланыс желілері арқылы жүзеге асырылады.

Сонымен қатар, бірқатар жағдайларда Интернет қызметтері, оның көлік инфрақұрылымының мүмкіндіктерінің шектеулі болуына байланысты, ақпараттық қоғам қызметтеріне қойылатын заманауи талаптарға сәйкес келмейді.

Осыған байланысты инфокоммуникациялық қызметті дамыту байланыс желілерінің функционалдығын бір уақытта кеңейте отырып, ақпараттық ресурстарды тиімді басқару мәселелерін шешуді талап етеді. Бұл өз кезегінде Интернет пен байланыс желілерін интеграциялау процесін ынталандырады.

2. Инфокоммуникациялық қызметтің ерекшеліктері

Инфокоммуникациялық қызметтерді дәстүрлі байланыс желілері қызметтерінен ажырататын негізгі технологиялық ерекшеліктерге мыналар жатады:

• инфокоммуникациялық қызметтер OSI моделінің жоғарғы деңгейлерінде ұсынылады (байланыс қызметтері үшінші деңгейде, желілік деңгейде);

• инфокоммуникациялық қызметтердің көпшілігі клиент пен сервер жағын қажет етеді; клиент бөлігі пайдаланушының құрал-жабдықтарында, ал сервер бөлігі сервистік түйін деп аталатын арнайы бөлінген желілік түйінде жүзеге асырылады;

• инфокоммуникациялық қызметтер, әдетте, мультимедиялық ақпаратты жіберуді көздейді, ол жоғары тарату жылдамдығымен және кіріс және шығыс ақпарат ағындарының асимметриясымен сипатталады;

• инфокоммуникациялық қызметтерді ұсыну үшін жиі көп нүктелі қосылыстың күрделі конфигурациясы қажет;

• инфокоммуникация қызметтері әр түрлі қолданбалы хаттамалармен және пайдаланушымен қызметтерді басқарудың мүмкіндіктерімен сипатталады;

• инфокоммуникациялық қызмет абоненттерін анықтау үшін осы инфокоммуникациялық қызмет шеңберінде қосымша адресацияны пайдалануға болады.

Инфокоммуникациялық қызметтердің көпшілігі «қосымшалар», яғни. олардың функционалдығы қызмет көрсетушінің жабдықтары мен пайдаланушының терминалдық жабдығы арасында бөлінеді. Нәтижесінде терминалдық жабдықтың функциялары инфокоммуникациялық қызмет құрамына жатқызылуы керек, оларды реттеу кезінде ескеру қажет.

Инфокоммуникациялық қызметтерді ұсынуға қатысушыларды және олардың өзара байланысын анықтайтын іскери модель дәстүрлі телекоммуникация қызметтерінің моделінен ерекшеленеді, онда тек үш негізгі қатысушы болған: оператор, абонент және пайдаланушы.

Жаңа бизнес-модель абоненттер мен пайдаланушыларға инфокоммуникациялық қызмет көрсететін қызмет провайдерінің болуын болжайды. Бұл жағдайда провайдердің өзі байланыс желісінің операторы ұсынатын аударым қызметтерін тұтынушы болып табылады.

Нарықта қызмет көрсетушілердің қосымша түрлері болуы мүмкін: ақпарат жеткізушілер, брокерлер, сатушылар және т.б. Мазмұн провайдері қызметтерді жеткізушіге тарату үшін ақпарат береді. Брокер қызмет көрсетушілер және олардың әлеуетті абоненттері туралы ақпарат береді, пайдаланушыларға қажет қызметтерді ұсынатын қызмет көрсетушілерді табуға көмектеседі. Сатушы қызметті абоненттің жеке талаптарына бейімдеу мақсатында абонент пен қызмет көрсетуші арасында делдал рөлін атқарады.

Инфокоммуникациялық қызметтерге келесі талаптар қойылады:

• қызметтің ұтқырлығы;

• икемді және жылдам жаңа қызметтерді құру мүмкіндігі;

• қызметтердің кепілдендірілген сапасы.

Конвергенция процесі инфокоммуникациялық қызметтерге қойылатын талаптарға үлкен әсер етеді, бұл инфокоммуникациялық қызметтердің қол жетімділік әдістеріне қарамастан пайдаланушыларға қол жетімді болуына әкеледі.

NGN желілерінің жалпы құрылымы.
NGN-де байланыс жүйелерін бөлу «қолданушы-желі» желісі бойынша жүзеге асырылады, нәтижесінде көлік желісі мен қол жеткізу желісі ұғымы пайда болды. NGN көлік желісі - бұл трафикті тасымалдайтын желі элементтерінің жиынтығы. Қатынау желісі - бұл қызметтерді алу үшін абоненттерге көлік желісінің ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ететін желі элементтерінің жиынтығы.

Сурет 1. NGN желілік құрылымы.

NGN моделі коммуникациялық жүйелер дамуының қазіргі тенденцияларын көрсетеді. Алдыңғы бөлімде талқыланған тасымалдау және қол жеткізу желісінің деңгейлерінен басқа, қазіргі NGN моделі тағы екі қабатты қосады: басқарушы немесе коммутациялық және қызметші деңгей.

Осылайша, NGN желісін төрт қабат ұсынуға болады:

• А қол жетімділік деңгейі (Access) пайдаланушыларға желілік ресурстарға қол жеткізуді қамтамасыз етеді;

• Көліктік деңгей T (Тасымалдау) - бұл пайдаланушыдан пайдаланушыға ақпарат беруді қамтамасыз ететін желінің негізгі ресурсы;

• C (Control) басқару деңгейі - бұл компьютерлік телефония мен Softswitch технологиясын пайдалануға негізделген жаңа коммутация тұжырымдамасы;

• - S (Service) сервистік деңгейі желінің мазмұнын анықтайды. Мұнда пайдаланушының ақпаратқа қол жетімділігі үшін қызмет түріндегі желінің пайдалы жүктемесі.

Інжір. 15. Қазіргі NGN желісінің сәулеті

NGN жүйелерін төрт деңгейге бөлу әдістемелік тұрғыдан негізделген, өйткені NGN моделінің әртүрлі деңгейлерінде дербес міндеттер шешіледі.

Басқару қабаты немесе коммутациялық қабат арнайы сигналдық жүйелер тұжырымдамасының дамуына байланысты пайда болды. Бұл тұжырымдама байланыс жүйелерінің даму тарихында алғаш рет дауыстық және сигналдық трафикті бөлуді қамтамасыз еткен №7 ОКC жүйесіне оралады.

Бұл тұжырымдаманы әрі қарай дамыту компьютерлік телефония бағытында жүрді. Компьютерлік телефония тұжырымдамасы VoIP телефониядан түбегейлі ерекшеленетінін атап өткен жөн. Компьютерлік телефония сигналдық хабарларды түрлендірумен айналысады, ал VoIP телефония компьютер немесе VoIP терминалын телефон ретінде пайдалануды көздейді.

Компьютерлік телефонияның дамуы Softswitch тұжырымдамасына, содан кейін ұялы және сымды желілерді басқару деңгейінде өзара байланыс тұжырымдамасына алып келді (IMS тұжырымдамасы).

NGN революциясы тек Softswitch (soft switch) және IMS (IP Multimedia Subsystem) технологияларымен ғана емес, сондықтан NGN ауысу мәселелерін бөлек деңгейге шығарды. NGN көлік желілеріне қойылатын маңызды талаптардың бірі - гетерогенді трафикті тасымалдау мүмкіндігі.

Қызмет көрсету деңгейінің пайда болуы заманауи маркетингтік идеялардың телекоммуникация саласына терең енуіне байланысты болды. NGN байланыс жүйелерінің даму векторын қызмет түрлерін көбейту жолына ауыстырды.