Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасының №7 Бетқайнар колледжі мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны

Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасының №7 Бетқайнар колледжі мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорнындағы терроризмге қарсы іс-шаралар

Жауар Б.У., Абдулмаксут А.

Терроризм- 21 ғасырдағы ең қауіпті қылмыстардың бірі. Террордың бір түрі –білім беру ұйымдарын басып алу. Коллеждер мен басқа да оқу орындарына шабуылдың алдын алу үшін басшылық білім беру мекемесінде терроризмге қарсы іс-шараларды үнемі жүргізіп отыруы керек. Олар өздерін және айналасындағыларды террористік шабуылдың зардаптарынан қорғауға мүмкіндік беретін шаралар мен нұсқаулықтардың тұтас кешенін қамтиды.

Терроризм-қазіргі әлемде орын алатын құбылыс. Оқу ұйымдарына террористік шабуылдар жиі кездеседі. Осыған байланысты, бүгінгі таңда колледж басшылығының басты міндеттерінің бірі сапалы білім берумен қатар, өз білімгерлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады. Білім беру мекемесіндегі терроризмге қарсы іс-шаралар оқу орындарына шабуылдың алдын алуға көмектеседі. Олар белгілі бір құжаттарды әзірлеуден бастап, сыпырушылар мен вахтерлерді қоса алғанда, оқу орнының білімгерлері мен қызметкерлеріне нұсқау беруге дейінгі барлық шараларды қамтиды. Білімгерлердің колледж аумағында қауіпсіз болуын қамтамасыз ету үшін осы мекеменің басшылығы құқық қорғау органдарымен және қала билігімен бірлесіп, терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі шаралар кешенін әзірлеу маңызды.

Үкіметтің 12.04.2021 ж. № 234 "объектілерді терроризмге осал топтарға жатқызу қағидалары мен өлшемшарттарын бекіту туралы" жаңартылған қаулысына сәйкес Техникалық жарақтандырудан басқа, терроризмге қарсы қорғау жөніндегі құжаттарды, атап айтқанда Паспортты әзірлеу маңызды. Онда мынадай ақпарат болуы тиіс:

• күзет техникалық құралдарының, оның ішінде өртке қарсы жүйелердің болуы туралы ақпарат;

• ұйым туралы жалпы мәліметтер – объектінің мекенжайы, меншік иесінің Т. А. Ә. және байланыс деректері, мекеме аумағы және т. б.;

• ықтимал террористік акт кезіндегі болжамды салдарлар-құрбандардың ықтимал саны, экономикалық залал;

• ғимараттың егжей-тегжейлі жоспары, барлық ықтимал кірулер мен шығуларды, қосалқы үй-жайларды, коммуникациялар мен қамтамасыз ету жүйелерінің орналасуын көрсете отырып;

• оқушылар мен персоналды күзету үшін қолданылатын шаралардың толық кешені.

Оқу орнының қабырғасында білімгерлер мен жұмысшы персоналдың өмірінің қауіпсіздігіне оның директоры жауапты екенін түсіну қажет. Білім беру процесінің барлық қатысушыларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін басшы терроризмге қарсы шараларды бірлесіп ұйымдастыруға және әзірлеуге тікелей қатысуы қажет.

Терроризмге қарсы комиссияның негізгі қызметіне құқық қорғау органдарымен жұмыс жоспарын құру, террористік қауіп төнген жағдайда қызметкерлер мен білімгерлерге арналған нұсқаулықтарды әзірлеу кіреді. Бұдан басқа, комиссия колледжде терроризмге қарсы алдын алу іс-шараларын тұрақты түрде өткізуге міндетті, оған мыналар кіреді:

- аумақты күнделікті аралау және жарылғыш құрылғы салуға болатын барлық орындарды, қойма және қосалқы үй - жайларды тексеру;

- жұмысшы кадрларды мұқият іріктеуді жүзеге асыру;

- ҚБ аумағында жалға берілетін үй-жайларды тексеру;

- әр кеш сайын терезелердің, есіктердің, қорғаныс торларының тұтастығын тексеру үшін аумақты аралап шығуға;

- террористік шабуыл болған жағдайда мінез-құлық ережелері бойынша білім беру үдерісінің барлық қатысушыларына нұсқама жүргізуге. Комиссия құруды терроризмге қарсы қауіпсіздікті қамтамасыз ету туралы бұйрықпен нығайту маңызды.

Терроризмге қарсы қорғау жөніндегі іс-шаралар: террористік актінің ықтималдығы туралы күдік туындаған кездегі іс-қимылдар тәртібі терроризмге қарсы қорғау жөніндегі іс-шаралар оқу орны шеңберінде террористік акт жасау ықтималдығына шамалы күдік болған кезде орындалуы қажет бірқатар нұсқаулықтарды қамтиды. Төменде білім беру ұйымының директорына немесе Құқық қорғау органдарына дереу хабарлау қажет жағдайлардың кейбір мысалдары келтірілген: оқу орнының аумағына бөгде адамдардың кіруіне тырысқанда; бейтаныс адамдар оқушылармен, қызметкерлермен немесе күзетпен байланысқа түсуге тырысқанда; біреудің оқу орнының аумағын қадағалап отырғаны анықталғанда; жеткізу кезінде тапсырыс берілмеген тауарлардың немесе жүктердің оқу орнына; сигнализация істен шыққан, телефон байланысы, интернет немесе электр қуаты өшірілген кезде. Колледж аумағында бөгде заттар пайда болған жағдайда қырағылық таныту өте маңызды

Егер мұндай зат табылса, оны анықтау уақытын дереу жазып, ҚБ басшылығы мен құқық қорғау органдарына хабарлау керек. Содан кейін ғимаратта және нысан аумағында орналасқан барлық адамдарды эвакуациялаңыз. Арнайы техника үшін кедергісіз кіруді қамтамасыз ету.

Терроризмге қарсы комиссияның мүшелері немесе мұғалімдер ғана емес, білімгерлердің өздері де бейтаныс адамдарды байқай алады немесе күдікті заттарды таба алады. Бұл жағдайда оларды тек оқу орны аясында ғана емес, белгілі бір жағдайда өзін қалай ұстау керектігін үйрету маңызды. Қазақстандағы терроризмге қарсы іс-шаралар ықтимал террористік акт туралы күдік болса, не істеу керектігі туралы егжей-тегжейлі нұсқауларды қамтиды. Міне, олардың бірнешеуі: көшеде табылған бейтаныс заттарды, соның ішінде сөмкелерді, сөмкелерді, ойыншықтарды ұстауға/көтеруге/пайдалануға қатаң тыйым салынады; бөгде адамдардан кез келген заттарды, соның ішінде ойыншықтарды алу; кез келген күдікті адамдар немесе заттар туралы ересектерге дереу хабарлау. Терроризмге қарсы іс-шаралардың маңызды пункті Террористік қатерлердің алдын алу болып саналады, оны мереке күндері қарсаңында өткізу маңызды. Мұндай жағдайда, іс-шарадан бірнеше апта бұрын директор терроризмге қарсы қауіпсіздікті күшейту туралы бұйрық шығаруы керек.