Материалдар / Жаңа бағдарламаның ерекшеліктері. Сауат ашу пәні.

Жаңа бағдарламаның ерекшеліктері. Сауат ашу пәні.

Материал туралы қысқаша түсінік

Сауат ашу пәнін оқыту ерекшеліктері, жаңа бағдарлама бойынша жасалған "Сауат ашу" оқулығы туралы мұғалімдер мен студенттер үшін тиімді мақала.

Иманова Замзагуль Картбаевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

21 Наурыз 2018

1150

0 рет жүктелген

Жаңартылған бағдарлама Мақала 1 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Мәртөк аудандық білім бөлімі№4 Мәртөк орта мектебі

Баяндама"1-класс. Жаңартылған білім беру бағдарламасының ерекшеліктері"(Сауат ашу)Иманова З.К.1-санатты бастауыш класс мұғалімі.№4 Мәртөк орта мектебі

2017 жыл.

2016-2017 оқу жылында Қазақстан мектептерінде 1-класс оқушылары жаңартылған мазмұндағы білім беру бағдарламасымен оқытыла бастағанда №4 Мәртөк орта мектебіндегі екі 1-кластың біреуін оқыту мәртебесі маған бұйырды. Міне, жаңартылған мазмұндағы білім бағдарламасымен жұмыс істей бастағанымызға да екі жылға таяп қалды. 23 жыл педагогикалық өтілі бар бастауыш класс мұғалімі ретінде 1-класс оқушыларын алдыңғы білім беру бағдарламаларымен оқыту мен қазіргі жаңа бағдарлама бойынша оқытудың арасындағы ерекшеліктер туралы байқағандарымды ортаға салып, өз тәжірибеммен бөлісуді жөн көрдім. 2016-2017 оқу жылында алдыма 1-класқа келген 20 бала 42 әріптің баспа түрін түгел танып келді. Бірен-саран оқушылардың жиі кездесетін әрі күнделікті қолданылатын жеңіл сөздерді әріптеп, буындап оқығаны болмаса, жүргізіп оқып келген бала болған жоқ. Сондықтан әбден жүргізіп оқып кеткенге дейін дүниетану, жаратылыстану пәні сабақтарында оқушыларға өз бетімен материалдарды оқу, тапсырмаларды орындау қиынға түсті. Әркез ересектердің көмегі қажет болды. Осыдан туған ой: мектепалды даярлық сыныптарында балаларға белгілі бір мөлшерде сөз санын оқуды меңгертуді тәрбиеші-мұғалімдерге міндеттеу керек. Сондықтан, алдымызда мүмкіндігінше сауат ашу пәніне ерекше көңіл бөлу, сол арқылы балалардың оқып, оқығанын түсініп, мазмұнын жеткізуіне, өз ойын білдіруіне қол жеткізу міндеті өздігінен туындады. Жаңа стандарт бойынша 1-класта сауат ашу пәніне аптасына 6 сағат бөлінген. Бұл пәнді оқытуда оқу және жазу жұмыстары ( оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру) өзара тығыз байланыста жүріп отырды. Өйткені оқу дағдысы жақсы қалыптасқан оқушының сауатты жазу дағдысы да соған сай қалыптасатыны тәжірибеден белгілі. Бастауыш білім беру деңгейінде оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру үшін бастауыш сынып кабинеті санитарлық-гигиеналық ережелер мен нормаларға сәйкес жабдықталуы тиіс. Бұл да жаңа бағдарламада атап көрсетілген. Мысалы, жиһаздар сыныпта түрлі формадағы (жеке, жұптық, топтық) жұмыстар"ойын және басқа да белсенді әдістер) ұйымдастыруға мүмкіндік беретіндей жеңіл және жылжымалы болуы керек. Өкінішке орай біздің мектебімізде мұндай мүмкіндіктер қарастырылмаған Ауданымыздағы көптеген мектептерде де жағдай осылай екені жасарын емес. Бұл, әрине жаңа бағдарлама бойынша оқытуды толыққанды жүзеге асыруға кедергі келтіретін көкейтесті мәселелердің бірі.Соған қоса кітап сөрелеріне, оқушылардың көрме жұмыстарына арналған стенділерге және көрнекі құралдарға арнайы орындар ескерілуі тиіс. "Сауат ашу" пәнін оқыту үшін кабинетте мынадай құрал-жабдықтардың болуы қажет:

интерактивті тақта/проектор, экран;

шектеусіз интернетке қолжетімділік;

оргтехника ( компьютер, принтер, сканер, веб-камера, құлаққаптар және ноутбуктер);

диктофон, микрофон;

сандық фотоаппарат;

флип-чарт;

оқушылардың жұмыстарын сақтауға және демонстрациялауға арналған шкафтар;

түрлі-түсті қағаздар, ватмандар;А-3, А-4, А-5 қағаздар;

фломастерлер, маркерлер, түрлі-түсті қарындаштар;

балаларға арналған түрлі жанрдағы көркем әдебиет, суретті брошюралар; журналдар, газеттер, ақындар мен жазушылар туралы фильмдер, аудиожазбалар мен бейнефильмдер;

ролдік ойындарға арналған қуыршақтар, құрал-жабдықтар;

еңбек құралдары: қайшы, ине, жіп, желім, мата қиындылары, түйме, бояулар, ермексаз және т.б.

театрға арналған декорациялар мен костюмдер, ұлттық киімдер, бетперделер.

Бұрын кабинетте болуы тиіс құрал-жабдықтар тізімі қаншалықты ұзарғанын байқап отырған боларсыздар.Бұрынғы жылдардағы бағдарламаларынан бұл бағдарламаның және бір ерекшелігі - үштілділік саясатын жүзеге асыру. Үштілділік саясатын жүзеге асыру "Сауат ашу" пәні бағдарламасының келесі бөлімдерінде көрініс табады:- "Сауат ашу" пәнін оқытуда қолданылатын педагогикалық технологиялар мен әдіс-тәсілдер" деп аталатын бесінші бөлімде мұғалімнің пәнді меңгерту үшін қажетті тілдік білім мен дағдыларды қалай жетілдіретіндігі анықталған. Олар:

зерттеушілік тәсілдеме ( оқушылар "не білемін, нені білгім келеді, нені білдім" тұрғысынан өз әрекетін талдауға үйренеді);

әрекеттік тәсілдеме ( оқушылар оқу әрекетінде меңгерген жаңа білімнің болашақта қажеттілігін түсінеді);

дамыта оқыту ( оқушылар өзінің іс-әрекетін жоспарлау мен басқару жолын үйренеді);

уәждеу, қызықтыра оқыту (оқушының оқуға деген қызығушылығын арттыру үшін "оқыту үшін бағалау" арқылы қолдау жасау);

оқушылардың оқу әрекетін жеке, топтық және ұжымдық формада ұйымдастыру ( оқушылар бірін-бірі өзара оқытуға, бірін-бірі бағалауға, пікір алмасуға, т.б. үйренеді);

саралай оқыту (оқушылардың деңгейіне, мүмкіндігіне қарай оқыту, қалыптастырушы баға арқылы қолдау).

- "Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту" деп аталатын сегізінші бөлімде тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылымның жоғары деңгейде қалай дамытылатыны көрсетілген. "Жалпы білім беру ұйымдарына (мектеп, гимназия, лицей, т.б.) арналған оқу бағдарламасы мақсаттарының бірі және бірегейі - түрлі әлеуметтік топтармен тіл табысуға қабілетті жеке тұлғаны тәрбиелеу, - делінге бұл бөлімде. - Осы мақсатқа жету үшін ынталандырушы және белсенді тілдік орта құра отырып, қажетті қатысымдық дағдыларды дамыту қажет. Мұндай орта оқушылардың сыныптастарымен, мұғалімдерімен және көпшілікпен ауызша, жазбаша қарым-қатынасында тілді сауатты пайдалануына, тілдесімнің түрлі формаларын қолдана отырып, өз пікірін еркін білдіруіне мүмкіндік туғызады."- "Оқу нәтижелерін бағалау туралы" деп аталатын тоғызыншы бөлімде бағалау жүйесі анықталған. Яғни, бастауыш мектепте оқыту нәтижесін бағалау критериалды бағалау жүйесін енгізу арқылы жүзеге асады және ол формативті бағалау мен ішкі жиынтық бағалауды қамтиды.1-сыныпта оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып, тек қана формативті бағалау қолданылады. 3-4 тоқсандарда тоқсандық бағалар қойылады. Ал тоқсандық бағалар жиынтық бағалау арқылы шығарылады. Сауат ашу пәнінен 3-тоқсанда бөлімдер бойынша екі жиынтық бағалау, бір тоқсандық жиынтық бағалау қарастырылған. 4-тоқсанда да дәл осы мөлшерлеме сақталады. Сауат ашу пәнінің мақсаты - оқу және жазу дағдылары қалыптасқан, алған білімін әртүрлі жағдаяттарға сай қолдана білетін, ойын, пікірін толық, түсінікті, жүйелі жеткізе алатын, білім алуға ынталы жеке тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.Алға қойылған осы мақсатқа қол жеткізу үшін сауат ашу пәні сабақтарында оқушылармен бірлесе отырып мынадай міндеттерді шешуге жұмыстандық:- оқушыларды оқу әрекетіне психофизиологиялық тұрғыдан дайындау, яғни оқуға ынтасын ояту (қызықты өлең шумақтары, ертегілер, шағын әңгімелер, жұмбақтар, ойындар т.б. арқылы), мектепке жағымды көзқарас қалыптастыру, құрбы-құрдастарымен танысу, сабақ уақытын біртіндеп ұзарту, сергіту сәттерін жиі өткізу, оқу әрекетін біртіндеп күрделендіру арқылы бала зейінін шоғырландыруға, іс-әрекетпен мақсатты және ұзақ, нәтижеге бағытталып айналысуға дағдыландыруға тырыстық.- қазақ әліпбиіндегі әріптерді қайталап, еске түсірдік және оның жазба түрін көркем әрі талапқа сай, басқа әріптермен байланыстыра отырып жазуды үйрене бастадық;- әріптен буын, буыннан сөз, сөзден сөйлем құрап жазуға дағдылана бастадық;- тілдік бірліктер ( дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін) және орфография, пунктуация туралы қарапайым түсініктерді меңгердік. Яғни оқушылар дыбыстарды түрлеріне (дауысты, дауыссыз, жуан, жіңішке т.б.) қарай ажыратуды, сөздерді буынға бөлуді, сөздегі буын санын анықтауды, сөз мағынасын түсінуді және түсіндіруді, берілген сөзді пайдаланып сөйлем, сөйлемдерден шағын мәтін құрауды үйренді;- сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына қойылатын тыныс белгілері (нүкте, леп белгісі, сұрақ белгісі) туралы білді;- кітап оқуға қызығушылықтарын оятуға тырыстым. "Аяқталмаған мәтін " әдісі арқылы оқушылар оқиға соңын болжап қана қоймай, немен аяқталғанын өздері оқып біліп алуға ұмтылды.Сөйлеу және қарым-қатынас жасау мәдениеті нормаларын сақтауға дағдылана бастады. Өзім үнемі кішіпейілділік танытып, олармен "сіз" деп сөйлестім. "Рахмет", "кешіріңіз", "өтінем", "оқасы жоқ", т.б. сыпайылық сөздерін оқушылармен қарым-қатынас барысында үнемі қолданамын.Сөздік қорын байытуға және белсендіруге, байланыстыра сөйлеу тілін дамытуға тырыстым. Ол үшін оқушылардан әрбір оқыған сөйлемі не туралы екені сұралып, көркем сөз қолдануда үлгі көрсетіліп отырды, үйренгенін қолдануға тырысқан оқушыға қолдау көрсетіліп, қажет болса еппен түзетіп, ынталандыру және басқа балалардың да қолдануына түрткі болуына жағдай жасап отырдым. Кез келген адам мадақтауды, жасаған пайдалы іс-әрекетінің ескерілгенін ұнатады. Бұл әдіс баланың оқуға қызығушылығын арттыруда теңдесі жоқ әдіс. Қазақ тіліне, тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне сүйіспеншіліктерін арттыру арқылы рухани-адамгершілік қасиеттерін әрі қарай дамытуға тырыстым. "Ұлттық ойындар", "Ұлттық кейіпкерлер" тақырыптарын өту кезінде қазақ тіліне төл емес дыбыстармен (ф, в, э, ) танысу қатар келіп қалуы сәйкессіздік тудырғандай болды.Қатысымдық дағдыларын, яғни диалог барысында басқа адамның сөзін ести және тыңдай білуін, диалогке, сұхбатқа қатысуға дайын болуын, әркімнің өз көзқарасы мен пікірі болатынын түсінуін, өз пікірін айқын да дұрыс және толық жеткізе білуін қалыптастыруға тырыстым. Бұл кіші мектеп жасындағы оқушыларға біраз қиынға түсті. Балалардың көпшілігінің сөйлеу тілі жұтаң екені, өз ойын айту, сезімін жеткізуде батылсыздығы, өзіне сенімсіздігі анық байқалады.Бірнеше батыл әрі басқа балалардан озық дамыған оқушыны көшбасшылыққа тартып, қалған оқушылардың соларға еліктеп, ілгері ұмтылуына жағдай жасап отырдым. "Қарағанға қарап тал өсер, қатарына қарап бала өсер" демекші, тиімді оқытудағы сындарлы тәсілдің бірі - оқушылардың құрбы-құрдастарымен әлеуметтік байланыс жасау арқылы белсенді түрде білім жинақтауына мүмкіндік тудыру. Мен осы тәсілді жүйелі қолдандым. Сол арқылы алған тілдік білімі мен дағдыларын жеке қарым-қатынас тәжірибесінде, күнделікті өмірде қолдануға үйрене бастады. Оқушылар өз іс-әрекетін адамгершілік, ізгілік тұрғысынан ұйымдастыруға және жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу ісі барлық оқу әрекеті барысында үздіксіз қатар жүріп отырды. Дегенмен, қиындықтар да жоқ емес. Бөлімдер бойынша жиынтық бағалау өткізу 15-20 минутқа есептелген. Тіл сабақтарында әр оқушымен айтылым дағдысын тексеру үшін жеке жұмыстану қажет болады. Уақытқа сыймай қалатын кездер болады. 1-сыныпта жиынтық бағалау өткізу үшін біраз шаршадық. Қазіргі күні оқушыларым 2-сыныпта оқып жатыр. Қазір балалар төселді. Өз бетімен орындайды. Мектептегі мақтаулы сыныптардың бірі. Әріптестерім менің оқушыларымның сөз тыңдай білетініне, ақпаратты тез қабылдайтынына, тәртіптілігі мен әдептілігіне, белсенділігіне сүйсінеді. Осындай оқушылар тәрбиелеп жатырғаныма өзім де қуаныштымын. Алда алар белестеріміз көп екеніне сенімдімін. Бұрынғы алдымнан шыққан оқушыларым да жақсы жетістіктерге жетті. Маруақызы Толғанай, Байбосынова Динара аудандық, облыстық, республикалық ақындар мүшәйрасында жүлдегер атанып жүрді. Қазақ тілінен ғылыми жоба қорғап, түрлі интеллектуалдық сайыстардың жеңімпазы болды. Сол сыныпты шығарғаннан кейін 7-8 жылдай бастауышпен арамыз үзіліп қалды. Яғни, оқу ісі орынбасары қызметінде жүрдім. Басшылық қызметтен мен ләззат ала алмадым. 2015-2016 оқу жылының қараша айынан бастап өзімнің сүйікті кәсібіме қайта қауыштым. 4-сынып жетекшісі Мынгжанова Д денсаулығына байланысты басқа қызметке ауысып, сыныбын мен алдым. Менің алдымда 6 мұғалім ауыстырған сыныпты тәртіпке келтіргенше біраз күш жұмсауға тура келді. Сыныпта алауыздық деген адам айтқысыз. Ұлдар мен қыздар бір-біріне ата жауындай қарайтын жағдайға жеткен. Әрі білім беру, ОЖСБ-ға дайындау, тәрбиеге аса мән беру, жағымды ахуал мен ынтымақтастық орта орнату ... 2015-2016 оқу жылының соңындағы қорытынды педагогикалық кеңесте сол кездегі директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары, ауданымызға беделді педагог А.Ж.Садыкованың аузына естіген "З.Иманованың қолына түсіп, 4 "А" сыныбы ретке келді. Оқушыларда біраз оң өзгерістер бар. Жақсы нәтижелерге жетті" дегені менің жарты жылғы маңдай терімнің ақталғаны деп білемін. Қазіргі оқушыларымды шапшаң оқу мен қатесіз жазуға біраз төселдіріп алғаннан кейін шығармашылығын, әсіресе тіл сабақтарынан, дамыту мақсатында жұмыстар жүргіземін. Бұл жұмыстар қазір де жүріп жатыр. Дегенмен алдағы уақытта сайыстар өткізіп, жинаққа өз еңбектерін енгізу арқылы оқушыларға жұмысының нәтижесін көрсету арқылы өнімді жұмысқа бағыттаймын.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!