Тірі ағзалардың айқын белгілері: қоректену, өсу
және даму, тыныс алу мүмкіндігі. Барлық тірі ағзалардың қоректенуі
әртүрлі. Бірде-бір жанды ағза тыныс алмай тіршілік ете алмайды.
Жануар ларға да өсімдіктер сияқты жоғарыда аталған белгі лердің
барлығы тән. Яғни, жануарлар — жанды ағзалар. Жануарларға қозғалу
тән, бұл олардың өсімдіктерден ерекшелігі болып
табылады.
Түйе. Шөлді аймақтарға бейімделген ірі жануар.Екі
өркешті түйелерді Қазақстанда және Моңғолия да
өсіреді.
Әлемде алуан түрлі жануарлар бар. Жануарлар да өсімдіктер сияқты тірі
ағзаларғажатады.Фотосуреттерге
қара.Топтарға бөл. Қандай топтар
шықты.
Өсімдіктер мен жануарларды
салыстыр
Суреттерге қарап, өсімдіктер
мен жануарлардың үш ұқсастығын анықта.
Суреттерді сипатта.
Мысық не істеп жатыр? Мысық пен гүлдің
айырмашылығы неде?
Жануарлар өсімдіктер сияқты
өседі, қоректенеді, тыныс алады
және көбейеді.
Жануарлар қозғалады әрі түрлі
қимылдар
жасайды: жүреді, жүгіреді,
қарғиды, секіреді, өрмелейді, ұшады, қалықтайды, қонады, жүзеді,
сүңгиді т.б.
|
Кіріспе
тапсырма. Сабақтың басында оқушылардың
эмоциялық көңіл күйін сабаққа аудару үшін
“Қайырлы таң” ойынын ойнауды
ұсыныңыз. Ойын барысында мұғалім оқушыларға “Қайырлы таң!” деп
тілек айтады. Мұғалімнің айтқанына келісетін оқушылар қол соғуы
керек.
Әрі қарай оқушылардың білімін
жетілдіру мақсатында мұғалім “Өсімдіктер дегеніміз не? Өсімдіктер
қандай болады? Олар неге тірі ағзаларға жатады?” деген сияқты
сұрақтар қояды.
Топтарға бөл. Бұл тапсырманың
мақсаты өсім діктер және жануарларды топтастыру болып табы лады.
Тапсырманы оқушыларға жұппен орындатуға болады. Берілген жұмыс
нәтижесінде оқушылар өсімдіктердің жанды ағза екенін
түсінеді.
Жауабы
Өсімдіктер: қарағаш, итмұрын,
түймедақ. Жануарлар: құлан, түйе, аққу.
Өсімдіктер мен жануарларды
салыстыр.
Оқушылардың назарын бірінші
қатардағы суретке аударыңыз. “Өсімдіктің қандай ерекшелігі бар?
Жанды ағзалардың қандай белгілері көрсетілген?” Әрі қарай үш
бағандағы суреттерді салыстырып, қандай ортақ белгісі барын
анықтаңыз. Бірінші ба ғандағы сурет (өсімдік өскіні де, марғау да
қорек теніп жатыр, яғни екеуі де қоректі қажет етеді) пен екінші
бағандағы суреттерде не ортақ (өскіннің де, марғаудың да өсіп
қалғаны байқалады, яғни екеуі де өсуге қабілетті) және үшінші
бағандағы суреттерге назар аударыңыз (өсімдік гүлге айналды,
кішкене марғау — мысыққа айналды, гүлдің жанында жас өскіндер пайда
болып келеді, ал мысықтың жанында кішкене марғау пайда болыпты,
яғни екеуі де ұрпақ беріп, көбеюге
қабілетті).
“Көжек” атты сергіту
сәті
Суреттерді сипатта.
Оқушылардың назарын тағы бір рет үш бағандағы суреттерге аударыңыз.
Бірінші қатардың екіншісінен басты айырмашылығы не екенін табуды
сұраңыз. Бұл жұмысты топпен орындауға
болады.
Марғау қалай қозғалатынын
сұраңыз. Үлкен мысық сияқты қозғала ма? Қимылдарды пантоми мамен
көрсетуді ұсыныңыз. Ең жақсы пантомимаға жарыс
ұйымдастырыңыз.
Зерттейік. Егер ауа райы
қолайлы болса, оқу шыларды мектеп алаңына шығарып бірнеше жанды
ағзаларды тауып алуға ұсыныс жасаңыз. Ол үшін қағаз ұстайтын
тақтайшалар мен фотоаппарат немесе бейнекамера
керек.
Зерттеу алдында тағы бір рет
жанды ағзалардың белгілерін қайталаңыз. Оқушылардың алдына нақты
мақсат қойыңыз, мысалы, бес жанды ағзаны табуы керек екенін
айтыңыз. Олар жанды ағзаларды тауып, суретке түсіріп, жазып,
сыныпқа келгеннен кейін өсімдіктер мен жануарлар тобына бөлуі
керек.
Есте
сақта!
Жануарлар — бұл тірі ағзалар.
Олар тыныс алады, өседі, қозғала ды, қоректенеді және
көбейеді.
|