Жаратылыстану география пәндерінен тест сұрақтары

6-сынып І-тарау Жер-Күн жүйесінің планетасы

1.Күн жүйесіндегі планеталар саны А) 9; Б) 11; В) 13; Д) 15; Е) 7;

2. Жер мен Күннің орташа арақашықтығыА) 100 млн.км; Б) 110 млн.км; В) 120 млн.км; Д) 130 млн.км; Е) 150 млн.км;

3. Жердің жалпы көлемі: А) 430 млн.км² ; Б) 510 млн.км² ; В) 640 млн.км²; Д) 600 млн.км²; Е) 750 млн.км²;

4. Жер экваторының ұзындығы А) 40 000 км; Б) 45 000км; В) 55 000км; Д) 35 000км; Е) 30 000км;

5. Жер Күнді қанша уақытта айналады?

А) 260 күн 2 сағат; Б) 360 күн 4 сағат;

В) 365 күн 3 сағат; Д) 300 күн 1 сағат;

Е) 365 күн 6 сағат;

6.«География» ғылымының атасы

А) Геродот Б) Бехайм В) Х.Колумб

Д) Эратосфен Е) Птолемей

7. Жер өз білігінде айналуының мәні

А) Қыспен жаздың алмасуы; ) Жауын-шашынның таралуы;

В) Желдердің таралуы; Д) Өсімдіктердің таралуы;

Е) Күн мен түннің алмасуы;

8. Жер шарын алғаш рет айналып шыққан саяхатшы

А) Ф. Магеллан; Б) Х. Колумб; В) Птолемей;

Д) Эратосфен; Е) Бехайм;

9. Күн сәулесі жердің қай бөлігіне тік түседі?

А) Солтүстік полюске; Б) Экваторға; В) Оңтүстік полюске;

Д) Қоңыржай белдеуіне; Е) Поляр шеңберлеріне;

10. Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ түн болатын күн

А) 22 желтоқсан Б) 21 наурыз ) 22 маусым

Д) 23 қыркүйек Е) 5 шілде

11.Темірқазық жұлдызы көрсететін бағыт

А) Оңтүстік; Б) Батыс; В) Солтүстік;

Д) Шығыс; Е) Оңтүстік батыс;

12. 66,5⁰с.е. және 66,5⁰ о.е. параллельдердің атауы

А) Поляр белдеулері; Б) Тропиктік белдеулері;

В) Экватор; Д) Поляр шеңберлері; Е) Тропиктер;

13. Алғашқы градус торы бар картаны жасаған ғалым

А) Бехайм; Б) Х. Колумб; В) Ш. Уалиханов;

Д) Птолемей; Е) Геродот;

14. Жер радиусының ұзындығы

А) 6470 км; Б) 6352 км; В) 6271 км; Д) 6173 кмЕ) 6371 км;

15. Оңтүстік жарты шардағы ең ұзақ күн болатын уақыт

А) 22 желтоқсан; Б) 21 наурыз; В) 22 маусым; Д) 23 қыркүйек;

Е) 5 шілде;

ІІ-тарау План және карта

1.Солтүстік бағытпен кез келген заттың арасындағы пайда болған бұрыш

А) Компас; Б) Градус торы; В) Азимут; Д) Нивелир;еПланшет;

2. Айналадағы көзге көрінетін кеңістік

А) Көкжиек; Б) Бағдар; В) Жер бедері; Д) Полюс;

Е) Экватор;

3. Көкжиек тұстарын анықтайтын аспап А) Флюгер; Б) Нивелир; В) Барометр; Д) Термометр; Е) Компас;

4. Шығыс бағытқа сәйкес келетін азимут

А) 270^о Б) 360^о В) 180^о Д) 90^о Е) 0^о

5. Мұхит деңгейінен алынған биіктік

А) Нивелир; Б) Салыстырмалы биіктік;

В) Абсолюттік биіктік; Д) Көкжиек Е) Биіктік белдеу;

6. Атаулы масштаб 1см=550км болса, сандық масштаб қандай болады? А) 1:5 500; Б) 1: 5 500 000; В) 1:550; Д) 55 000 000; Е) 55

7. Биіктікті өлшейтін құрал

А) Нивелир; Б) Компас; В) Теодолит; Д) Планшет;

Е) Барометр;

8. План мен карталарды не арқылы оқып білеміз?

А) Масштаб шамасы; Б) Горизонтальдар;

В) Шартты белгілер; Д) Сызықтық масштаб;

Е) Параллельдер;

9. Белгілі бір нүктеден келесі нүктеге тіктеуіш бойынша алынған биіктік

А) Салыстырмалы биіктік; Б) Азимут;

В) Абсолюттік биіктік; Д) Бағдарлау; Е) Тереңдік;

10. Азимут есептелінеді А) 0^о-180^о Б) 0^о-300^о В) 0^о-360^о Д) 90^о-270^о Е) 450^о-315^о

11. Солтүстік полюстен қай бағытпен қайтуға болады?

А) Шығыс; Б) Батыс; В) Оңтүстік; Д) Солтүстік;

Е) Бәрі дұрыс;

12. Ең ірі масштаб А) 1:100 000 Б) 1:350 000 В) 1:10 000 Д) 1: 25 000 Е) 1: 35 000

13. Жердің нақты үлгісі қайда бейнеленген?

А) Планда; Б) Глобуста; В) Материктер картасында;

Д) Мұхиттар картасында; Е) Саяси картада;

14. Солтүстік полюспен оңтүстік полюсті қосатын сызықтар

А) Параллельдер; Б) Горизонтальдар;

В) Бергштрихтер; Д) Абсолюттік биіктік; Е) Меридиандар;

15. Кез келген объектінің экватордан градуспен алынған қашықтығы

А) Географиялық бойлық; Б) Географиялық ендік;

В) Масштаб; Д) Градус торы; Е) Географиялық координаталар;

ІІІ-тарау. Жер қабықтары. Литосфера.

1.Жердің қатты қабығы

А) Литосфера; Б) Атмосфера; В) Гидросфера; Д) Биосфера;

Е) Стратосфера;

2. Жер шарының ішкі құрылысы тұрады

А) 7 қабаттан; Б) 6 қабаттан;

В) 3 қабаттан; Д) 2 қабаттан; Е) 5 қабаттан;

3. Жер қыртысының қалыңдығы жазықтарда орташа қанша км-ді құрайды?

А) 100-120 км; Б) 130-150 км;

В) 170-190 км; Д) 70-90 км Е) 30-40 км;

4. Мантияның төменгі жағындағы температурасы

А) 3800^о С; Б) 2500^о С; В) 1700^о С; Д) 1100^о С;

Е) 800^о С;

5. Оңтүстік Америка тақтасына еніп бара жатқан литосфералық тақта

А) Африка тақтасы; Б) Наска тақтасы;

В) Еуразия тақтасы; Д) Солтүстік тақтасы; Е) Үнді-Аустралия тақтасы;

6. Жер қыртысын толтырып жатқан табиғи денелер

А) Мантия; Б) Платформа; В) Кратер; Д) Тау жыныстары;

Е) Эпицентр;

7. Органикалық шөгінді тау жынысы

А) Гранит; Б) Құм; В) Көмір; Д) Тұз; Е) Базальт;

8. Ұзақ уақыт жатып тығыздалған бордан түзіледі

А) Құмтас; Б) Кварцит; В) Кесек;

Д) Кристалл; Е) Әктас;

9. Жер сілкіну ошағының жер бетіне шығатын жері

А) Кратер; Б) Эпицентр; В) Эхолот; Д) Магма; Е) Ядро;

10. Жер сілкіну күші есептеледі

А) 5 балмен; Б) 10 балмен; В) 20 балмен; Д) 12 балмен;

Е) 17 балмен;

11. Жер сілкінісін зерттейтін ғылым

А) Геология; Б) Сейсмология; В) Демография;

Д) Этнография; Е) Биология;

12. Сөнген жанартаулар

А) Эльбрус, Казбек; Б) Кракатау, Орисабо;

В) Казбек, Ключи Шоқысы; Д) Руис, Эльбрус;

Е) Кракатау;

13. Мезгіл-мезгіл ыстық су мен бу шашып тұратын көз

А) Лава; Б) Минерал; В) Гейзер; Д) Эпицентр; Е) Кратер;

14. Жер шарындағы ең биік нүкте

А) Жеңіс шыңы ; Б) Мұзтау; В) Аконкагуа;

Д) Эверест; Е) Килиманджаро;

15. Сыртқы күштердің әсерінен тау жыныстарының өзгеруін .......... дейміз А) Қатаю; Б) Үгілу; В) Шашылу; Д) Жарылу; Е) Ұшыру;

Жер қабықтары. Атмосфера.

1. Жердің ауа қабығы А) Гидросфера;

Б) Литосфера; В) Атмосфера; Д) Биосфера; Е) Стратосфера;

2. Ауа құрамында оттегі қанша пайызды құрайды?

А) 21%; Б) 30%; В) 78%; Д) 50%; Е) 37%;

3. Атмосфераның ең төменгі қабаты

А) Стратосфера; Б) Тропосфера;

В) Ионосфера; Д) Мезосфера; Е) Термосфера;

4. Тропосфераның шамамен қалыңдығы

А) 30-45км; Б) 50-65км; В) 1-6км; Д) 7-18км; Е) 70-80км;

5. Ауаның жер бетіне түсіретін салмағы

А) Ауа температурасы; Б) Ауырлық күші;

В) Ауа массасы; Д) Үйкеліс күші; Е) Атмосфералық қысым;

6. Ауа қабаты жер бетінің әр шаршы сантиметріне шамамен түсіретін салмағы

А) 3кг, 44г; Б) 1кг, 33г; В) 5кг, 22г; Д) 7кг, 33г; Е) 4кг, 55г;

7. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал

А) Термометр; Б) Нивелир; В) Барометр;

Д) Эхалот; Е) Гигрометр;

8. Әрбір 100 м биіктікке көтерілгенде температура орта есеппен қаншаға төмендейді?

А) 0,6^о С; Б) 0,1^о С; В) 10^о С; Д) 15^о С; Е) 20^о С;

9. Ауа температурасын өлшейтін құрал

А) Нивелир; Б) Барометр; В) Гигрометр; Д) Термометр;

Е) Эхалот;

10. Тәулік ішіндегі ең жоғарғы және ең төменгі температуралардың айырмасы

А) Температура; Б) Атмосфералық қысым;

В) Тәуліктік амплитуда; Д) Конденсация;

Е) Абсолюттік ылғалдылық;

11. Егер ауа температурасы +20^ос болса, онда 1м³ ауада қанша грамм су буы болады?

А) 0,5 гр; Б) 1 гр; В) 5 гр; Д) 17 гр; Е) 20 гр;

12. Су буларының сұйық күйге айналуы

А) Абсолют ылғалдылық; Б) Салыстырмалы ылғалдылық;

В) Амплитуда; Д) Жауын-шашын; Е) Конденсация;

13. Желдің жылдамдығын өлшейтін аспап

А) Гигрометр; Б) Флюгер; В) Нивелир;

Д) Термометр; Е) Эхалот;

14. Қалыпты атмосфералық қысым

А) 600 мм ; Б) 700 мм; В) 760 мм; Д) 770 мм; Е) 750 мм;

15. Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ күн

А) 22 желтоқсан; Б) 22 наурыз; В) 22 маусым; Д) 23 қыркүйек; Е) 21 наурыз;

ІІІ-тарау Жер қабықтары. Гидросфера.

• Жердің су қабығы

А) Литосфера; Б) Гидросфера; В) Атмосфера;

Д) Биосфера; Е) Ионосфер

2. Жер шарындағы тұщы судың үлесі

А) 2,5%; Б) 4,5%; В) 5,6%; Д) 7,5%; Е) 1,5%

3. Күн сәулесінің әсерінен мұхиттар мен теңіздер бетінен жыл сайын қанша км³ су буланады?

А) 670 мың км³; Б) 730 мың км³; В) 370 мың км³ ; Д) 450 мың км³;

Е) 620 мың км³;

4. Су мен қоршалған құрлықтың шағын бөлігі

А) Бұғаз; Б) Түбек; В) Шығанақ; Д) Материк; Е) Арал;

5. Мұхит суының орташа тұздылығы қанша ‰ ?

А) 10‰; Б) 45‰; В) 35‰; Д) 30‰; Е) 150‰

6. Жер шарындағы ең кіші мұхит

А) Тынық мұхит; Б) Солтүстік Мұзды мұхиты ;

В) Үнді мұхиты; Д) Атлант мұхиты; Е) Оңтүстік мұхиты;

7. Жер шарындағы ең ұзын бұғаз

А) Мозамбик бұғазы; Б) Дрейк бұғазы;

В) Ла- Манш бұғазы; Д) Гибралтар бұғазы; Е) Беринг бұғазы;

8. Өзеннің басқа өзенге, көлге немесе теңізге құятын жері

А) Арна; Б) Тасқын; Аңғар; Д) Саға; Е) Жайылым;

9. Жер сілкінісінен туындайтын жойқын толқын

А) Қайту; Б) Цунами; В) Торнадо; Д) Дауыл; Е) Шторм;

10. Мұхит суындағы жануарлар түрі

А) 300 мың; Б) 450мың; В) 150 мың; Д) 600 мың; Е) 750 мың;

11. Жер шарындағы ең биік сарқырама

А) Виктория; Б) Ниагара; В) Игуасу; Д) Риббон; Е) Анхель;

12. Мұхит суының қату температурасы

А) 0⁰ С Б) -1,5 ⁰ С; В) -3⁰ С; Д) -2⁰ С; Е) -4⁰ С;

13. Толысу мен қайту құбылысы болады

А) Ай мен Күннің тарту күші; Б) Жер шарының айналуы;

В) Атмосфералық қысым; Д) Жауын-шашын; Е) Жер сілкінісі;

14. Солтүстік Американың шығыс жағалауындағы жылы ағыс

А) Куросио ағысы; ) Бразилия ағысы;

В) Батыс желдер ағысы; Д) Перу ағысы; Е) Гольфстрим ағысы;

15. Жасанды су қомасы

А) Бұғаз; Б) Өзен; В) Бөген; Д) Шығанақ; Е) Теңіз;

ІІІ-тарауЖер қабықтары. Биосфера.

• Жердің тірі организмдері мекендеген қабығы

А) Тропосфера; Б) Атмосфера; В) Гидросфера; Д) Литосфера;

Е) Биосфера;

2. Жер бетінде өсімдіктердің түрі қанша?

А) 1 млн; Б) 500 мың; В) 2 млн; 750 мың; Е) 3 млн;

3. Бір-бірімен өзара тығыз байланысты табиғат компонентерінің біртұтас жүйесі

А) Белдеу; Б) Экваторлық орман;

В) Биіктік белдеулік; Д) Табиғат кешені; Е) Жер бедері;

4. Табиғатпен адам қоғамы арасындағы күрделі қарым-қатынасты зерттейтін ғылым

А) Биология; Б) Валеология; В) Экология; Д) География;

Е) Биогеография;

5. Таулардағы табиғат кешендерінің алмасуы

А) Биіктік белдеулік ; Б) Ендік зоналылык;

В) Табиғат кешені; Д) Тау зонасы; Е) Тау орманы;

6. Ең үлкен табиғат кешені

А) Таулар, жазықтар; Б) Материктер, мұхиттар;

В) Теңіздер, көлдер; Д) Географиялық қабық;

Е) Табиғат кешені;

7. Жасыл өсімдіктер күн сәулесі арқылы бейорганикалық заттардан органикалық заттар түзуі

А) Үгілу; Б) Тотығу; В) Қарашірік; Д) Жойылу; Е) Фотосинтез;

8. «Оттегі фабрикасы» деп атайды

А) Өсімдіктерді; Б) Балықтарды; В) Адамдарды;

Д) Жануарларды; Е) Құстарды;

9. Тірі ағзалардың ерекшеліктері

А) Көптігі, әртүрлігі; Б) Көбейгіштігі, бейімделгіштігі;

В) Таралуы; Д) Қоректенуі; Е) Тууы, өлуі;

10. Планетамыздың биологияның даму тарихы неше кезеңнен өткен?

А) 4; Б) 6; В) 2; Д) 7; Е) 5;

11. Табиғат компоненттеріне жатпайды

А) Жер бедері; Б) Атмосфера; В) Су; Д) Қала; Е) Өсімдіктер;

12. Ең құнарлы топырақ

А) Өңделген; Б) Қоңыр топырақ; В) Қарашірік;

Д) Күлгін топырақ; Е) Қара топырақ;

13 . Топырақ құнарлығының негізгі көрсеткіші

А) Ауа; Б) Қарашірік; В) Бактериялар; Д) Күл; Е) Тау жынысы;

14. Тірі организмдер жердегі барлық суды шамамен қанша уақытта денесінен өткізіп шығарады?

А) 10 млн .жылда; Б) 20 млн. жылда; В) 15 млн. жылда;

Д) 2 млн. жылда ; Е) 17 млн. жылда;

15. Жер бетінде жануарлардың шамамен қанша түрі бар?

А) 1 млн.астам; Б) 5 млн астам; В) 15 млн. астам;

Д) 7 млн. астам; Е) 20 млн.астам;

ІV-тарау.Географиялық қабық.

• Жер шарындағы ең үлкен табиғат кешені

А) Материктер; Б) Мұхиттар; В) Географиялық қабық;

Д) Атмосфера; Е) Гидросфера;

2. Негізгі географиялық белдеулер

А) Экваторлық, субтропиктік; Б) Субэкваторлық, тропиктік;

В) Полярлық, субполярлық; Д) Тропиктік, қоңыржай;

Е) Субарктикалық, субантарктикалық;

3. Жыл бойына үнемі температурасы жоғары, жауын-шашыны мол климаттық белдеу

А) Экваторлық;

Б) Тропиктік; В) Қоңыржай; Д) Антарктикалық; Е) Арктикалық;

4. Жыл бойына температурасы жоғары, жауын-шашыны өте аз климаттық белдеу

А) Экваторлық; Б) Тропиктік; В) Қоңыржай; Д) Антарктикалық; Е) Арктикалық;

5. Шырмалып, өрмелеп өсетін лианалар таралған климаттық белдеуэ

А) Қоңыржай; Б) Арктикалық; В) Антарктикалық ;

Д) Тропиктік; Е) Экваторлық;

6. Географиялық қабықтың ең маңызды және ажырамайтын қасиеті

А) Өзгеруі; Б) Дамуы; В) Тұтастығы;

Д) Ырғақтылығы; Е) Зоналылығы;

7. Географиялық қабықтың құрамы қанша бөліктер тұрады?

А) 5; Б) 4; В) 3; Д) 2; Е) 1;

8. Табиғат зоналарының экватордан полюске ауысу заңдылығы неде?

А) Биіктік белдеулік; Б) Ырғақтылық;

В) Бүтінділік; Д) Енділік зоналық; Е) Барлық жауап дұрыс;

9. Тауда табиғат зонасының алмасып келуі

А) Табиғат кешені; Б) Зоналылығы;

В) Ендік зоналық; Д) Таулы зона; Е) Биіктік белдеулік;

10. Қылқан жапырақты, ірі жыртқыштар мен жұп тұяқтылар кездесетін табиғат зонасы

А) Аралас орман; Б) Тайга; В) Тундра; Д) Дала; Е) Шөл;

11. Шөлге жақсы бейімделген Сахара оазисінде өсетін өсімдік

А) Құрма пальмасы; Б) Секвойя; В) Эвкалипт;

Д) Магнолия; Е) Лиана;

12. Діңі қисық, бұратылған, биіктігі 3-4 метрден аспайтын шөл өсімдігіА) Эвкалипт; Б) Кактус; В) Сексеуіл;

Д) Құрма пальмасы; Е) Лиана;

13. Географиялық қабықтың қалыптасуына әсер етеді

А) Ауа, су; Б) Күн радиациясы;

В) Топырақ; Д) Жердің ішкі күштері; Е) Барлық жауап дұрыс;

14. Ауа райы «жасалынатын» орын

А) Гидросфера; Б) Тропосфера; В) Биосфера;

Д) Стратосфера; Е) Ионосфера;

• Сахара шөлі орналасқан

А) Еуразияда; Б) Аустралияда;

В) Африкада;

Д) Солтүстік Америкада;

Е) Оңтүстік Америкада

V-тарау. Жер бетіндегі адамзат.

• Халық туралы ғылым

А) География; Б) Демография;

В) Геология; Д) Биология;

Е) Биогеография;

2. Жердегі халық саны нешеге жетті?

А) 7 млрд; Б) 10 млрд; В) 15 млрд;

Д) 4 млрд; Е) 2 млрд;

3. Жер шарындағы халықтың орташа тығыздығы 1 км² –ге

А) 20 адамнан; Б) 15 адамнан; В) 70 адамнан;

Д) 80 адамнан ; Е) 40 адамнан;

4. Халқы сирек қоныстанған мемлекет

А) Қытай;

Б) Аустралия Одағы;

В) Үндістан;

Д) Бангладеш;

Е) Жапония;

5. Халқы көп мемлекеттер

А) Жапония, Қазақстан;

Б) Қытай, Үндістан;

В) Канада,Грекия;

Д) Франция, Англия;

Е) Германия, Испания;

6. Демографиялық саясат дегеніміз

А) Халық санының өсуін реттеу;

Б) Халықаралық қатынастар;

В) Халық саны;

Д) Көші-қон;

Е) Демографиялық жарылыс;

7. «1 отбасы 1 бала» саясатын қолданатын ел

А) Нигерия; Б) Бангладеш;

В) Индонезия; Д) Қытай;

Е) Жапония;

8. Әлемдегі нәсілдер саны

А) 7 ; Б) 6; В) 3; Д) 10;

Е) 8;

9. Шашы бұйра, түсі қара қай нәсіл?

А) Европоид; Б) Монголоид;

В) Негроид; Д) Қытайлық;

Е) Жапондық;

10. Қазақтар қай нәсілге жатады?

А) Европоид;

Б) Негроид;

В) Аралас;

Д) Қытайлық;

Е) Монголоид;

11. «Үлкен жетілікке» кіретін елдер

А) Канада, Италия;

Б) Германия, Грекия;

В) АҚШ, Қытай;

Д) Жапония, Корея;

Е) Ұлыбритания, Польша;

12. Қазақстан Бірікпен Ұлттар Ұйымына (БҰҰ) қашан мүше болып қабылданды?

А) 1991ж; Б) 1993ж; В) 1994ж;

Д) 1992ж;

Е) 1995ж;

13. Жер шарындағы мемлекеттер саны

А) 260; Б) 370; В) 250; Д) 230;

Е) 210;

14. Қазақстанда қанша облыс бар?

А) 15; Б) 14; В) 13; Д) 12;

Е) 11;

15. Қазақстанның жалпы шекарасының ұзындығы

А) 12 мың км; Б) 15 мың км;

В) 17 мың км; Д) 11 мың км;

Е) 10 мың км;

7-сыныпКіріспе бөлім

1.Жер шары бетінің жалпы ауданы

А) 670млн.км²; Б) 510млн.км²; В) 620 млн.км²;

Д) 460млн. км²; Е) 490млн.км²;

2. Материктер мен аралдар үлесіне шамамен тиеді

А) 149 млн.км²; В) 320 млн.км²; Д) 179млн.км²; Е) 350млн.км²;

3. Дүниежүзілік мұхиттар үлесін шамамен қанша пайызы тиесілі?

А) 29,2%; Б) 31,3%; В) 49,1%; Д) 57,5%; Е) 70,8%;

4. Аралдар тобының атауы

А) аралдар; Б) тобыр; В) шұнғыма; Д) архипелаг;

Е) археолог;

5. «Жаңа дүние» материгі

А) Еуропа; Б) Аустралия; В) Азия; Д) Африка; Е) Континент;

6. Дүниежүзілік мұхиттың ең терең жері

А) Мариан; Б) Ява; В) Курил-Камчат; Д) Алеут;

Е) Филиппин;

7. Солтүстік Американың жер көлемі

А) 30,3 млн.км²; Б) 54 млн.км²; В) 24,2 млн.км²;

Д) 18,3 млн.км²; Е) 25,3 млн.км²;

8. Дүние жүзін алғаш рет жүзіп өткен саяхатшы

А) Х. Колумб; Б) М. Поло; В) Ф. Магеллан;

Д) Д.Ж. Кук; Е) А.Веспучи;

9. «География ғылымының атасы»

А) Страбон; Б) Эратосфен; В) Геродот; Д) Птолемей;

10. «Үш теңіздің ар жағына саяхат» атты еңбектің авторы

А) Плано Карпини; Б) Вильгельм Рубрук;

В) Эратосфен; Д) Марко Поло;

Е) Афанасий Никитин;

11. Халықаралық географиялық жылдар

А) 1911-1912ж.ж; Б) 1922-1923ж.ж; В) 1957-1958ж.ж;

Д) 1941-1942ж.ж; Е) 1933-1934ж.ж;

12. Жер шарындағы материктар саны

А) 5; Б) 6; В) 9; Д) 6; Е) 4;

13. Жер шарындағы ең үлкен арал

А) Гренландия; Б) Исландия; В) Мадагаскар;

Д) Калимантан; Е) Гавай;

14. Еуропа мен Азия атауына негіз болған халық

А) орыстар; Б) финикиялықтар; В) исландықтар;

Д) гректер; Е) арабтар;

15. «Ескі дүние» материгі

А) Солтүстік Америка; Б) Оңтүстік Америка;

В) Аустралия; Д) Антарктида; Е) Африка;

І-бөлім

Жер шары табиғатының басты ерекшеліктері

1.Жер ғаламшарының шамамен жасы қанша жыл?

А) 7,5-9млрд.жыл; Б) 9,5-11 млрд.жыл; В) 3,5-5 млрд.жыл;

Д) 5,9-8 млрд.жыл; Е) 1,2-4 млрд.жыл;

2. Ішкі күштер жинағын атайды

А) Эндогендік; Б) Экзогендік; В) күштер;

Д) жер сілкінісі; Е) жанартаулар;

3. Мантияның жоғарғы бөлігі

А) ядро; Б) литосфера; В) атмосфера; Д) таулар;

Е) материктер;

4. Мезозой эрасының дәуірлері

А) Юра, Триас; Б) Силур, Ордовик;

В) Бор, Девон; Д) Карбон, Девон;

Е) Кембрий, Триас;

5. Ежелгі біртұтас материк атауы

А) Лавразия; Б) Гондвана; В) Еуразия;

Д) Америка; Е) Пангея;

6. Ең ежелгі эра

А) кайназой; Б) мезозой; В) палеозой; Д) протерезой;

Е) архей;

7. Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісін зерттейтін ғылым

А) геология; Б) тектоника; В) минералогия;

Д) метеорология; Е) география;

8. Жер қыртысының тегістелген әрі тұрақты бөліктері

А) жазық; Б) геосинклиналь; В) платформа;

Д) үстірт; Е) таулар;

9. Атмосфера қабығының ауасы мол қабаты

А) тропосфера; Б) стратосфера; В) ионосфера; Д) мезосфера;

Е) термосфера;

10. Температурасы бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар

А) изогиета; Б) изобар; В) изотерма; Д) горизонталь; Е) параллель;

11. Ауа райының белгілі жерге тән көпжылдық режимі

А) ауа райы; Б) белдеу; В) зона; Д) климат; Е) ауа массасы;

12. Экваторға үнемі соғып тұратын желдер

А) муссон; Б) бриз; В) циклон; Д) пассат; Е) торнадо;

13. 13 климаттық белдеуді ажыратқан зерттеуші ғалым

А) Н.Н. Баранский; Б) А. Вегенер; В) А.Гумболдт;

Д) Ш. Уалиханов; ) Б.П. Алисов;

14. Мұхит суынң орташа тұздылығы

А) 35‰; Б) 45‰; В) 50‰; Д) 55‰; Е) 25‰;

15. Мұхит суыныңбасты қасиеттері

А) сұйықтығы; Б) көптігі; В) температурасы;

Д) көлемі; Е) тереңдігі;

ІІ-бөлім

Материктер мен мұхиттар табиғатының алуан түрлілігі (Еуразия)

1.Жер шарындағы ең үлкен материк

А) Еуразия; Б) Оңтүстік Америка; В) Солтүстік Америка;

Д) Аустралия; Е) Антарктида;

2. Еуразия материгінің ауданы

А) 24 млн.км²; Б) 37млн.км²; В) 54 млн.км²; Д) 67 млн.км²;

Е) 18 млн.км²;

3. Дүние жүзіндегі ең биік тау шыңы

А) Аконкагуа; Б) Мак-Кинли; В) Джомолунгма;

Д) Хан-тәңірі; Е) Килиманджаро;

4. Еуразия материгінің атыс шеткі нүктесі

А) Дежнев мүйісі; Б) Челюскин мүйісі;

В) Пиай мүйісі; Д) Альмади мүйісі; Е) Рока мүйісі;

5. Еуразия қай мұхитпен шектеспейді?

А) Тынық мұхит; Б) Атлант мұхит;

В) Үнді мұхит; Д) Солтүстік Мұзды мұхит;

Е) Барлық мұхитпен шектеседі;

6. Еуразия материгінің ең биік нүктесі мен ең төмен нүктесінің айырмасы қандай?

А) 9251м; Б) 1056м; В) 7434м; Д) 8848м; Е) 6542м;

7. Еуразия материгінің таулары

А) Гималай, Анд; Б) Памир, Аппалач;

В) Кавказ, Атлас; Д) Памир, Тибет; Е) Альпі, Кордильер;

8. Бұл климаттық белдеу Еуразия материгіне тән емес

А) Қоныржай белдеу; Б) Арктикалық белдеу;

В) Антарктикалық белдеу; Д) Тропиктік белдеу;

Е) Субарктикалық белдеу;

9. Еуразия материгіндегі муссонды климат тән аймағы

А) солтүстігі; Б) шығысы; В) батысы;

Д) оңтүстігі; Е) солтүстік батысы;

10. Солтүстік Мұзды мұхит алабының өзендері

А) Дунай, Рейн; Б) Об, Енисей;

В) Лена, Висла; Д) Амур, Хуанхэ; Е) Меконг, Обь;

11. Дүние жүзіндегі суы аса мөлдір, ең терең көл

А) Байкал; Б) Ладга; В) Онега; Д) Балқаш; Е) Лобнор;

12. Бұл табиғат зонасында зубр, бұлан, қоңыр аю мекендейді

А) тундра зонасы; Б) орманды дала зонасы;

В) шөлейт зонасы; Д) арктикалык шөл зонасы;

Е) тайга зонасы;

13. Үнді мұхиты алабының өзендері

А) Янцзы, Меконг; Б) Брахмапутра, Амур;

В) Үнді, Ганг; Д) Лена, Еділ; Е) Рейн, Дунай;

14. Еуразия материгінде орналасқан елдер

А) Қытай, Алжир; Б) Үндістан, Перу;

В) Польша, Нигерия; Д) Венгрия, Румыния; Е) Албания, Ливия;

15. Бұл ойпаттың атауы «Екі өзен аралғы деген мағына береді

А) Месопотамия; Б) Тұран ойпаты;

В) Үнді-Ганг ойпаты; Д) Меконг ойпаты;

Е) Миссисипи ойпаты;

ІІ-бөлім

Материктер мен мұхиттар табиғатының алуан түрлілігі.

Солтүстік Америка.

1.Солтүстік Америка материгінің ауданы

А) 54 млн.км²; Б) 34 млн.км²; В) 24 млн.км²; Д) 18 млн.км²;

Е)14 млн.км²;

2. Солтүстік Американың ең биік жері

А) Мак-Кинли; Б) Аконкагуа; В) Митчелл;

Д) Сан-Валентин; Е) Эверест;

3. Материкке ең алғаш барған саяхатшы

А) Г. Гудзон; Б) А.Макензи; В) Х. Колумб; Д) Дм. Кабот;

Е) Э.Кортес;

4. Солтүстік Американың шығысындағы тау

А) Кордильер; Б) Анд; В) Альпі; Д) Атлас; Е)Аппалач;

5. Үшкір шыңдар тізбегі, испан тілінен аударғанда «ара»деген ұғымды білдіреді

А) Йеллоустон; Б) Аппалач; В) Морена; Д) Сьерра; Е) Прерий;

6. Тынық пен Атлант мұхиттарын байланыстыратын канал

А) Суэц; Б) Панама; В) Дрейк; Д) Босфор; Е) Беринг;

7. Жер шарындағы ең биік ағаш

А) Секвойя; Б) Пальма; В) Емен; Д) Эвкалипт; Е) Сексеуіл;

8. Миссисипи өзені құяды

А) Атлант мұхитына; Б) Тынық мұхитына;

В) Гудзон шығанатына; Д) Мексика шығанағына;

Е) Үнді мұхитына;

9. 1849 жылы алтын іздеушілердің бір тобы аптап ыстық пен шөлге шыдамай қаза болған, жер кейіннен қандай атауға ие болды?

А) «алтын дүрбелең»; Б) «өлі теңіз»;

В) «өлім тауы»; Д) «алтын тау»; Е) «өлім аңғары»;

10. Дүние жүзінде ең үлкен каньон орналаскан өзен

А) Колорадо; Б) Мисисипи; В) Макензи;

Д) Амазонка; Е) Ніл;

11. Атақты Ниагара сарқырамасы қай көлдерді жалғастырады?

А) Гурон,Эри көлін; Б) Мичиган, Жоғарғы көлді;

В) Онтарио ,Гурон көлін; Д) Жоғарғы, Эри көлін;

Е) Эри, Онтарио көлін;

12. Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын дала

А) Саванна; Б) Эверглейдс; В) Пампа; Д) Прерий;

Е) Шұраттар;

13. Солтүстік Америка материгінің көп бөлігін алып жатқан мемлекеттер

А) АҚШ, Мексика; Б) Мексика, Перу;

В )АҚШ, Канада; Д) Канада, Мексика; Е) Перу, АҚШ;

14. Кино өндірісінің орталығы Голливуд орналасқан қала

А) Лос-Анжелес; Б) Сан-Франциско; В ) Чикаго;

Д) Нью-Йорк; Е) Бостон;

15. Канаданың астанасы

А) Ванкувер; Б) Оттава; В ) Торонто; Д) Монреаль;

Е) Виннипег;

ІІ-бөлімМатериктер мен мұхиттар табиғатының алуан түрлілігі.

Оңтүстік Америка

1.Оңтүстік Америка материгінің ауданы

А) 24,4 млн.км²; Б) 18,3 млн.км²; В) 30,3 млн.км²;

Д) 9,5 млн.км²; Е) 11,2; млн.км²

2. Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама

А) Анхель; Б) Ниагара; В) Виктория; Д) Кукенан;

Е) Кайетур;

3. Х. Колумбтан кейін материкке қадам басқан саяхатшы

А) Дж. Кук; Б) Ф. Магеллан; В) Д. Кабот;

Д) Р. Амудсен; Е) А. Виспуччи;

4. Оңтүстік Американың ең биік нүктесі

А) Мак- Кинли; Б) Монблан;

В) Аконкагуа; Д) Эверест; Е) Белуха;

5. Оңтүстік Американың оңтүстігіндегі үстірті

А) Патагония; Б) Бразиль;

В) Гвиан; Д) Миссисипи; Е) Үстірт;

6. Анды тауының мағынасы

А) Айдаһар тау; Б) Аспан тау; В) Темір тау;

Д) Мысты тау; Е) Алтын тау;

7. Әлемдегі ең кішкентай құс

А) Торғай; Б) Пекари; В) Шымшық; Д) Колибри;

Е) Кебрача;

8. Оңтүстік Американың ылғалды экваторлық орманы

А) Вади; Б) Гилея; В) Льянос; Д) Пампа; Е) Кампос;

9. Сельвас бұл

А) Саванна; Б) Дала; В) Шөл; Д) Экваторлық орман; Е) Шөлейт;

10. Әлемдегі ең үлкен жыла

А) Пекари; Б) Анаконда; В) Сейба; Д) Кобра; Е) Гевея;

11. Оңтүстік Американың Тынық мұхит жағалауындағы шөлі

А) Намиб; Б) Виктория; В) Сахара; Д) Гоби; Е) Атакама;

12. Оңтүстік Американың ең үлкен елі

А) Бразилия; Б) Аргентина; В) Перу; Д) Чили; Е) Венесуэла;

13. Ориноко ойпатының саваннасы

А) Гилея; Б) Сельва; В) Кампос; Д) Льянос; Е) Пампа;

14. Солтүстік Америка мен Оңтүстік Америка бөліп тұрған канал

А) Суэц каналы ; Б) Волга-Дон каналы; В) Панама каналы;

Д) Гудзон каналы; Е) Лабрадор каналы;

15. Оңтүстік Американың байырғы халқы

А) Американдықтар; Б) Нормандықтар;

В) Үндістер; Д) Метистер; Е) Самболар;

ІІ-бөлім

Материктер мен мұхиттар табиғаттың алуан түрлігі. (Африка)

1.Африка материгінің аудныА) 30,3 млн.км²;

Б) 24,2 млн.км² В) 18,7 млн.км²; Д) 9 млн.км²; Е) 54 млн.км²;

2. Африка материгінің ең биік нүктесі

А) Аконкагуа; Б) Мак-Кинли; В) Эверест;

Д) Килиманджаро; Е) Тубкаль;

3. Жер шарындағы ең үлкен шөл

А) Гоби;Б) Сахара;В) Намиб; Д) Калахари; Е) Атакама;

4. Африка мен Еуразияны бөліп тұрған бұғаз

А) Ла-Манш; Б) Гибралтар; В) Беринг; ) Мозамбик;

Е) Дрейка;

5. Экватор сызығы мен бастапқы меридиан кесіп өтетін бірден-бір материкА) Аустралия; Б) Еуропа; В) Антарктида;

Д) Солтүстік Америка; Е) Африка;

6. Африка материгінің оңтүстік шеткі нүктесі

А) Әл-Абияд; Б) Игольный; В) Әлмади; Д) Рас-Хафун;

Е) Йорк;

7. Африка материгінің солтүстігіндегі тау

А) Атлас Б) Айдаһар; В) Килиманджаро; Д) Аппалач

Е) Альпі;

8. Африка материгінің кеуіп қалатын өзен арналарының атауы

А) Сағым; Б) Самум; В) Шұрат; Д) Уәд; Е) Хамада;

9. Сахара шөліндегі аңызақ құрғақ жел

А) Самум; Б) Шұрат; В) Бриз; Д) Хамада; Е) Муссон;

10. Намиб шөліне тән екі жапырақты өсімдік

А) Олеандр; Б) Құрма пальмасы; В) Вельвичия; Д) Маниок;

Е) Батат;

11. Африка материгінде мекендейтін ең бойшаң адамдар

А) Тутсилер; Б) Нилоттар; В) Негрлер; Д) Пигмейлер;

Е) Арабтар;

12. Африка материгінің ең дамыған мемлекеті

А) Сомали; Б) Египет; В) Алжир; Д) Оңтүстік Африка Республикасы; Е) Тунис;

13. Материкті мекендейтін бір өркешті жабайы түйелер

А) Марабу; Б) Сурикат; В) Карибу; Д) Дромедар; Е) Окапи;

14. Замбези өзеніндегі атақты Виктория сарқырамасын ашқан саяхатшы

А) Васко да Гама; Б) Давд Ливингстон; В) Әбу ибн Баттута;

Д) Дж. Кук; Е) Генри Стэнли;

15. Экваторды екі рет кесіп өтетін өзен

А) Ніл; Б) Замбези; В) Нигер; Д) Оранжевая; Е) Конго;

\

ІІ- бөлім

Материктер мен мұхиттар табиғатының алуан түрлілігі. ( Аустралия, Тынық мұхит және Мұхиттық аралдар, Антарктика ).

1. Жер шарындағы ең кіші материк

А) Еуразия;Б) Солтүстік Америка;

В) Оңтүстік Америка; Д) Аустралия; Е) Антарктида ;

2. Аустралия сөзінің мағынасы

А) Оңтүстік; Б) Солтүстік; В) Батыс; Д) Шығыс;

Е) Көкжиек;

3. Аустралия материгінің ауданы

А) 54 млн км²; ) 24 млн км²; В) 18,3 млн км² ;

Д) 14,2 млн км²; Е) 7,6 млн км²;

4. Аустралия материгінің ең биік нүктесі

А) Косцюшко тауы; Б) Килиманджаро;

В) Мак- Кинли; Д) Аконкагуа; Е) Белуха;

5. Аустралия материгінің көп бөлігі орналасқан климаттық белдеу

А) Қоңыржай; Б) Тропиктік; В) Арктикалық;

Д) Субэкваторлық; Е) Субтропикалық;

6. Аустралияның шығыс шеткі нүктесі

А) Йорк; Б) Стип-Пойнт; В) Байрон;

Д) Саут- Ист- Пойнт; Е) Саут- Ист- Кейп;

7. Аустралия ең

А) Кіші материк; Б) Аласа материк;

В) Құрғақ материк; Д) Жанартаулары жоқ;

Е) Барлық жауап дұрыс;

8. Аустралияның ең үлкен аралы

А) Жаңа Зеландия; Б) Тасмания;

В) Оңтүстік ; Д) Солтүстік; Е) Жаңа Гвинея;

9. Аустралия материгінің биік болып келетін бөлігі

А) Солтүстігі; Б) Орталығы; В) Оңтүстігі;

Д) Батысы; Е) Шығысы;

10. Аустралиядағы уақытша кеуіп қалатын өзен арналары

А) Криктер; Б) Уәдтер; В) Оазистер;

Д) Самум; Е) Хамада;

11. Аустралия материгінің өзендері

А) Миссисипи, Ориноко; Б) Меконг, Янцы;

В) Муррей, Дарлинг; Д) Нигер, Конго;

Е) Амур, Хуанхэ;

12. Аустралияға ғана тән жануарлар

А) Жираф, Зебра; Б) Кенгуру, Үйректұмсық;

В) Шиебөрі, Қаблан; Д) Арыстан, Жолбарыс;

Е) Мүйізтұмсық, Бегемот;

13. « Налларбор » шөлінің мағынасы

А) Сусыз; Б) Жаңбырсыз; В) Топырақсыз;

Д) Ағашсыз; Е) Өзенсіз;

14. Аустралия материгінің байырғы халқы

А) Аборигендер; Б) Үндістер;

В) Кароибтер; Д) Эскимостар; Е) Ацтектер;

15. Антарктиданы ашқан ғалым- саяхатшы

А) Ф. Беллинсгаузен; Б) Д. Кук;

В) Р. Пири; Д) Р. Амундсен; Е) Р. Скотт;

ІІІ-бөлім

Жер-біздің ортақ үйіміз.

1.Жер шарында халық саны

А) 5 млрд; Б) 7 млрд; В) 8 млрд; Д) 9 млрд;

Е) 9 млрд;

2. Жер шарындағы ормандар үлесі

А) 30%; Б) 50%; В) 100%; Д) 120%; Е) 140%;

3. Экология ұғымын алғаш рет енгізген ғалым

А) Н. Баранский; Б) Қ. Сәтпаев; В) Э. Геккель;

Д) П. Семенов; Е) Л. Берг;

4. Халықаралық «Қызыл кітап» басталған жыл

А) 1968ж; Б) 1972; В) 1981; Д) 1989; Е) 1993;

5. Мекен ортасы бар адамдар тобын атайдыА) Бентос; Б) Этнос; В) Тобыр; Д) Қауым; Е) Ұлт;

6. Халқының саны көп елдер

А) Канада, АҚШ; Б) Франция, Англия;

В) Германия, Италия; Д) Қытай, Үндістан; Е) Бангладеш, Нигерия;

7. Дүние жүзінде шаруашылығы дамыған неше ел бар?

А) 100 ел;

Б) 90 ел;

В) 80 ел;

Д) 70 ел;

Е) 60 ел;

8. «Үлкен жетілікке» кіретін елдер

А) Қытай, Үндістан;

Б) Жапония, Иран;

В) Франция, Испания;

Д) АҚШ, Мексика;

Е) Италия, Канада;

9. Адамзат тарихындағы саяси картаның ең күшті өзгерістері жүрген ғасыр

А) ІІ- ғасыр;

Б) ХV- ғасыр;

В) ХХ- ғасыр;

Д) ХХІ- ғасыр;

Е) ХVІІІ- ғасыр;

10. Әлімде неше нәсіл бар?

А) 4;

Б) 3;

В) 5;

Д) 7;

Е) 10;

11. Ғылым мен бейбітшілік материгі

А) Еуразия;

Б) Солтүстік Америка;

В) Антарктика;

Д) Аустралия;

Е) Африка;

12. Жер шарындағы мемлекеттер саны

А) 400;

Б) 370;

В) 290;

Д) 230;

Е) 120;

13. Кофенің отаны

А) Қытай;

Б) Үндістан;

В) Бразилия;

Д) Испания;

Е) Эфиопия;

14. Халқы сирек қонысталған ел

А) Үндістан;

Б) Жапония;

В) Италия;

Д) Канада;

Е) Бангладеш;

15. Ірі әлемдік діндер

А) Христиан, синтоизм;

Б) Буддизм, индуизм;

В) Христиан, ислам;

Д) Синтоизм, конфуцизм;

Е) Буддизм, конфуцизм;

8-сынып

І-бөлімКіріспе. Географиялық жағдайы. Сағаттық белдеулер.

1.Қай жылы Қазақ АКСР құрылды?

А) 1991 жылы 22 желтоқсан;Б) 1920 жылы 26 тамыз;

В) 1989 жылы 25 қазан; Д) 1990 жылы 16 желтоқсан;

Е) 1992 жылы 22 наурыз;

2. Егемендік туралы Декларация қабылданған уақыт

А) 1990 жылы 16 желтоқсан;Б) 1990 жылы 21 желтоқсан;

В) 1990 жылы 25 қазан; Д) 1999 жылы 10 қаңтар;Е) 1992 жылы 2 наурыз;

3. Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына (БҰҰ) мүше болған уақыт

А) 1992 жылы 2 наурыз;Б) 1992 жылы 21 желтоқсан;

В) 1990 жылы 25 қазан; Д) 1995 жылы 30 тамыз;Е) 1991 жылы 16 желтоқсан;

4. Заң шығарушы орган

А) Мәжіліс; Б) Үкімет; В) Президент; Д) Парламент;Е) Сенат;

5. Қазақстан Республикасының аумағы

А) 2,7 млн. Км²; Б) 2,4 млн. км²; В) 2,9 млн. км² ; Д) 2,2 млн. км²;

Е) 2,6 млн. км²;

6. Қазақстан Республикасының жалпы шекарасының ұзындығы

А) 30 мың км²; Б) 25 мың км²; В) 22 мың км²; Д) 20 мың км²;

Е) 15 мың км²;

7. Қазақстан Республикасының халқы

А) 16,4млн; Б) 15,9 млн; В) 14,4 млн; Д) 17,7млн; Е) 13,7 млн;

8.Жерінің үлкендігі жөнінен Қазақстан дүние жүзінде нешінші орында?

А) 3-орында; Б) 6-орында; В) 9-орында; Д) 16-орында;Е) 18-орында;

9. Қазақстан батыстан шығысқа дейін созылған

А) 1600 км; Б) 2500 км; В) 4600 км; Д) 3000 км;Е) 15000 км;

10. Қазақстан қай елмен шектеспейді?

А) Ресей; Б) Монғолия; В) Қырғыстан; Д) Қытай ;Е) Өзбекстан;

11. Бір сағаттық белдеудің ішіндегі уақыт

А) Жергілікті; Б) Ендік; В) Гринвич; Д) Декреттік;

Е) Белдеулік;

12.Қазақстан неше сағаттық белдеуде орналасқан?

А) 3; Б) 4; В) 6; Д) 2; Е) 7;

13. Қазақстанда неше облыс бар?

А) 14;Б) 17; В) 18; Д) 9;Е) 12;

14. Конституция күні

А) 25 қазан;Б) 16 желтоқсан; В) 21 желтоқсан ; Д) 30 тамыз;

Е) 7 мамыр;

15. Қазақстанмен ең қысқа шекаралас ел

А) Ресей;Б) Қытай; В) Түркменстан; Д) Қырғыстан;Е) Тәжікстан;

ІІ-бөлім

Қазақстан территориясының географиялық зерттелу тарихы.

1.Қазақ жері туралы алғашқы деректерді берген ғалымдар

А) Әл-Фараби, В. Рубрук;Б) Махмуд Қашғари, Страбон;

В) В. Мушкетов, Ш. Уалиханов; Д) Птомелей, П. Паллас;

Е) Геродот, Страбон;

2. Ахмет Иассауи кесенесі орналасқан қала

А) Тараз;Б) Түркістан; В) Алматы; Д) Шымкент;Е) Қызылорда;

3. Әл-Фарабидың олап тапқаны

А) Шәйнек;Б) Телескоп; В) Күн сағаты; Д) Теледидар;

Е) Көтергіш;

4. Махмуд Қашғари жасаған картаның атауы

А) Физикалық карта;Б) Дөңгелек карта;

В) Жер бедері картасы; Д) Климат картасы;Е) Өсімдіктер картасы;

5. Тянь-Шань тауын зерттеген ғалым

А) П.П. Семенов; Б) Л.С. Берг; В) Н.И. Андрусов; Д) А.Н. Краснов;

Е) Н.А. Северцов;

6. «Сібірдің сызба кітабы» атты картаны жасаған

А) Қадырғали Қосынұлы;Б) П.С. Паллас;

В) Г.С. Корелин; Д) С. Ремезов;Е) А.И. Бутаков;

7. «Арал теңізі» атты еңбектің авторы

А) А.Н. Краснов; Б) Л.С. Берг; В) С.С. Неуструев; Д) Н.И. Андрусов;

Е) В.В. Сапожников;

8. «Жоңғария очерктері», «Алтыншар туралы» еңбектердің авторы

А) Махмуд Қашғари;Б) Ш. Уалиханов; В) Қ. Сатпаев;

Д) Әл-Фараби;Е) Л.С. Берг;

9. Қазақстан Ғылым Академиясының тұңғыш президенті

А) Н.Назарбаев;Б) Қ. Сәтпаев;

В) Ш.Уалиханов; Д) Л.С.Берг;Е) И.В.Мушкетов;

10. Бұл ғалымға Тянь-Шань тауларын зерттегені үшін «Тянь-Шанский» атағы берілді

А) Н.Н.Семенов; Б) И.В.Мушкетов;

В) Л.С.Берг; Д) С.С. Неуструев;Е) Н.А. Северцов;

11. «Түркістан» еңбегінің авторы

А) И.В.Мушкетов;Б) Н.Н.Семенов;

В) Қ. Сәтпаев; Д) Л.С.Берг;Е) Н.А. Северцов;

12.Бұл қаланың атауы Фараб деп аталған. 1219 жылы моңғолдар шапқыншылығында қала қираған

А) Құлан; Б) Сарайшық; В) Тараз; Д)Түркістан; Е) Отырар;

13. «Диуани луғат-ат-түрк» еңбегінің авторы

А) Әл-Фараби;Б) Қадырғали Қосынұлы;

В) Ш.Уалиханов; Д) Қ. Сәтпаев;Е) Махмуд Қашғари;

14. Әбу Насыр Әл-Фараби өмір сүрген жылдар

А) 430-495 жж; Б) 650-720 жж; В) 870-950 жж; Д) 740-830 жж;

Е) 670-740 жж;

15. «Шығыстың Аристотелі» атанған ғалым

А) Махмуд Қашғари;Б) Қадырғали Жалаири;

В) Ш.Уалиханов; Д) Әл-Фараби;Е) Страбон;

ІІІ-бөлім

Жер бедері, Қазазақстанның пайдалы қазбалары және геологиялық құрылымы.

1.Қазақстан жер бедерінің қанша пайызы биік таулар?

А) 25% ; Б) 5% ; В) 10%; Д) 15% ; Е) 20%;

2. Республиканың кай бөлігі таулы аймақтар?

А) Шығыс және оңтүстік-шығыс;

Б) Шығысы; В) Оңтүстігі; Д) Батысы; Е) Солтүстігі;

3. Қазақстанның ең төмен нүктесі

А) Торғай ойысы; Б) Тұран ойпаты;

В) Зайсан ойпаты; Д) Каспий маңы ойпаты; Е) Қарақия ойысы;

4. Қазақстанның ең биік нүктесі

А) Мұзтау; Б) Эверест; В) Хан-Тәңірі;

Д) Бесшоқы; Е) Талғар;

5. Мұғалжар тауы қай таудың табиғи жалғасы болып келеді?

А) Карпат; Б) Гималай;

В) Тянь-шянь; Д) Орал; Е) Альпі;

6. Қай эрада Қазақстан жерін түгел су басып жатты?

А) Кайнозой Б) Палеозой

В) Мезозой Д) Архей Е) Протерозой

7. Мезозой эрасының дәуірлері

А) Бор, Триас; Б) Силур, Юра;

В) Девон, Ордовик; Д) Кембрии, Карбон; Е) Пермь, Триас;

8. Альпі тау түзілу процесі кезінде екінші рет көтерілген тау

А) Сарыарқа; Б) Мұғалжар;В) Орал;

Д) Алтай; Е) Маңғыстау;

9. Мезозой эрасында теңіз басып жатқан Қазақстан аймағы

А) Солтүстігі; Б) Оңтүстігі;

В) Шығысы; Д) Орталығы;Е) Батысы;

10. Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісін зерттейтін ғылым

А) Сейсмология;Б) Тектоника;

В) Минерология;Д) Геология;Е) Палеонтология;

11. Қазақстан қай пайдалы қазбалардан әлемде бірінші орында?

А) Мырыш;Б) Темір;В) Марганец;Д) Вольфрам;Е) Алтын;

12. Мұнай елімізде бірінші рет қай жылы алынды?

А) 1899 жылы;Б) 1999 жылы;В) 1911 жылы;Д) 1923 жылы;Е) 1917 жылы;

13. Мұнай кен орындары

А) Қаражыра, Майкүбі;Б) Қоңырат, Бозшакөл;

В) Қаламқас, Теңіз;Д) Кемпірсай, Бұрақтал;Е) Атасу, Жезді;

14. Фосфорит қорлары орналасқан

А) Солтүстік Қазақ жазығы;Б) Сарыарқа, Торғай үстірті;

В) Алтай, Маңғыстау;Д) Мұғалжар, Қаратау;

Е) Тянь-Шань, Сауыр-Тарбағатай;

15. Темір кен орындары

А) Атасу, Жезді;Б) Ақсай, Жанатас;В) Соколов, Сарыбай;

Д) Кеңқияқ, Жаңажол;Е) Майкүбі, Торғай;

ІV-бөлім

Қазақстанның климаты

1.Қазақстанның климаты

А) Муссонды;Б) Жерорта теңіздік;

В) Шұғыл континентті;Д) Қоңыржай;Е) Теңіздік;

2. Қазақстан орналасқан климаттық белдеу

А) Тропиктік;Б) Қоңыржай;В) Артикалық;

Д) Экваторлық;Е) Антарктикалық;

3. Қазақстан территориясына әсер ететін ауа массалары

А) Арктикалық, Экваторлық;Б) Қоңыржай, Антарктикалық;

В) Артикалық, Тропиктік ;Д) Тропиктік, Экваторлық ;

Е) Қоңыржай, Экваторлық;

4. Қар бетінен кері кеткен радиация

А) Шағылыскан радиация;Б) Тура радиация;

В) Жұтылған радиация;Д) Жиынтық радиация;

Е) Шашыранды радиация;

5. Жауын-шашынды мол әкелетін ауа массасы

А) Тропиктік;Б) Арктикалық;

В) Антарктикалық;Д) Қоңыржай;Е) Субтропиктік ;

6. Жоғары қысымды Воейков белдеуі өтетін ендік

А) 60^ос.е; Б) 50^ос.е; В) 30^ос.е;Д) 20^ос.е.;Е) 10^ос.е;

7. Ебі, Сайқан желдері соғатын аймақ

А) Жоңғар қақпасы;Б) Торғай үстірті;

В) Бетпақдала;Д) Қарақия ойысы;Е) Мойынқұм;

8. Солтүстіктегі қаңтар айының орташа температурасы

А) -30^о С; Б) -54^о С; В) -1,5 ^о С;

Д) -25 ^о С; Е) -19 ^о С;

9. Оңтүстіктегі жылдық орташа температуралық амплитуда

А) 50-55 ^о С; Б) 40-45 ^о С; В) 20-30 ^о С;

Д) 30-35 ^о С; Е) 10-15 ^о С;

10. Қазақстанда жауын-шашын мол түсетін аймақ

А) Арал теңізі; Б) Бетпақдала;

В) Торғай үстірті; Д) Батыс Алтай;

Е) Сауыр- Тарбағатай;

11. Ылғалдану коэффициенті ол

А) Жауын-шашын мөлшерінің буланушылыққа қатынасы;

Б) Таулардағы жауын-шашын мөлшері;

В) Бір жылдағы жауын-шашын мөлшері;

Д) Жылдық буланушылық мөлшері;

Е) Жылдық орташа амплитуда;

12. Республиканың оңтүстігінде өсіп-өну кезеңінің ұзақтығы

А) 200 күн; Б) 180 күн;В) 130 күн; Д) 110 күн;

Е) 120 күн;

13. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал

А) Гигрометр; Б) Термометр;В) Барометр; Д) Кульвиметр;

Е) Танометр;

14. Қазақстанның ең суық жері

А) Алтай өңірі; Б) Сарыарқа өңірі;

В) Балқаш өңірі; Д) Атырау өңірі;

Е) Атбасар өңірі;

15. Қазақстанның ең жылы айы

А) Мамыр;Б) Шілде;В) Маусым;Д) Тамыз;

Е) Сәуір;

V-бөлім Ішкі сулары

1.Солтүстік Мұзды мұхит алабының өзендері

А) Есіл, Тобыл;Б) Талас, Торғай;Д) Сағыз, Ақсу;

Е) Жайық, Сырдарья;

2. Арал теңізіне құятын өзен

А) Ертіс;Б) Іле;В) Сырдарья;Д) Жайық;Е) Торғай;

3. Қазақстанның ең суы мол өзені

А) Іле;Б) Сырдарья;В) Жайық;Д) Ақсу; Е) Ертіс;

4. Сырдария өзенінің бөгені

А) Шардара;Б) Бұқтырма;В) Қапшағай; Д) Шүлбі;

Е) Самарқан;

5. Өзен қимасынан бір секундта ағып өткен су мөлшері

А) Жылдық ағын; Б) Су шығыны;

В) Судың мөлдірлігі;Д) Су жылдамдығы;Е) Өзен еңістігі;

6. Еліміздегі су бөгендерінің саны

А) 270; Б) 232; В) 181; Д) 168; Е) 124;

7. Қазақстанның ең лайлы өзені

А) Ертіс; Б) Есіл;В) Жайық; Д) Іле;Е) Сырдария;

8. Каспий теңізінің алабының өзендері

А) Жайық, Жем;Б) Сырдария, Шу;

В) Іле, Ақсу;Д) Торғай, Сарысу;Е) Аягөз, Ертіс;

9. Шүлбі СЭС салынған өзен

А) Сырдария; Б) Жайық;В) Іле; Д) Шу;Е) Ертіс;

10. Іле өзеніндегі салынған СЭС

А) Шардара; Б) Қапшағай;В) Бұқтырма; Д) Шүлбі;

Е) Өскемен;

11. Ертіс өзені құяды

А) Енисейге; Б) Ленаға;В) Обьқа; Д) Амурға;

Е) Волгаға;

12. Қазақстанда ірілі-ұсақты қанша көл бар?

А) 48 мың; Б) 55 мың;В) 61 мың; Д) 85 мың;

Е) 36 мың;

13. Көлдері көп аймақ

А) Оңтүстік;Б) Орталық;В) Солтүстік;

Д) Батыс; Е) Шығыс;

14. Каспий теңізінің жалпы ауданы

А) 460 мың км²;Б) 570 мың км² ;

В) 230 мың км²;Д) 170 мың км²;Е) 390 мың км²;

15. Каспий теңізінің бір кезде Солтүстік Мұзды мұхитпен байланыста болғанын дәлелдейтін жануар

А) Итбалық;Б) морж;В) Бекіре;Д) Шоқыр;Е) Қортпа;

VІ-бөлім

Қазақстанның табиғат зоналары

1.Қазақстанда жоқ табиғат зонасы

А) Шөл; Б) Шөлейт;В) Тайга; Д) Дала;

Е) Орманды дала;

2. Табиғат зоналардың қалыптасуына әсерін тигізетін факторлар

А) Жылу мен ылғал; Б) Жер бедері;

В) Абсолюттік биіктік; Д) Ауа массасы;

Е) Жануарлар әрекеті;

3. Қазақстанның көп бөлігі орналасқан табиғат зонасы

А) Шөлейт; Б) Шөл;В) Орманды дала; Д) Дала;

Е) Биіктік белдеулік;

4. Орманды дала зонасы орналасқан

А) Оңтүстікте; Б) Батыста; В) Солтүстікте;

Д) Шығыста; Е) Орталықта;

5. Қазақстанның өсімдік жамылғысының қанша түрлері бар?

А) 4500; Б) 6000; В) 3700;Д) 2800; Е) 7200;

6. Қазақстанның қанша пайызы ормандар?

А) 8,2%; Б) 11,3%; В) 6,5%;Д) 4,2%; Е) 5,4%;

7. Қазақстанда сүтқоректілердің қанша түрі бар?

А) 268; Б) 143; В) 178; Д) 135; Е) 203;

8. Қазақстанға жерсіндірілген аң

А) Қабан; Б) Таутеке;В) Арқар; Д) Ондатра;

Е) Құлан;

9. Қазақстан территориясының 44% -алып жатқан табиғат зонасы

А) Шөл;Б) Шөлейт;В) Орманды дала;

Д) Дала;Е) Биіктік белдеулік;

10. Қазақстанда ғана өсетін өсімдік

А) Өлеңшөп;Б) Жабайы сұлы;В) Құм бетегесі;

Д) Қара сексеуіл;Е) Дермене жусаны;

11. Орманды дала зонасының орташа жылдық жауын-шашынының мөлшері

А) 100-150 мм;Б) 170-210 мм;

В) 300-350 мм;Д) 650-700 мм;Е) 850-900 мм;

12. Тұран ойпаты орналасқан табиғат зонасы

А) Шөлейт; Б) Дала; В) Шөл;

Д) Орманды дала ; Е) Тайга;

13. Жылдың қолайсыз мезгілдерінде ұйқыға кететін аңдар

А) Ақ бөкен, қарақұйрық;Б) Қабан, сілеусін;

В) Қоян, түлкі;Д) Саршұнақ, қосаяқ; Е) Бұлан, елік;

14. «Қазақстанның Қызыл кітабына» енгізілген омыртқалылардың саны

А) 125;Б) 250;В) 380;Д) 275;Е) 327;

15. Итбалық мекендейтін су айдыны

А) Жайық өзені;Б) Каспий теңізі;

В) Арал теңізі;Д) Балқаш көлі;) Ертіс өзені;

VІІ-бөлім

Қазақстанның ірі физика-географиялық территорияларының сипаттамасы

1.Қазақстанның жері неше табиғат аймақтарына бөлінеді?

А) 4; Б) 5; В) 12; Д) 9; Е) 17;

2. Шығыс Еуропа жазығының құрамына кіреді

А) Бетпақдала, Торғай үстірті;Б) Мұғалтар, Үстірт;

В) Маңғыстау, Арал маңы;Д) Сарыарқа, Балқаш маңы;

Е) Каспий маңы ойпаты, Орал алды ;

3. Тұран ойпатының ірі өзендері

А) Сырдария, Торғай;Б) Ертіс, Есіл;

В) Іле, Шу;Д) Жайық, Жем;Е) Ақсу, Лепсі;

4. Бетпақдала, Мойынқұм қай табиғи аймақ құрамына кіреді?

А) Шығыс Еуропа жазығына;Б) Тұран жазығына;

В) Солтүстік Қазақ жазығына;Д) Сарыарқаға ;

Е) Торғай үстіртіне;

5. Солтүстік Қазақ жазығы мен Тұран ойпатын жалғастыратын табиғи аймақ

А) Жоңғар қақпасы; Б) Жалпы сырт;

В) Торғай қолаты; Д) Бетпақдала;Е) Мойынқұм;

6. Сарыарқаны ең биік нүктесі

А) Шыңғыстау; Б) Қызыларай;

В) Ақсораң; Д) Баянауыл;Е) Қарқаралы;

7. Сарыарқа солтүстікте шектеседі

А) Тұран жазығы;Б) Алтай тауы;

В) Мұғалжар;Д) Сауыр-Тарбағатай; Е) Солтүстік Қазақ жазығы;

8. Орал тауының оңтүстік бөлігі

А) Мұғалжар; Б) Маңғыстау;В) Сарыарқа; Д) Ұлытау;

Е) Шыңғыстау;

9. Қазақстан жеріне Алтай тауының қай бөлігі кіреді?

А) Оңтүстігі түгел; Б) Солтүстігі ;

В) Шығысы; Д) Батысы;Е) Оңтүстік-батысы;

10. Алтай тауының ең биік нүктесі

А) Бесшоқы; Б) Бесбақан;В) Хан-Тәңірі; Д) Мұзтау;

Е) Талғар;

11. Алтай тауының көлі

А) Балқаш; Б) Марқакөл;В) Алакөл; Д) Теңіз;

Е) Ыстықкөл;

12. Жоңғар Алатауының етегі қандай табиғат зонасына жатады?

А) Дала;Б) Шөл;В) Орманды дала;Д) Шөлейт;

Е) Шалғынды;

13. Сауыр жотасындағы Мұзтаудың биіктігі

А) 3816 м; Б) 4560 м;В) 6995 м; Д) 5742 м;

Е) 7012 м;

14. Қазақстанға Тянь-Шань тауының қай бөлігі кіреді?

А) Оңтүстік және шығыс;Б) Батыс, оңтүстігі;

В) Шығысы;Д) Солтүстігі және батысы;

Е) Оңтүстік, шығысы;

15. Қазақстандағы ең үлкен мұздық

А) Шокальский;Б) Жаңғырық;

В) Корженевский;Д) Богатырь;Е) Жамбыл;

VІІІ-бөлім

Табиғатты қорғау

• Қазақстандағы қорықтар саныА) 9; Б) 12; В) 14;

Д) 16; Е) 7;

2. Дәрілік өсімдіктердің Республикада қанша түрі бар

А) 470; Б) 250; В) 320;Д) 205; Е) 190;

3. Аққұм-Қалқан «Әнші тауы» бар қорық

А) Үстірт;Б) Барсакелмес;В) Наурызым;

Д) Алматы;Е) Алакөл;

4. Алтайдың қорығы

А) Наурызым;Б) Марқакл;В) Алакөл;

Д) Алматы;Е) Қорғалжын;

5. Арал экологиялық проблемасының тууына себебші болған

А) Климат; Б) Жер сілкінісі;

В) Жел әрекеті; Д) Адам әрекеті;

Е) Жер асты суының төмендеуі;

6. 1927 жылы ұйымдастырылған алғашқы қорық

А) Наурызым; Б) Марқакөл;

В) Алакөл; Д) Алматы;

Е) Ақсу-Жабағылы;

7. Наурызым қорығында өсетін өсімдік

А) Малиус боката; Б) Долана;

В) Дермене; Д) Бадам бұтасы;

Е) Жабайы жүзім;

8. Барсакелмес қорығынан көшіріл

ген аңА) Қасқыр;Б) Құлан;В) Бұлан;Д) Елік;Е) Қабан;

9. Қойдың ерекше түрі муфлон мекендейтін қорық

А) Наурызым;Б) Алматы;В) Үстірт;Д) Алакөл;Е) Ақсу-Жабағылы;

10. Шайтанкөл орналасқан ұлттық парк

А) Баянауыл;Б) Іле Алатауы;В) Көкшетау;Д) Алтынемел;

Е) Қарқаралы;

11. Қазақстандағы ұлттық парктер қанша?

А) 9; Б) 12;В) 5; Д) 14;Е) 3;

12. «Жалмауыз кемпір» шоқысы бар ұлттық парк

А) Баянауыл;Б) Алтынемел;В) Іле Алатауды;

Д) Қарқаралы; Е) Көкшетау;

13. Барсакелмес қорығы орналасқан

А) Каспий теңізі;Б) Балқаш көлі;В) Сауыр-Тарбағатай;

Д) Жоңғар-Алатауы; Е) Арал теңізі;

14. Наурызым қорығы орналасқан облыс

А) Алматы;Б) Павлодар;В) Атырау; Д) Қостанай; Е) Қарағанды;

15. Ең жас қорық

А) Наурызым; Б) Алакөл;

В) Батыс Алтай;

Д) Үстірт;

Е) Алматы;

9-сыныпІ-бөлім

Кіріспе

1.Қазақстанды бес экономикалық ауданға бөлген ғалым

А) П.П. Семенов; Б) Н.Н. Баранский; В) К. Ахметова;

Д) Ш. Уалиханов; Е) Л.С. Берг;

2. Қазақстан шаруашылығының дамуын неше кезеңге бөлінеді?

А) 4; Б) 6; В) 8; Д) 5; Е)

3. Екінші нарықтық экономикаға өту кезеңі басталады

А) 1980 ж. басы; Б) 1990 ж. басы ;

В) 2000 ж. басы; Д) 1970 ж. басы;Е) 1960 ж. басы;

4. Жоспарлы экономика кезеңі

А) ХІХ ғ. ортасы - 1920 ж. аяғы;

Б) 1990 басы – 2000 ж. аяғы;В) 1920ж. аяғы – 1990 ж. басы;

Д) 1980 ж. басы – 1999 ж. басы;Е) 1917 – 1960 ж. басы;

5. Қазақстан территориясының көлемі

А) 2634,3 мың км²;Б) 2824,9 мың км²;

В) 2583,4 мың км²;Д) 2724,9 мың км²;Е) 2685,8 мың км²;

6. Қазақстан жер көлемі бойынша әлемде

А) 15; ) 2;В) 11; Д) 6; Е) 9;

7. Қазақстанда неше облыс бар?

А) 14; Б) 15; В) 16; Д) 17; Е) 13;

8. Қазақстанның жалпы шекарасының ұзындығы

А) 13 мың км; Б) 15 мың км;

В) 10 мың км; Д) 9 мың км;Е) 6 мың км;

9. Қазақстанның «оңтүстік астанасы»

А) Астана;Б) Шымкент;В) Алматы;Д) Талдықорған;Е) Қызылорда;

10. Қазақстан Републикасының басқару формасы

А) Парламенттік Республика;Б) Президенттік Республика;

В) Абсолюттік монархия;Д) Конституциялық монархия ;

Е) Теократтық монархия;

11. Қазақстанның ЭГО-ның тиімді жағдайы

А) Ресейге шекаралас;Б) Каспий теңізі;

В) Транзиттік орны;Д) Теңізден қашықтығы;

Е) Шөл зонасының көлемі;

2. Қазақстанның қолайсыз табиғи аймақтары

А) Арал маңы, Үстірт;

Б) Маңғыстау, Жалпы Сырт;В) Сарыарқа, Сотүстік Қазақ жазығы;

Д) Іле Алатауы, Жоңғар Алатауы;Е) Қаратау, Алтай;

13. Қазақстан шығысында шектеседі

А) Түркменстан;Б) Ресей;В) Қырғыстан;

Д) Өзбекстан;Е) Қытай;

14. Демалуға арналған ресурстар

А) Пайдалы қазбалар;Б) орнына келмейтін;

В) Геотермальдық;Д) Рекреациялық;

Е) Су ресурстары;

15. Қазақстанда неше экономикалық аудан бар?