Жасушаның негізгі компоненттерінің қызметтері. Жасуша құрылымдары:плазмалық мембрана, цитоплазма, ядро, эндоплазмалық тор.

Білім беру ұйымының атауы

Абай атындағы №17 ЖББМ

Пәні:Биология

Бөлім:

Қолданбалы кіріктірілген ғылымдар

Бөлімше:

Жасушалық биология

Педагогтің аты-жөні:

Әжіғалиев Нұрбол

Күні:

Сынып: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жасушаның негізгі компоненттерінің қызметтері. Жасуша құрылымдары:плазмалық мембрана, цитоплазма, ядро, эндоплазмалық тор.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

9.4.2.1 Өсімдік және жануар жасушаларының негізгі

бөліктерінің құрылысы мен қызметін түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Өсімдік және жануар жасушаларының негізгі бөліктерінің құрылысын анықтау және қызметтерін түсіндіру

Бағалау критерийлері

• Өсімдік және жануар жасушасының негізгі ерекшеліктерін анықтайды

• Өсімдік және жануарлар жасушасының компоненттерін атап, құрылысын сипаттайды

• Өсімдік және жануар жасушасының негізгі бөліктерінің қызметін ажыратып, жасушадағы маңызын түсіндіреді.

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну. Қолдану.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

0-3 мин

3-5 мин

5-12 мин

Жаңа сабақты түсіндіру

12-15 мин

15-22 мин

ЕББҚ тапсырмасы

22-27 мин

27-35 мин

Функционалды сауаттылықты дамыту

Сабақтың соңы

35-40 мин

Кері байланыс

40-44 мин

44-45 мин

(Ұ). Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру

«Жылы лебіз» әдісі

2. Оқушыларды топтарға біріктіру.

Алдыңғы білімді пысықтау

«Ғажайып тақта» әдісі арқылы жасуша бөліктеріне сипаттама береді

Бейнежазбаны көрсету арқылы өсімдік және жануар жасушасының негізгі бөліктерінің құрылысымен таныстырамын.

«Ой бұлты» әдісі /жеке жұмыс/ 1/а/ тапсырма.

Жасуша- тірі организмдердің құрылымының ең қарапайым бөлігі. 1.1.суретте берілген жасушаларға назар аударыңыз

Сурет 1.1

А.Қандай ағзаның жасушалары бейнеленген, анықтаңыз

А. .....................................

В. .....................................

В.Қандай ерекшелігіне байланысты анықтадыңыз?

..............................................

..............................................

Өсімдік және жануар жасушасына тән органоидтарды анықтаңыз:

«Галерея» әдісі /топпен жұмыс/

Тапсырма 2 Сынып бөлмесіне ілінген жасуша органоидтарының суреттерін үш топқа бөліп беремін.

/қосымша 2/

«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі /жұппен жұмыс/

Тапсырма 3.

Жасуша- организмнің құрылымдық және функционалдық бірлігі. Ол функционалдық бірлік ретінде тірі организмдердің барлық қасиеттеріне ие: тыныс алады, қоректенеді, зат алмасу процесі жүреді және зат алмасудың соңғы өнімін бөліп шығарады. Барлық ағзалар жасушадан тұрады. Тірі ағзалардың барлық жасушалары өзара химиялық құрамы мен құрылысы бойынша ұқсас. Жануар мен өсімдік жасушаларының құрылысында және тіршілік процесінде ұқсастықтар мен қатар ерекшеліктеріде бар.

А . Суретте 1-4 сандарымен берілген органоидтардың қызметін атаңыз.

В. Жасушада хлоропласт тіршілігін жойған жағдайда өсімдік тіршілігінде болатын өзгерісті сипаттаңыз:

«Plikers» программасы арқылы тесттер беремін

Қосымша 4

«SMS» әдісі

Үйге тапсырма

Шеңбер бойына тұрып, өзінен кейінгі оқушыға жылы лебізін айтады

«Word wаll» программасы арқылы топқа бөлу

Өсімдік және жануар жасушасының ерекшеліктерін анықтап, қажетті мәліметтерді дәптерге түсіреді. Алған білімдерін келесі тапсырмаларды орындауда қолданады.

/а/Суретті қолдана отырып, өсімдік және жануар жасушасын анықтайды.

Сынып бөлмесіне ілінген суреттерді таңдау арқылы жасуша органоидтарын атап, құрылысын сипаттайды.

Суреттегі 1-4 сандарымен берілген органоидтардың атын атап, қызметін талдайды.

Хлоропластың жасуша тіршілігіндегі маңызын сипаттайды

Оқушылар қолдарына берілген кюар код арқылы тест сұрақтарына жауап береді

Қағаз бетіне көшірілген ұялы телефонның экранына тыңдаушылар сессиялардың немесе тапсырманың қалай өткенін және қаншалықты жемісті болғанын тренерына SMS арқылы жазып білдіре алады

Жасушалық құрылым.

Оқулықта берілген кестені толтыру

Мұғалімнің ауызша бағалауы

Дескриптор:

/А тапсырмасы/

-А әріпімен берілген жасушаны қандай ағзаға тән екенін анықтайды

-В әріпімен берілген жасушаны қандай ағзаға тән екендігін анықтайды

Дескриптор:

/В тапсырмасы/

- өсімдік жасушасына тән ерекшелікті анықтайды

- жануар жасушасына тән ерекшелікті анықтайды

Дескриптор:

- өсімдік жасушасына тән органоидты анықтайды

- жануар жасушасына тән органоидты анықтайды

ҚБ. Оқушылар «Ауа райы» әдісі арқылы өзін- өзі бағалайды

Дескриптор:

-Өсімдік және жануар жасушасының органоидтарын атайды

-органоидтардың құрылысын сипаттайды

ҚБ. Әр топ келесі топты «плюс, минус» әдісі арқылы бағалайды

Дескриптор:

-органоидтардың қызметін жазады

-хлоропластың маңызын сипаттайды

ҚБ. Мұғалімнің ауызша бағалауы

«Plikers» программасың бағалау кестесі

Интербелсенді тақта

Жасушаның суреті

Бейнежазба

Сурет 1.1

https://fs01.infourok.ru/images/doc/99/117583/img32.jpg

Жасуша органоидтарының суреттер жинағы

Интербелсенді тақта

органоид

Өсімдік жасушасы

Жануар жасушасы

Вакуоль

Жасуша орталығы

пластид

Митохондрия

ЭПТ

қ/с

Органоидтар

Қызметі

1

2

3

4

1. Зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын органоиды:

А) эндоплазмалық тор В) ядро

С) жасуша мембранасы Д) рибосома Е) митохондрия

2. Энергия көзі - АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид:

А) гольджи жиынтығы В) митохондриялар

С) центриольдер Д) рибосомалар Е) лизосомалар

 3. Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты:

А) митохондрия В) плазмалемма

С) лизосома Д) гиалоплазма Е) гольджи жиынтығы

4. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид:

А) митохондория В) жасуша орталығы

С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы

5. Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді:

А) хромопласт В) лейкопласт

С) ядро Д) хлоропласт Е) вакуоль

6.Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар:

А) майлар В) аминқышқылдар

С) көмірсулар Д) нәруыздар Е) липидтерді

7. Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын органойд:

А) мембрана В) рибосома

С) ЭПТ Д) гольджи комплексі Е) лизосома

8. Липидтердің қызметі:

А) ақпараттық В) катализаторлық С) хабарлаушы

Д) энергетикалық Е) жасуша орталығының құрамына кіреді

9. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид:

А) митохондория В) жасуша орталығы

С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы