Жаһандану пайдасы мен зияны

Мұғалімнің аты-жөні:

Пән/Сынып:

қазақ тілі, 10-сынып.

Тарау немесе бөлім атауы:

ҮІІІ бөлім. Қазіргі әлемдегі саясат және жаһандық мәселелер. Пунктуация

Сабақтың тақырыбы:

Жаhандану пайдасы мен зияны. Көп нүкте.

Оқу мақсаттары:

10.2.5.1 мәтіндегі негізгі ойды анықтау, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей білу.10.4.5.1 сөйлем және мәтін деңгейінде тыныс белгілерін қолдана білу

Сабақ мақсаты:

• Мәтіндегі негізгі ойды анықтау, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей біледі;

• Сөйлем және мәтін деңгейінде тыныс белгілерін қолдана біледі;

Бағалау критериі:

• Мәтіндегі негізгі ойды анықтап, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей біледі;

• Сөйлем және мәтін деңгейінде тыныс белгілерін қолдана біледі;

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету

Уақыты

Кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?

Ресурстар

1 минут

Ұйымдастыру

Сәлеметсің бе?

10-сыныптың қазақ тілі пәніне қош келдіңіздер!

Сабағымыздың тақырыбы: Жаhандану пайдасы мен зияны. Көп нүкте.

Бүгінгі сабақта:

Сенің білетінің:

• Жаhандану пайдасы мен зияны

Сенің меңгеретінің:

• Мәтіндегі негізгі ойды анықтап, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей білесің;

• Мәтіндегі сөйлемдерге тыныс белгісін,көп нүктені қоя білесің.

Мұғалім оқушылардың сабаққа дайындығын бақылайды.

Презентация

3-5 минут

Жаңа сабақ

Мұғалім жаңа сабақты әр түрлі тәсілмен түсіндіреді.

1-3 минут

Тапсырмалар

Ой шақыру.

Жаhандану дегеніміз не?

Жаhандық мәселелер деп нені есептейсің?

Жаһандану дегеніміз – бір-бірімен тығыз экономикалық, ғылыми-техникалық, саяси, мәдени байланыстағы біртұтас адамзат қауымдастығының қалыптасуы

Жаhандық мәселелер деп экология,халықаралық терроризм,ядролық қару,әлеуметтік теңсіздіктер,т.б.есептеймін.

1-тапсырма. Мәтіндегі негізгі ойды анықтап,мәліметтер мен пікірлерді өңдеп, көтерілген мәселеге баға беріңіз.

Дескрипторы:

• мәтіндегі негізгі ойды анықтайды;

• мәліметтер мен пікірлерді өңдей біледі;

• көтерілген мәселеге баға береді;

Өзіңді тексер!

Жаhандану әлемдік жүйеге үлкен әсерін тигізеді.

Жаhанданудың пайдасы экономика мен индустриялық дамуға жол ашады.

Жаhандануда халықаралық бәсеке өседі және әртүрлі тауар мен қызметтер қолжетімді болады.Дамушы елдерде қосымша жұмыс орындары ашылып,жұмыссыздық азаяды.

Жаhанданудың кесірінен бай мен кедей мемлекеттердің арасында теңсіздік үлкеюде және қоршаған орта жағдайының нашарлауда .

Оқушылардың тапсырманы дұрыс орындағандығын тексереді.

Оқушыларға бағыт-бағдар береді.

1-3 минут

Тәжірибе

Тілдік бағдар

Көп нүкте

§ 1. Сөйлеуші белгілі бір себептермен (қатты асып-сасу, ентігу, тұтығу, әлсіреу т.б.) сөздерін, ойын бөліп-бөліп айтқанда, бір сөздің ішіндегі әріптердің арасына немесе сөйлем ішіндегі сөздердің арасына, ал ойы бітпей қалғанда, сөйлемнің соңына көп нүкте қойылады:

Құдайберді есікке көзімен нұсқап:

– Адам бола ма?!. Болар ма!.. Інілерің міне... Кім боларын... Не көрерін қайдан... білейін, – деді. (М.Әуезов.) Ж-ж-жоқ... мен... өзім барам... – А... с...с...қар, – деді Ботакөз талықсыған дауыспен (С.Мұқанов).

§ 2. Көп нүкте алынған цитаттың бас жағынан, ара-арасынан және соңынан сөйлем не сөздер қалдырылған жерге қойылады (II тараудағы § 17-ты қараңыз).

§ 3. Жазушы айтып келе жатқан оқиғаның жалғасын созбай, әрі қарай тоқтатады да, көп нүкте қояды.

Абайдың ілгері созып келе жаткан оң қолы жібек шымылдыққа тиген кезде, алдынан қарсы қозғалып келе жатқан Тоғжанның ыстық саусақтары мұның бетіне тиіп еді. Дірілдеген демдері қосылып, ыстық еріндері енді айрылмастай табысқанды...(М.Әуезов).

§ 4. Айтылып келе жатқан ойға кенет, тосын, күтпеген немесе өте алшақ жатқан нәрсе (оқиға, зат, қимыл т. т.) қосылып кетсе, оның алдынан көп нүкте қойылады:

XIX ғасырда қазақтың жалпы халықтық тілін негіз еткен үлгілерге Абай, Ыбырайдан бастап, қазақ әдебиеті уәкілдерінің мұралары, ауыз әдебиеті нұсқалары, шығыс классик әдебиетінің қазақша жырланған үлгілері, баспасөз, оқулықтар, сөздіктер, медицина, ветеринария тақырыптарына жазылған көпшілік кітапшалар және... христиан дінін уағыздайтын миссионерлік әдебиет жатады (Р.Сыздықова).

Мұнда және сөзінен кейін тұрған христиан дінін уағыздайтын әдебиет алдыңғы санамаланып айтылып келе жатқан әдебиеттерден мүлде алшақ әрі күтпеген әдебиет түрі, өйткені дінді уағыздайтын тіл (мысалы, ислам дінін) қазақтың жалпы халықтық тілін негіз етпейді, сондықтан христиан дінін уағыздайтын әдебиет те тілдік өзге бір нормаларға сүйенген болу керек деп отырғанда, бұл әдебиеттің де жоғарыда аталып келе жатқан топқа қосылғаны тосын, кенет нәрсе болып табылады.

Тапсырма №2. Көп нүктеге қатысты кестенің әр бағанын бір -екі мысалдан толтырыңыздар.

Дескрипторы:

- Көп нүктеге қатысты кестенің әр бағанын бір-екі мысалдан толтырады;

- Көп нүктенің қойылу орнын біледі;

Өзіңді тексер! Ықтимал жауап

Рәбиға Сыздық. Қазақ тілінің анықтағышы (емле, тыныс белгілері, сөз сазы). Астана: Елорда, 2000, - 532 б. ISBN: 9965-06-023-1

2 минут

Бекіту

Бекіту сұрақтары:

1. Жаhанданудың пайдасы мен зияны туралы мәлімет алдыңыздар.

2. Өз ой-пікірлеріңізді білдірдіңіздер.

3. Көп нүктенің қойылатын орнымен таныстыңыздар.

1 мин

Қосымша тапсырма:

Жаhанданудың пайдасы мен зияны туралы тағы не білесіздер?