11-сынып
Жаратылыстану-математикалық бағыт Дүниежүзі тарихы Авторлары:
Р.Р.Қайырбекова, А.С.Ибраева, Г.Н.
Аязбаева
Жазу мен кітап бастыру –
адамзаттың ұлы жетістіктері
11.4.1.1 тарихи даму
контекстіндегі әлем халықтарының жазу түрлерін жіктеу;
11.4.1.2 адамзат өркениетінің дамуындағы жазу мен кітап бастыру
ісінің маңыздылығын анықтау
Тапсырма 1
Полиглот
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
Адам
|
|
|
Адамзат
|
|
|
Ақпарат
|
|
|
Жазу
|
|
|
Халық
|
|
|
Тапсырма 2 Семантикалық
карта
|
Ежелгі Египетте пайда
болып, кейін Қытайда, Жапонияда, Кореяда
тараған
|
Жазбаның ең ежелгі
түрі
|
Әр таңба бір сөзді
білдіреді
|
Бұл жазу орта ғасырда
латынмен бірге жүрген
|
Бұл жазуды шумерліктер
ойлап тапқан
|
Пиктография
|
|
|
|
|
|
Идеограмма
|
|
|
|
|
|
Йероглифтік
жазу
|
|
|
|
|
|
Сына
жазу
|
|
|
|
|
|
Руна
жазу
|
|
|
|
|
|
Тапсырма 3 Терминдермен
жұмыс
Пиктография-
Идеограмма-
Йероглифтік
жазу-
Сына
жазу-
Руна
жазу-
Трафарет-
Тапсырма 4 Тұлғаны
таны
С уреттегі кім
екенін кітап бойынша оқи отырып , жаз
Тапсырма 5
Сұрақтар-жауаптар
-
Жаңа кітаптарға неліктен
тұрақты сұраныс болды?
-
1440 ж. терілген кітаптар
қандай?
-
1500 ж қарай Европа бойынша
қанша кітап шығарылды?
-
Жеке-жеке металдан жасалған
әріптер?
Тапсырма 6 Шығармашылықпен
жұмыс Шағын әңгіме
Тақырыбы: Кітап-адамның
айнымас серігі
Дұрыс
жауаптары
Тапсырма 1
Полиглот
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
Адам
|
Человек
|
Human
|
Адамзат
|
Человечество
|
Humanity
|
Ақпарат
|
Информация
|
Information
|
Жазу
|
писать
|
write
|
Халық
|
Народ
|
People
|
Тапсырма 2 Семантикалық
карта
|
Ежелгі Египетте пайда
болып, кейін Қытайда, Жапонияда, Кореяда
тараған
|
Жазбаның ең ежелгі
түрі
|
Әр таңба бір сөзді
білдіреді
|
Бұл жазу орта ғасырда
латынмен бірге жүрген
|
Бұл жазуды шумерліктер
ойлап тапқан
|
Пиктография
|
|
+
|
|
|
|
Идеограмма
|
|
|
+
|
|
|
Йероглифтік
жазу
|
+
|
|
|
|
|
Сына
жазу
|
|
|
|
|
+
|
Руна
жазу
|
|
|
|
+
|
|
Тапсырма 3 Терминдермен
жұмыс
Пиктография-суреттермен
бейнеленген жазу
Идеограмма-Әр таңба бір сөздің
мағынасын білдіреді
Йероглифтік
жазу- (бір сөз) мәндегі, аз да болса сурет сипатын
сақтаған жазу таңбалары
аталады
Сына жазу-тақтайшаға саз
балшықты құйып, қамыс таяқшалармен із басу
Руна жазу- герман-скандинав
алфавит жазбасының белгісі
Трафарет-мөр
Тапсырма 4 Тұлғаны
таны
Суреттегі кім екенін кітап
бойынша оқи отырып , жаз
Иоганн
Гутенберг- (1397-1468) — немістің тұңғыш баспагері,
Еуропадағы алғашқы баспахана иесі. Ол 1440 жылы баспа білдегін
ойлап тапты. Алдымен әрбір беттің мәтіні матрица деп аталатын
металл блоктарда теріп жиналады. Қажетті мәтінді жазу үшін
блоктарға әріптер мен символдарды орналастырады. Сосын оны сияға
батырады да, параққа мәтінді мөр секілді басады. Бұл баспа білдегі
сағатына 240 бет, ал күніне 3600 бетке дейін басатын болған. Ал
кітапты қолмен жазатын адам бір сағатта көп дегенде 4-5 бет, ал бір
күнде 40 бет жазады.
Демек
Гутенбергтің өнертабысы қолжазба әдісінен 90 есе жылдам
болған.
Тапсырма 5
Сұрақтар-жауаптар
-
Жаңа кітаптарға неліктен
тұрақты сұраныс болды? Олардың арзан болуы
-
1440 ж. терілген кітаптар
қандай? Донат грамматикасы, Күнтізбелер
-
1500 ж қарай Европа бойынша
қанша кітап шығарылды? 30 мыңға жуық
-
Жеке-жеке металдан жасалған
әріптер? Литерлер
Тапсырма 6 Шығармашылықпен
жұмыс Шағын әңгіме Оқушы
орындайды
Тақырыбы: Кітап-адамның
айнымас серігі