-
Жер дегенде не
елестейді?
Мұғалімінің кіріспе
әңгімесі.
(Берілген суреттер бойынша
аспан денелері, жұлдыз т.б. туралы
баяндау).
–
Сендердің елестеткендерің
шындықпен сәйкес келді ме?
–
Ғарышта не
бар?
(Ғарыш
–
бұл шексіз кеңістік, онда сан
алуан ғарыш денелері бар).
-Аспанда қандай денелер
бар?
Ерте заманда адамдар аспанда
көрінетін жұлдыздарды аспан күмбезіне қағылып тұрған шегелер деп
есептеген.
Мына
суреттерге назар аударайық
1-сурет. Ежелгі гректер біздің ғаламшарды
жауынгер қалқаны сияқты дөңес деп есептеген. Ал оның шетін мұхит
шайып тұрады деп ойлаған.
2-сурет. Ежелгі Қытайда Жерді тегіс тік
төртбұрыш ретінде қабылдаған. Оның үстінде бағандар тіреп тұрған
дөңес келген дөңгелек аспан орналасқан деп ойлаған. Аласұрған
айдаһар дәл ортада орналасқан бағанды бұзып тастағаннан кейін Жер
шығысқа қарай қисайған, сол себепті өзендер шығысқа қарай ағады деп
ойлаған.
3-сурет. Ежелгі Үндістан халқы Жерді үш піл
көтеріп тұрған жартылай сфера ретінде елестеткен. Ал пілдер үлкен
тасбақаның үстінде, тасбақа жыланның үстінде, ал жылан шексіз сүтті
мұхитта жүзіп келе жатыр деген тұжырым болған. Жылан сақина
тәріздес жерді айналып жүреді деп
ойлаған.
–
Қалай
ойлайсыңдар, жердің пішіні неге ұқсайды? (Оқушылар жауап
береді).
–
Неге
олай ойлайсыңдар?
3. Зерттеу жүргізу,
тәжірибе жасау.
Бізде екі тұжырым
бар:
1-тұжырым:
Жер тегіс.
2-тұжырым:
Жер шар тәрізді.
Алдымен ойыншық немесе
қағаздан жасалған кемені партаның (тегіс жер) үстімен жүргізіп
көремін. (Оқушылардың партаның бойымен қарағаны
дұрыс).
–
Кеме қозғалғанда, оны тұтас
көруге бола ма?»
–
Кеме партаның шетіне
жеткенде не болады? (оқушылардың жауабы)
Енді сол кемені доптың
(жердің) үстімен жүргіземін. Оқушылар алдымен кеменің жоғары жағы
(төбесі) көрінгенін айтады.
Доппен кемені жүргізе
берсек шыққан жеріне қайта оралады екен.
–
Бұл ненің дәлелі деп
ойлайсыңдар?
–
Бұл Жердің шар тәрізді
екенінің дәлелі.
–
Ендеше
мына таспаға назар аударайық.
Бейнекөрініс.
Сергіту сәті. «Дәулеткерей»
күйі
Дәптермен
жұмыс
Топтық жұмыс.
1-топ
Шарға
ұқсас заттарды белгілі бір нысанның суретіне
айналдыр.
2-топ
Қолдарына жалпақ табақ алып, үстіне ұсақ адамдар мен
жан-жануарлардың макеттерін орналастыруды
ұсыныңыз.
3-топ
Күн,жер,айдың суретін салып түсінік
беру.
Бағалау «Бағдаршам»
әдісі
Бекіту
«Дұрыс», «Бұрыс»
ойыны
Сыныптың
үш бұрышына осы сөздер жазылған парақтарды
орналастырамын.
Сұрақ
қойғанда, осы сөздер жазылған бұрыштарға барып
тұрады.
-
–
Жер
ғаламшары шарға ұқсайды.( Иә)
-
–
Жер ғаламшары теп-тегіс.
(Жоқ)
-
–
Жердің шеті бар.
(Жоқ)
-
–
Тоқтар Әубакіров ғарышқа
ұшты.(Иә)
-
– Аспан мен жердің түйіскен
жері көкжиек сызығы. (Иә)
|